Trafik Kazalarından Kaynaklanan Davalar

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
3. Baskıya Önsöz 5
2. Baskıya Önsöz 7
Önsöz 9
Birinci Bölüm
BAZI KAVRAMLARIN ANLAMI
I. SORUMLULUK 19
A. Sorumluluk ve Türleri 19
1. Kusur Sorumluluğu 19
2. Olağan Sebep Sorumluluğu 20
3. Tehlike Sorumluluğu 21
II. İŞLETEN 22
A. İşletenin Araştırılması 22
B. İşletenin Sorumluluğu 24
1. İşleten Kimdir? 24
2. İşletenin Kazadaki Sorumluluğunda Kural Nedir? 25
3. Trafik Kazasından Kimler Sorumludur? 26
4. İşletenin Hareket Halinde Olmayan Aracın Verdiği Zarardan Dolayı Sorumluluk Türü 28
5. İşletenin Kazadan Sonra Yardım Edenlere Karşı Sorumluluğu 28
6. İşletenin, Sürücü ve Aracın Kullanılmasına Yardımcı Kişilerin Kusurlarından Dolayı Sorumluluğu 28
7. İşletenin Sorumluktan Kurtulma veya Sorumluluğun Azaltılması 28
III. TRAFİK SİGORTACISININ SORUMLULUĞU 30
IV. KARAYOLU TAŞIMACILIK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 31
Yargıtay Kararları 32
V. TRAFİK KAZALARINDA ZAMANAŞIMI 39
A. Hukuki Süre 41
B. Uzamış Ceza Zamanaşımının Etkisi 42
C. Uygulamalı Sorunlar ve Yanıtlar (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 44
1. Ceza Davası Sürerken, Zamanaşımı Dolsa da Hukuk Davası Açılabilir mi? 44
2. Ceza Zamanaşımı İşleten Hakkında da Uygulanacak mıdır? 45
3. Maddi Hasar ve Bedeni Yaralanma Nedeniyle Zamanaşımı Süreleri Farklı mıdır? 46
4. Ek Dava Ceza Zamanaşımı Süresi İçinde mi Açılmalıdır? 48
5. Ceza Davasının Açılmaması veya Davanın Ortadan Kaldırılması, Ceza Zamanaşımının Tazminat Davasında Uygulanmasını Engel Oluşturur mu? 50
6. Trafik Kazası Nedeniyle Suç Oluşturan Fiilden Dolayı Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı Aleyhine Açılacak Maddi Tazminat Davasında Uzamış (Ceza) Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 51
7. Sigorta Tazminatını Ödeyen Sigortacının Zarara Sebebiyet Veren Aleyhinde Açtığı Davada Zamanaşımı, Sigorta Ettirenin Aynı Şahıs Hakkında Açabileceği Davanın Zamanaşımına mı Tabidir? 53
8. Açıkça Zamanaşımı Definde Bulunmadan, Davanın Uzun Süre Sonra Açıldığından Söz Etmek Zamanaşımı İradesini Göstermek Anlamına Gelir mi? 54
9. Haksız Fiillerle İlgili Olarak Kaç Türlü Zamanaşımı Öngörülmüştür? Asıl Dava ile Saklı Tutulan Miktar Yönünden Zamanaşımını Keser mi? 59
10. Zarar Görenin Tüzel Kişi Olması Halinde Zamanaşımı Ne Zaman İşlemeye Başlar? 61
11. Karayolları Taşıma Sigortasında Zamanaşımı Süreleri Ne Kadardır? 63
12. Küçüğün Sebebiyet Verdiği Ölümlü Trafik Kazasında, Küçüğün Babasına Karşı Açılan Tazminat Davasında Ceza Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 64
