Karışık Muhtevalı Akit (Karma Sözleşme)

KARIŞIK MUHTEVALI AKİT ( KARMA SÖZLEŞME )

Prof. Dr. Erden KUNTALP

 -   Giriş

  -  İsimsiz Sözleşme Olarak Karışık Muhtevalı Akdin Tanımı, Unsurları ve Şekli

  -  İsimsiz Sözleşme Olarak Karışık Muhtevalı Akdin Benzeri Kurumlarla Karşılaştırılması

 -   İsimsiz Sözleşme Olarak Karışık Muhtevalı Akdin ve Sui Generis Sözleşmesinin Hüküm ve Sonuçları ile Karışık Muhtevalı Akitlerin Sıralanması

  -  İsimsiz Sözleşmeler Sıralaması

  -  Kavram ve Menfaat İçtihatçılığı

   - Tip ve Tipolojik Uygulama

   -  İsimsiz Sözleşmelerde Boşluk Doldurma

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ                                                                                               -V

İÇİNDEKİLER                                  VD

KAYNAKÇA                                      XV

KISALTMALAR CETVELİ              XXXI

GİRİŞ

§ 1 İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI AKİT

KAVRAMININ, SINIRLANDIRILMASI VE ADLANDIRILMASI       

I İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI AKİT

KAVRAMI                                                          1

1. Sözleşme Kategorileri                                          1
2. Kanunda Düzenlenmiş Olup Olmadıklarına Göre İsimli ve İsimsiz Sözleşme Kategorileri                                         1
3. Tipleşip, Tipleşmediklerine Göre Tipik ve Atipik Sözleşmeler Kategorileri                                7
4. İsimsiz Sözleşmelerin İçerdikleri Esaslı Unsurlar İtibariyle “Kendine Özgü Sözleşme” ve “Karışık Muhtevalı

Sözleşme ” Kategorileri                                                                                       13

1. İsimsiz Sözleşmelerin Kendi İçlerindeki Alt

Kategorileri                           13

aa            Kendine Özjgü Sözleşmeler Kategorisi                                 14

ab            Karışık Muhtevalı Akit Kategorisi     15

1. Bu Ayıranın Değerlendirilmesi                                            17
2. İsimsiz Sözleşme Olarak Karışık Muhtevalı Akit Sorunu 20
3. Genel Olarak                         20
4. İsimsiz Sözleşme Olarak Karışık Muhtevalı Akit

Sorununun Tarihsel Gelişimi                                              23

H İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI

AKİT KAVRAMININ SINIRLANDIRILMASI           31

m İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI

AKİT KAVRAMININ ADLANDIRILMASI                36

BİRİNCİ BÖLÜM

İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN TANIMI, UNSURLARI VE ŞEKLİ

§2 GENEL OLARAK ÖĞRETİDEKİ DURUM          38

I “BÖLÜNME" VE “BÜTÜNLÜK” GÖRÜŞLERİNİN TANIMLARI VE BU TANIMLARINA GÖRE İSİMSİZ AKİT OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN UNSURLARI         38

1. Tanımlan               38
2. Bölünme Görüşünün Tanımı              38
3. Bütünlük Görüşünün Tanımı              38
4. Bu Tanımlarına Göre İsimsiz Akit Olarak Karışık Muhtevalı

Akdin Unsurları    38

n ÖĞRETİDEKİ DURUM               41

§3 BÖLÜNME VE BÜTÜNLÜK GÖRÜŞLERİNİN AKİT TİPLERİ HARKINDAKİ TASARIMLARI VE BU TASARIMLARIN

DEĞERLENDİRİLMESİ                                45

I BÖLÜNME VE BÜTÜNLÜK GÖRÜŞLERİNİN KANUNÎ AKİT

TİPLERİ HAKKINDAKİ TASARIMLARI  45

1. Bölünme Görüşü  45
2. Bütünlük Görüşü  49

D BÖLÜNME VE BÜTÜNLÜK GÖRÜŞLERİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ 51

