Cezanın Belirlenmesi
Prof. Dr. Erdal YERDELEN
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 7
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ . 13
BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ. 15
KISALTMALAR . 17
GİRİŞ .19
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA KAVRAMI VE CEZANIN NİTELİKLERİ
GENEL OLARAK 31
CEZA 33
III. CEZANIN NİTELİKLERİ 37
Genel Olarak. 37
İnsan Haysiyetine Uygun ve Ahlaki Olması. 37
Kanun Tarafından Düzenlenmiş Olması . 41
Eşitlik İlkesine Uygun Olması 43
Bölünebilir Olması 43
Adli Hata Durumunda Geri Alınabilmesi 44
Şahsilik 45
Suçun Ağırlığıyla Orantılı ve Etkili Olması. 46
Devlete Mümkün Olduğunca Az Yük Getirmesi . 49
CEZA TÜRLERİ 50
Genel Olarak. 50
Hukuki Özellikleri Bakımından Cezalar . 50
Asli Cezalar 50
Fer’i (Ek) Cezalar . 51
Hedef Aldıkları Değerler Bakımından Cezalar 52
Genel Olarak . 52
Ölüm (İdam) Cezası. 54
Hapis Cezası (Hürriyeti Bağlayıcı Ceza) . 54
Genel Olarak. 54
Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası . 56
Müebbet Hapis Cezası 60
8 İçindekiler
Uzun Süreli Hapis Cezası .63
Kısa Süreli Hapis Cezası .64
Adli Para Cezası67
Genel Olarak .67
Klasik Para Cezası 69
Gün Para Cezası.70
Yeni Yaptırım Türleri74
İKİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ
GENEL OLARAK.79
CEZALANDIRMANIN TARİHÇESİ81
Genel Olarak .81
Batı (Eski-Orta Çağda) Hukukunda82
İslam Öncesi Türk Hukukunda.86
İslam ve Osmanlı Hukukunda87
Cumhuriyet Dönemi Türk Hukukunda 92
III. CEZALANDIRMADA (CEZANIN BELİRLENMESİNDE) İLKELER.96
Genel Olarak .96
Kanunilik .97
Kusur .104
Gerekçe.107
Çifte Değerlendirme Yasağı.129
Eşitlik.145
Orantılılık.148
Takdir Yetkisi.163
Cezalandırmanın Amacı ve Cezanın Amaca Uygunluğu 169
Genel Olarak169
Öğretide Cezanın Amacı 170
Mevzuatta Cezanın Amacı .180
İçtihatlarda Cezanın Amacı182
Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi .184
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA CEZANIN BELİRLENMESİ.186
Genel Olarak .186
Amerika Birleşik Devletleri186
Almanya 192
Fransa197
İtalya .201
İçindekiler 9
Diğer Bazı Ülkeler . 201
CEZANIN BELİRLENMESİ TÜRLERİ 202
Genel Olarak. 202
Cezanın Soyut Belirlenmesi 205
Genel Olarak . 205
Cezanın Soyut Genel Belirlenmesi 205
Cezanın Soyut Özel Belirlenmesi. 208
Genel Olarak. 208
Sabit Cezalar. 209
Seçenek Cezalar 209
Birlikte Cezalar 211
Alt ve Üst Sınırlı Cezalar 211
Cezanın Somut Belirlenmesi. 215
Genel Olarak . 215
Somut Cezanın Tespit Süreci. 220
Genel Olarak. 220
Ceza Çeşidinin Seçilmesi. 225
Genel Olarak. 225
Tekerrür Durumunda Hapis Cezasını Seçme Zorunluluğu 231
Özel Kanunlardan Doğan Ceza Çeşidini Seçme Zorunluluğu 233
Temel Ceza Miktarının Tayini . 234
Temel Cezanın Tespitinde Kriterler 239
Genel Olarak. 239
Suçun İşleniş Biçimi 247
Kullanılan Araçlar 258
Suçun İşlendiği Zaman 263
Suçun İşlendiği Yer . 266
