Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü
Prof. Dr. Erdoğan MOROĞLU ( İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi )
- Genel Kurul Kararı
- Genel Kurul Kararlarının ve İşlem Bütününün Hükümsüzlüğü Halleri
- Yabancı Hukukta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğüne Genel Bakış
- Kesin ( Mutlak ) Hükümsüzlük Hallerinin Sınırlandırılması
- Genel Kurul Kararlarının Yokluğu
- Genel Kurul Kararlarının Butlanı
- Genel Kurul Kararlarının İptali
- Hukuken Sakat Genel Kurul Kararları Karşısında Ticaret Sicili Müdürlüğü' nün Durumu
Önsöz VII
KısaltmalarXXI
Giriş1
1 Genel Kurul Kararı ve Hükümsüzlüğü1
2 Türk Ticaret Kanunu’nun Düzenlemesi2
3 Konunun İncelenme Plânı5
Birinci Bölüm
GENEL KURUL KARARI
§ 1 Genel Kurul Kararının Önemi7
§ 2 Genel Kurul Kararı ile Oyun Tanımı ve Hukuki
Nitelikleri9
1 Genel Kurul Kararı9
2 Oy11
§ 3 Genel Kurul Kararının Türleri12
I Paysahiplerinden ve/veya Temsilcilerinden
Oluşan Genel Kurulların Kararları12
1 Esasa ve Usule İlişkin Kararlar12
2 Olumlu veya Olumsuz Kararlar14
3 İmtiyazlı Paysahipleri Genel Kurulları
Kararları15
4 Azınlık Kararları17
İÇİNDEKİLER
5 Katılma İntifa Senedi (KİS) Sahipleri Özel
Kurulu Kararları19
6 Seçim Kararları20
II Diğer Genel Kurullar Kararları21
§ 4 Genel Kurul Kararlarının Yorumlanması22
İkinci Bölüm
GENEL KURUL KARARLARININ VE
İŞLEM BÜTÜNÜNÜN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ
HALLERI
I Genel Olarak23
§ 5 İptaledilebilirlik24
§ 6 Butlan25
§ 7 Yokluk28
§ 8 Askıda Hükümsüzlük 33
II İşlem Bütününün Hükümsüzlüğü Halleri45
Üçüncü Bölüm
YABANCI HUKUKTA
GENEL KURUL KARARLARININ
HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE GENEL BAKIŞ
§ 9 İsviçre Hukuku47
§ 10 Alman Hukuku51
XI
Dördüncü Bölüm
KESIN (MUTLAK) HÜKÜMSÜZLÜK
HALLERININ SINIRLANDIRILMASI
§ 11 Kesin Hükümsüzlük Halleri ile
İptaledilebilirliğin Sınırlandırılması61
1 Türk Ticaret Kanunu’ndaki Durum61
2 Önerim69
Beşinci Bölüm
GENEL KURUL KARARLARININ
YOKLUĞU
§ 12 Genel Kurul Kararlarının Meydana Gelmesi
Koşulları ve Yokluk71
I Genel Kurul71
1 Genel Kurulun Toplanması Zorunluluğu71
2 Toplantıya Çağrı73
a) Çağrı Zorunluluğu73
b) Çağrının Hukuki Niteliği73
c) Çağrının Mevcudiyeti Koşulları74
aa) Çağrının Bütün Paysahiplerine
Yapılması74
bb) Çağrının Yetkili Organ veya Kişilerce
Yapılması80
aaa) Yönetim Kurulu80
bbb)Tek Bir Paysahibi85
ccc) Azınlık 85
ddd)Tasfiye Memurları88
eee) Anasözleşme İle Çağrı Yetkisi88
fff) İmtiyazlı Paysahipleri Genel
Kurulunu Çağrı Yetkisi89
ggg) Diğer Mevzuata Göre Genel Kurulu
Toplantıya Çağırmaya Yetkili
Olanlar90
XII
aaaa) Yeddi Adillerce Çağrı90
bbbb) Kayyım Tarafından Çağrı91