1. Kavramlar İçtihadı ve Çıkarlar (Menfaatler) İçtihadı         51
2. Akit Tiplerinin Niteliği, Özellikleri ve Akit Tiplerinin Sıralanması  61
3. Genel Olarak “Kavram” ve “Tip” Karşılaştırması            61
4. Kavram’m Özellikleri           61
5. Tipin Özellikleri    63
6. Akit Tiplerinin Özellikleri    66

a Akit Tiplerinin Birer Unsurlar (Özellikler) Bütünü

Olması                                   66

aa            Tipin Bir “Bütünlük”Oluşturması      66

ab            Akit Tipleri Arasındaki Sınırın Kesin Olmaması            67

ac            Tipin Bütünlüğünün Saptanması                         69

ad            Tipe Bağlanmanın “Benzerlik” Esasına

Dayanması             71

1. Akit Tiplerinin Özel Bir Durumu Genel Olarak Düzenlemesi         75

ba            Akit Tiplerinin Genel Bir Düzenleme Olması   75

bb           Akit Tiplerinin Özel Bir Düzenleme Olması     76

bc            Akit Tiplerinin Göreli Bir Soyutluğunun Bulunması        77

1. Akit Tiplerinin Nispi Kapalı Karakteri Haiz Olması        78

ca            Borçlar Kanunu Tarafından Akit Tiplerinin Tanımlanmış Olması                80

cb            Akit Tiplerinin Kesin Olmayan Birer

Kategori Oluşturmaları         89

1. Akit Tiplerinin Emredici Olmayan Hükümlerinin Akit Serbestisi Uyarınca Değiştirilebilmesi     92
2. Akit Tiplerine Bağlanmış Hükümlerin Benzeri Akdi İlişkilere de Uygulanabilmesi       97

3 Akit Tiplerinin Sıralanması               99

§4 ÖĞRETİDE İSİMSİZ AKİT OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI

AKİT İÇİN VERİLEN TANIMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ         106

I İSİMSİZ AKİT OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN,

UNSURLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ               106

1. Tek Bir Akdin Mevcut Olması            106
2. Bu Akdin, Kısmen veya Tamamen Kanuni Akit Tiplerinin Unsurlarım Bir Bütünlük İçinde Birleştirmesi                107
3. Bu Akdin, Tipleri Edimin İçerik ve Yüklenilme Biçimine Bağlı Akitlerin Esaslı Unsurlarını Kanununun Öngörmediği

Bir Biçimde Birleştirmesi                                     111

1. Kanunun Öngördüğü Unsur Birleşimleri                                          112
2. Kanunun Açıkça Öngördüğü Unsur Birleşimleri              112
3. Kanunun Örtülü Olarak Öngördüğü Unsur Birleşimleri  114
4. Kanunun Öngörmediği Unsur Birleşimleri        125

a Bir Akit Tipinin, Tip Tayin Edici Unsurlarında

Değişiklik Yapılması             126

1. Bir Akit Tipinin Zaruri Unsurunda Değişiklik

Yapılması               128

1. Bir Akit Tipinin Tip Tayin Edici Unsurlarının Yanına Başka Bir Akdin Tip Tayin Edici

Unsurlarının Katılması         133

ca            Edim Borçlarının Tamamının Asli Olması        133

cb            Edim Borçlarından Bir Tanesinin Asli, Diğerinin

ise Yan Nitelikte Olması     136

cba          Yan Edim Kavramı             136

cbb         Asli ve Yan Edim Ayırımı  141

cbc          Yan Edimin Akdin Tipine Etkisi ve Karışık Muhtevalı Akit      146

1. Bir Kanuni Akit Tipinin Tüm Unsurlarına Bir Başka

Akdin Esaslı Olmayan Bir Unsurunun Katılması             155

II İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI

AKDİN TANIMI               157

m İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI

AKİTTE ŞEKİL  160

İKİNCİ BÖLÜM

İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN BENZERİ KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI §5 BİLEŞİK (MÜREKKEP) AKİTLER                163

1. BİLEŞİK AKİTLER KAVRAMI     163
2. KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN BİLEŞİK AKİTLERDEN AYRILMASI                                         168

