Ceza Yargılaması Hukuku
Prof. Dr. Erdener YURTCAN
- | Ceza Yargılaması Hukukunun Temel Kavramları |
- | Yasal Çareler, Kanun Yolları, Kesin Hüküm ve Bunun Ortadan Kaldırılması Çareleri |
- | Olağanüstü Kanunyolları |
- | Özel Yargılama Yolları ve Yargılama Giderleri |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
16. Basıya Önsöz 7
1. Basıya Önsöz 29
Kısaltmalar 55
Birinci Kesim
CEZA YARGILAMASI HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
Birinci Bölüm
CEZA YARGILAMASI HUKUKU KAVRAMI VE GÖREVİ
§ 1. CEZA YARGILAMASI HUKUKU KAVRAMI 59
I. Terim 59
II. Ceza Yargılaması Hukuku Kavramı 62
III. Ceza Yargılaması Hukukunun Amacı 62
IV. Ceza Hukuku ile Ceza Yargılaması Hukuku Arasındaki İlişki 64
§ 2. CEZA YARGILAMASI HUKUKUNUN ANAYASA DÜZENİ İLE İLİŞKİSİ 64
I. Siyasal Düşünce ve Güçlerin Ceza Yargılaması Hukukuna Etkisi 64
II. Türk Ceza Yargılaması Hukukunun Bu Açıdan Değerlendirilmesi 66
§ 3. CEZA YARGILAMASININ YÜRÜYÜŞÜNE KISA BİR BAKIŞ 67
I. Birinci Derece Yargılama 67
II. İkinci Derece Yargılama 68
İkinci Bölüm
CEZA YARGILAMASI HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
§ 4. CEZA YARGILAMASINA TARİHSEL BAKIŞ 71
I. Roma’da Ceza Yargılaması 71
II. Türklerde Ceza Yargılamasının Tarihsel Gelişimi 73
III. İslam’da Ceza Yargılaması 73
IV. Osmanlı’da Ceza Yargılaması 75
1. Osmanlı Ceza Yargılamasının Temel İlkeleri 75
2. Osmanlı Ceza Yargılamasında Mahkemeler Teşkilatı 78
3. Osmanlı Ceza Yargılamasında Yargılama Süjeleri 78
4. Osmanlı’nın Son Dönemlerindeki Ceza Yargılamasına İlişkin Kanuni Düzenlemeler 81
§ 5. ALMAN CEZA YARGILAMASI YASASININ ALINMASINA KADAR GEÇEN DEVRE 83
§ 6. ALMAN CEZA YARGILAMASI YASASININ ALINMASI 83
Üçüncü Bölüm
TÜRK CEZA YARGILAMASI HUKUKUNUN UYGULANMA ALANI
§ 7. MADDE BAKIMINDAN UYGULANMA ALANI 85
I. Medeni Yargılama Hukuku Alanına Giren Uyuşmazlıklar 85
II. Disipliner Ceza Hukuku Uyuşmazlıkları 86
1. Genel Olarak 86
2. Suçlar ile Disiplin Suçları Arasındaki Farklar 86
§ 8. YER BAKIMINDAN UYGULANMA ALANI 88
I. Yasama Dokunulmazlığı 89
1. Yasama Sorumsuzluğu 89
2. Nispi Dokunulmazlık 91
II. Yabancı Askerlerin Dokunulmazlığı 93
III. Diplomasi Dokunulmazlığı 94
§ 9. CEZA YARGILAMASI HUKUKUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 96
§ 10. CEZA YARGILAMASI HUKUKUNUN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMA ALANI 96
I. İşlemlerin Yürürlükteki Yasaya Göre Yapılması 98
II. Eski Yasa Zamanında Yapılmamış İşlemlerin Yeni Yasaya Göre Yapılması 98
III. Eski Yasa Zamanındaki İşlemlerin Geçerliliğini Koruması 98
IV. Yeni Yasanın Kurallarının Lehte ya da Aleyhte Olup Olmamasının Etkili Olmaması 99
V. Hemen Uygulama İlkesinin İstisnası 100
Dördüncü Bölüm
CEZA YARGILAMASI HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ
§ 11/A. ADİL YARGILANMA HAKKI 101
I. Kavram 101
II. Adil Yargılanma Hakkının İçeriği 102
§ 11/B. YARGILAMANIN HAZIRLANMASINA İLİŞKİN İLKELER 104
I. Koğuşturmanın Devlet Tarafından Yapılması İlkesi (Koğuşturmanın Kamusallığı İlkesi) 104
1. Tarihsel Gelişim 105
2. Koğuşturmanın Kamusallığı İlkesi 106
3. Koğuşturmanın Kamusallığı İlkesinin Sınırlanması 108
II. Davasız Yargılama Yapılmaması İlkesi 112
1. Genel Olarak 112
2. Davasız Yargılama Yapılmaması İlkesi (İtham Sistemi) 113
3. Davasız Yargılama Yapamama İlkesinin İstisnaları 115
III. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi 116
1. Genel Olarak 116
2. Mecburilik İlkesinin Yürürlükteki Hukuktaki Durumu 117
§ 12. İSPATA İLİŞKİN İLKELER 118
I. Yargıcın Da Delil Araştırabilmesi ve Yargılamaya Katabilmesi İlkesi (Ceza Yargılamasında Maddi Gerçeğin Aranması) 118
1. Medeni Yargılamada Yargıcın Tarafların İstekleri ve Delilleri ile Bağlı Olması 118
2. Ceza Yargılamasında Yargıcın Da Delil Araştırabilmesi İlkesi 119
II. Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi (Delillerin Vasıtasızlığı İlkesi) 120
III. Delillerin Serbestliği İlkesi (Herşeyin Delil Olabilmesi) 121
1. İlkenin Tarihsel Gelişimi 121
2. Delillerin Serbestliği İlkesi 121
3. Delillerin Serbestliği İlkesinin Sınırlandırılması 122
4. Delillerin Serbestliği İlkesinin İstisnaları 122
