Enerji (Elektrik ve Doğal Gaz)Şirketlerinin Yapısına Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin TTK Açısından Değerlendirilmesi
- | Elektrik ve Doğal Gaz Piyasası, Regülasyon İle TTK Arasındaki İlişkinin ve Ultra Vires İlkesinin Değerlendirilmesi |
- | Enerji Şirketlerinin Kuruluşuna ve Esas Sözleşmelerine Yöneli Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi |
- | Enerji Şirketlerinin Sermaye Yapısına Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi |
- | Enerji Şirketlerinde Paylara, Pay Sahipliği Yapısına ve Pay Devrine Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi |
- | Enerji Şirketlerinin Yönetim Yapısına Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi |
- | Enerji Şirketlerine Yönelik Diğer Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 19
Birinci Bölüm
ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ PİYASASI, REGÜLASYON İLE
TTK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VE ULTRA VİRES İLKESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ PİYASASI 31
A. Türkiye Elektrik Piyasası 31
1. Elektrik Piyasasının Tarihçesi 31
2. Elektrik Piyasasının Güncel Yapısı ve Piyasa Faaliyetleri 39
B. Türkiye Doğal Gaz Piyasası 43
1. Doğal Gaz Piyasasının Tarihçesi 43
2. Doğal Gaz Piyasasının Güncel Yapısı ve Piyasa Faaliyetleri 47
II. REGÜLASYON (DÜZENLENMİŞ PİYASA) 53
A. Genel Olarak 53
B. Regülasyon Türleri ve Uygulandığı Alanlar 55
1. Enerji Piyasasının Regülasyonu 57
a. Elektrik Piyasasının Regülasyonu 58
b. Doğal Gaz Piyasasının Regülasyonu 61
2. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 62
a. Kurumun Kuruluş Amacı, Yapısı, Özellikleri 62
b. Kurumun Görev, Yetki ve Sorumlulukları 63
aa. Lisans Verme ve İptal Etme 64
bb. Piyasayı Düzenleme 64
cc. Piyasayı İzleme (Gözetim) ve Denetleme 69
dd. Yaptırım Uygulama 73
ee. Görüş Bildirme ve Uyuşmazlık Çözme 75
III. TTK–REGÜLASYON İLİŞKİSİNİN ÇERÇEVESİNİ BELİRLEYEN HÜKÜMLER 77
A. TTK’nın 210/2. Maddesi 77
B. TTK’nın 330. Maddesi 81
C. TTK’nın 333. Maddesi 87
D. TTK’nın 340. Maddesi 94
E. TTK’nın 210/2, 330, 333 ve 340. Maddeleri Arasındaki Kanun İçi İlişki 103
IV. ULTRA VİRES İLKESİ 106
A. Genel Olarak 106
B. TTK’da Ultra Vires İlkesi 107
C. Enerji Şirketlerinde Ultra Vires Uygulaması ve Lisans–Ultra Vires İlişkisi 113
İkinci Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNİN KURULUŞUNA VE
ESAS SÖZLEŞMELERİNE YÖNELİ
REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ŞİRKET KURULUŞU 119
A. Şirket Kuruluş Sistemleri 119
1. Genel Olarak 119
2. Türk Hukukunda Şirket Kuruluş Sistemi 121
3. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerin Kuruluşu 123
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN KURULUŞU 125
A. Enerji Şirketleri ile Kuruluş Sistemleri Arasındaki İlişki 125
B. Enerji Şirketlerinin Kuruluşuna Yönelik Regülasyon Müdahaleleri 126
1. Şirket Türünün Seçimine ve Faaliyete Başlamaya Yönelik Müdahaleler 126
a. Anonim Şirket veya Limited Şirket Olarak Kurulma Zorunluluğu 129
b. Lisans Alma Zorunluluğu 132
aa. Lisans Kavramı ve Hukuki Niteliği 132
bb. Lisansa Tabi Faaliyetler ve Lisans Türleri 134
cc. Lisansın TTK Açısından Anlamı 134
III. TTK HÜKÜMLERİNE GÖRE ESAS SÖZLEŞME 138
IV. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN ESAS SÖZLEŞMESİNE YÖNELİK MÜDAHALELER 140
A. Anonim veya Limited Şirket Olması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi 140
B. Payların Nama Yazılı Olması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi 142
C. Önlisans Süresi Boyunca Şirketin Ortaklık Yapısında Değişiklik Yapılamayacağına İlişkin Lisans Yönetmeliğinde Bulunan Hükme Esas Sözleşmede Yer Verilmesi 149
