Türk Vergi Sistemi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Tablolar Listesi 23
Kısaltmalar 25
Giriş
TÜRK VERGİ SİSTEMİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 29
Birinci Kısım
GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER
Birinci Bölüm
GELİR VERGİSİ
(Gerçek Kişilerin Gelirlerinin Vergilendirilmesi)
I. GELİR VERGİSİNİN KONUSU 35
A. Gelir Kavramı 35
1. Dar Anlamda Gelir (Kaynak Teorisi) 35
2. Geniş Anlamda Gelir (Net Artış Teorisi) 36
B. Gelir Vergisi Kanununa Göre Gelir Kavramı ve Gelirin Unsurları 37
C. Gelirin Özellikleri 38
1. Gelir Bir Gerçek Kişiye Aittir ve Kişiseldir 38
2. Gelir Yıllıktır 41
3. Gelir Elde Edildikten Sonra Vergilendirilir 41
4. Gelir Safi Miktarı Üzerinden Vergilendirilir 42
5. Vergi Gelirin Gerçek Miktarı Üzerinden Alınır 42
6. Gelir Geneldir 43
II. GELİR VERGİSİNİN MÜKELLEFİ VE MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ 43
A. Tam Mükellefiyet 44
1. Türkiye’de Yerleşmiş Olanlar 44
2. Yabancı Ülkelerde Görevli Türk Vatandaşları 45
B. Dar Mükellefiyet 46
Birinci Başlık
GELİR UNSURLARI VE VERGİLENDİRİLMESİ
I. TİCARİ KAZANÇ 49
A. Ticari Kazancın Tanımı ve Kapsamı 49
B. Ticari Kazancın tespiti 51
1. Gelir Vergisinden Muaf Esnaf 52
a. Esnaf Muaflığından Yararlanacak Olanlar 52
b. Esnaf Muaflığından Yararlanamayanlar 53
c. Muaf Esnafın Ödev ve Sorumlulukları 53
d. Muaf Esnaftan Gelir Vergisi Kesintisi Yapılan Haller 54
2. Ticari Kazancı Basit Usulde tespit Edilenler 55
a. Basit Usulden Yararlanacak Olan Ticaret ve Sanat Erbabı 55
b. Basit Usulden Yararlanamayanlar 56
c. Ticari Kazancın Basit Usulde Tespiti 56
d. Ticari Kazancı Basit Usulde tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 58
3. Ticari Kazancı Gerçek Usulde tespit Edilenler 59
a. Ticari Kazanç Sahiplerinin Sınıflandırılması 60
b. Ticari Kazancın Bilânço Esasında Tespiti 61
aa. Bilânço Esasında Tutulan Defterler 61
bb. Bilanço Esasında Ticari Kazancın tespitinde Uygulanan Esaslar 62
c. Ticari Kazancın İşletme Hesabı Esasında Tespiti 73
d. Bir Yıldan Fazla Süren İnşaat ve Onarma İşlerinde Ticari Kazancın Tespiti 74
e. Dar Mükellefiyette Ticari Kazancın Elde Edilmesi ve tespit Şekli 75
f. Ticari Kazancı Gerçek Usulde tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 76
II. ZİRAİ KAZANÇ 80
A. Zirai Kazancın Tanımı ve Kapsamı 80
B. Zirai Faaliyetin Sınırları 80
C. Zirai Kazancın Vergilendirilmesi 81
1. Zirai Kazancı Gerçek Usulde tespit Edilenler 82
a. Zirai Kazancın Gerçek Usulde Tespiti 83
b. Zirai Kazancı Gerçek Usulde tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 84
2. Zirai Kazancı Vergi Kesintisi Yapılması Suretiyle Vergilendirilenler 85
III. SERBEST MESLEK KAZANCI 87
A. Serbest Meslek Kazancının Tanımı ve Kapsamı 87
B. Serbest Meslek Faaliyetinin Özellikleri ve Diğer Faaliyetlerden Farkları 88
C. Serbest Meslek Kazancının Vergilendirilmesi 89
1. Serbest Meslek Kazancının Gerçek Usulde tespit Edilmesi 89
a. Serbest Meslek Kazancının tespit Esasları 89
b. Serbest Meslek Kazancı Gerçek Usulde tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 91