IV. Şüpheden Sanığın Faydalanması İlkesi (In Dubıo Pro Reo) 123
1. Uygulama Alanı 123
2. İlkenin Uygulanmayacağı Durum 124
§ 13. YARGILAMANIN BİÇİMİNE İLİŞKİN İLKELER 125
I. Hazırlık Soruşturmasının Gizliliği 125
II. Sözlülük İlkesi 125
III. Kamuya Açıklık (Alenilik) İlkesi 125
1. Duruşmanın gizli yapılabilmesi 126
2. Gizli Duruşmalarda Bulunabilme 126
3. Kamuya Açıklık İlkesinin Zedelenmesi 126
4. Kamuya Açıklık İlkesinin Duruşma Disiplini Nedeniyle Sınırlandırılması 127
§ 14. YARGILAMANIN ÇABUKLUĞU İLKESİ 127
Beşinci Bölüm
YARGILAMA SÜJELERİ
§ 15. YARGIÇ 130
A. Temel İlkeler 130
I. Yargıçlık Koşulları 130
1. Atanma 130
2. Ehliyet 130
3. Göreve Başlama 131
II. Yargıçların Nitelikleri 131
III. Yargıçların Çeşitleri 131
1. Olağan Yargıç–Olağanüstü Yargıç 131
2. Yasa Bakımından Yargıç–Görev Bakımından Yargıç 131
3. Meslekten Yargıç–Meslekten Olmayan Yargıç 132
IV. “Tabii Yargıç” İlkesi 133
V. Yargıcın Bağımsızlığı 134
1. Bağımsızlık Kavramı 134
2. Türk Hukukunda Durum 135
3. Bağımsızlığı Sağlama Çareleri 135
B. Yargıcın Hakları ve Ödevleri 141
I. Hakları 141
1. Bağımsızlık ve Güvence İçinde Çalışma 141
2. Meslekte Yükselme 141
II. Ödevleri 143
1. Yargı Mecburiyeti 143
2. Yargı Görevini Tarafsızlık İçinde Yapma Mecburiyeti 143
C. Yargıcın Yetkileri 151
I. Ulusal Yetki 151
II. Yargıcın Görevsel Yetkisi (Görev) 153
1. Terim Sorunu 153
2. Kavram 154
3. Görevsel Yetkiyi Belirleme Ölçütleri (Kriterleri) 155
4. Türk Hukukunda Genel ve Özel Mahkemelerin Görevi 156
5. Görevsel Yetki Kurallarının İstisnaları 158
6. Görevsel Yetki Uyuşmazlıkları 160
7. Görevsel Yetkisiz Yargıcın Yaptığı İşlemin Akıbeti 161
8. Görevsel Yetkisizlik Kararı 162
III. Yargıcın Yerel Yetkisi 163
1. Kavram 163
2. Yerel Yetkide Sistemler 163
3. Yasamızdaki Yerel Yetki Kuralları 164
IV. Yargıcın Kişiler Bakımından Yetkisi 180
1. Kavram 180
2. Kişi Bakımından Yetkisizlik Davaları ve Kararları 182
3. Kişi Bakımından Yetki Uyuşmazlıkları 182
V. İşbölümü Yönünden Yetki 182
1. Kavram 182
2. İşbölümü Yönünden Yetki Çeşitleri 183
3. Niyabet 185
4. İşbölümünde Yetki Uyuşmazlıkları 185
D. Yargıcın Yardımcıları 186
I. Zabıt Katibi 186
1. Niteliği 186
2. Görevleri 187
II. Mübaşir 187
§ 16. SAVCI VE YARDIMCILARI 188
I. Genel Bilgiler 188
1. Savcılık Örgütü 188
2. Savcının Hukuki Statüsü 191
II. Savcının Görevleri 197
1. Araştırma ve Koğuşturma Görevi 197
2. Kamu Davasını Açma ve Yürütme 197
3. Yargılama Önlemlerine Başvurabilme 197
4. Kanunyoluna Başvurma 198
5. Cezaların İnfazı 198
6. Bazı Hukuk Davalarını Açma ve Yürütme 198
III. Savcının Yardımcıları 198
1. Kolluk 199
2. Sulh Yargıçları 200
§ 17. ŞÜPHELİ VE SANIK 201
I. Şüphelilik/Sanıklık Koşulları 203
1. Gerçek Kişi Olma 203
2. Belli Olma 203
II. Şüpheliliğin ve Sanıklığın Başlangıcı ve Sonu 204
1. Başlangıcı 204
2. Gaipliğin Şüpheliliğe/Sanıklığa Etkisi 205
3. Akıl Hastalığının Şüpheliliğe/Sanıklığa Etkisi 206
4. Şüpheliliğin/Sanıklığın Sonu 207
III. Şüphelilik/Sanıklık Statüsünün Sonuçları 208
A. İfade ve Sorgu 208
1. Kavram 208
2. Sorgu ve İfade Alma Yöntemi 210
B. Değerlendirme 221
1. Uygulamada İfade Alma ve Sorgu 222
2. Sanığın Savunma Hakkı 222
C. Boyun Eğme Mecburiyeti 223
Ç. Hazır Bulunma Mecburiyeti 224
1. Önsoruşturmada 224
2. son soruşturmada 224
D. Kimliği Hakkında Cevap Verme 228
§ 18. MÜDAFİ VE SANIĞIN TEMSİLCİLERİ 228
I. Kavram 228
II. Müdafi Olabilmenin Koşulları 229
1. Avukat Olma 229
2. Aynı İşte Önceden Yargıç, Savcı, Hakem ya da Memur Olarak Görev Yapmamış Olma 230
3. Aynı İşte Tanık Olmama 230
III. Müdafinin Yetkileri ve Ödevleri 230
A. Yetkileri 230
1. Sanığı Temsil Yetkisi 230
2. Görevi Özgürlük İçinde Yapma Yetkisi 239
B. Ödevleri 239
1. Aldığı İşi Sonuna Kadar Götürme 239
2. İşi Dürüstlükle ve Kurallara Uygun Yapma 240
3. Sır Saklama 240
4. Duruşmada Hazır Bulunma 241
IV. Müdafi Çeşitleri 241
1. Meslekten Olan–Meslekten Olmayan Müdafiler 241
2. Sanığın Seçtiği–Baronun Atadığı Müdafi 241
V. Müdafi Sayısı 244
VI. Aynı Müdafinin Birden Çok Sanığı Savunması 244
VII. Görevini Yapmayan Müdafi ve Müdafinin Görevden Yasaklanması 245
VIII. Müdafiden Yararlanmada Sistemler 249
