Ceza HukukuGenel Hükümler - Özel Hükümler
Dr. Enes KÖKEN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 3
İÇİNDEKİLER 5
KISALTMALAR 15
BİRİNCİ BÖLÜM CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER
I GENEL KAVRAMLAR 18
A SUÇ 18
1 Bağımlı Ceza Normu 19
2 Bağımsız Ceza Normu 19
a Tam Ceza Normu 19
b Eksik Ceza Normu 19
c Açık Ceza Normu 19
d Davranış Normları 19
B 765 SAYILI TCK İLE 5237 SAYILI TCK ARASINDAKİ FARKLAR 20
C CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 20
1 Asli Kaynaklar 20
a Anayasa 20
b Kanun 20
c Uluslararası Sözleşmeler 21
2 Tamamlayıcı Kaynaklar 21
a Gelenek (Örf-Adet) Kuralları 21
b Ahlak/Din Kuralları/Mahkeme İçtihatları 21
c Öğreti 21
d Hukukun Genel İlkeleri 21
D CEZA HUKUKUNDA YORUM 21
1 Yorum Yöntemleri 21
6 İçindekiler
a Mantıki Yorum Yöntemi
22
b Sistematik Yorum 22
c Hukukun Genel İlkeleri 22
2 Yorum Çeşitleri 22
a Daraltıcı Yorum 22
b Genişletici Yorum 22
II TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK 23
A KUSUR İLKESİ 23
B KANUNİLİK İLKESİ 24
III CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI 29
A YÜRÜRLÜK SÜRELERİ BAKIMINDAN CEZA KANUNLARI 29
B TÜRK CEZA KANUNUNUN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 29
1 Derhal Uygulanma İlkesi 29
2 Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi 30
3 Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi 30
4 İnfaz Hükümlerinde Lehe Kanun Uygulaması 31
5 Kanunların İleriye Yürümesi 31
6 Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç Türleri 31
a Ani Suç 31
b Sırf Hareket Suçu 31
c Neticeli Suç 32
d İhmali Suç 32
e Kesintisiz Suç 32
f Zincirleme Suç 32
g İtiyadi (Alışkanlık) Suç 32
h Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 32
i İştirak Halinde İşlenen Suçlar 33
C TÜRK CEZA KANUNUNUN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 33
1 Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesi 34
a Ani Suç 34
İçindekiler 7
b Mesafeli Suç
34
c Kesintisiz Suç 34
d İtiyadi (Alışkanlık) Suç 35
e İştirak Halinde İşlenen Suç 35
f Zincirleme Suç 35
g Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 35
h Transit Suç 35
2 TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler 36
a Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi 36
b Şahsilik İlkesi 36
aa Faile Göre Şahsilik İlkesi 36
bb Mağdura Göre Şahsilik İlkesi 38
c Koruma (Gerçeklik) İlkesi 38
d Evrensellik İlkesi 38
aa TCK m 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi 39
bb TCK m 13/1-a’ya Göre Evrensellik İlkesi 39
cc TCK m 13/1-c, d, e, f, g, h, ı’ya Göre Evrensellik İlkesi 39
3 Seçimlik Cezalarda Soruşturma 39
4 Soruşturma Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması 40
5 Cezadan Mahsup 40
6 Hak Yoksunlukları 40
7 Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması 40
D TÜRK CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 41
1 İç Hukuk Bakımından İstisnalar 41
a Cumhurbaşkanı 41
b Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar 43
c Milletvekilleri 43
aa Yasama Sorumsuzluğu (Mutlak Dokunulmazlık/ Kürsü Dokunulmazlığı) 44
bb Yasama Dokunulmazlığı (Nispi Dokunulmazlık) 44
2 Devletler Hukuku Bakımından İstisnalar 46
a Diplomatlar 46
8 İçindekiler
b Yabancı Askerler
47
IV SUÇUN UNSURLARI/SUÇ GENEL TEORİSİ 48
A TİPİKLİK (SUÇUN YASALLIK UNSURU) 48