Suçun Konusunun Önem ve Değeri 268
Meydana Gelen Zarar veya Tehlikenin Ağırlığı. 275
Failin Kasta Dayalı Kusurunun Ağırlığı 296
ıı. Failin Taksire Dayalı Kusurunun Ağırlığı 304
Failin Saiki. 314
Failin Güttüğü Amaç. 321
TCK m.61’deki Kriterlerin Değerlendirilmesi 324
Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Etkisi . 325
Genel Olarak. 325
Olası Kast 327
Bilinçli Taksir. 330
10 İçindekiler
Suça Etki Eden Nitelikli Hallerin Etkisi .332
Genel Olarak .332
Birden Fazla Artırım (veya İndirim) Nedeninin Birlikte
Bulunması .335
Artırım ve İndirim Nedenlerinin Birlikte Bulunması 342
Cezaya Etki Eden Diğer Hallerin Uygulanması.348
Genel Olarak .348
Teşebbüs .350
İştirak 361
Zincirleme Suç .366
Haksız Tahrik .379
Yaş Küçüklüğü .382
Akıl Hastalığı384
Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Kişisel Nedenler 385
ıı. Hâkimin Takdir Yetkisiyle Ceza İndirimi 387
aaa. Genel Olarak 387
bbb. Failin Geçmişi .392
ccc. Failin Sosyal İlişkileri 397
ddd. Failin Fiilden Sonraki Davranışları 399
eee. Failin (Sanığın) Yargılama Sürecindeki Davranışları .401
fff. Cezanın Failin Geleceği Üzerindeki Olası Etkileri .408
ggg. Diğer Takdiri İndirim Nedenleri412
hhh. Takdiri İndirimde Geçerli Olan Esaslar (Kravat
İndirimi Olmadığına Dair).413
Seri Muhakeme Usulünde Cezanın Belirlenmesi 421
Basit Yargılama Usulünde Cezanın Belirlenmesi .427
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZALARIN HESAPLANMASI
GENEL OLARAK.429
CEZALARIN HESAPLANMASINDA GEÇERLİ İLKELER 434
Genel Olarak .434
Alt ve Üst Sınırını Aşma Yasağı 435
Seçenek Cezalardan Hapsi Tercih Etme Durumunda Paraya Çevirme
Yasağı 438
Seçenek Cezalardan Adli Parayı Seçme Durumunda Sınırlara Uyma
Zorunluluğu.441
Küçükler ve Yaşlılar İçin Kısa Süreli Hapsi Seçenek Yaptırıma Çevirme
Zorunluluğu.442
İçindekiler 11
III. HAPİS CEZASININ HESABI 445
Genel Olarak. 445
Hapis Cezasının Ay Olarak Hesabı 446
Hapis Cezasının Yıl Olarak Hesabı. 447
Cezaların Toplanması (İçtimaı) . 449
Hapis Cezasını Seçenek Yaptırıma Çevirme 454
Hapis Cezasının Ertelenmesi 456
ADLİ PARA CEZASININ HESABI. 458
Genel Olarak. 458
Gün Para Cezasının Tayini 459
Bir Gün Karşılığı Para Miktarının Tespiti. 462
Sonuç Adli Para Cezasının Belirlenmesi 463
Gün Sayısı ve Para Miktarının Hükümde Gösterilmesi. 464
Adli Para Cezalarının Toplanması . 465
Mehil veya Taksitlendirme . 467
Ödenmeyen Adli Para Cezasının Hapse ve Kamuya Yararlı İşte
Çalıştırmaya Dönüştürülmesi . 470
MAHSUP 471
Genel Olarak. 471
Mahsubun Şartları 473
Şahsi Hürriyeti Sınırlayıcı Sürenin Bulunması 473
Bir Ceza Mahkûmiyetinin Varlığı. 474
Mahkûmiyete Konu Suçun İşlenme Zamanı . 475
Adli Para Cezalarında, Adli Kontrolde ve Diğer Özel Durumlarda
Mahsup 478
SONUÇ VE ÖNERİLER . 481
ÖRNEK OLAY . 499
KAYNAKLAR. 503
KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ 523