1. Müdafiin Zorunlu Olması 249
2. Müdafiin İhtiyari Olması 249
3. Ülkemizdeki Durum 249
IX. Sanığın Temsilcileri 250
1. Yasal Temsilciler 250
2. Sanığın Yakınları 250
§ 19. MÜDAHİL (Yeni CMK: Katılan) 251
I. Kavram 251
II. Müdahil Olabilmenin Koşulları 251
A. Gerçek Kişiler 251
1. Suçtan Zarar Gören (SZG) Olma 251
2. Sağ Olmak 254
3. Dava Ehliyetine Sahip Bulunmak 254
B. Tüzel Kişiler 256
1. Dernekler ve İşçi ve İşveren Meslek Kuruluşları 256
2. Ortaklıklar 257
III. Müdahilin Yetkileri 257
1. Savcının Yanında İddia Görevi Görmek 257
2. Hazır Bulunma 257
3. Davasını Geri Alma 257
4. Kanunyolu Davası Açma 257
5. Şahsi Hak Davası Açma 257
IV. Müdahilin Ödevleri 258
1. Davayı Takip Etmek 258
2. Duruşma Disiplinini Bozmamak 258
3. Adres Değişikliğini Bildirmek 258
§ 20. SUÇ MAĞDURU İLE ŞİKAYETÇİ 258
I. Suç Mağduru ile Şikayetçinin Çağırılması (m.233) 258
II. Mağdur ile Şikâyetçinin Hakları (m.234) 259
III. Mağdur ile Şikayetçinin Davete Uymamaları (m.235) 260
IV. Mağdur ile Şikâyetçinin Dinlenmesi (m.236) 260
§ 21. TÜZEL KİŞİLERİN TEMSİLİ 263
Altıncı Bölüm
CEZA YARGILAMASININ KONUSU – YARGILAMANIN KOŞULA BAĞLANMASI (YARGILAMA KOŞULLARI) – YARGILAMA İŞLEMLERİ
§ 22. CEZA YARGILAMASININ KONUSU 265
I. Kavram 265
II. Ceza Yargılamasının Konusu (Yargılanacak Uyuşmazlık) ile İlgili Görüşler 266
III. Ceza Davasının Konusu 266
IV. Bağlantılı Uyuşmazlıklar 268
V. Bağlantı Türleri 269
1. Dar Bağlantı– Geniş Bağlantı 269
2. Tek Çeşit–Karışık Bağlantı 270
VI. Bağlantının Sonuçları 271
A. Yargılamaların Birleştirilmesi 271
1. Kavram 271
2. Birleştirme Koşulları 272
3. Birleştirme Yasağı 273
4. Birleştirme Mecburiyeti 274
5. Birleştirme İhtiyarı 274
6. Yargılamanın Birleştirilmesinin Sonuçları 274
B. Bekletici Sorun Sayma 277
1. Kavram 277
2. Koşulları 278
3. Bekletici Sorun Sayma Yasağı 278
4. Bekletici Sorun Sayma Mecburiyeti 279
5. Bekletici Sorun Sayma İhtiyarı 279
6. Bekletici Sorun Saymanın Fayda ve Sakıncası 280
C. Nispi Yargılama 281
1. Kavram 281
2. Nisbi Yargılamanın Koşulları 281
3. Nisbi Yargılama Yasağı 282
4. Nisbi Yargılama Mecburiyeti 282
5. Nisbi Yargılama İhtiyarı 283
6. Nisbi Yargılama Yapmanın Fayda ve Sakıncası 283
7. Nisbi Yargılamanın Sonuçları 283
§ 23. CEZA YARGILAMASININ KOŞULA BAĞLANMASI (Yargılama Koşulları) 284
I. Terim Sorunu 284
II. Kavram 284
1. Ceza Yargılaması Koşulunun Cezalandırılabilme Koşulundan Ayrılması 285
2. Ceza Yargılaması Koşulunun Suçun Unsurlarından Ayrılması 285
III. Ceza Yargılaması Koşullarının Sınıflandırılması 286
1. Olumlu–Olumsuz Koşullar 286
2. Yargılama İşlemi ya da Olgu Biçiminde Ortaya Çıkan Koşullar 286
3. Kişisel ya da Maddi Koşullar 286
4. Usuli ya da Usuli–Maddi Koşullar 287
5. Genel ya da Özel Koşullar 287
6. Yargılamanın Tümünü ya da Bir Bölümünü İlgilendiren Koşullar 287
7. Sürekli ya da Geçici Etkiye Sahip Koşullar 287
8. Mutlak Olan ve Olmayan Koşullar. 287
IV. Ceza Yargılaması Koşullarının Sonuçları 288
§ 24. CEZA YARGILAMASI İŞLEMLERİ 290
I. Kavram 290
II. Yargılama İşlemlerinin Nitelikleri 290
1. Kendine Özgü Anlamı Olmak. 291
2. Bir İşlemin İrade Sakatlıkları İçermesinin Sonuçları 291
3. Biçime İlişkin Koşullar 291
4. Yargılama İşlemlerinin Şarta Bağlanması 292
5. Yargılama İşlemlerinin Geri Alınması 292
III. Süreler, Mehiller, Eski Duruma Getirme 293
1. Mehiller 294
2. Eski Duruma Getirme 294
IV. Yargıç İşlemleri 296
1. Biçimleri Açısından Yargıç İşlemleri 296
2. İçerikleri Açısından Yargıç Kararları 296
V. Yargılama İşlemlerinin Bildirimi 297
1. Kavram 297
2. Bildirim Çeşitleri 297
VI. Yargılama İşlemlerinin Yaptırımları 301
1. Yokluk 301
2. Hak Düşümü 302
3. Butlan 303
Yedinci Bölüm
CEZA YARGILAMASI HUKUKUNDA İSPAT–DELİLLER
§ 25. CEZA YARGILAMASI HUKUKUNDA İSPAT 305
I. İspat Kavramı 305
II. İspatın Kapsamı ve Çeşitleri 307
1. Doğrudan Doğruya ve Önemli Olgularla İspat 308
2. Dolaylı Olgularla (Belirtilerle) İspat 308
3. Belli ve Açık Hususların İspatın Gerekmemesi 308
III. İspat Yasakları 309
1. Delil Elde Etme Yasağı 309
2. Delili Değerlendirme Yasağı 311
3. Değerlendirme 315
IV. Ceza Yargılamasına Yabancı Bir Kavram: İspat Külfeti 316
§ 26. DELİLLER 317
