Kurumsallaşma ve Kurumsal Yönetim

‹Ç‹NDEK‹LER D‹Z‹N‹
Sayfa
TEfiEKKÜR ve ‹THAF .v
ÖNSÖZ vii
‹Ç‹NDEK‹LER D‹Z‹N‹ xi
S‹MGELER VE KISALTMALAR D‹Z‹N‹ xv
fiEK‹LLER D‹Z‹N‹ xvii
Ç‹ZELGELER D‹Z‹N‹ xix
G‹R‹fi .1
1. BÖLÜM: KURUMSALLAfiMA 5
1.1 Kurum ve Kurumsalc›l›k 5
1.1.1 Eski Kurumsalc› Kuramlar 6
1.1.2 Yeni Kurumsalc› Kuramlar .6
1.2 Kurumsallaflman›n Kuramsal Temelleri 7
1.2.1 Kurumsall›k Teorileri 8
1.2.1.1 Kurumsall›k Teorilerinin Temel Varsay›mlar› 8
1.2.1.2 Kurumsall›k Teorilerinin Temelleri
(Kurumsal Ekonomi) .9
1.2.1.3 Kurumsall›k Teorilerinin Geliflimi 10
1.2.1.4 Kurumsall›k Teorilerine Farkl› Yaklafl›mlar .12
a) Merton'un Kurumsall›k Yaklafl›m› 12
b) Selznick'in Kurumsall›k Yaklafl›m› .12
c) Meyer ve Rowan'›n Kurumsall›k Yaklafl›m› 13
d) DiMaggio, Powell ve Zucker'›n Kurumsall›k
Yaklafl›m› .14
1.2.1.5 Kurumsall›k Teorilerine Yöneltilen Elefltiriler .14
1.2.2 Kurumsall›k Teorilerinin Temel Unsurlar› 15
1.2.2.1 ‹zomorfizm .15
A) ‹zomorfizm Türleri 17
B) ‹zomorfizm Mekanizmalar› .19
C) ‹zomorfizme Yöneltilen Elefltiriler 24
1.2.2.2 Meflruiyet 25
1.2.2.3 Günümüzde Kurumsall›k Teorilerinin Durumu 27
1.3 Kurumsallaflman›n Temel ‹lkeleri 27
1.3.1 Formalleflme 30
1.3.2 Profesyonelleflme 31
1.3.3 Kültürel Güç 31
1.3.4 Tutarl›l›k .32
2. BÖLÜM: KURUMSAL YÖNET‹fi‹M .33
2.1 Kurumsal Yönetiflim Kavram› 34
2.1.1 Farkl› Kurumsal Yönetiflim Sistemlerinin Geliflimi .35
2.1.2 Kurumsal Yönetiflimin Kuramsal Temelleri .38
2.1.2.1 Sahiplik/Denetim Kuram› .38
2.1.2.2 Vekalet Kuram› .39
2.1.2.3 Entellektüel Sermaye Kuram› 40
2.1.2.4 Paydafl Kuram› 41
2.1.2.5 ‹fllem Maliyetleri Kuram› .42
2.1.2.6 Hizmetkarl›k Kuram› .42
2.1.3 Bafll›ca Uygulama Örnekleri (OECD, SPK) .43
2.1.4 Bafll›ca Kurumsal Yönetiflim Raporlar› .48
2.1.4.1 Cadbury Raporu .48
2.1.4.2 Greenbury Raporu .49
2.1.4.3 Hampel Raporu .49
2.1.4.4 Sarbanes-Oxley Kanunu 50
2.2 Temel Kurumsal Yönetiflimin Bafll›ca ‹lkeleri 51
2.2.1 fieffafl›k ‹lkesi 52
2.2.2 Hesap Verebilirlik ‹lkesi 54
2.2.3 Sorumluluk ‹lkesi 55
2.2.4 Adil Yönetim ‹lkesi 56
2.3 ‹leri Kurumsal Yönetiflimin Boyutlar› 57
2.3.1 Kurumsal Sosyal Sorumluluk 58
2.3.2 Kurumsal Sürdürülebilirlik 59
2.3.3 Ba¤›ms›zl›k 60
2.3.4 Kurumsal ‹tibar .60
3. BÖLÜM: F‹RMA PERFORMANSI 61