§6 SEÇİMLİK BİLEŞİMLER           172

I SEÇİMLİK BİLEŞİMLER KAVRAMI        172

ü KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN SEÇİMLİK BİLEŞİMLERDEN

AYRILMASI        173

§7 KARIŞIK BAĞIŞLAMA              173

I KARIŞIK BAĞIŞLAMA KAVRAMI           173

H KARIŞIK BAĞIŞLAMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ              174

1. Genel Olarak Öğretideki Durum      174
2. Bağışlamanın Hukuki Niteliği         176
3. Karışık Bağışlamanın Hukuki Niteliği          181

m KARIŞIK MUHTEVALI AKDÎN KARIŞIK

BAĞIŞLAMADAN AYRILMASI   183

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN VE SUI GENERIS SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI İLE KARIŞIK MUHTEVALI AKİTLERİN SIRALANMASI

§8 GENEL OLARAK SÖZLEŞMENİN HÜKÜM VE SONUÇLARI      185

I BİREYSEL SÖZLEŞMENİN ÜSTÜNLÜĞÜ             185

ü BİREYSEL SÖZLEŞMENİN NİTELENDİRİLMESİ VE

YORUMLANMASI                                           187

1. Bireysel Sözleşmenin Nitelendirilmesi            187
2. Bireysel Sözleşmenin Yorumlanması            195
3. Bireysel Sözleşmede “Boşluk” Kavramı        199

§9 BİREYSEL İSİMLİ SÖZLEŞMEDE BOŞLUK DOLDURMA           202

I GENEL OLARAK            202

n BİREYSEL İSİMLİ SÖZLEŞMELERDE BOŞLUK DOLDURMA

İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER  203

1. Objektif (Klasik) Yöntem 204
2. Sübjektif Yöntem                                                                                                                            205
3. Görüşlerin Değerlendirilmesi             206

İÜ BİREYSEL İSİMLİ SÖZLEŞME BOŞLUĞUNUN YARGIÇ

TARAFINDAN DOLDURULMASI                               213

IV BİREYSEL İSİMLİ SÖZLEŞME BOŞLUĞUNUN DOLDURULMASINDA İZLENECEK YOLUN

ANA HATLARI İLE GÖSTERİLMESİ        218

§ 10 BİREYSEL KARIŞIK MUHTEVALI AKİTTE BOŞLUK

DOLDURMA                      220

I İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK BİREYSEL KARIŞIK

MUHTEVALI AKİT BOŞLUĞUNUN DOLDURULMASINDA

BORÇLAR KANUNU’NUN GENEL HÜKÜMLERİNİN İŞLEVİ          221

n İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK BİREYSEL KARIŞIK MUHTEVALI AKİTTE SÖZLEŞME BOŞLUĞUNUN DOLDURULMASINDA BORÇLAR KANUNU’NUN ÖZEL HÜKÜMLERİNİN İŞLEVİ             226

1. Görüşler 221
2. Karışık Muhtevalı Akde Sadece Borçlar Kanunu’nun Genel Hükümlerinin Uygulanacağını Öngören Dışlama Görüşü (Theorie De L Exclusion)         227
3. Karışık Muhtevalı Akde Borçlar Kanunu’nun Özel Hükümlerinin Uygulanacağını Öngören Görüşler        228
4. İmtisas (Soğurma) Görüşü (Absorptions theorie; theorie

de I’absorption)  228

1. Birleştirme (Terkip) Görüşü (Kombinations theorie;

theorie de la combination)               231

1. Kıyasen Uygulama Görüşü (Analoge Rechtsanvvendung, theorie de I’application analogique du droit)    233
2. Yaratma Görüşü

(Kreationstheorie, theorie de la Creation)                                     233

1. Münferit Kanuni Düzenlemelerin Benimsenmesi Görüşü (Theorieder Übemahme gezetzlicher Einzelordnungen)    234
2. Görüşlerin Değerlendirilmesi             234
3. Görüşlerin Ortak Değerlendirilmesi 234
4. Görüşlerin Tek Tek Değerlendirilmesi            237
5. Karışık Muhtevalı Akde Yalnızca Borçlar Kanunu’nun Genel Hükümlerinin Uygulanacağını Öngören Görüşün Değerlendirilmesi                237
6. Karışık Muhtevalı Akde Borçların Özel Hükümlerinin Uygulanacağım Öngören Görüşlerin Değerlendirilmesi         239