A. Sanık Beyanı 317
I. Genel Olarak 317
II. Sanığın Sorgusu 317
III. Yasak Sorgu Yöntemleri 318
1. Sanığın Serbest İradesiyle Karar Vermesi ve Bunu Uygulamasına Engel Olacak Yöntemler 318
2. Alman CMUK’nın 136 A Maddesinden Doğan Bazı Sorunlar 319
B. Tanık Beyanı 320
I. Kavram 320
1. Herkesin Tanık Olabilmesi 320
2. Tanıklığın Öteki Yargılama Süjeleriyle Bağdaşıp Bağdaşmadığı 321
II. Tanığın Ödevleri 321
1. Yargıç Önünde Hazır Bulunma 322
2. Beyanda Bulunma 322
3. Yemin Etme 324
III. Tanığın Dinlenmesi ve Yemin Ettirilmesi 326
1. Tanığın Dinlenmesi 326
2. Tanığın Yemin Etmesi 329
IV. Tanığın Hakları 331
1. Olay Hakkında Bilgisini Tam Olarak Anlatma 331
2. Yargılama Sırasında Saldırılardan Korunma 331
3. Tanığa Tazminat Verilmesi 331
C. Bilirkişi Mütalaası 331
I. Kavram 331
1. Genel Tecrübe Kurallarını Bildirme 331
2. Özel Bilgi Sahibi Kişinin Gözlemleyebileceği Olguları Tespit 331
3. Özel Bilgiyle Bilimsel Kuralları Uygulayıp Sonuç Çıkarmak 332
II. Bilirkişinin Doğrudan Doğruya Yargıcın Yardımcısı Oluşu 332
III. Bilirkişinin Özel Bilgiye Sahip ve Ancak Yargıcın Emriyle Faaliyette Bulunan Kişi Oluşu 332
IV. Bilirkişiden Yararlanma Sınırı 332
1. Bilirkişiye Başvurma Mecburiyetinin Olmaması 332
2. Bilirkişinin Kim Olacağının ve Sayısının Belirlenmesi 341
3. Bilirkişi Atama Kararı ve İncelemelerin Yürütülmesi (m.66) 344
4. Bilirkişi Raporu (m.67) 345
5. Bilirkişinin Duruşmada Açıklama Yapması (m.68) 346
6. Bilirkişi Raporunda Eksiklik ve Çelişkinin Varlığı 346
7. Bilirkişilik Yapmak Mecburiyetinin Olmaması–Resmi Bilirkişilik 349
8. Bilirkişinin Yasaklanması, Reddi ve Çekinmesi (İstinkâf) 351
9. Uzman Mütalaası (m.67/Son) 352
V. Bilirkişinin Hukuki Statüsü 352
1. Bilirkişinin Ödevleri 353
2. Bilirkişinin Hakları 354
Ç. Keşif 354
I. Genel Olarak 354
II. Yer Gösterme 356
D. Belgeler 357
E. Bant Kayıtlarının İspat Gücü 358
I. Genel Olarak 358
II. Türk Hukuku 359
Sekizinci Bölüm
CEZA YARGILAMASI ÖNLEMLERİ
§ 27. TEMEL İLKELER 361
I. Terim Sorunu 361
II. Kavram 361
1. Ceza Yargılaması Önlemlerinin Önkoşulları 362
2. Ceza Yargılaması Önlemlerinin Özellikleri 364
3. Ceza Yargılaması Önlemlerinin Amaçları 365
4. Ceza Yargılaması Önleminde “Orantılılık İlkesi” 366
III. Ceza Yargılaması Önlemlerinin Çeşitleri Bakımlardan Sınıflandırılması 367
1. Yöneldikleri Değerlere Göre Önlemler 367
2. Amaçlarına Göre Önlemler 367
3. Yöneldikleri Kişilere Göre Önlemler 368
4. Karar Verme ve Uygulama Yetkisine Göre Önlemler 368
§ 28. TUTUKLAMA 369
I. Tutuklama Kavramı ve Amacı 369
1. Genel Olarak 369
2. Uluslararası Belgelerde Tutuklama 370
II. CMK’nın Tutuklama Konusundaki Sistemi 371
1. Tutuklama Nedenleri (m.100) 371
2. Tutuklama Kararı (m.101) 376
3. Savcının Tutuklama Kararının Geri Alınmasını İstemesi (m.103) 377
4. Şüpheli ya da Sanığın Salıverilme İstemleri (m.104) 378
5. İstemlerin Karara Bağlanmasındaki Yöntem (m.105) 378
6. Salıverilenin Yükümlülükleri (m.106) 380
7. Tutuklulukta Geçecek Süre ( (m.102) 380
8. Tutuklananın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi (m.107) 383
9. Tutukluluğun İncelenmesi (m.108) 383
10. Tutuklunun Tabi Olacağı Rejim 384
III. Gıyabi Tutuklama 387
IV. Hukuka Aykırı Tutuklamalardan Doğan Zararların Giderilmesi 387
§ 29. ADLİ KONTROL 388
I. Adli Kontrol Kararı ve Hükmedecek Merciler (m.110) 392
II. Adli Kontrol Kararının Kaldırılması (m.111) 392
III. Adli Kontrol Tedbirlerine Uymama (m.112) 393
IV. Adli Kontrolün Güvenceye Bağlanması (m.113) ve Önceden Ödetme (m.114) 393
V. Çocuk Koruma Kanununda (ÇKK) Adli Kontrol 394
§ 30. YAKALAMA 395
I. Kavram 395
II. Yakalama Koşulları ve Yakalanan Kişi Hakkında Yapılacak İşlemler (m.90) 396
III. Yakalamanın Sonucu: Gözaltı (m.91) 397
1. Gözaltı Kuralları 397
2. Mülki Amirlerle Kolluk Amirlerinin Ortak Çalışma ile Gözaltı Kararı Verebilmeleri 399
3. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi (m.92) 404
IV. Yakalanan Kişi Hakkında Yapılacak Öteki İşlemler 404
1. Yakalanan Kişinin Nakli ve Kelepçe Takılması (m.93) 404
2. Yakalanan Kişinin Mahkemeye Götürülmesi (m.94) 404
3. Yakalanan veya Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi (m.95) 405
