Anayasa Hukuku

Erdoğan TEZİÇ

İçindekiler

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ .1
HUKUK ve ANAYASA HUKUKU.4
KAMU HUKUKU OLARAK ANAYASA HUKUKU.7
ANAYASA HUKUKUNUN KONUSU VE YÖNTEMİ.8
A- ANAYASA HUKUKUNUN KAYNAKLARI.9
1- ANAYASA.10
2- KANUNLAR 15
a) Yasamanın Düzenleme Alanı .18
b) Yasama Yetkisinin Devredilmezliği.21
c) Kanunlara Eş Değerdeki İşlemler30
d) Kanunların Hazırlanması ve Kabulü 47
3- İÇTÜZÜK 70
4- YÜRÜTMENİN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ75
5- ANAYASAL TEAMÜLLER80
a) Anayasal Teamüller ve Anayasaya Uygulamaları .82
b) Anayasa Uygulamaları ve Anayasa Yanlışlıkları.84
c) Yazılı ve Katı Anayasa Sisteminde Teamüllerin Rolü.87
6- MAHKEME KARARLARI (İÇTİHADÎ HUKUK) 89
7- BİLİMSEL HUKUK (DOKTRİN - ÖĞRETİ).92
B- HUKUK DÜZENİ VE KURALLAR KADEMELENMESİ.93
BİRİNCİ KISIM
ANAYASA HUKUKUNUN GENEL TEORİSİ
BİRİNCİ BÖLÜM
SİYASİ İKTİDAR
§ 1- SİYASİ İKTİDARIN ÖZELLİKLERİ.101
§ 2- SİYASİ İKTİDARIN KAYNAĞI VE MEŞRULUĞU103
I- TEOKRATİK GÖRÜŞLER 104
A- Tabiat Üstü İlâhî Hukuk Doktrini .104
B- Providansiyel İlâhî Hukuk Doktrini105
II- DEMOKRATİK GÖRÜŞLER.107
VIII
A- Halk Egemenliği108
B- Millî Egemenlik.110
C- Emredici Vekâlet ve Temsilî Vekâlet 115
§ 3- SİYASİ İKTİDAR İLE İLGİLİ SOSYOLOJİK MEŞRULUK .118
A- Max Weber’e Göre Meşruluğun Temeli118
B- David Easton’un Sistem Analizinde Meşruluk Sorunu 121
İKİNCİ BÖLÜM
İKTİDARIN KURUMSALLAŞMASI: DEVLET
§ 1- DEVLET KAVRAMI 128
I- DEVLET İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER .128
A- Devlet Teriminin Anlamları 128
B- Çoğulcu Görüşler 128
C- Sosyalist Görüşler .129
II- DEVLETİN VARLIK KOŞULLARI .131
A- Ülke131
B- İnsan Topluluğu 132
C- Siyasî ve Hukukî Teşkilât137
III- DEVLETİN NİTELİĞİ.138
A- Devletin Hukukî Kişiliği .138
B- Devletin Egemenliği139
C- Devletin Kriteri141
§ 2- DEVLET BİÇİMLERİ .143
I- TEK YAPILI (UNITAIRE) DEVLETLER 143
A- Merkezî Tek Yapılı Devlet143
B- Bölgesel Devlet: İspanya Örneği.146
II- KARMA YAPILI DEVLETLER 148
A- Federal Devlet149
B- Federalizmdeki Eğilimler .155
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEVLETLERİN BİÇİMSEL TEMELLERİ:
ANAYASALAR
§ 1- ANAYASA KAVRAMI.159
I- ANAYASA HAREKETLERİ160
A- Liberal ve Sosyalist Toplumlarda Anayasa Hareketleri.160
B- Türkiye’de Anayasa Hareketleri167
II- ANAYASANIN ANLAMI VE TÜRLERİ .170
IX
A- Maddî ve Şeklî Anlamda Anayasa 171
B- Anayasa Türleri .174
§ 2- ANAYASALARIN YAPILMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ.177