cccc) İflâs İdaresince Çağrı92
cc) Çağrının Yapılış Şekli ve İçeriği
Bakımından Geçerlilik Koşulları93
aaa) Yapılış Şekli Bakımından93
bbb)İçeriği Bakımından96
aaaa) Şirketin Ünvanı96
bbbb) Toplantının Yeri ve Zamanı97
cccc) Gündem99
dddd) TTK’nun 437/1 inci Maddesi
Hükmü103
ccc) Çağrının Şartlı Olarak Yapılıp
Yapılamayacağı103
d) Çağrı Gereklerine Aykırılığın Yaptırımı
ve Yargıtay 11 Hukuk Dairesi
Uygulaması104
3 Çağrısız Genel Kurul111
a) Bütün Payların Sahip veya
Temsilcilerinin Hazır Bulunmaları111
b) Paysahiplerinin Toplantıya ve Karara
İtiraz Etmemiş Bulunmaları112
4 Tek Kişilik Anonim Şirketlerde Durum114
5 Genel Kurulun Toplanması114
a) Paysahipleri İle Temsilcilerinin Katılma
Hakkı114
b) İntifa Hakkı Sahipleri120
c) Toplantı Nisabı120
d) Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler123
e) Toplantılarda Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı Temsilcisinin Hazır
Bulunması ve Toplantı Tutanağını
İmzalaması Zorunluluğu124
f) Genel Kurula Katılabilecek Diğer Kişiler126
II Karar127
1 Öneriler ve Müzakere128
XIII
2 Oylama ve Karar Nisabı131
3 Oylama Sonucunun Tesbiti ve Toplantı
Tutanağı137
§ 13Şirketin İşletme Konusu ve Yokluk142
§ 14Genel Kurul Kararlarının Yokluğunun İleri
Sürülmesi145
1 Genel Olarak145
2 Yokluğun Tesbiti Davasının Tâbi Olduğu Usul
Kuralları146
Altıncı Bölüm
GENEL KURUL KARARLARININ
BUTLANI
§ 15Butlanın Sebepleri148
I Emredici Hükümlere Aykırılık148
1 Genel Olarak148
2 Nisbî Emredici Hükümlere Aykırılık ve
Butlan150
a) TTKnun 447 nci Maddesindeki
Düzenleme150
b) Diğer Nisbi Emredici Hükümlere
Aykırılıklar155
3 Kesin (Mutlak) Emredici Hükümlere Aykırılık155
a) Genel Kurul Kararlarının Unsurlarına
İlişkin Emredici Hükümler157
b) Şirketin Temel Niteliklerine ve Yapısına
İlişkin Emredici Hükümler158
c) Şirket Sermayesinin ve Alacaklıların
Çıkarlarının Korunmasına İlişkin
Emredici Hükümler159
II Ahlâka Aykırılık162
1 Kararın Konusu Bakımından162
XIV
2 Kararın Amaç ve Konusundan Anlaşılan
Genel Karakteri Bakımından163
3 Kararın Meydana Gelişi Bakımından167
III İmkânsızlık168
IV Kamu Düzenine Aykırılık171
V Kişilik Haklarına Aykırılık171
VI Kesin Hükme Aykırılık172
§ 16Kısmî Butlan173
§ 17Butlanın İleri Sürülmesi 174
I Davanın Bir Tesbit Davası Niteliğinde Olması175
II Davada Davacının Güncel Hukuki Yararı
Bulunması176
III Davanın Anonim Şirkete Karşı Açılması177
IV Butlan Davasının Tâbi Olduğu Usul Kuralları178
V Butlanın Tesbiti Davası Yerine Açılan İptal
Davasının Dinlenmesine Hukuki Engel
Bulunmaması180
VI Butlanın Tesbiti Davası Sonucu Verilen
Olumlu ve Olumsuz Hükümlerin Etkisi181
§ 18Butlanın İleri Sürülmesi ve Dürüstlük Kuralı183
