Karşılaştırmalı Hukukta Unutulma Hakkı
Enes DURMUŞ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR LİSTESİ . 15
GİRİŞ . 17
BİRİNCİ BÖLÜM
UNUTULMA HAKKININ TEORİK ÇERÇEVESİ
UNUTULMA HAKKININ ORTAYA ÇIKIŞI . 19
UNUTULMA HAKKININ TANIMI 24
III. UNUTULMA HAKKININ AMACI. 26
UNUTULMA HAKKININ UNSURLARI . 30
Bilgi Unsuru 30
Zaman Unsuru. 33
UNUTULMA HAKKININ ÖZNESİ 37
Gerçek Kişi. 37
Kamuya Mal Olmuş Gerçek Kişi 39
Kamuya Mal Olmamış Gerçek Kişi 42
Göreceli Olarak Kamuya Mal Olmuş Gerçek Kişi 43
UNUTULMA HAKKININ BENZER GÖRÜNÜMLERİ. 44
Rehabilitasyon Hakkı (Right to Rehabilition). 44
Rehabilitasyon Hakkının Dijital Görünümü: Right to Oblivion 49
Referanstan Çıkarma Hakkı, Listeden Çıkarma Hakkı ve İndekslemeyi
Kaldırma Hakkı (Right to De-Referencing, Right to De-Listing and Right
to De-Indexing) 52
Silme Hakkı (Right to Erasure/Delete). 56
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA UNUTULMA HAKKININ NORMATİF
DAYANAKLARI ve YARGI KARARLARI
ULUSLARARASI HUKUKTA UNUTULMA HAKKININ NORMATİF
DAYANAKLARI. 61
İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD Rehber İlkeler) 61
Birleşmiş Milletler Nezdinde Normatif Dayanaklar. 65
10 İçindekiler
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile Medeni ve Siyasi Haklara
İlişkin Uluslararası Sözleşme 65
Bilgisayara İşlenen Kişisel Veri Dosyaları Hakkında Rehber İlkeler
(BM Rehber İlkeleri) 69
Avrupa Konseyi Nezdinde Normatif Dayanaklar 73
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. 73
Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin
Korunması Sözleşmesi (108 sayılı Sözleşme) 78
Avrupa Birliği Nezdinde Normatif Dayanaklar . 82
Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 82
95/46/EC sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Serbest Dolaşımı
Bakımından Bireylerin Korunmasına İlişkin Direktif (95/46/EC sayılı
Direktif) . 85
2016/679 sayılı Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü 90
2016/679 sayılı Tüzük’ün 17. maddesi: Silme Hakkı (Unutulma
Hakkı) . 92
Silme Hakkı (Unutulma Hakkı)’nın İstisnai Durumları 96
AVRUPA BİRLİĞİ VERİ KORUMA HUKUKUN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYE
ÜLKELERİNE ETKİSİ.98
Avrupa Birliği Veri Reformu Öncesi Gelişmeler İle Reformun Ulusal
Hukuk Düzenlerine Etkisi . 98
Avrupa Birliği Üye Ülkelerine Unutulma Hakkının Etkisi 127
Avrupa Gizlilik Yasası Kapsamında İçerik Kaldırma Talepleri . 130
III. YARGI KARARLARI .132
Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Google-İspanya Kararı. 132
Uyuşmazlığa Konu Olayın Özeti 132
Dengeleme Kriterlerinin Tespiti ve Somut Olaya Uygulanması 134
Unutulma Hakkını Konu Alan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları 141
Fürst-Pfeifer/Avusturya Başvurusu. 141
Uyuşmazlığa Konu Olayın Özeti 141
Taraf Beyanları . 143
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Tespit ve
Değerlendirmeleri 144
Fuchsmann/Almanya Başvurusu. 145
Uyuşmazlığa Konu Olayın Özeti 146
Taraf Beyanları . 146
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Tespit ve
Değerlendirmeleri 148
İçindekiler 11
(a) İçeriğin kamu yararına ilişkin bir tartışmaya katkı sağlayıp
sağlamadığı . 148
(b) İlgili kişinin kamuoyu tarafından tanınırlığı. 148
(c) Bilginin Elde Edilmesi Yöntemi ve Doğruluğu 149
(ç) İlgili Kişinin Önceki Davranışları 149
(d) Yayınlan Haber İçeriğin Şekli ve Sonuçları. 150
(e) Sonuç. 150
M.L. ve W.W./Almanya Başvurusu . 151
Uyuşmazlığa Konu Olayın Özeti . 151
Taraf Beyanları. 153
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Tespit ve
Değerlendirmeleri 155
(a) Genel İlkeler 155
(b) Genel İlkelerin Somut Uyuşmazlığa Uygulanması. 157
(c) Sonuç ve Değerlendirme. 160
Biancardi/İtalya Başvurusu. 161