4. Yakalamanın İlgililere Bildirilmesi 405
5. Yakalama Tutanağı 405
6. Yönetmelik 406
V. Yakalama Emri ve Nedenleri 406
VI. Özel Yakalama Halleri 407
VII. Özel Yakalama 407
VIII. Hukuka Aykırı Yakalamalardan Doğan Zararların Giderilmesi 407
§ 31. ZORLA GETİRME (İHZAR) 408
I. Kavram 408
II. Çeşitleri 409
1. Şüpheli ya da Sanıkların Zorla Getirilmesi (m.146) 409
2. Tanıkların Zorla Getirilmesi 409
3. Tanık, Bilirkişi, Mağdur ve Şikayetçinin Zorla Getirilmesi 409
§ 32. YURTDIŞINA ÇIKARMAMA GÖZLEM ALTINA ALMA 410
I. Yurtdışına Çıkarmama 410
II. Gözlem Altına Alma (Müşahede) 410
§ 33. ARAMA 411
I. Kavram 411
II. Kapalı Yerlerde Arama 412
1. Şüpheliye Ait Yerlerde 412
2. 7145 Sayılı Yasa ile Yapılan Değişiklikler 418
3. Şüpheli Olmayan Kişilerle İlgili Arama (m.117) 421
4. Avukat Bürosunda Arama (m.130) 421
III. Kişinin Üzerini Arama 422
IV. Arama – Tarama 422
§ 34. ELKOYMA 423
I. Kavram 423
II. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma (m.128) 424
III. Elkoyma Yetkisi 432
IV. Elkoyma Önleminin Uygulanması 435
V. Elkonulması Yasak Eşya 436
1. Sanıkla Tanıklıktan Çekinme Hakkı Olan Kişiler Arasında Gönderilmiş Mektuplar (m. 126) 436
2. İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgeler (m.125) 436
3. Basın Araçlarının Korunması: Zapt, Müsadere ve İşletmekten Alıkoyma Yasağı 437
4. Tutuklu Sanıkla Müdafii Arasında Gönderilen Mektuplar (m.144) 438
VI. Özel Elkoyma Türleri 438
1. PTT’de Elkoyma (m.96) 438
2. Basılmış Eserlere Elkoyma 439
3. Avukat Bürolarında Arama, Elkoyma ve Postada Elkoyma (m.130) 443
4. Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma (m.134) 444
5. Şirket Yöntemi İçin Kayyım Tayini (m.133) 445
VII. Elkonulan Eşyanın İadesi 448
VIII. Elkonulan Eşyanın Korunması veya Elden Çıkarılması 451
IX. Haberleşme Araçlarının Dinlemeye Alınması 451
A. Türk Hukuku 452
1. CMK’nın Hükümleri 452
B. Alman Hukuku 459
1. Genel Olarak 459
2. Dinlemenin Şartları 460
X. Gizli Soruşturmacı Görevlendirme (m.139) 464
XI. Teknik Araçlarla İzleme 471
Dokuzuncu Bölüm
ÖN SORUŞTURMA
§ 35. ÖNSORUŞTURMA HAKKINDA GENEL BİLGİLER 475
I. Önsoruşturmanın Önemi 475
II. Önsoruşturmanın Görevleri 475
III. Önsoruşturmanın Hazırlayıcı ve Ayıklayıcı İşlevi 476
§ 36. HAZIRLIK SORUŞTURMASI 477
I. Hazırlık Soruşturmasının Başlaması 477
II. Hazırlık Soruşturması Faaliyetinin Yürütülmesi 481
1. Faaliyetin Yönetimi 481
2. Araştırma İşlemleri 489
3. Araştırma Görevinin İki Yönlü Oluşu 489
4. Araştırmanın Gizli Yürütülmesi 489
5. Araştırmanın Dağınık ve Biçime Bağlı Olmaksızın Yürütülmesi 490
6. İşlemlerin Tutanağa Bağlanması (m.169) 490
III. Hazırlık Soruşturmasında Savcının Dışındaki Yetkililer 491
1. Kolluk 491
2. Sulh Yargıcı 495
IV. Savcının Dava Açma Mecburiyeti ve Takdir Yetkisi 496
V. Hazırlık Soruşturmasının Sonuçlanması 499
A. İşin Sona Ermesi 499
1. Çeşitli Olasılıklar 499
2. Son Verme Yetkisi, Kararı ve Bunun Bildirimi 500
3. Koğuşturmama Kararına İtiraz 504
4. Hazırlık Soruşturmasının Yeniden Yapılması 507
5. İddianamenin İadesi (m.174) 508
6. Davanın Açılması 511
7. İddianame 513
VI. Önsoruşturma Aşaması Açısından Türk Sisteminin Değerlendirilmesi ve Öneriler 515
Onuncu Bölüm
SON SORUŞTURMA
§ 37. DURUŞMA HAZIRLIĞI 519
I. Konusu ve Amacı 519
1. İddianamenin Kabulü (m.175) 519
2. Duruşma Gününün Belirlenmesi 519
3. Duruşma İçin Çağrıların Yapılması 520
4. Delillerin Toplanması 521
5. Tanık Dinleme ya da Bilirkişiye Başvurma 522
6. İddianamenin Sanığa Bildirimi 522
§ 38. DURUŞMA 523
I. Önemi ve Duruşmanın Akışı 523
II. Duruşmanın Yargılama Devresi 524
A. Yargılamanın Kamuya Açıklığı (Aleniyet) 524
1. Önemi 524
2. Açıklığın Kaldırılması (Gizli Duruşma) 525
3. Açık ya da Gizli Duruşmada Bulunmanın ya da Yayımın Yasaklanması 525
B. Duruşmanın Sözlülüğü ve Doğrudan Doğruyalığı 527
1. Yazılılık ve Sözlülük 527
2. Doğrudan Doğruyalık ve Dolaylılık 527
3. Sözlülük ile Doğrudan Doğruyalık Arasındaki İlişki 528
C. Duruşmanın Kesiksizliği 528
1. Duruşmaya Ara Verilmesi 529
2. Ara Verme Süresi 529
Ç. Yargılamaya Katılan Süjelerin Duruşmada Hazır Bulunması 529
1. Yargıçların Hazır Bulunması 529