D. Önlisans Başvurularında Şirketin Esas Sermayesinin Kurum Tarafından Belirtilen Toplam Yatırım Tutarının %5’ine Artırılması ve Buna İlişkin Esas Sözleşme Değişikliği Yapılması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi 151
E. Önlisans Başvurularında Şirket Sermaye Miktarının Azaltılmasına Yönelik Esas Sözleşme Değişikliklerinde Kurumun Onayının Alınacağına İlişkin Hükme Yer Verilmesi 152
F. Pay Devirleri ile Şirket Birleşmeleri Açısından Lisans Yönetmeliğinde Öngörülen Hükümlere Şirket Esas Sözleşmesinde Yer Verilmesi ve Bu Esas Sözleşmenin Sunulması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi 155
G. Tarifesi Düzenlemeye Tabi Faaliyet Yürüten Tüzel Kişiler İçin, Şirket Amaç ve Konusuna İlişkin Hükümlerin, Elektrik Piyasasına İlişkin İlgili Mevzuata Uygun Hale Getirilmesi ile Bu Hükümlere İlişkin Esas Sözleşme Değişikliklerinde Kurumun (EPDK) Uygun Görüşünün Alınmasına İlişkin Hükme Şirketlerin Esas Sözleşmesinde Yer Verilmesi 157
H. Doğal Gaz Piyasasında, Şirketlerin Esas Sözleşmesine Yönelik Diğer Müdahaleler 159
I. Esas Sözleşme ile İlgili Hükümlere Uymamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 159
İ. Esas Sözleşme ile İlgili Hükümlere Uymamanın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları 170
Üçüncü Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNİN SERMAYE YAPISINA YÖNELİK
REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ŞİRKET–SERMAYE İLİŞKİSİ 173
A. Ticaret Şirketlerine Sermaye Koyma Borcu 173
B. Ticaret Şirketlerine Sermaye Olarak Getirilebilecek Değerler 177
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN SERMAYE YAPISINA YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİ 180
A. Enerji Şirketlerinde Asgari Sermaye ve Sermaye Artırımı Zorunluluğu 180
1. TTK’ya Göre Asgari Sermaye ve Sermaye Artırımı 184
2. Zorunluluğun TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 190
B. Enerji Şirketlerinde Sermaye Azaltımı için EPDK Onayı Alınması Zorunluluğu 202
1. TTK’ya Göre Sermaye Azaltımı 202
2. Zorunluluğun TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 204
C. Doğal Gaz Dağıtım Şirketlerinde Sermaye Şartı Aranmaksızın Belediye ve Belediye Şirketinin Ortaklığa Davet Edilmesi 211
1. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerde Pay Sahipliği– Sermaye İlişkisi 212
2. Zorunluluğun TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 213
D. Sermayeye Yönelik Zorunluluklara Uymamanın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları 226
Dördüncü Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNDE PAYLARA, PAY SAHİPLİĞİ YAPISINA VE
PAY DEVRİNE YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ANONİM VE LİMİTED ŞİRKETLERDE PAY VE PAYLARIN DEVRİ 231
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE PAYLARA, PAY SAHİPLİĞİNE VE PAYLARIN DEVRİNE YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİ 237
A. Payların Nama Yazılı Olması Zorunluluğu 237
B. Pay Devirlerinin EPDK’nın İznine Tabi Olması 238
1. Kısıtlamaların TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 243
C. Lisans Alınıncaya Kadar Belirtilen İstisnalar Dışında Önlisans Sahibi Şirketin Pay Sahipliği Yapısında Değişiklik Yapılamaması ve Payların Devrine Yönelik Kısıtlamalar 257
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 258
D. Lisansı İptal Edilen Şirketteki Pay Sahiplerinin Lisans Başvurusu Yapan Şirkette Pay Sahibi Olabilmesine Yönelik Kısıtlamalar 263
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 264
E. Piyasa Faaliyeti Gösteren Diğer Tüzel Kişilerde Doğrudan Pay Sahibi Olunabilmesine ve Bu Tüzel Kişilerde Doğrudan Pay Sahibi Olabilmeye Yönelik Kısıtlamalar 268