Uyuşmazlığa Konu Olayın Özeti . 161
Taraf Beyanları. 162
(a) Başvuru Sahibi. 162
(b) İtalya Hükümeti. 162
(c) Üçüncü Tarafların Beyanları 163
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Tespit ve
Değerlendirmeleri 163
(a) Ön Açıklamalar 163
(i) Davanın kapsamı 163
(ii) İlgili terminoloji 164
(b) Mahkemenin Değerlendirmesi . 165
(i) Haberin çevrimiçi olarak ne kadar süre kaldığına 165
(ii) Konuyla ilgili hassas verilerin duyarlılığına . 166
(iii) Çevrimiçi gazetenin baş editörüne uygulanan
yaptırımın ciddiyeti 166
(c) Sonuç. 166
12 İçindekiler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA UNUTULMA HAKKININ NORMATİF
DAYANAKLARI ve YARGI KARARLARI
TÜRK HUKUKUNDA UNUTULMA HAKKININ NORMATİF DAYANAKLARI.167
T.C. Anayasası Nezdinde Unutulma Hakkı . 167
Kişisel Verilerin Korunmasını İsteme Hakkı. 167
Kişinin Maddi ve Manevi Varlığını Geliştirme Hakkı 170
Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması Hakkı . 173
Medeni Hukuk Nezdinde Unutulma Hakkı 177
Kişilik Hakkı Olarak Unutulma Hakkı . 178
Türk Ceza Kanunu Nezdinde Unutulma Hakkı . 180
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Nezdinde Unutulma Hakkı 184
Türk Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması Kanuna Duyulan
Gereksinim 184
İstisnai Durumlar. 190
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu
Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ve
Bu Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair 7253 sayılı Kanun Nezdinde
Unutulma Hakkı . 195
Genel Olarak . 195
5651 sayılı Kanun Nezdinde Unutulma Hakkı . 198
7253 Sayılı Kanun İle Yapılan Değişiklikler ve Unutulma Hakkına
Olan Etkileri. 199
Adli Sicil Kanunu Nezdinde Unutulma Hakkı 201
AVRUPA BİRLİĞİ VERİ KORUMA HUKUKUNUN TÜRK HUKUKUNA ETKİSİ.205
III. YARGI KARARLARI .214
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2015/1679 sayılı Kararı 214
Olayın Özeti ve Taraf Beyanları. 214
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun Değerlendirmesi 215
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararının Değerlendirilmesi . 217
Anayasa Mahkemesi’nin 2013/5653 sayılı Kararı 219
Olayın Özeti ve Taraf Beyanları. 219
Anayasa Mahkemesinin Değerlendirmesi. 220
Kişisel Verileri Koruma Kurulu Kararlarında Unutulma Hakkı 223
Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 2020/481 sayılı Kararı 223
Kişilerin Ad ve Soyadı ile Arama Motorları Üzerinden Yapılan
Aramalarda Çıkan Sonuçların İndeksten Çıkarılmasına İlişkin
Değerlendirmede Dikkate Alınacak Kriterler 225
İçindekiler 13
(a) İlgili kişi kamusal yaşamda önemli bir rol oynuyor mu? . 226
(b) Arama sonuçlarının öznesi bir çocuk mu? 227
(c) Bilginin içeriği doğru mu? 227
(ç) Bilgiler kişinin çalışma hayatı ile mi ilgili? 227
(d) Arama sonuçlarında yer alan bilgi ilgili kişi hakkında
hakaret, onur kırıcı, iftira niteliği taşıyor mu?. 228
(e) Arama sonuçlarında yer alan bilgi özel nitelikli kişisel veri
niteliği taşıyor mu? 228
(f) Arama sonuçlarında ulaşılan bilgi güncel mi? . 228
(g) Arama sonucunda ulaşılan bilgi kişi hakkına önyargıya
sebep oluyor mu? . 229
(h) Arama sonucunda yer alan bilgi kişi açısından bir risk
doğuruyor mu? . 229
(ı) Bilgi kişinin kendisi tarafından mı yayımlandı? . 229
(i) Orijinal içerik gazetecilik faaliyeti kapsamında işlenen
verileri mi kapsıyor? 230
(j) İlgili kişiye ilişkin bilgilerin yayımlanmasında yasal bir
zorunluluk var mı? 230
(k) İlgili kişiye ilişkin bilgi ceza gerektiren bir suçla mı ilgili? 231
Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 2020/927 Sayılı Kararı. 231
SONUÇ VE ÖNERİLER . 235
KAYNAKÇA 241
TABLOLAR LİSTESİ
Tablo 3.1. 95/46/EC sayılı Direktif, 6698 sayılı KVKK ve 2016/679 sayılı Tü-
zük’ün Karşılaştırılması . 212