2. Serbest Meslek Kazancı Vergi Kesintisi Yapılması Suretiyle Vergilendirilenler (Eserlerini Vergi Sorumlularına Teslim Edenler) 93
3. Gelir Vergisinden Muaf Serbest Meslek Erbabı 94
4. Türkiye’de Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Dar Mükelleflerin Vergilendirilmesi 95
IV. ÜCRETLER 97
A. Ücretin Tanımı ve Nitelikleri 97
B. Ücret Sayılan Diğer Ödemeler 98
C. Ücretlerin Vergilendirilmesi 99
1. Gerçek Ücretleri Üzerinden Kesinti Yapılarak Vergilendirilenler (Vergi Sorumlularının Yanında Çalışanlar) 100
a. Kesintiye Tabi Ücretin Safi Tutarının Tespiti 100
b. Ücret Üzerinden Ödenecek Verginin Hesaplanması 101
c. Gerçek Usulde Vergilendirilen Ücretlilerin Ödevleri 104
2. Gerçek Ücretleri Beyannameye Dayanarak Vergilendirilenler 105
3. Ücretleri Asgari Ücrete Bağlı Olarak Vergilendirilenler (Vergi Sorumlusu Olmayanların Yanında Çalışanlar) 106
4. Gelir Vergisinden Muaf Ücretliler 107
V. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI 109
A. Gayrimenkul Sermaye İradının Tanımı ve Kapsamı 109
B. Gayrimenkul Sermaye İradının Vergilendirilmesi 110
1. Gayrimenkullerini Konut Olarak Kiraya Verenler 111
2. Konut Dışında Kalan Gayrimenkulleri İle Mal ve Haklarını Kiraya Verenler 112
3. Kira Gelirini Yıllık Beyanname İle Bildirecek Olanlar 114
C. Yıllık Beyanname İle Bildirilecek Safi İradın Hesaplanması 114
1. Gayrisafi Hasılatın Kapsamı 114
2. Emsal Kira Bedeli Esası 115
3. Hasılattan İndirilebilecek Giderler 116
a. Gerçek Gider Usulü 116
b. Götürü Gider Usulü 117
D. Kira Gelirleri İçin Yıllık Beyanname Veren Mükelleflerin Ödev ve Sorumlulukları 118
VI. MENKUL SERMAYE İRADI 120
A. Genel Olarak 120
B. Menkul Kıymetler ve Diğer Mali Araçlarla İlgili İşlemlerden Elde Edilen Gelirlerin Niteliği 120
C. Menkul Sermaye İradı Kapsamına Giren Gelir Türleri 121
1. Kâr Payı ve Benzerleri 122
2. Faiz ve Benzeri Gelirler 123
3. Diğer Menkul Sermaye İratları 124
D. Menkul Sermaye İratlarında Elde Etme 124
E. Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi 125
1. Vergiye Tabi Olmayan Menkul Sermaye İratları 127
2. Kesinti Yapılarak Vergilendirilen Menkul Sermaye İratları 127
3. Yıllık Beyanname ile Bildirilen Menkul Sermaye İratları 129
a. Kesintiye Tabi Tutulmamış Olan Menkul Sermaye İratları 129
b. GVK'nın 94. Maddesine Göre Kesintiye Tabi Tutulan ve Beyan Sınırının Üzerinde Olan İratlar 130
c. Beyanname Verilmesi Halinde Safi İradın Hesaplanması 131
VII. DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR 132
A. Değer Artış Kazançları 132
1. Vergilendirilecek Değer Artışı Kazançları 133
2. Vergilendirilmeyecek Değer Artış Kazançları 135
B. Değer Artış Kazançlarının Vergilendirilmesi 135
1. Kesinti Suretiyle Vergilendirilen Değer Artış Kazançları 136
2. Beyanname İle Bildirilmesi Zorunlu Değer Artış Kazançları 138
C. Arızi Kazançlar ve Vergilendirilmesi 139
İkinci Başlık
GELİRİN BEYANI VE GELİR VERGİSİNİN TARHI (HESAPLANMASI)
I. BEYAN ESASI 141
II. BEYANNAME TÜRLERİ 141
A. Yıllık Beyanname 143
