Engelli Hakları, Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu

İÇİNDEKİLER
Ulusal ve Uluslararası Mevzuat Çerçevesinde Engelli Hakları,
Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu

ULUSAL VE ULUSLARARASI
MEVZUAT ÇERÇEVESİNDE ENGELLİ HAKLARI,
YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
SEMPOZYUMU
Editörler
Doç. Dr. İpek SAĞLAM ¦ Doç. Dr. Özlem KARAMAN COŞGUN
SEÇKİN ¦ Hukuk
Ankara 2019
Akademik ve Mesleki Yayınlar
Ulusal ve Uluslararası Mevzuat Çerçevesinde Engelli Hakları, Yaşanan Sorunlar ve
Çözüm Önerileri Sempozyumu
Editörler: İpek SAĞLAM ¦ Özlem KARAMAN COŞGUN
SEÇKİN ¦ Hukuk
No: 2311
ISBN 978–975–02–5827–5
Birinci Baskı: Aralık 2019
Sayfa Tasarımı: 168 Sayfa, 16x23,5 cm.
1. Engelli Hukuku
2. Engelli Hakları
3. Çalışma Hakkı
4. Ayrımcılık Yasağı
5. Eşitlik İlkesi 6. Engellilerin Korunması
7. Adalete Erişim Hakkı
8. Eğitim Hakkı
9. Ehliyet
10. Uygulama Sorunları
Bilge Karaköse
Kapak Tasarımı:
Yiğit Can Aydın
© Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz.
Satış ve Dağıtım:
Yayınevi Merkezi
Mustafa Kemal Mah. 2158. Sokak No: 13 Çankaya/ANKARA
Tel: 0–312–435 30 30 – Faks: 0–312–435 24 72 – seckin@seckin.com.tr
İstanbul Çağlayan Adliyesi
Şubesi
D Blok 2. Bodrum Kat No: 5
Çağlayan
Tel: (212) 240 00 15
Faks: (212) 240 00 15
caglayan@seckin.com.tr İstanbul Kartal Adliyesi
Şubesi
C Blok Zemin Kat No: 29
Kartal
Tel: (216) 303 11 23
Faks: (216) 303 11 23
kartalsube@seckin.com.tr İstanbul Şişli Şubesi
Abide–i Hürriyet Cad.
No: 183/A Şişli
Tel: (212) 234 34 77
Faks: (212) 231 24 69
sislisube@seckin.com.tr İstanbul Bölge Adliye
Mahkemesi Şubesi
C Blok Zemin Kat No: 23
Kartal
Tel: (216) 303 20 00 / 5462
bamsube@seckin.com.tr Ankara Sıhhiye Şubesi
Strazburg Cad. 23/B Sıhhiye
Tel: (312) 230 52 62
Faks: (312) 230 52 62
ankarasube@seckin.com.tr
Web Sitesi: www.seckin.com.tr
Seçkin Yayıncılık Sertifika No: 12416
Baskı:
Meteksan Matbaacılık ve Teknik Sanayi Ticaret A.Ş. – Sertifika No: 13563
Beytepe Köyü No: 3 06800 Bilkent – Çankaya/ANKARA – Tel: (312) 266 44 10
Sunuş Yazısı
“Ulusal ve Uluslararası Mevzuat Çerçevesinde Engelli Hakları, Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu”nun düzenlenmesi fikri, 2018 yılı sonbaharında Marmara Üniversitesi Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörü Öğretim Görevlisi Zuhal Pek’in, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Serap Helvacı ile istişareleri neticesinde ortaya çıkmıştır. Prof. Dr. Serap Helvacı’nın önderliğinde, Öğretim Görevlisi Zuhal Pek, proje yürütücüsü Doç. Dr. İpek Sağlam, Doç. Dr. Özlem Karaman Coşgun, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Engelli Öğrenci Danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Hanife Doğrusöz Koşut, Av. Hüseyin Varol ve Arş. Gör. Kardelen Kıraç tarafından sempozyum hazırlık çalışmaları yürütülmüştür. Marmara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’nin (BAPKO) desteği ile sempozyum, 16.05.2019 tarihinde düzenlenmiştir . Sempozyumda engelli haklarının özel hukuk ve kamu hukuku kapsamında ele alınması, karşılaşılan sorunların tartışılması ve bunlara somut çözüm önerileri sunulması hedeflenmiştir. Bu bilimsel çalışma, yargı mensuplarının, idari sorumluluk üstlenenlerin, akademisyenlerin ve sorunları günlük hayatında yaşayanların değerli katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Sunulan tebliğlerin basılı hale getirilerek kalıcılığının sağlanmasının, yaşanan sorunların çözümüne bir nebze de olsa katkıda bulunacağını ümit etmekteyiz.
Bu sempozyumun hayata geçirilmesinde ve sunulan tebliğlerin yayımlanmasında desteklerini bizden hiçbir zaman esirgemeyen Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanımız Sayın Prof. Dr. Serap Helvacı’ya, üniversitemiz bünyesinde tüm mesaisini bu ideal amaç için vakfeden Sayın Zuhal Pek’e, değerli sunumları ile bizleri onurlandıran tebliğ sahiplerine, tebliğlerin sunumu sırasında bizlerle deneyimlerini paylaşan ve katkı sunan kıymetli katılımcılara, tüm süreçte akademik yoğunluğuna rağmen bu ideal amaç için vaktini ayıran Medeni Hukuk Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Sayın Kardelen Kıraç’a, mali desteğini esirgemeyerek bu organizasyona katkılarını sunan Marmara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’ne, basım ve yayım aşamasında emeği geçen Seçkin Yayınevi’nin tüm çalışanlarına şükranlarımızı sunarız. Bu yöndeki bilimsel çalışmalara ışık tutması temennisiyle…
Editörler
Doç. Dr. İpek SAĞLAM – Doç. Dr. Özlem KARAMAN COŞGUN
İçindekiler
Sunuş Yazısı 5
 Görme Engellilerin Yükseköğretime Girişinde Yaşanan Sorunlar 9
Prof. Dr. Turan YILDIRIM ¦ Muhammed DALAK
 Zihinsel Engelli Kişilerin Yargıya Erişim Hakkı ve Ehliyet Sorunu 21
Doç. Dr. Tolga ŞİRİN
 Bir İnsan Hakkı Olarak “Engelli Bireyin Çalışma Hakkı” 41
Hasan KAYA
 Kambiyo Senedi İle Borçlanma Ehliyeti Bakımından Engellilik 49
Dr. Öğr. Üyesi Hanife DOĞRUSÖZ KOŞUT
 İş Hukukunda Engellilik Temelinde Ayırımcılık 81
Dr. Öğr. Üyesi Canan ÜNAL
 Engelliliğin Yaşlılık Aylığına Hak Kazanma Koşullarına Etkisi 99
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Halis KARAMAN
 Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Engelli Hakları ve Engellilerin Korunması 121
Dr. Fatma KARAMAN ODABAŞI
 Engellilerin Ceza Hukuku Bakımından Korunması 141
Dr. Öğr. Üyesi Zafer İÇER
 Engellilerin Adalete Erişim Hakkı ve Türkiye'de Mevcut Durum:
Yargısal ve Yargısal Benzeri Usuller Bağlamında Bir Değerlendirme 167
Dr. Öğr. Üyesi Ulaş KARAN