I- ASLÎ KURUCU İKTİDAR .178
A- Aslî Kuruculuğun Tanımı.178
B- Aslî Kuruculuğun Niteliği179
C- Aslî Kurucu İktidar Biçimleri180
II- TALÎ (TÜREV) KURUCU İKTİDAR.191
A- Esnek Anayasalar - Katı Anayasalar .191
B- Katı Anayasaların Değiştirilme Usulleri .193
C- Anayasayı Değiştirme Yetkisine Getirilen Sınırlamalar.200
§ 3- KANUNLARIN ANAYASAYA UYGUNLUĞUNUN DENETİMİ.211
I- SİYASÎ DENETİM .211
II- HUKUKÎ DENETİM216
A- Usûl ve Şekil Yönünden Denetim.224
B- Esas Yönünden Denetim 229
III- YARGISAL DENETİM YOLLARI .245
A- Defî Yolu ile Denetim245
B- Dava (Actio) Yolu ile Denetim252
İKİNCİ KISIM
ANAYASA HUKUKUNUN TEMEL KURUMLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
YÖNETİLENLER
§ 1- EGEMENLİĞİN KULLANILMASINA GÖRE
YÖNETİM BİÇİMLERİ .279
I- TEMSİLÎ HÜKÜMET .280
II- YARI TEMSİLÎ HÜKÜMET282
A- Parlamentonun Feshi ve Erken Seçimler283
B- Temsilcilerin Azledilmesi .284
C- Dilekçe Hakkı287
D- İstişari Referandum .289
E- Politik Grev .290
III- YARI DOĞRUDAN HÜKÜMET291
A- Referandum 292
B- Halkın Vetosu .294
C- Halkın Kanun Teklifi 295
IV- DOĞRUDAN HÜKÜMET .298
X
§ 2- SEÇİM.300
I- OY HAKKI300
A- Kısıtlı Oy 301
B- Genel Oy 305
C- Tek Dereceli Seçim - İki Dereceli Seçim 308
II- SEÇİMİN HUKUKÎ NİTELİĞİ309
A- Görev Seçim - Hak Seçim .309
B- Seçimlerin Bireysel Oluşu 311
C- Seçimin Eşitliği İlkesi .315
D- Seçme Hakkının Gizli Oluşu 316
III- SEÇİMLERİN DÜZENLENMESİ.318
A- Seçim Konusunda Yetki Kuralları318
B- Seçim Çevreleri319
C- Adayların Seçilme Koşulları .325
D- Seçim Uyuşmazlıkları.336
§ 3- SEÇİM SİSTEMLERİ .337
I- SEÇİM SİSTEMİNİN TEMEL UNSURLARI.338
A- Çoğunluk Sistemi - Nispî Temsil338
B- Tek İsimli Seçim / Listeli Seçim.338
C- Tek Turlu Seçim - İki Turlu Seçim .339
II- ÇOĞUNLUK SİSTEMLERİ 339
A- Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi339
B- Tek İsimli İki Turlu Çoğunluk Sistemi.342
C- Listeli Çoğunluk Sistemi.346
III- NİSPÎ TEMSİL SİSTEMİ 348
A- Nispî Temsil Sisteminin Özellikleri349
B- Yaklaşımlı Nispî Temsil .351
C- Tam Olarak Uygulanan Nispî Temsil .353
D- Parti Listelerinden Seçilenlerin Saptanması.356
IV- KARMA SİSTEMLER358
A- Birleştirilmiş Listeli Nispî Temsil.359
B- Çift Oylu Alman Sistemi.361
C- Kontenjan ve Onda Bir Barajlı Türk Sistemi 363
D- Türkiye’de Yürürlükteki Milletvekili Seçim Sistemi .369
V- SEÇİM SİSTEMLERİNİN SİYASİ PARTİLERE ETKİSİ373
§ 4- SİYASÎ PARTİLER 375
I- TANIM375
II- SİYASÎ PARTİLERİN ORTAYA ÇIKIŞLARI377
III- SİYASÎ PARTİLERİN HUKUKUN DÜZENLEME ALANINA
DAHİL EDİLMELERİ .379