1. Gelirin Toplanması Kuralı 144
2. Gelirin Toplanmasında Uygulanan Genel Esaslar 145
a. Mutlak Surette Beyanı Gereken Gelirler 145
b. Belirli Şartların Varlığı Halinde Beyan Edilen Gelirler 145
3. Yıllık Beyanname ile Bildirilen Gelirden Yapılacak Mahsup ve İndirimler 151
a. Zararların Kârlara Takas ve Mahsubu 151
b. Beyan Edilen Gelirden Yapılacak İndirimler 151
c. Beyan Edilen Gelirden İndirilemeyecek Giderler 154
4. Gelir Vergisinin Matrahı ve Oranı 154
5. Ödenecek Gelir Vergisinin Bulunması 155
6. Yıllık Beyannamenin Verilme Zamanı 157
7. Yıllık Beyannamenin Verileceği Yer, 157
8. Beyana Dayanan Gelir Vergisinin Tarh ve Tahakkuku 158
9. Gelir Vergisinin Ödenmesi 159
10. Geçici Vergi (Peşin Vergi) 159
a. Geçici Vergiye Tabi Olanlar 159
b. Geçici Vergi Miktarının Hesabı ve Ödenmesi 160
B. Muhtasar Beyanname ve Gelir Vergisinin Kaynakta Kesilmesi 161
1. Yaptıkları Ödemelerden Vergi Kesintisi Yapmak Zorunda Olanlar 161
2. Vergi Kesintisine Tabi Ödemeler ve Kesinti Oranları 162
3. Muhtasar Beyannamenin Verilmesi ve Kesilen Verginin Yatırılması 163
a. Vergi Kesintilerinin Bildirilmesi ve Ödenmesi 163
b. Vergi Kesintileri İle Sigorta Primine Esas Kazanç ve Hizmet Bilgilerinin Bildirilmesi ve Ödenmesi 164
C. Dar Mükellefler ve Münferit Beyanname 165
İkinci Bölüm
KURUMLAR VERGİSİ
(Kurum Kazançlarının Vergilendirilmesi)
I. KURUMLAR VERGİSİ KONUSUNDA GENEL BİLGİLER 167
II. KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU 168
III. KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ 169
A. Sermaye Şirketleri ve Fonlar 170
B. Kooperatifler 171
1. Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Karşısındaki Durumu 171
2. Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Muafiyeti ve Şartları 172
a. Kooperatiflerde Muafiyet İçin Aranan Genel Şartlar 172
b. Kooperatif Türüne Göre Aranan Özel Şartlar 173
c. Ortak Dışı İşlemler 173
3. Kooperatife Bağlı İktisadi İşletme Oluşması 174
4. Risturn İstisnası 175
5. Kooperatifler ve Bağlı İktisadi İşletmenin Vergiler İle ilgili Ödev ve Sorumlulukları 175
a. Kooperatif Tüzel Kişiliğinin Ödev ve Sorumlulukları 176
b. İktisadi İşletmenin Ödev ve Sorumlulukları 176
C. İktisadi Kamu Kuruluşları 177
1. İktisadi Kamu Kuruluşlarının Ödev ve Sorumlulukları 178
2. Kurumlar Vergisinden Muaf İktisadi Kamu Kuruluşları 179
D. Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler 180
1. Genel Olarak Dernek ve Vakıfların Tüzel Kişi Olarak Vergi Mükellefiyetleri 180
2. Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmelerin Vergi Mükellefiyetleri 181
E. İş Ortaklıkları 182
IV. KURUMLAR VERGİSİNDE MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ 183
V. KURUM KAZANÇLARININ TESPİTİ VE VERGİLENDİRİLME ESASLARI 184
Birinci Başlık
TAM MÜKELLEF KURUMLARDA KURUM KAZANCININ TESPİTİ
I. KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE UYGULANACAK ESASLAR 186
A. Kurum Kazancına Yapılacak Ekleme (Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı) 187
B. Kurum Kazancının tespitinde Hasılattan İndirilebilecek Giderler 189
