Özel Hukukumuzda Zamanaşımı Ve Hak Düşürücü Süreler

6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre

6100 SAYILI YENİ HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU'NA GÖRE

6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu'na Göre



ÖZEL HUKUKUMUZDA ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER



Mehmet Akif TUTUMLU



- Kazandırıcı Zamanaşımı Süreleri

- Kaybettirici Zamanaşımı Süreleri

- Düzenleyici Süreler

- Hakka Bağlı Süreler

- Usuli Süreler

- Hak Düşürücü Süreler

- Sürelerin Koşulları

- Sürelerin Hesaplanması

- Sürelerin Durması

- Sürelerin Kesilmesi

- Ek Süreler

- Uzatılmış Süreler

- Konularla ilgili Emsal İçtihatlar



İçindekiler

Önsöz 7

Kısaltmalar 19

BİRİNCİ BÖLÜM ÖZEL HUKUKUMUZDAKİ SÜRELER

Birİncİ Kişim SÜRELER HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR

GİRİŞ 21

1.1.1. HUKUK ALANINDAKİ SÜRELER 21

Genel Olarak , 21

\

1.1.2. HUKUKUMUZDAKİ SÜRELER 22

1.1.1.1. Yer Aldıkları Hukuk Alanlarına Göre Sürelerin Şematik Açıklanması 22

1.1.1.2. Niteliklerine Hüküm ve Sonuçlarına Göre Sürelerin Şematik Açıklanması 24

1.1.3. GENEL BİLGİ 25

1. Zamanaşımı "Müruruzaman" Süreleri 25

1.1.2.1. Kazandırıcı "İktisabi" Zamanaşımı Süreleri 26

1.1.2.2. Kaybettirici "Düşürücü = Bozucu = Iskati" Zamanaşımı Süreleri 26

1.1.2.3. Hak Düşürücü "Sükutu Hak" Süreleri 27

1.1.2.4. Düzenleyici Süreler "Düzen Süreleri" 27

1.1.2.5. Hakka Bağlı Süreler "Süreye Bağlı Haklar" 29

1.1.2.6. Usulü Süreler "Hukuk Muhakemeleri Kanununda Düzenlenen Süreler" 30

1.1.4. ZAMANAŞIMI "MÜRURUZAMAN" SÜRELERİ HAKKINDA GENEL AÇIKLAMA 32

1. Kavram ve Tanım 32

İKİNCİ KİŞİM

KAZANDIRICI "İKTİSABİ" ZAMANAŞIMI SÜRELERİ

I. KAZANDIRICI "İKTİSABİ" ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 35

1.1.2.3.1. Tarif ve Tanım 35

1.1.2.3.2. Eski Hukukumuzda Kazandırıcı "İktisabi" Zamanaşımı 36

1.1.2.3.3. Cumhuriyet Dönemi Kanunlarında Kazandırıcı "İktisabi" Zamanaşımı 38

A. Yürürlükten Kalkmış Olan Kanun Hükümlerine Göre Kazandırıcı "İktisabi" Zamanaşımı

Süreleri 38

1.1.1. 17 Şubat 1926 Tarih 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi 38

1.1.2. 02 Haziran 1929 Tarih 1515 sayılı Tapu Kayıtlarının Hukuki Kıymetini Kaybetmiş

Olanların Tasviyesine Dair Kanun 39

1.1.3. 01.12.1934 Tarih 2613 Sayılı Kadastro ve Tapu Tahrir Kanunu 39

1.1.4. 16.03.1950 Tarih 5602 Sayılı Tapulama Kanunu 39

1.1.5. 29.06.1956 Tarih 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 40

1.1.6. 17.07.1964 Tarih 509 Sayılı Tapulama Kanunu 40

1.1.7. 28.06.1966 Tarih 766 Sayılı Tapulama Kanunu 41

B. Yürürlükte Bulunan Kanun Hükümlerine Göre Kazandırıcı "İktisabi" Zamanaşımı 41

1.1.1.1. Genel Olarak 41

1.1.1.2. 21.11.2001 Tarih 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu 42

aa. Olağan "Adi - Alelade" Kazandırıcı Zamanaşımı 42

bb. Olağanüstü "Fevkalade" Kazandırıcı Zamanaşımı 45

cc. Taşanır "Menkul" Mallarda Kazandırıcı "iktisabi" Zamanaşımı i 48

dd. Öteki Kazandıncı Zamanaşımı ile İlgili Hükümler 49

aaa. Sınırlı Aynî Haklarda Kazandıncı "İktisabi" Zamanaşımı —, 49

bbb. Bulunan veya Egemenlik Alanına Giren Şeylerde Kazandıncı "İktisabi" Zamanaşımı 49