A- Siyasî Partiler Ne Tür Kuruluşlardır?385
XI
B- Siyasî Partilere Mali Yardım Yapılması.387
C- Türkiye’de Siyasî Partilerin Malî Denetimi .393
D- Türkiye’de Siyasî Partilerin Kapatılması 395
IV- SİYASÎ PARTİLERİN İŞLEVLERİ400
V- SİYASÎ PARTİLERİN TASNİFİ .402
A- Yapılara Göre.402
B- İşlevlerine Göre.404
C- Disiplinli Olup Olmamalarına Göre.406
VI- SİYASÎ PARTİ SİSTEMLERİ 411
A- Yarışmacı Sistemler 411
B- Yarışmacı Olmayan Sistemler (Tek Parti Sistemleri) .417
İKİNCİ BÖLÜM
YÖNETENLER
(DEVLET ERKLERİNİN YAPISI VE İŞLEVİ)
§ 1- YÜRÜTME ERKİ.424
I- KAVRAM VE TERMİNOLOJİ 424
II- YAPILARINA GÖRE YÜRÜTME ŞEKİLLERİ 428
A- Geleneksel Yürütme428
B- Çağdaş Yürütme .430
III- YÜRÜTMENİN İŞLEVLERİ 433
A- Yürütmenin Geleneksel İşlevleri433
B- Yürütmenin Çağdaş İşlevleri439
§ 2- YASAMA ERKİ 441
I- YASAMA MECLİSLERİNİN SAYISI 441
A- Çift Meclis Sistemi 441
B- Çift Meclis Sistemi İle İlgili Tartışmalar445
II- YASAMA MECLİSİ ÜYELERİNE TANINAN GÜVENCELER447
A- Yasama Sorumsuzluğu .448
B- Yasama Dokunulmazlığı.456
III- YASAMA MECLİSLERİNİN İŞLEVLERİ 465
A- Yasamanın Geleneksel İşlevleri466
B- Yasamanın Çağdaş İşlevleri467
§ 3- YARGILAMA ERKİ .469
I- YARGI BİRLİĞİ 471
II- YARGILAMA TEŞKİLÂTI.472
A- Adlî Yargı .472
B- İdarî Yargı .475
C- Askerî Yargı .476
XII
III- UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ 478
IV- SAYIŞTAY.479
V- SEÇİM YARGISI479
VI- HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU.481
§ 4- ERKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLER 489
A- Kuvvetler Ayrılığı489
B- Kuvvetler Ayrılığının Uygulaması ve Uzantıları .494
C- Kuvvetler Ayrılığının Eleştirisi.495
I- KUVVETLER BİRLİĞİNE GÖRE SİYASÎ REJİMLER497
A- Kuvvetlerin Yürütme’de Birleşmesi.497
B- Kuvvetlerin Yasama’da Birleşmesi498
C- İsviçre’de Uygulanan Meclis Hükümeti Rejimi502
II- KUVVETLERİN İŞBİRLİĞİ : PARLAMENTER REJİMLER.503
A- Parlamenter Rejimin Tarihi Kökeni504
B- Parlamenter Rejimin Özellikleri .504
C- Parlamenter Rejim Türleri.523
III- KUVVETLERİN SERT AYRILIĞI : BAŞKANLIK REJİMİ.529
A- Başkanlık Rejiminin Tarihi Kökeni531
B- Başkanlık Rejiminin Temel Unsurları532
C- Başkanlık Rejiminin İşleyişindeki Güçlükler 534
D- Başkanlık Rejiminden Sapmalar539
IV- YARI-BAŞKANLIK REJİMLERİ541
A- Parlamentonun Üstünlüğüne Dayanan Yarı-Başkanlık Rejimleri542
B- Başkanın Üstünlüğüne Dayanan Yarı-Başkanlık Rejimleri543
V- TÜRKİYE’DE REJİM TARTIŞMALARI.550
KAYNAKÇA .561
KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ 573
EKLER .585