^{Enerji Kaynakları ve Deniz Yetki Alanları Bakımından}Doğu Akdeniz Sorunu_{Deniz Hukuku - Kıta Sahanlığı - MEB Enerji Güvenliği - Mavi Vatan}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
2. Baskıya Önsöz 9
Tablo Listesi 17
Şekiller Listesi 19
Kısaltma Listesi 21
1. GİRİŞ 23
2. ENERJİ KAYNAKLARININ TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI 31
2.1. Tükenir (Konvansiyonel) Enerji Kaynakları 32
2.1.1. Kömür 32
2.1.2. Petrol 34
2.1.3. Doğal Gaz 38
2.1.4. Nükleer Enerji (Uranyum) 40
2.2. Yenilenebilir (Alternatif) Enerji Kaynakları 42
2.2.1. Güneş Enerjisi 42
2.2.2. Rüzgâr Enerjisi 45
2.2.3. Jeotermal Enerji 45
2.2.4. Biokütle Enerjisi ve Kaynağı Biyolojik Atıklar 46
2.2.5. Hidroelektrik Enerjisi 47
2.2.6. Hidrojen Enerjisi 48
2.2.7. Yenilenebilir Enerji ve Uluslararası İlişkilere Etkisi 49
3. ENERJİ GÜVENLİĞİ KAVRAMI 51
3.1. Enerji Güvenliğinin Tarihçesi 51
3.2. Enerji Güvenliğinin Temel İlkeleri 57
3.3. Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 58
3.3.1. Dünya Enerji Politikalarını Belirleyen Etkenler 59
3.3.2. Küresel Enerji Senaryolarında Rolü Olan Başlıca Faktörler 61
3.3.3. ABD‘nin Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 62
3.3.4. Rusya Federasyonu’nun Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 65
3.3.5. Avrupa Birliği‘nin Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 68
3.3.6. Türkiye’nin Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 73
4. DOĞU AKDENİZ BÖLGESİ ENERJİ KAYNAKLARI 79
4.1. Doğu Akdeniz Bölgesinin Tarihsel Önemi 84
4.2. Doğu Akdeniz Bölgesinin Jeopolitik Önemi 86
4.3. Doğu Akdeniz Bölgesinin Stratejik Önemi 88
5. DOĞU AKDENİZ BÖLGESİ DEVLETLERİN ENERJİ STRATEJİSİ ve ENERJİ POLİTİKASI 91
5.1. Mısır 93
5.2. İsrail 95
5.3. Ürdün 99
5.4. Filistin 101
5.5. Lübnan 102
5.6. Suriye 104
5.7. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) 105
5.8. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) 107
5.9. Yunanistan 108
5.10. Libya 108
6. ULUSLARARASI HUKUK 111
6.1. Uluslararası Hukuka Eleştiriler 113
6.2. Uluslararası Hukukun Kaynakları 115
6.2.1. Uluslararası Hukukun Asli Kaynakları 117
6.2.1.1. Uluslararası Antlaşmalar 121
6.2.1.2. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri 124
6.2.1.3. Uluslararası Hukukta Buyruk Kurallar: “Jus Cogens“ Normu 125
6.2.2. Uluslararası Hukukun Yardımcı Kaynakları 127
6.2.2.1. Yargı Kararları 127
6.2.2.2. Doktrin (Öğreti) 128
7. DENİZ HUKUKU 129
7.1. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi (The International Tribunal for the Law of the Sea) 130
7.2. Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi (the International Seabed Authority) 132
7.3. Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu (the Commission on the Limits of the Continental Shelf) 132
7.4. Deniz Yetki Alanları 133
7.4.1. Esas Çizgi Kavramı (Baseline) 133
7.4.2. İç Sular (Internal Waters) 134
7.4.3. Kara suları (Territorial Waters) 135
7.4.3.1. Türk Kara sularının Durumu 137
7.4.4. Bitişik Bölge (Contiguous Zone) 138
7.4.5. Kıta Sahanlığı (Continental Shelf) 139
7.4.5.1. Kıta Sahanlığı‘nın Hukuksal Durumu 143