C. Kurum Kazancının tespitinde Hasılattan İndirilemeyen Giderler 189
1. Vergi Güvenlik Müessesesi Olarak Öngörülen Kısıtlamalar Sonucu İndirilemeyen Giderler. 190
a. Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faiz, Kur Farkları ve Benzeri Giderler 190
b. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Olarak Dağıtılan Kazançlar 191
c. Finansman Gideri Kısıtlaması (interest barrier) 192
2. Kanunen İndirilemeyen Diğer Giderler 192
D. Kurum Kazancından İndirilecek İstisnalar 194
1. Vergi Mükerrerliğini Önlemek Amacıyla Getirilmiş İstisnalar 195
a. Yurtiçi İştirak Kazançları İstisnası 195
b. Yurtdışı İştirak Kazançları İstisnası 195
2. İşletmelerin Güçlendirilmesi Amacıyla Getirilen İstisnalar 196
a. Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri Satış Kazancı İstisnası 196
b. Yurtdışı İştirak Hisselerinin Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazanç İstisnası 197
c. Yurtdışı Şube Kazançları İstisnası 197
3. Bazı Faaliyet ve Hizmetleri Teşvik Amacıyla Getirilen İstisnalar 198
a. Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarma, Montaj İşleri İle Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazanç İstisnası 198
b. Eğitimi Teşvik Amaçlı İstisna 198
c. Kooperatiflerde Risturn İstisnası 198
d. Sınai mülkiyet haklarında istisna (icat istisnası) 198
4. Sermaye Piyasasının Gelişmesini Sağlamak Amacıyla Getirilmiş İstisnalar 199
a. Türkiye’de Kurulu Fonlar İle Yatırım Ortaklıklarının Kazançlarına İlişkin İstisna 199
b. Yabancı Fon Kazancı İstisnası 199
c. Emisyon Primi Kazancı İstisnası 200
d. Sat– Kirala–Geri Al İşlemlerinden Doğan Kazançlarda İstisna 200
e. Kira Sertifikası İhracı Amacıyla Yapılan Satıştan Doğan Kazanç İstisnası 201
f. Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine veya TMSF’ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar ile Bankalara Tanınan İstisna 201
5. Diğer Kanunlarda Yer Alan İstisnalar 201
a. Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilen Kazanç İstisnası 201
b. Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Yapılan Faaliyetlerden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna 202
c. Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazanç İstisnası 202
d. 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar 202
6. Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Kazançlara İsabet Eden Giderler 203
E. Kurumlar Vergisi Matrahına Ulaşmak İçin Kurum Kazancından Beyanname Üzerinde Yapılabilecek İndirimler 203
1. Zarar Mahsubu 203
2. Diğer İndirimler 204
a. Ar–ge İndirimi 204
b. Sponsorluk Harcamaları 204
c. Bağış ve Yardımlar 204
d. Teşvik Amaçlı İndirimler 205
3. Kurumlar Vergisi İstisna ve İndirimlerinde Mahsup Önceliği 206
II. KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI 207
III. YILLARA YAYGIN TAAHHÜT İŞLERİNDE KAZANCIN TESPİTİ 208
IV. KURUM KAZANCININ BEYANI VE KURUMLAR VERGİSİNİN TARHI 210
A. Yıllık (Dönemsel) Beyannameye Dayanan Tarhiyat 210
1. Vergilendirme Dönemi 210
2. Kurumlar Vergisi Oranı 211