13. Suç Oluşturan Fiil Nedeniyle Açılacak Manevi Tazminat Davasında Ceza Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 64
14. Tam ya da Eksik Teselsülde Zamanaşımının Borçlulardan Birine Karşı Kesilmesinde Diğerine Karşı da Kesilmiş Olur mu? 65
15. Zamanaşımını İleri Sürmeyene Sirayet Eder mi? 66
Yargıtay Kararları 67
VI. TAZMİNAT HESABI 86
A. Tazminat İndiriminde Sıra 86
B. Beden Gücü Kaybı Nedeniyle Maddi Tazminatta Zarar Hesabı 87
C. Gerçek Zararın Belirlenmesi 89
D. Pasif Devre Zararının Hesaplanışı 90
E. Destekten Yoksun Kalma Zararının Hesabı 90
VII. USUL HÜKÜMLERİ 91
A. Hukuk Davalarında İzlenmesi Gereken Yöntem 91
B. Dava Şartlarının İncelenmesi 92
C. Trafik Kazalarında Görevli Mahkeme 95
D. Trafik Kazalarında Yetkili Mahkeme 99
E. Fazlaya İlişkin İstek Kapsamının Saklı Tutulması ve Islah 101
F. Faiz Talebi 105
G. Ceza–Hukuk Davası İlişkisi 106
Ğ. Davacının Ölümü ve Taraf Değişikliği 110
H. Tarafların Davayı Takip Etmemeleri 112
VIII. TRAFİK KAZALARINDA KUSUR 113
A. Kusurdan Amaç 113
B. Kazada Hangi Hareketler “Kusurlu” Sayılmaktadır? 114
1. Asli Kusur Sayılan Hareketler 114
2. Hız Kurallarını İhlal Eden Kusurlu Haller 115
3. Usulsüz Sollamadan Dolayı Kusurlu Haller 115
4. Yayaların Kusurlu Hareketleri 116
5. Sürücülerin Diğer Kusurlu Hareketleri 116
6. Sürücülerin Kusursuz Sayıldığı Haller 117
C. Ceza ve Hukuk Davaları Yönüyle Kusur Oranı 117
D. Kusurluğu Belirten Bilirkişi Raporları Bağlayıcı Nitelikte midir? 118
E. Uygulamalı Kusur Belirlemesi (Ceza Yönüyle Kural İhlali) Örnekleri 120
Yargıtay Kararları 123
İkinci Bölüm
MADDİ HASARLI TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK
I. İLGİLİ MADDE 139
A. Giriş ve Davada Taraflar 139
B. Sorumluluk Türü 141
C. Maddi Zararın Tespiti 142
1. Araç Tamamen Yok Olmuşsa 142
2. Araç Kısmen Hasarlı ise 143
3. Araç Yoksunluk Tazminatı 144
D. Uygulamalı Yargılama Süreci 145
1. Mahkemenin Göz Önüne Alacağı Hususlar 145
Yargıtay Kararları 148
Üçüncü Bölüm
YARALAMALI TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK
I. İLGİLİ MADDE 157
A. Giriş ve Zararın Tespiti 157
1. Tedavi Giderleri 157
2. Kazanç Kaybı 159
3. Çalışma Gücünün Azalması veya Yitirilmesinden Doğan Kayıplar 160
4. Yaralının Manevi Tazminat İstemi 163
5. Dava Açma Süresi 165
Yargıtay Kararları 168
Dördüncü Bölüm
ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK
(Destekten Yonsun Kalma Tazminatı Davası)
I. İLGİLİ MADDE 189
A. Tanımı–Konusu ve Amacı 189
B. Belirlenmesi 190
C. Destek Türü 191
1. Gerçek Destek 191
2. Farazi Destek 191
D. Bazı Kavramların Anlamı 192
1. Destek İlişkisi 192
2. Destek Niteliği 193
3. Bakım İhtiyacı 194