§ 19Bâtıl Kararlar ve İcra Organı186
Yedinci Bölüm
GENEL KURUL KARARLARININ
İPTALI
§ 20İptal Davası Hakkı189
1 Genel Olarak189
2 İptal Davası Hakkının Hukuki Niteliği 191
a) Müktesep Hak Nitelemesi191
b) Görüşüm193
XV
§ 21İptaledilebilirliğin Maddi Hukuka İlişkin Koşulları195
I Genel Kurul Kararı196
1 Red Kararları197
2 İmtiyazlı Paysahipleri Özel Kurul Kararları201
3 Azınlık Kararları204
4 Usule İlişkin Kararlar205
5 Yönetim Kurulu Kararlarının Hükümsüzlüğü206
a) İptaledilebilirlik Sorunu206
b) Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı ve
Yokluğu213
II Genel Kurul Kararının Kanuna,
Anasözleşmeye veya Dürüstlük Kuralına
Aykırılığı215
1 Kanuna Aykırılık215
2 Anasözleşmeye Aykırılık218
a) Genel Olarak218
b) Anasözleşmenin Müktesep Hak ve
Alacak Oluşturan Hükümlerine Aykırılık219
3 TTKnun 340 ıncı Maddesi Hükmü223
4 Dürüstlük Kuralına Aykırılık225
a) Genel Olarak225
b) Eşitlik İlkesine Aykırılık227
c) Hakların Başkalarına Zarar Vermeden
veya En Az Zarar Verecek Şekilde
Kullanılması İlkesi229
5 TTKnun 1524/2 nci Maddesi Hükmü231
6 Sadakat Yükümlülüğü ve İptaledilebilirlik233
7 Genel Kurul Kararının Paysahipleri
Arasındaki Sözleşmelere Aykırılığı234
8 Genel Kurul Kararının İç Yönergeye Aykırılığı234
III Karar ile Kanuna veya Anasözleşmeye
Aykırılık Arasında Nedensellik (İlliyet) Bağı236
IV Paysahiplerinin Somut Kişisel Haklarının
İhlal Edilmiş Olması Koşulu242
XVI
§ 22Kısmî İptal242
§ 23İptal Davası 243
I Genel Olarak243
II İptal Davasının Tarafları246
A Davalı246
1 Anonim Şirket246
2 Azınlık ve İmtiyazlı Paysahipleri
Kararlarının İptali Davalarında Davalı
Sıfatı250
B Davacılar252
1 Paysahipleri253
a) Paysahiplerinin Dava Hakları253
b) Payın veya Paysenedinin Birden Çok
Sahibinin Bulunması258
c) Pay veya Pay Senedi Sahibinin
Mülkiyet Hakkının Başkasının İntifa,
Rehin, Hapis, Saklama (Vedia) veya
Kullanım Ödüncü (Ariyet) Hakları ile
Kayıtlı Olması258
d) Paysahiplerinin İptal Davası
Açabilmeleri Koşulları262
aa) Genel Kurul Toplantısına Katılmış
Olan Paysahiplerinin Dava Açmaları
Koşulları262
bb) Paysahiplerinin Karara Muhalefet
Koşulu Olmaksızın İptal Davası Açma
Hakları271
aaa) Toplantıya Çağrının Usulünce
Yapılmaması 273
bbb) Gündemin Gereği Gibi İlân
Edilmemesi273
ccc) Genel Kurula Katılma Yetkisi
Bulanmayan Kişilerin veya
Temsilcilerinin Toplantıya
Katılıp Oy Kullanmaları275
XVII
ddd) Pay veya İntifa Hakkı
Sahiplerinin Genel
Kurula Katılmasına ve Oy
Kullanmasına Haksız Olarak
İzin Verilmemesi277
cc) TTKnun 446/b Maddesi Hükmünün
Eksikleri279
dd) Müflis Paysahibinin İptal Davası
Açma Hakkı279
e) Müktesep Haklara Aykırılık
Nedeniyle Açılacak Davalardaki