2. Savcının Hazır Bulunması 530
3. Müdafinin Hazır Bulunması 530
4. Sanığın Hazır Bulunması 530
5. Öteki Süjeler 534
D. Duruşmanın Yönetimi 536
1. Kavram 536
2. Duruşmanın Yönetimi Yetkisi 536
3. Doğrudan Soru Yöneltme (m.201) 538
E. Yoklama ve Sanığın Sorgusu 539
F. Delillerin İleri Sürülmesi ve Tartışılması 539
1. İspat İstemlerinin Geri Çevrilmesi 541
2. Delillerin Doğrudan Doğruyalığı 542
3. Dolaylı Delillerin Kabul Edilmesi 542
4. son soruşturmanın Genişletilmesi (Tevsii Tahkikat) 543
G. İddia ve Savunmaya Söz Verilmesi 544
1. Genel Olarak 544
2. Ek Savunma Hakkı ve Uygulaması 545
III. Duruşmanın son karar (Hüküm) Devresi 545
A. son karar (Hüküm) 545
1. Kavram 545
2. son kararın Konusu 546
IV. Hukuka Aykırı Yollarla Elde Edilen Delillere Dayanma Yasağı 547
1. Kavram 547
V. Mahkemenin Niteleme (Tavsif) Yetkisi 549
1. Yargıçların Görüşmesi (Müzakere) ve Oy Vermesi 551
İkinci Kesim
YASAL ÇARELER, KANUN YOLLARI, KESİN HÜKÜM VE BUNUN ORTADAN KALDIRILMASI ÇARELERİ
§ 39. YASAL ÇARELERİN TEMEL KAVRAMLARI 571
I. Yasal Çareler ve Kanun Yolları 571
1. Kavram 571
2. Yasal Çarelerin ve Yasayollarının Çeşitleri 572
3. Yasayollarının Çeşitli Ayrımları 572
II. Yasal Çarelere Başvurma Hakkı ve Yetkililer 572
1. Başvurma Hakkı 572
2. Yetkililer 574
III. Başvurma Süresi ve Biçimsel Koşullar 574
1. Başvurma Süresi 574
2. Başvurmanın Biçimsel Koşulları 575
IV. Başvurudan Vazgeçme ya da Bunu Geri Alma 575
V. Yasal Çareye Başvurmanın Sonuçları ve Etkileri 576
1. Başvurunun Engelleme Etkisi 576
2. Başvurunun Devretme Etkisi 576
VI. Sanığın Cezasının Ağırlaştırılması Yasağı (Reformatıo In Peıus Yasağı) 577
§ 40. KANUN YOLLARI 577
A. İtiraz 578
I. Konusu ve Niteliği 578
II. İtiraz Yoluna Başvurma 579
1. Yetkililer 579
2. Yöntemi 579
3. Etkisi 579
III. İtiraz Yargılaması 579
1. Genel Olarak 579
2. İtiraz Yargılaması 580
B. İstinaf 582
I. Konusu ve Niteliği 582
II. Bölge Adliye Mahkemeleri 582
III. İstinafa Açık ve Kapalı Olan Hükümler (m.272) 584
IV. İstinaf İstemi ve Süresi (m.273) 584
V. Eski Hale Getirme Süresi İçinde İstinaf Süresinin İşlemesi (m.274) 585
VI. İstinaf Dilekçesinin Etkisi (m.275) 585
VII. İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi (m.276) 585
VIII. İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı (m.277) 586
IX. Bölge Adliye Mahkemesi Savcısının Görevi (m.278) 586
X. Dosya Üzerinde Ön İnceleme (m.279) 588
XI. Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme ve Kovuşturma (m.280) 588
XII. Duruşma Hazırlığı (m.281) 590
XIII. İstisnalar (m. 282) 591
XIV. Sanık Lehine Başvuru Halinde Verilecek Hüküm (m.283) 593
XV. Israr (Direnme) Yasağı (m.284) 593
XVI. Özel Yasalardaki Hükümlere Karşı İstinaf Yolu (m.285) 594
XVII. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 595
XVII. İstinaf Kanunyoluna Eleştirel Yaklaşım 596
1. Genel Olarak 596
2. Bölge Adliye Mahkemelerinin Kurulması 596
3. CMK’da İstinaf Kanunyolu 597
C. Temyiz 608
I. Konusu ve Niteliği 608
II. Amacı 609
III. Temyiz Yoluna Başvurmanın Etkisi 609
IV. Temyiz İstemi ve Temyiz Nedeni 610
1. Temyiz İstemi 610
2. Temyiz Nedeni Olarak “Hukukun Zedelenmesi” (Hukuka Aykırılık) 615
3. Temyiz Nedenleri 616
V. Temyiz Yoluna Başvurmanın Koşulları ve İncelenmesi 621
1. Koşullar 621
2. Koşulların İncelenmesi 625
VI. Temyiz Yargılaması 626
1. Yargılamanın Yargıtayda Yapılması 626
2. Başsavcılığın Görüşünün Alınması 635
3. Yargıtayın Ön İncelemesi 638
4. Yargıtayın Temyiz Yargılaması 638
5. Temyiz Yargılamasının Kapsamı 640
6. Temyiz Dilekçesi ve Temyiz Layihası 640
7. Temyiz İncelemesinin Kapsamı 641
8. Yargıtayın Son Kararları 643
9. Yargıtay Kararının Gönderileceği Merci 646
10. Yargıtayda Hükmün Açıklanması 651
11. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi 651
12. Bozmadan Sonraki Yargılama 652
Üçüncü Kesim
OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI
I. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZ YETKİSİ 659
1. Konusu ve Niteliği 659
2. Başvurma 660
3. Yargılama 660
II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZ YETKİSİ 661
Onbirinci Bölüm
KESİN HÜKÜM VE BUNUN ORTADAN KALDIRILMASI ÇARELERİ