4. BÖLÜM: ÖNCEK‹ ÇALIfiMALAR 65
4.1 Yurtiçi Çal›flmalar 65
4.2 Yurtd›fl› Çal›flmalar .68
xii
5. BÖLÜM: UYGULAMA 71
5.1 Araflt›rma Yöntemi, Modeli ve Türü 71
5.2 Yol Analiz Modelleri .71
5.3 Araflt›rman›n De¤iflkenleri ve Ölçüm Test Modelleri .75
5.4 Hipotezler 81
5.5 Varsay›mlar ve K›s›tlar 84
5.5.1 Varsay›mlar 84
5.5.2 K›s›tlar 85
5.9 Veri Toplama, Evren ve Örneklem .85
5.6.1 Veri Toplama .85
5.6.2 Evren ve Örneklem 85
5.7 Kullan›lan Ölçekler .86
5.7.1 Kurumsallaflma ‹lkeleri Ölçe¤i .86
5.7.2 Temel Kurumsal Yönetiflim Ölçe¤i 87
5.7.3 ‹leri Kurumsal Yönetiflim Ölçekleri 89
5.7.3.1 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ölçe¤i 89
5.7.3.2 Kurumsal Sürdürülebilirlik Ölçe¤i 90
5.7.3.3 Ba¤›ms›zl›k Ölçe¤i 91
5.7.3.4 Kurumsal ‹tibar Ölçe¤i .91
5.7.4 Firma Performans› Ölçe¤i .91
5.8 Kullan›lan Analiz Teknikleri ve Gereçler 93
5.8.1 Kullan›lan Analiz Teknikleri .93
5.8.2 Kullan›lan Gereçler 94
6. BÖLÜM: ANAL‹ZLER VE BULGULAR 95
6.1 Merkezi E¤ilim ve Da¤›l›m Ölçüleri .95
6.1.1 Ölçek Maddeleri Analizi 95
6.1.2 Demografik Veriler Analizi 99
Yafl Grubu 100
Cinsiyet 100
E¤itim Durumu 101
‹flletme Yönetimi Dersi 101
Ailede Baflka Yönetici Varl›¤› .101
TKYD Üyeli¤i .102
Yönetim Düzeyi 102
xiii
Yönetim Kurulu Üyeli¤i .102
‹crac› Yönetim Kurulu Üyeli¤i 103
Denetçi .103
Kifli Unvan› .104
Yönetim K›demi 104
Kurumda Yönetim K›demi .105
‹MKB Üyeli¤i .105
‹MKB Kurumsal Yönetim Endeksi .105
Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu Varl›¤› 106
Kredi Derecelendirme Notu Varl›¤› 106
Sektör 107
‹stihdam Düzeyi 107
Ciro Düzeyi .107
Kurum Unvan› .108
‹TO Sicil 108
e-Posta .109
6.2 Do¤rulay›c› Faktör Analizleri 110
6.3 ‹liflkiler Analizi .116
6.3.1 Korelasyon Analizi 116
6.3.2 Yol Analizi Modelleri Sonuçlar› .118
7. BÖLÜM: SONUÇ ve POL‹T‹KA ÇIKARIMLARI 139
8. BÖLÜM: SENSÖZ .145
Kitapta Geçen Terimler Sözlü¤ü .153
KAYNAKLAR D‹Z‹N‹ .157
EKLER .173
Ek 1 Genel Sorular .174
Ek 2 Kurumsallaflma ‹lkeleri Ölçe¤i 175
Ek 3 Temel Kurumsal Yönetiflim Ölçe¤i 177
Ek 4a Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ölçe¤i 179
Ek 4b Kurumsal Sürdürülebilirlik Ölçe¤i 180
Ek 4c Ba¤›ms›zl›k Ölçe¤i 180
Ek 4d Kurumsal ‹tibar Ölçe¤i .181
Ek 5 Firma Performans› Ölçe¤i .182