Durum280
2 Yönetim Kurulu282
3 Yönetim Kurulu Üyelerinden Herbirinin
İptal Davası Açabilmesi286
III İptal Davasında Süre288
IV Yetkili ve Görevli Mahkeme290
1 Yetkili Mahkeme290
2 Görevli Mahkeme291
3 Kararların İptali Konusunda Tahkim292
V Davada Uygulanacak Muhakeme Usulü294
VI İptal Davasının Usul Hukukuna İlişkin
Özellikleri296
1 Teminat296
2 Üç Aylık Dava Süresinin Sona Ermesinden
Önce Duruşmaya Başlanamaması299
3 Davaların Birleştirilerek Görülmesi300
4 Davanın Açıldığının ve Duruşma Gününün
İlânı302
5 İptal Davasına Müdahale304
6 Genel Kurul Kararının Yürütülmesinin Geri
Bırakılması308
7 İptali Dava Edilen Kararın (Müddeabihin)
Değeri316
XVIII
VII İptal Kararları İçin Kanun Yoluna
Başvurulması321
1 Genel Olarak321
2 Kararların Temyizi322
VIII Kötüniyetle İptal Davası Açanların
Sorumluluğu323
IX İptal Talebinin Reddedilmesine ve
Kabulüne İlişkin Kesin Hükümlerin Etkileri325
1 İptal Talebinin Reddine İlişkin Kesin
Hükmün Etkisi325
2 İptal Talebinin Kabulüne İlişkin Kesin
Hükmün Etkisi326
a) Kesin Hükmün Bütün Paysahipleri ile
Organları Bağlaması 326
b) Kesinleşmiş İptal Hükmünün Geçmişe
Etkili Olması327
X Birleşme, Bölünme ve Tür Değişikliğine
İlişkin Genel Kurul Kararlarının İptali329
XI Mahkemece İptal Kararı ile Birlikte Doğru
Olan Karara da Hükmedilip Edilemeyeceği
Sorunu331
XII İptal İlâmının Ticaret Siciline Tescili335
XIIIİptaledilebilir Kararlar ve İcra Organı336
§ 24Oyun İptali ve Genel Kurul Kararının
Geçerliliğine Etkileri337
§ 25Tek Paysahipli Anonim Şirketlerde Genel Kurul
Kararlarının Hükümsüzlüğü341
§ 26Genel Kurul Kararının İptaledilebilirliğinin Yeni
Bir Kararla Giderilmesi (İptaledilebilir Kararların
Teyidi)344
§ 27Bir Genel Kurul Kararının Yeni Bir Genel Kurul
Kararıyla İptali348
§ 28İptal ve Geçersizliğin Tesbiti Davalarının Halka
Açılmaya ve Borsa Kotuna Alınmaya Etkisi353
XIX
Sekizinci Bölüm
HUKUKEN SAKAT GENEL KURUL
KARARLARI KARŞISINDA TICARET
SICILI MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN DURUMU
§ 29Ticaret Sicili Müdürlüğü’nün Tescili Gerekli
Olmayan Genel Kurul Kararları Karşısındaki
Durumu357
§ 30Ticaret Sicili Müdürlüğü’nün Tescili Zorunlu
Genel Kurul Kararları Karşısındaki Durumu359
I Kararın Sakatlığının Yokluk veya Butlana
Yolaçacak Nitelikte Olması359
II Kararın Sakatlığının Askıda Hükümsüzlük
Oluşturması361
III Kararın Sakatlığının İptaledilebilirlik
Oluşturması361
1 İptal Davası Açılabilme Koşullarının
Bulunmaması361
2 İptal Davası Açılmış Olması veya Açılabilme
Koşullarının Bulunması362
3 İptaledilebilir Bir Genel Kurul Kararının
Ticaret Siciline Tescilinin Hükmü365
Sonuç ve Öneriler367
Bibliyografya377