3. Hesaplanan Kurumlar Vergisinden Mahsup Edilebilecek Vergiler 212
a. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu 212
b. Yurt İçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu 212
c. Geçici Vergi 213
d. Yurt Dışında ve İçinde Ödenen Vergiler İle Geçici Verginin Mahsup Sırası 213
4. Beyana Dayanan Kurumlar Vergisinin Tarh ve Tahakkuku 214
5. Kurumlar Vergisinin Ödenmesi 215
B. Muhtasar Beyannameye Dayanan Tarhiyat 215
1. Gelir Vergisi Kanununun Geç. 67. Maddesine Göre Tam Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 215
2. Kurumlar Vergisi Kanununun 15. Maddesine Göre Tam Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 216
3. Kâr Payı Dağıtımında Vergi Kesintisi 219
a. Vergi Kesintisi Yapılacak Kişiler 219
b. Gerçek Kişilerin Kâr Paylarının Vergilendirilmesi. 219
V. KURUMLARIN TASFİYESİ VE YENİDEN YAPILANMALARI HALİNDE KAZANCIN TESPİTİ 220
A. Tasfiye 220
B. Birleşme 222
C. Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi 222
1. Devir 222
2. Bölünme ve Hisse Değişimi 223
3. Vergilendirilmeyecek Kazançlar 224
İkinci Başlık
DAR MÜKELLEFİYET VE DAR MÜKELLEFİYETTE KURUM KAZANCININ TESPİTİ
I. DAR MÜKELLEF KURUM KAZANCININ KAPSAMI VE ELDE ETME 225
A. Genel Olarak 225
B. Uluslararası Vergi Anlaşmaları 227
II. DAR MÜKELLEFİYETE TABİ KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 228
A. Beyan Esasında Dar Mükellef Kurum Kazancının Tespiti 228
B. Yabancı Ulaştırma Kurumlarında Kurum Kazancının Tespiti 230
III. DAR MÜKELLEF KURUM KAZANCININ BEYANI VE ÖDENMESİ 231
A. Yıllık Beyanname ile Bildirilecek Kazançlar 231
B. Özel Beyanname İle Bildirilecek Kazançlar 232
C. Muhtasar Beyanname ve Kurumlar Vergisinin Kaynakta Kesilmesi 233
1. Gelir Vergisi Kanununun Geç. 67. Maddesine Göre Dar Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 233
2. Kurumlar Vergisi Kanununun 30. Maddesine Göre Dar Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 234
İkinci Kısım
HARCAMA ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER
Birinci Bölüm
KATMA DEĞER VERGİSİ
I. KATMA DEĞER VERGİSİNİN KONUSU 237
II. KATMA DEĞER VERGİSİNİN MÜKELLEFİ 241
III. KATMA DEĞER VERGİSİNDE MUAFİYET VE İSTİSNALAR 242
A. Muaflıklar 242
B. İstisnalar 244
1. İhracat İstisnası 244
2. Diğer İstisnalar 246
3. Mükelleflerin İstisnadan Vazgeçme Hakkı 248
IV. VERGİ SORUMLUSU 249
A. Tam Kesintiye (Tevkifata) Tabi İşlemler ve Kesinti Yapacak Kişiler 250
B. Kısmi Kesinti (Tevkifat) Kapsamındaki İşlemler ve Kesinti Yapacak Kişiler 251
V. VERGİYİ DOĞURAN OLAY 251
A. Mal Teslimlerinde Vergiyi Doğuran Olay 252
1. Teslim 252
2. Teslim Sayılan Haller 252
3. Mal Teslimlerinde Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi 253
B. Hizmet İfalarında Vergiyi Doğuran Olay 254
1. Hizmet ve Hizmet Sayılan Haller 254
2. Hizmet İfalarında Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi 255
C. İthalatta Vergiyi Doğuran Olay 255
VI. KATMA DEĞER VERGİSİNİN MATRAHI 255
A. Mal Teslimi ve Hizmet İfalarında Vergi Matrahı 256
B. Uluslararası Yolcu ve Yük Taşımalarında Matrah 256
C. Özel Matrah Şekilleri 257