1 Tipikliğin Maddi Unsurları 50
a Hareket 50
aa Hareketin Sayısına Göre Suçların Sınıflandırılması 51
1) Tek Hareketli Suçlar 51
2) Birden Çok Hareketli Suçlar 51
i Birleşmiş (Birleşik) Hareketli Suçlar 51
ii Bölünebilen veya Kesintili Suçlar 51
iii Seçimlik Hareketli Suçlar 52
3) İtiyadi Suçlar 52
4) Geçitli Suçlar 52
bb Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması 53
1) İcrai (Etken) Suçlar 53
2) İhmali (Edilgen) Suçlar 53
i Gerçek İhmali Suç 53
ii Görünüşte İhmali Suç (Garantörsel Suç/ İhmal Suretiyle İcrai Suç/İhmal Benzeri Suç) 54
iii Görünüşte İhmali Suçta Neticeyi Önleme Yükümlülüğünün Kaynakları 54
cc Hareketin Önemine Göre Suçlar 56
1) Serbest Hareketli Suçlar 56
2) Bağlı Hareketli Suçlar 56
dd Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine Göre Suçların Sınıflandırılması 56
1) Ani Suç 56
2) Kesintisiz Suç 56
i Zorunlu Kesintisiz Suç 57
ii İhtiyari Kesintisiz Suç 57
3) Kalkışma Suçları 57
b Netice 57
aa Neticeye Göre Suçların Tasnifi 58
İçindekiler 9
1) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz Suçlar, Sırf Hareket Suçları) 58
2) Neticeli Suçlar 58
c Nedensellik Bağı 58
aa Bazı Nedensellik Türleri, Durumları ve Olayları 59
1) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice) 59
2) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek Netice) 59
i Yarışan Nedensellik 60
ii Alternatif (Seçimlik) Nedensellik 60
iii Kümülatif (Ortak) Nedensellik 61
3) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik 61
4) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi 62
5) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin Eklenmesi 62
6) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve Mağdurun Kusuru ile Bir Nedenin Eklenmesi 63
7) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar 63
8) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/ Nedensellik Bağının Kesilmesi) 63
9) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması 64
10) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında Olması 64
11) Sosyal Nedensellik 65
12) Risk Azalması 65
13) Rücu Yasağı 65
14) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Uymasına Rağmen Neticenin Gerçekleşmesi Hali 67
15) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik 67
i Gerçek İhmali Suçlar 67
ii Görünüşte İhmali Suçlar 67
d Fail 68
e Mağdur 70
f Suçun Konusu 71
10 İçindekiler
aa Suçun Maddi Konusu
72
bb Suçun Hukuki Konusu 72
cc Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması 72
1) Zarar Suçu 72
2) Tehlike Suçu 73
i Somut Tehlike Suçu 73
ii Soyut Tehlike Suçu 73
2 Tipikliğin Manevi Unsurları 73
a Kast 74
aa Kastın Unsurları 75
1) Bilme Unsuru 75
2) İsteme Unsuru 76
i Birinci Dereceden Doğrudan Kast 77
ii İkinci Dereceden Doğrudan Kast 77
b Olası Kast 78
c Taksir 80
aa Taksirin Unsurları 81
bb Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri 83
cc Taksirin Türleri 83
1) Basit Taksir (Bilinçsiz Taksir) 83
2) Bilinçli Taksir 83
d Bilinçli Taksir-Olası Kast Ayrımı 84
V KUSURLULUĞU ETKİLEYEN (KALDIRAN VEYA AZALTAN) HALLER 85
A HAKSIZ TAHRİK 86
B HATA ve HEDEFTE SAPMA 89
C İSNAT (KUSUR) YETENEĞİNİ ETKİLEYEN DURUMLAR 92
VI HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ (HUKUKA AYKIRILIĞI ORTADAN KALDIRAN NEDENLER) 95
A MEŞRU SAVUNMA 95