7.4.6. Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) (Exclusive Economic Zone (EEZ)) 147
7.4.6.1. Tarihsel Gelişim 147
7.4.6.2. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (BMDHS) ve MEB Kavramı 151
7.5. Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasında Genel Kurallar 154
7.5.1. Gerekli Saygı (Due Regard) Kuralı 154
7.5.2. Hakça İlkeler (Principles of Equity) 155
7.5.3. Eşit Uzaklık İlkesi (Equidistance Principle) 158
7.5.4. Coğrafyanın Üstünlüğü İlkesi (Land Dominates the Sea) 161
7.5.5. Orantılılık İlkesi (Proportionality Principle) 163
7.5.6. Tek Deniz Sınırı İlkesi (Single Maritime Boundary Principle) 165
7.5.7. Kapatmama (Non–Encroachment) ve Kesmeme (Non–Cut Off) İlkeleri 167
7.6. Deniz Yetki Alanları Açısından Ada ve Kayalıkların Durumu 169
7.6.1. Ege ve Akdeniz’deki Adalar ve Türkiye’nin Tezleri 178
7.6.2. Ege ve Akdeniz’deki Adalar ve Yunanistan’ın Tezleri 181
7.6.3. Meis (Kızılhisar) Adası ve On İki Adalar Sorunu 182
7.7. Yetki Alanı Sınırlandırılmasında Uyuşmazlıkların Çözümü ve Yöntemler 186
7.7.1. Müzakere (Negotiation) 192
7.7.2. Arabuluculuk (Mediation) 192
7.7.3. Uzlaştırma (Conciliation) 193
7.7.4. Hakemlik (Tahkim, Arbitration) 193
7.8. Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Hakkındaki Bazı Uluslararası Mahkeme Kararları 195
7.8.1. 1969 Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Sınırlandırılması Davası 195
7.8.2. Türkiye– Yunanistan Arasında Ege Kıta Sahanlığı Dava Girişimi 196
7.8.3. Ukrayna–Romanya Arasında Karadeniz’deki Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Davası 198
7.8.4. İngiltere–Fransa Kıta Sahanlığının Sınırlandırılması Tahkimi 203
7.8.5. Tunus–Libya Kıta Sahanlığı Sınırlandırılması Davası 207
7.8.6. Maine Körfezi Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Davası 208
7.8.7. Gine/Gine–Bissau Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Tahkimi 210
7.8.8. Grönland–Jan Mayen Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Davası 213
8. DOĞU AKDENİZ’DE BÖLGE ÜLKELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER VE DENİZ YETKİ ALANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 217
8.1. Mısır 217
8.1.1. Mısır–GKRY–İsrail 217
8.1.1.1. Mısır–GKRY Deniz Yetki Alanları Anlaşması 223
8.2. İsrail 225
8.2.1. İsrail–Lübnan 227
8.2.2. İsrail–Yunanistan 229
8.2.3. İsrail – GKRY 233
8.2.4. İsrail–Türkiye Olası MEB Antlaşması 235
8.2.5. İsrail– Filistin 239
8.3. Lübnan 240
8.4. Suriye 242
8.5. KKTC 244
8.6. GKRY 246
8.7. Yunanistan 250
8.7.1. Yunanistan–İsrail 254
8.7.2. Yunanistan–Mısır 256
8.7.2.1. Yunanistan–Mısır MEB Antlaşması 258
8.8. Libya 266
8.8.1. Libya–Türkiye MEB Antlaşması 267
8.9. Türkiye 274
8.9.1. Türkiye–KKTC 277
8.10. Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarına Almanya ve Fransa’nın Yaklaşımı 279
8.11. Çin’in Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 290
8.11.1. Ortadoğu’da Çin Enerji Yatırımı 293
8.11.2. Bazı Olası Karşı Önlemler: 296
8.11.3. Çin ve Enerji Güvenliği 297
8.12. Kovid–19 Pandemisinin Enerji Sektörüne Etkisi 299
9. SONUÇ VE ÖNERİLER 305
Kaynakça 337
Kavramlar Dizini 353
Yazarın Özgeçmişi 357