D. Katma Değer Vergisi Matrahına Dahil Olan ve Olmayan Unsurlar 259
E. İthalde Alınan Katma Değer Vergisinde Matrah 259
VII. KATMA DEĞER VERGİSİNİN ORANI 261
A. Mal ve Hizmetlere Uygulanan Vergi Oranları 261
B. Konut Teslimlerine Uygulanan Vergi Oranları 262
VIII. KATMA DEĞER VERGİSİNİN TARH, TAHAKKUK VE ÖDENMESİ 263
A. Ödenecek Katma Değer Vergisinin Hesabı ve Vergi İndirimi 263
B. İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi 265
C. Katma Değer Vergisinde İade Hakkı Doğuran İşlemler 266
D. Katma Değer Vergisinde Vergilendirme Usulü ve Vergilendirme Dönemi 267
1. Gerçek Usulde Vergilendirme 267
2. Hasılat Esaslı Vergilendirme 268
E. Katma Değer Vergisinin Beyanı ve Ödenmesi 269
F. İthalde Alınan Katma Değer Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 269
İkinci Bölüm
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ
I. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN KONUSU 271
II. VERGİYİ DOĞURAN OLAY 274
III. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN MÜKELLEFİ VE VERGİ SORUMLUSU 275
IV. MUAFLIK VE İSTİSNALAR 276
V. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN MATRAHI VE ORANI 277
VI. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN TARH, TAHAKKUK VE ÖDENMESİ 278
VII. İTHALDE ALINAN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN TARH, TAHAKKUK VE ÖDENMESİ 279
Üçüncü Bölüm
HARCAMALARDAN ALINAN DİĞER VERGİLER İLE
HARÇLAR VE RESİMLER
I. ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ 281
A. Özel İletişim Vergisinin Konusu, Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay 281
B. Özel İletişim Vergisinin Matrahı ve Oranı 281
C. Özel İletişim Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 282
II. ŞANS OYUNLARI VERGİSİ 283
III. BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ 284
A. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Konusu ve Mükellefi 284
B. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Matrahı ve Oranı 285
C. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 286
IV. DAMGA VERGİSİ 286
A. Damga Vergisinin Konusu 286
1. Akitlerle İlgili Kâğıtlar 287
2. Kararlar ve Mazbatalar 287
3. Ticari İşlemlerde Kullanılan Kâğıtlar 287
4. Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar 287
B. Damga Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay 288
C. Damga Vergisinin Mükellefi 289
D. Damga Vergisinin Hesaplanması 290
E. Damga Vergisini Ödeme Şekilleri 291
1. Makbuz Karşılığında Ödeme 292
2. İstihkaktan Kesinti Suretiyle Ödeme 293
3. Basılı Damga Konulması Suretiyle Ödeme 293
F. Damga Vergisinde Sorumluluk 294
1. Damga Vergisini Beyan Yoluyla Ödeyenlerin Sorumluluğu 294
2. Damga Vergisini Beyan Edenler Dışında Kalan Kişiler İçin Öngörülen Özel Sorumluluk Halleri 294
V. HARÇLAR 295
A. Harca Tabi İşlemler 296
B. Harcın Mükellefi 297
C. Harcın Hesaplanması 298
D. Harcın Ödeme Zamanı ve Ödeme Şekilleri 299
VI. GEMİ SAĞLIK RESMİ 299
Üçüncü Kısım
SERVETTEN VE SERVETİN EL DEĞİŞTİRMESİNDEN
ALINAN VERGİLER
I. EMLAK VERGİSİ 301
A. Bina Vergisi 302