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 270
F. Pay Sahipliği ve Pay Devri Kısıtlamalarına İlişkin Hükümlere Uymamanın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları 273
Beşinci Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNİN YÖNETİM YAPISINA YÖNELİK
REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ANONİM VE LİMİTED ŞİRKETLERDE YÖNETİM YAPISI VE ORGANLAR 277
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN YÖNETİM YAPISINA VE ORGANLARINA YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİ 280
A. Lisans ve Önlisans Sahibi Enerji Şirketlerinin Yönetim Kurulu Üyelerine ve Üst Yönetiminde Görev Alan Yöneticilere Yönelik Kısıtlamalar 280
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 281
B. Şirketleri Kontrol Eden Pay Sahipleri Tarafından Şebeke İşleyişine ve Yönetimine Müdahale Edilmesine Yönelik Kısıtlamalar 296
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 298
C. Dağıtım, Tedarik ve Üretim Şirketlerinin Yönetimine Yönelik Müdahaleler 300
1. Müdahalelerin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 303
D. Belediyelerin veya Şirketlerinin Doğal Gazın Şehir İçi Dağıtım Şirketlerinin Yönetiminin Oluşturulmasına Müdahalesi 314
1. Müdahalelerin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 314
E. Enerji Şirketlerinin Yönetim Yapısına ve Organlarına Yönelik Hükümlere Aykırılığın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları 318
Altıncı Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNE YÖNELİK DİĞER REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE BİRLEŞME VE BÖLÜNME 323
A. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerde Birleşme ve Bölünme 323
B. Enerji Şirketlerinde Birleşme, Bölünmeye Yönelik Müdahaleler 328
1. Elektrik Şirketlerinde Durum 328
2. Doğal Gaz Şirketlerinde Durum 330
C. Müdahalelerin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 334
D. Hükme Aykırılığın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları 348
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE DENETİM 349
A. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerin Denetimi 349
B. Enerji Şirketlerinde Denetim Uygulaması 353
1. Elektrik Piyasasında Faaliyet Gösteren Şirketlerin Denetimi 353
2. Doğal Gaz Piyasasında Faaliyet Gösteren Şirketlerin Denetimi 357
3. Müdahalenin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Hükme Aykırılığın TTK Açısından Sonuçları 359
4. Müdahalenin Enerji Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları 367
III. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE KAMUYU AYDINLATMA İLKESİ 367
A. TTK’ya Göre Kamuyu Aydınlatma İlkesi 367
B. Enerji Şirketlerinde Kamuyu Aydınlatma İlkesi ve TTK Hükümleri Açısından Değerlendirilmesi 373
IV. ENERJİ ŞİRKETLERİ BULUNAN ŞİRKETLER TOPLULUĞU AÇISINDAN REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 376
A. TTK’ya Göre Şirketler Topluluğu 376
B. Enerji Şirketlerinde Şirketler Topluluğu Uygulaması 378
C. Enerji Piyasasında Şirketler Topluluğuna Yönelik Müdahalelerin TTK ve Enerji Mevzuatı Açıdan Değerlendirilmesi ve Sonuçları 381
V. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE AYRIŞTIRMA ZORUNLULUĞU 386
A. Enerji Şirketlerinde Hukuki Ayrıştırma Zorunluluğunun Değerlendirilmesi 386
B. Enerji Şirketlerinde Fonksiyonel Ayrıştırma Zorunluluğunun Değerlendirilmesi 396
C. Enerji Şirketlerinde Muhasebe (Hesap) Ayrıştırması Zorunluluğunun Değerlendirilmesi 400
D. Enerji Şirketlerinde Ayrıştırma Zorunluluğuna İlişkin Hükümlere Aykırılığın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları 404
Sonuç 407
Kaynakça 429
Kavram Dizini 451