§ 41. KESİN HÜKÜM 667
I. Kavram ve Terminoloji 667
II. Kesin Hükmün Kabulündeki Amaç 669
III. Yürürlükteki Hukukta Kesin Hükmün Kabulü 671
IV. Kesin Hükmün Biçimsel ve Maddi Bakımdan İncelenmesi 672
A. Kesin Hüküm Biçimsel Bakımdan İncelenmesi 672
1. Biçimsel Kesin Hükmün Doğuşu 672
2. İstinaf ya da Temyiz Edilmeyen Hükümler 672
3. Temyiz Edilebilen Hükümlerin Kesinleşmesi 672
4. Biçimsel Kesin Hükmün Sonuçları 674
5. Biçimsel Kesin Hükmün Maddi Kesin Hükmün Varlığı İçin Şart Oluşu 674
6. Hükmün Adli Sicile Kaydedilmesi 675
7. Hükmün İnfaz Edilmesi 676
8. Kesin Hükmün Maddi Bakımdan İncelenmesi 676
9. Maddi Kesin Hüküm Olumsuz Etkisi: Önleme Etkisi 681
§ 42. KESİN HÜKMÜN ORTADAN KALDIRILMASI ÇARELERİ 696
I. Yargılamanın Yenilenmesi, Konusu, Niteliği ve Amacı 696
II. Yargılamanın Yenilenmesi Davasının Açılması 698
1. Yetki 698
2. Koşulları 698
3. Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri 699
4. Mahkumun Leh ve Aleyhinde Uygulanabilecek Olan Ortak Nedenler 699
5. Mahkumun Aleyhine Yenileme Nedeni Olabilecek Durum 703
6. Uygulamada Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri 704
7. Etkisi 704
8. Yargılamanın Yenilenmesinde Yargılamanın Yürüyüşü 705
9. Davanın Kabule Şayanlığının Araştırılması 705
10. Delillerin Toplanması 706
11. Son Soruşturmanın Yenilenmesi 707
III. Kanun Yolları 708
1. Kanun Yararına Bozma (CMUK: Yazılı Emir) (m.309) 709
2. Genel Kanun Yararına Bozma (m.309) 709
3. Yargılama 711
4. Bozma Kararının Etkisi (m.309/4) 711
Dördüncü Kesim
ÖZEL YARGILAMA YOLLARI VE YARGILAMA GİDERLERİ
Onikinci Bölüm
ÖZEL YARGILAMA YOLLARI
§ 43. SERİ YARGILAMA 713
I. Genel Olarak 713
II. Seri Yargılamaya Konu Olabilecek Olan Suçlar 714
III. Seri Yargılamada Bilgilendirme 715
IV. Seri Yargılama Teklifi 715
V. Seri Yargılamada Savcının Cezayı Belirlemesi 715
VI. Seri Yargılamada Seçenekler 716
VII. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Uygulanması (HAGB) 716
VIII. Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanabilmesi 716
IX. Savcının Mahkemeden Seri Yargılamayı İstemesi 717
X. Mahkemenin Seri Yargılamada Hüküm Kurması 717
XI. Seri Yargılamada Elde Edilen Belge ve Bilgilerin Daha Sonra Kullanılması Yasağı 718
XII. Seri Yargılamaya Konu Suçun İştirak Halinde İşlenmesi 719
XIII. Seri Yargılama Yasağı 719
XIV. Seri Yargılamaya Engel Haller 719
XV. Mahkemenin Kurduğu Seri Yargılama Hükmüne Karşı Kanunyolu 719
XVI. Yönetmelik Çıkarılması 720
XVII. Seri Yargılama ile İlgili Geçici Hüküm 720
§ 44. BASİT YARGILAMA YOLU 722
I. Genel Olarak 722
II. Basit Yargılamanın Uygulanma Olanağı 723
III. Mahkemece Yapılacak Basit Yargılama İşlemleri 723
IV. Mahkemenin Hüküm Kurması 723
V. Mahkemeye Tanınan Seçenek Yetkiler 724
VI. Basit Yargılama Hükmüne Karşı Kanunyolu 724
VII. Mahkemenin Basit Yargılamadan Cayması 724
VIII. Basit Yargılamanın İstisnaları 724
IX. Basit Yargılama ile Birleştirme Yasağı 725
X. Basit Yargılamada İtiraz 725
XI. Basit Yargılama ile İlgili Geçici Hüküm 726
§ 45. MÜDAHALE YOLUYLA DAVA (CMK: Katılma) 728
I. Kavram 728
II. Davanın Açılması 729
1. Davacılık Koşulları 729
2. Biçimi 729
3. Süre 730
4. Yargılama 730
5. Müdahilin Davasını Geri Alması 731
6. Kararların Müdahile Bildirimi 731
III. Müdahilin Kanun Yollarından Yararlanması 732
§ 46. MEMURLARIN VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI 732
I. Genel Olarak 732
1. MKYK’nın Kuralları 733
2. Ağır Cezayı Gerektiren Suçüstü Hali 735
3. İzin Vermeye Yetkili Merciler 736
4. Olayın Yetkili Mercie İletilmesi, İşleme Konulmayacak İhbar ve Şikayetler 738
5. Ön İnceleme 741
6. Ön İnceleme Yapanların Yetkisi ve Rapor 742
7. Süre 743
8. Soruşturma İzninin Kapsamı 745
9. İtiraz 746
10. İştirak Halinde İşlenen Suçlar 748
11. Soruşturma İzninin Gönderileceği Merci 749
12. Hazırlık Soruşturmasını Yapacak Merciler 749
13. Yetkili ve Görevli Mahkeme 750
14. Vekillerin Durumu 751
15. Cumhuriyet Başsavcılığınca Re’sen Dava Açılacak Haller 751
17. MMK’nın İleriye Yürümesi 753
18. 5232 Sayılı Yasayla Eklenen Geçici Madde 754
II. Memurların ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun (MKYK) ile İlgili Değerlendirme 754
III. Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa (3628 Sayılı Yasa) Göre Görev Suçlarında Soruşturma 757
§ 47. GAİPLERİN YARGILANMASI 759
I. Konusu ve Gaibin Tanımı 759
II. Gaipler Hakkındaki Yargılama Kuralları (m.244) 760
§ 48. KAÇAKLARIN YARGILANMASI 760
I. Kaçağın Tanımı (m.247) 760
II. Kaçaklar Hakkında Elkoyma (m.248) 762
1. Elkoyma Kararı ve Kayyım Atanması (m.248/1) 762
2. Elkoymanın Uygulanabileceği Suçlar (m.248/2) 762
3. Elkoyma İşlemleri ve Kararlar (m.248/3) 763
§ 49. EMNİYET TEDBİRİ YARGILAMALARI 765
I. Konusu 765
II. Emniyet Tedbirleri Yargılaması Kuralları 765
1. Çocukların Yargılanması 765
2. Çocuk Mahkemeleri 765
3. Mahkemelerin Yargı Çevresi 767
4. Yargıçların Atanmaları 767
5. Çocuk Mahkemelerinde Yargılanacaklar 768
6. Çocuklar Hakkındaki Ceza Kuralları 768
7. Çocuklar Hakkındaki Soruşturma ve Yargılama Kuralları 774
8. Çocuk Bürosunun Görevleri 774
9. Kolluğun Çocuk Birimi 774
10. Görevlilerin Eğitimleri 775
11. Soruşturma 775
12. Çocuğun Gözaltında Tutulması 776
13. Çocuğun Nakli 777
14. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 777
15. Adlî Kontrol 779
16. Tutuklama Yasağı 780
17. Duruşma 781
18. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 782
19. Uzlaşma 784
20. Akıl Hastaları Hakkındaki Yargılama Kuralları 785
21. Uyuşturucu ya da Alkol Tutkunu (Müptelası) Olanlar Hakkındaki Yargılama Kuralları 786
§ 50. MÜSADERE YARGILAMASI 787
I. Konusu 787
1. Müsadere Yargılaması 788
2. Kanunyolu 788
3. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesi (m.259) 788
§ 51. ÖNÖDEME 789
I. Kavram 789
II. Uygulama Alanı 791
1. Eylemin Adli Para Cezasını Gerektirmesi 791
2. Eylemin üç aya kadar hapis cezasını gerektiren suç olması 792
3. Savcının Önödeme Girişimi 792
4. Başarısız Önödeme Girişiminin Sonuçları 793
III. Savcının Önödeme Girişiminde Bulunmaksızın Dava Açması 793
§ 52. UZLAŞTIRMA 793
I. Terim ve Kavram 793
II. Uzlaşmanın Unsurları 794
1. Taraflar 794
2. Uzlaşmaya Konu Olabilecek Suçlar 794
3. Diğer Yasalarda Uzlaştırma 795
4. Uzlaştırma Yasağı 795
5. Uzlaştırma İşlemleri 795
6. Uzlaşma Konusuna Eleştirel Bakış 798
§ 53. İNFAZ YARGILAMALARI 799
I. İnfaz Yargılamasının Çeşitleri 799
1. Mahkûmiyet Hükmünün Yorumunda veya Çektirilecek Cezanın Hesabında Duraksama (CİK, m.98) 799
2. Birden Fazla Hükümdeki Cezaların Toplanması (m.99) 799
3. Hastanede Geçen Sürenin Cezadan İndirilmesi (m.100) 799
4. İnfaz Sırasında Verilecek Kararların Mercii ve Usulü (m.101) 799
§ 54. HAKSIZ YA DA HUKUKA AYKIRI TUTUKLAMA VE YAKALAMADAN DOĞAN ZARARLARIN GİDERİLMESİ YARGILAMASI 800
Onüçüncü Bölüm
YARGILAMA GİDERLERİ
§ 55. YARGILAMA GİDERLERİ 815
I. Kavram 815
1. Yargılama Giderleri (m.324) 815
2. Sanığın Yükümlülüğü (m.325) 816
II. Yargılama Giderlerini Yüklenecekler 816
1. Bağlantılı Davalarda Giderler (m.326) 816
2. Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Verilmesi Hâlinde Gider (m.327) 816
3. Karşılıklı Hakaret Hâllerinde Gider (m.328) 816
4. Suç Uydurma ve İftira Gibi Hâllerde Gider (m.329) 816
5. Kanun Yollarına Başvuru Sonucunda Gider (m.330) 817
§ 56. 2016 OHAL’İNİN CEZA YARGILAMASI HUKUKU 817
I. 2016 OHAL’i ile Getirilen ve Yasalaştırılan Hükümler 817
1. 7070 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 8.3.2018) Yapılan Değişiklikler 817
2. 7072 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 8.3.2018) Yapılan Değişiklikler 821
3. 7076 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 8.3.2018) Yapılan Değişik Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini 823
4. 7078 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 8.3.2018) Yapılan Değişiklikler 823
5. 7079 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 8.3.2018) Yapılan Değişiklikler 835
6. 7086 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 8.3.2018) Yapılan Değişiklik 838
7. 7091 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 8.3.2018) Yapılan Değişiklik 839
8. 6758 Sayılı Yasayla (Yürürlük: 24.9.2016) Yapılan Değişiklikler 839
CEZA YARGILAMASINDA SEGBİS UYGULAMASI 853
Yararlanılan Kaynaklar 857