1. Bina Vergisinin Konusu ve Mükellefi 302
2. Bina Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay, Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi 303
3. Binaların Bildirilmesi, Muaflık ve İstisnalar 303
a. Emlak Vergisi Bildirimi 303
b. Vergiden Daimi veya Geçici Olarak Muaf Tutulan Binalar 305
4. Bina Vergisinin Matrahı ve Oranı 306
5. Bina Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 307
B. Arazi Vergisi 308
1. Arazi Vergisinin Konusu ve Mükellefi 308
2. Arazi Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay, Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi 308
3. Arazilerin Bildirilmesi, Muaflık ve İstisnalar 309
a. Emlak Vergisi Bildirimi 309
b. Vergiden Daimi veya Geçici Olarak Muaf Tutulan Araziler 310
4. Arazi Vergisinin Matrahı ve Oranı 311
5. Arazi Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 312
II. MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ 313
A. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Konusu, Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay 313
B. Motorlu Taşıt Vergileme Ölçüleri ve Vergi Miktarları 315
C. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 316
D. Motorlu Taşıtlar İle İlgili İşlem Yapan Kişilerin Sorumlulukları 316
E. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Gider Kaydedilememesi 317
III. VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ 318
A. Veraset ve İntikal Vergisinin Konusu ve Vergiyi Doğuran Olay 318
B. Veraset ve İntikal Vergisinin Mükellefi 321
1. Veraset Yoluyla İntikallerde Mükellef 321
2. Sağlararası İvazsız İntikallerde Mükellef 322
C. Veraset ve İntikal Vergisi ile İlgili Muaflık ve İstisnalar 322
1. Veraset Yoluyla Meydana Gelen İntikallerde Uygulanan İstisnalar 322
2. Sağlar Arası İvazsız İntikallerde Uygulanan İstisnalar 323
D. Veraset ve İntikal Vergisi Mükellefiyetinin Başlaması 324
E. Veraset ve İntikal Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 324
1. Veraset ve İntikal Vergisinin Beyanname Verilerek Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 325
a. Beyanname Verme Süreleri ve Verileceği Yer 325
b. Veraset ve İntikal Vergisi Matrahının Hesaplanması ve Verginin Tarhı 327
aa. Sağ Kalan Eşin Katılma Alacağı veya Borcunun Tespiti 327
bb. Veraset ve İntikal Vergisinin Tarhı 328
c. Veraset ve İntikal Vergisinin Oranı 328
d. Veraset ve İntikal Vergisinin Ödenmesi 329
2. Veraset ve İntikal Vergisinin İkramiyelerden Kesinti Yapılarak Tarh ve Tahakkuk Ettirilmesi ve Ödenmesi 330
F. Veraset ve İntikal Vergisine Konu Gayrimenkul Mülkiyeti ve Sınırlı Ayni Hakların Tapuda Hak Sahibi Adına Tescili Sırasında Ödenecek Harçlar 330
1. Miras Yoluyla İntikali Halinde 330
2. Bağışlanması Halinde 331
3. Yarışma ve Çekilişlerde İkramiye Olarak Kazanılması Halinde 332
Dördüncü Kısım
MAHALLİ İDARE VERGİLERİ
(İl Özel İdareleri ve Belediyeler Tarafından Tahsil Edilen
Vergi, Resim ve Harçlar)
I. GENEL OLARAK 333
II. BELEDİYELERİN VERGİ GELİRLERİ 333
A. Belediye Vergileri 334
1. Doğrudan Tahsil Edilen Belediye Vergileri 334