B ZORUNLULUK HALİ 96
C HAKKIN KULLANILMASI 97
D İLGİLİNİN RIZASI 97
İçindekiler 11
VII SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
98
A TEŞEBBÜS VE GÖNÜLLÜ VAZGEÇME 98
B İŞTİRAK 103
C İÇTİMA 115
1 Bileşik Suç 115
2 Zincirleme Suç 116
3 Fikri İçtima 119
4 Görünüşte İçtima (Kanunların içtima/Yasaların Tekliği) 120
VIII YAPTIRIMLAR 123
IX CEZANIN BELİRLENMESİ, BİREYSELLEŞTİRİLMESİ VE CEZAYI & DAVAYI DÜŞÜREN SEBEPLER 137
CEZA GENEL TEST 1 147
CEZA GENEL TEST 2 153
CEZA GENEL TEST 3 159
CEZA GENEL TEST 4 167
CEZA GENEL TEST 5 173
CEZA GENEL TEST 6 181
CEZA GENEL TEST 7 189
CEZA GENEL TEST 8 197
CEZA GENEL CEVAP ANAHTARI 204
İKİNCİ BÖLÜM CEZA HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER
I ULUSLARARASI SUÇLAR 206
A SOYKIRIM-İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR 206
B GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI-İNSAN TİCARETİ SUÇLARI 207
II KİŞİLERE KARŞI SUÇLAR 208
A HAYATA KARŞI SUÇLAR 208
1 Kasten Öldürme 208
2 Nitelikli Haller 212
3 Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 219
4 İntihara Yönlendirme 222
5 Taksirle Öldürme 226
12 İçindekiler
B VÜCUT DOKUNULMAZLIĞINA KARŞI SUÇLAR
227
1 Kasten Yaralama 227
2 Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 233
3 Kasten Yaralamanın İhmali Davranışla İşlenmesi 239
4 Taksirle Yaralama 239
C ÇOCUK DÜŞÜRTME, DÜŞÜRME VEYA KISIRLAŞTIRMA 240
1 Çocuk Düşürtme 240
2 Çocuk Düşürme 242
D CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI SUÇLAR 243
1 Cinsel Saldırı 246
2 Çocukların Cinsel İstismarı 254
3 Reşit Olmayanla Cinsel İlişki 257
4 Cinsel Taciz 260
E HÜRRİYETE KARŞI SUÇLAR 262
1 Tehdit 262
2 Şantaj 268
3 Cebir 270
4 Hürriyetten Yoksun Kılma 272
5 Konut Dokunulmazlığının İhlali 278
F ŞEREFE KARŞI SUÇLAR 284
G ÖZEL HAYATA VE HAYATIN GİZLİ ALANINA KARŞI SUÇLAR 298
1 Haberleşmenin Gizliliğini İhlal 298
2 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması 300
3 Özel Hayatın Gizliliğini İhlal 304
4 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi 305
5 Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme 306
6 Verileri Yok Etmeme 306
H MALVARLIĞINA KARŞI SUÇLAR 307
1 Hırsızlık 307
2 Yağma 329
3 Mala Zarar Verme 338
İçindekiler 13
4 Güveni Kötüye Kullanma
341
5 Dolandırıcılık 347
6 Karşılıksız Yararlanma 359
7 Kaybolmuş veya Hata Sonucu Ele Geçmiş Eşya Üzerinde Tasarruf 361
III TOPLUMA KARŞI SUÇLAR 363
A KAMUNUN SAĞLIĞINA KARŞI SUÇLAR 363
1 Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti 363
2 Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma 374
3 Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek Veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak 377
B KAMU GÜVENİNE KARŞI SUÇLAR 379
1 Resmi Belgede Sahtecilik 379
2 Resmî Belgeyi Bozmak, Yok Etmek veya Gizlemek 389
3 Resmî Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan 390
4 Özel Belgede Sahtecilik 390
5 Özel Belgeyi Bozmak, Yok Etmek veya Gizlemek 391
6 Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması 391
IV MİLLETE VE DEVLETE KARŞI SUÇLAR 393
1 Zimmet 393
2 İrtikâp 403
3 Rüşvet 409
4 Nüfuz Ticareti 421
5 Görevi Kötüye Kullanma 424
CEZA ÖZEL TEST 1 429
CEZA ÖZEL TEST 2 434
CEZA ÖZEL TEST 3 438
CEZA ÖZEL TEST 4 443
CEZA ÖZEL TEST 5 447
CEZA ÖZEL CEVAP ANAHTARI 451
KAYNAKÇA 453