1.1.1.3. 13.01.2011 Tarih 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 50

aa. Olağan "adi" Kazandırıcı Zamanaşımı 50

bb. Olağanüstü "Fevkalade" Kazandırıcı Zamanaşımı 51

1.1.1.4. 21.06.1987 Tarih 3402 Sayılı Kadastro Kanunu 53

aa. Kadastro Kanununun 13/B-b Maddesi 53

bb. Kadastro Kanununun 13/B-c Maddesi 54

cc. Kadastro Kanununun 14/1. Maddesi 55

dd. Kadastro Kanununun 15.Maddesi 56

ee. Kadastro Kanununun 17/1 .Maddesi 57

1.1.2.1. KAZANDIRICI “İKTİSABİ" ZAMANAŞIMININ HESAPLANMASI 57

1.1.2.2. KAZANDIRICI "İKTİSABİ" ZAMANAŞIMININ NİTELİKLERİ 58

1.1.2.3.1. Kazandırıcı Zamanaşımı Def'i Değil İtirazdır 58

1.1.2.3.2. Kazandırıcı Zamanaşımı Süresi Kaybettirici Zamanaşımı Süresi Gibi Kanunlarca

Belirlenir 59

1.1.2.3.3. Kazandırıcı Zamanaşımı Kanunlarda Öngörülen Öteki Koşullarla Birlikte Mülkiyet ve Mülkiyetten Başkan Bir Aynî Hakkın Kazanılmasını Sağlar 59

1.1.2.3.4. Kural Olarak Kazandırıcı Zamanaşımı Süresinin Dolması ve Kanunda Öngörülen Koşulların Gerçekleşmesi ile Hak Kazanılır 59

1.1.2.3.5. Kazandırıcı Zamanaşımı Süresi Kanunda Öngörülen Nedenlerle Kesilebilir ve Durabilir 59

1.1.2.3.6. Kazandırıcı Zamanaşımının Hesaplanmasında Borçlar Kanunu Hükümleri Uygulanır 59

1.1.2.3.7. Kazandırıcı Zamanaşımı Maddi Hukuk Müessesesidir 60

1.1.2.3.8. Kazandırıcı Zamanaşımı Süreleri Genel Olarak Uzun Sürelerdir 60

1.1.2.3. KAZANDIRICI “İKTİSABİ” ZAMANAŞIMININ KOŞULLARI 60

1.1.2.4. KAZANDIRICI "İKTİSABİ" ZAMANAŞIMI İLE KAYBETTİRİCİ “BOZUCU - DÜŞÜRÜCÜ - ISKATI" ZAMANAŞIMININ FARKLARI 61

1.1.1. KAZANDIRICI "İKTİSABİ" ZAMANAŞIMI İLE KAYBETTİRİCİ "BOZUCU - DÜŞÜRÜCÜ - İSKATI" ZAMANAŞIMININ BENZERLİKLERİ 62

1.1.2. ZAMANAŞIMLARININ "MÜRURUZAMANLARIN” KANUNLARDA KABUL

EDİLME NEDENLERİ 62

1.1.3. MEDENİ KANUNUN 712.MADDESİNDE DÜZENLENEN OLAĞAN "ADİ - ALELADE" KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL EDİLME NEDENLERİ 63

1.1.4. MEDENİ KANUNUN 713.MADDESİNİN 1.FIKRASINDA DÜZENLENEN OLAĞANÜSTÜ "FEVKALADE" KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL

EDİLME NEDENLERİ 63

1.1.1.1. Tarıma Elverişli Olupta Boş ve Atıl Vaziyette Bulunan Arazilerin İşletilerek Gelir

Getirir Hale Gelmelerini Sağlamak 63

1.1.1.2. Tapusuz Arazilerin Tapuya Bağlanmasını Sağlamak 65

1.1.1.3. Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçileri Toprak Sahibi Yapmak 65

1.1.1.4. Yirmi Yıl Gibi uzun Süre Devam Eden Fiili Duruma Hukukilik Kazandırmak 66

1.1.5. MEDENİ KANUNUN 713. MADDESİNİN 2.FIKRASINDA DÜZENLENEN OLAĞANÜSTÜ "FEVKALADE" KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL EDİLME NEDENLERİ 66

1.1.6. 3402 SAYILI KADASTRO KANUNUNUN 13/B-b MADDESİNDEKİ KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL EDİLME NEDENLERİ 67

1.1.7. 3402 SAYILI KADASTRO KANUNUNUN 13/B-c VE 14.MADDELERİNDE DÜZENLENEN KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL EDİLME NEDENLERİ 68

1.1.8. MEDENİ KANUNDA TAŞINIR MALLARA İLİŞKİN KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL EDİLME NEDENLERİ 68

1.1.9. TÜRK TİCARET KANUNUNDA OLAĞAN VE OLAĞANÜSTÜ KAZANDIRICI ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 69

1. Genel Olarak 69

1.1.10. TİCARET KANUNUNUN 999.MADDESİNDE DÜZENLENEN OLAĞAN "ADİ- ALELADE" KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL EDİLME NEDENLERİ 69

1.1.11. TİCARET KANUNUNUN 1000. MADDESİNİN 1. FIKRASINDA DÜZENLENEN OLAĞANÜSTÜ "FEVKALADE" KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL

EDİLME NEDENLERİ 70

1.1.12. TİCARET KANUNUNUN 1000.MADDESİNİN 2. FIKRASINDA DÜZENLENEN OLAĞANÜSTÜ “FEVKALADE" KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ KABUL

EDİLME NEDENLERİ 71

İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARLARI 71

HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 123

DAİRE KARARLARI 170

İKİNCİ BÖLÜM KAYBETTİRİCİ "DÜŞÜRCÜCÜ-BOZUCU-İSKATİ" ZAMANAŞIMI SÜRELERİ

BİRİNCİ Kişim NİTELİKLERİ-KOŞULLARI-ÇEŞİTLERİ