ba           İmtisas Görüşünün Değerlendirilmesi          239

bb           Birleştirme Görüşünün Değerlendirilmesi  246

bc           Kıyasen Uygulama Görüşünün Değerlendirilmesi    256

1. Değerlendirme Sonucu      260

İÜ BİREYSEL KARIŞIK MUHTEVALI AKİTTE BOŞLUK

DOLDURMA YÖNTEMİ                 261

1. Genel Olarak        261
2. Kıyasen Uygulama Esası                 261
3. Tipik Karışık Muhtevalı Akit                                          261
4. Tipik-Atipik Karışık Muhtevalı Akit Ayınmı                                              262
5. Tipik Kanşık Muhtevalı Akitte Boşluk Doldurma Yöntemi     263
6. Genel Kural ve Öncelik Sıralaması 263
7. Sıralamada Yer Alan Kalemlere İlişkin Açıklamalar 263
8. Tipik Karışık Muhtevalı Akde, Sözleşme Hükmünün Öncelikle Uygulanması   263
9. Tipik Kanşık Muhtevalı Akde Borçlar Kanunu’nun

Genel Hükümlerinin Uygulanması 264

1. Tipik Kanşık Muhtevalı Akde Kanuni Akit Tiplerinin Emredici Hükümlerinin Uygulanması         265
2. Tipik Kanşık Muhtevalı Akde, “Örf ve Adet Kurallarının” Uygulanması            269
3. Tipik Kanşık Muhtevalı Akde Unsurlarım İçerdiği

Akit Tiplerinin Hükümlerinin Kıyasen Uygulanması 270

ea           Genel Olarak       270

eb           Kıyasen Uygulamanın Zorunlu Olması        274

1. Tipik Kanşık Muhtevalı Akitteki Boşluğun Yargıç Tarafından Doldurulması    275
2. Atipik Kanşık Muhtevalı Akitte Boşluk Doldurma    276

§11 KARIŞIK MUHTEVALI AKİTLERİN SIRALANMASI  277

I KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN HÜKÜM VE SONUÇLARININ TAYİNİNDE TEK BİR GÖRÜŞ BENİMSEYENLERİN SİSTEMLERİ                277

1. Hoeniger’in Sistemi            278
2. Tip Kanşımı Doğurmayan Haller   278
3. Tip Kanşımı Doğuran Haller           278
4. Schreiber’in Sistemi            279
5. Hoeniger ve Schreiber’in Sistemlerinin Değerlendirilmesi          279

II KARIŞIK MUHTEVALI AKDİN HÜKÜM VE SONUÇLARININ TAYİNİNDE BİRDEN ÇOK GÖRÜŞÜN UYGULANMASI GEREKTİĞİNİ İLERİ SÜRENLERİN SİSTEMLERİ              281

1. Enneccerus/Lehmann’ın Sistemi    281
2. Geniş Anlamda Karışık Muhtevalı Akit       281
3. Dar Anlamda Karışık Muhtevalı Yahut Tipler Karışımı

Doğuran Akit       282

1. Leonhard’m Sistemi                                                                         283
2. Enneccerus/Lehmann ve Leonhard’m Sistemlerinin Değerlendirilmesi 283

m BİR KARIŞIK MUHTEVALI AKİT SİSTEMİNİN GEREKLİ

OLUP OLMADIĞI SORUNU          285

1. Genel Olarak        285
2. Önerilen Sistem                                   287
3. Taraflardan Birine Birden Çok Tipik Asli Edim Borcu

Yükleyen Karışık Muhtevalı Akit  287

1. İki Tipik Edim Borcunun Karşılıklı Olarak Yüklenildiği Akit Yahut Karışık Muhtevalı Sinalagmatik Akit 290

§12 İSİMSİZ SÖZLEŞME OLARAK SUIGENERIS

(KENDİNE ÖZGÜ) SÖZLEŞMEDE BOŞLUK DOLDURMA   291

I GENEL OLARAK            291

H SUI GENERIS SÖZLEŞMEDE BOŞLUK DOLDURMA                      294

SONUÇ 295

Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü

2012-2013 Yılları Yayın Listesi                                    303