a. İlan ve Reklam Vergisi 334
b. Eğlence Vergisi 335
c. Çevre Temizlik Vergisi 336
2. Başka İdareler Tarafından Tahsil Edilen Belediye Vergileri 336
a. Haberleşme Vergisi 337
b. Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi 337
c. Yangın Sigortası Vergisi 337
B. Belediye Harçları 338
C. Harcamalara Katılma Payları 338
D. Belediye Vergi ve Harç Tarifelerinin Tespiti 339
E. Büyükşehir Belediyelerinin Vergi Gelirleri 340
Beşinci Kısım
GÜMRÜK İDARELERİ TARAFINDAN ALINAN VERGİLER
(Dış Ticaretten Alınan Vergiler)
I. GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ (MÜKELLEFİYETİ) 342
II. GÜMRÜK VERGİLERİ 342
III. İTHALAT VERGİLERİ VE KAPSAMI 342
IV. TÜRKİYE'DE İTHALDE ALINAN VERGİLER VE MALİ YÜKÜMLÜLÜKLER 343
A. Gümrük Vergisi ve Gümrük Vergisi İle Eş Etkili Vergiler 344
1. Gümrük Vergisi 344
a. Gümrük Vergisinin Konusu 344
b. Gümrük Vergilerinin Yükümlüsü (Mükellefi) 344
c. Gümrük Vergilerinde Vergiyi Doğuran Olay 344
d. Gümrük Vergilerinin Hesaplanması 345
aa. Gümrük Tarifesi 345
bb. Eşyanın Menşei 345
cc. Gümrük Vergisinin Matrahı 346
aaa. Kıymet Esasına Tabi Eşyada Vergi Matrahı: Eşyanın Gümrük Kıymeti 346
bbb. Miktar Esasına Tabi Eşyada Vergi Matrahı 346
ccc. Gümrük Vergilerinin Tek ve Maktu Olarak Alınması 346
dd. Gümrük Vergisi Oranları 347
ee. Gümrük Vergilerinde Muafiyet ve İstisnalar 349
2. Gümrük Vergisi İle Eş Etkili Vergiler ve Mali Yükümlülükler 350
a. Genel Olarak Eş Etkili Vergiler 350
b. Tarım Politikası ya da İşlenmiş Tarım Ürünlerine İlişkin Düzenlemeler Çerçevesinde Alınan Vergiler ve Diğer Mali Yükler 350
B. İthalde Alınan Harcama Vergileri 351
1. İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 352
2. İthalde Alınan Özel Tüketim Vergisi 352
C. İthalde Alınan Diğer Mali Yükümlülükler 352
1. Dampinge Karşı Vergi– Sübvansiyona Karşı Telafi Edici Vergi 352
2. Ek Mali Yükümlülük 353
3. Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) 353
4. Diğer Mali Yükümlülükler 353
V. GÜMRÜK (İTHALAT) VERGİLERİNİN TAHAKKUK VE TEBLİĞİ, KESİNLEŞMESİ VE ÖDENMESİ 354
A. Gümrük Vergilerinin Tahakkuku ve Tebliği 354
B. Gümrük Vergileri ve İdari Para Cezalarının Kesinleşmesi 355
C. Gümrük Vergilerinin Ödenmesi 356
VI. GÜMRÜK MEVZUATI İHLALLERİNE UYGULANAN CEZALAR 357
VII. GÜMRÜKTE ALINAN VERGİ VE CEZALAR İLE İLGİLİ YARGI ÖNCESİ İDARİ ÇÖZÜM YOLLARI 358
A. Gümrükte Alınan Vergilerde Uyuşmazlıkların Doğuş Nedenleri 359
B. Yükümlülerin Başvurabilecekleri İdari Yollar 359
1. Gümrük Kanununa Göre Kesilen Cezalarda İndirim 360
2. Gümrük Vergi ve Cezalarında Uzlaşma 360
3. Vergi ve Cezalara Karşı Gümrük İdaresine İtiraz 361
VIII. GÜMRÜKTE ALINAN VERGİLERLE İLGİLİ UYUŞMAZLIKLARIN İDARİ YARGIYA BAŞVURARAK ÇÖZÜMLENMESİ 362
Ek Liste 1: Yeniden Değerleme Oranına Göre veya Cumhurbaşkanı Kararı İle Her Yıl Güncellenen Rakamlar (2017– 2019) 365
Ek Liste 2: Gelir Vergisi Kanununun 94 ve geçici 67. Maddelerine Göre Vergi Kesintisine (Tevkifatına) Tabi Gelirler ve Kesinti Oranları
(1 Ocak 2019 Tarihi İtibariyle) 367
Kaynakça 373
Kavramlar Dizini 375