4. Bakım Gücü 194
E. Yargılamada Araştırılacak Hususlar 194
1. Nüfus Kaydı 194
2. Kusur ve Müterafik Kusur Sorunu 194
3. Ölenin Mesleği, Tahsili v.s. 196
4. Ölenin Geliri, Kazancı, Muhtemel Artma Miktarı 196
5. Yardım Süresi 197
6. Hesaplama Biçimi 199
7. Yargılamada İspat Sorunu 203
8. Bilirkişi Raporu 204
9. Taleple Bağlılık Kuralının Gözetilmesi Gereği 204
10. Müteselsil Ödetme Şekli 205
11. Uygulamadan Örnekler 205
12. Bakiye Ömür Tablosu (PMF: Population Masculine et Feminine) Ölüm Tablosu 207
Yargıtay Kararları 208
Beşinci Bölüm
MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI
I. İLGİLİ MADDE 267
A. Hangi Nedenle Manevi Tazminata Hükmedilir? 267
B. Kimler Manevi Tazminat İsteyebilir? 268
C. Kusurun Manevi Tazminata Etkisi Nedir? 269
D. Manevi Tazminatın Takdir Ölçütü Nedir? 269
E. Usul Hukuku Yönüyle Manevi Tazminatın Talep Şekli Nasıldır? 271
F. Manevi Tazminatta Faize Hükmedilebilir mi? 272
G. Manevi Tazminat Davası, Ceza Mahkemesi Hükmünün Kesinleşmesine Kadar Beklemeli midir? 273
Ğ. Uygulamalı Örnekler 276
Yargıtay Kararları 279
Altıncı Bölüm
TRAFİK KAZALARINDA RÜCU DAVASI
I. ARAÇ SAHİBİNİN SÜRÜCÜYE RÜCU ETMESİ 309
A. Sürücünün Tam Kusurlu ya da Kısmi Kusurlu Olması 309
B. Bilinmeyen Teknik Kusurun Varlığı 309
C. Uygun Bir İndirim Yapılması 309
D. Rücuda Zarar Verenler Birbirlerine Karşı Kusurları Oranında Sorumludurlar 309
II. SİGORTACININ RÜCU DAVASI AÇMASI 310
A. Sigortacı, Rücuen Tazminat Davasını Kime Karşı Açabilir? 310
B. Sigortacı Ne Zaman ve Hangi Oranda Talep Edebilir? 311
C. Sertifika, Sürücü Belgesi Yerine Geçer mi? 311
III. İŞLETENİN (ARAÇ SAHİBİ) KENDİ SÜRÜCÜSÜ DIŞINDA OLAYDA KUSURLU OLAN DİĞER KİŞİLERE RÜCU ETMESİ 313
IV. SÜRÜCÜ DIŞINDAKİ KUSURLU KİŞİNİN İŞLETENE RÜCU ETMESİ 313
V. İŞLETENLER ARASINDAKİ RÜCU 313
A. İşletenler Kusurlu ise 313
B. İşletenler Kusursuz ise 314
C. İşletenlerin Birisi Kusurlu Diğeri Kusursuz ise 314
D. İşletenin Birinin Aracıyla Zarar Görenin Hatır Taşıması Halinde ise 314
Yargıtay Kararları 314
Yedinci Bölüm
TRAFİK KAZASINDA SİGORTACIYA KARŞI AÇILACAK DAVA
I. İLGİLİ YASA MADDELERİ 327
II. TRAFİK VE KASKO VE DİĞER SİGORTALARA İLİŞKİN PRATİK BİLGİLER 328
A. Sigorta Sözleşmesinin Tanımı 328
B. Sigorta Sözleşmesiyle Ne Teminat Altına Alınmış Olur? 329
C. Özel Sigorta Türleri 329
D. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası 329
E. Sigortacıların Sıralı Sorumluluğu 329
F. Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 330
G. Kasko Sigortası Hangi Tür Sigorta Grubundadır? 331
Ğ. ZMSS İMSS ve Kasko Sigortası Farklı mıdır? 331
H. Kasko Sigortasından Kaynaklanan Davalarda Zamanaşımı 332
I. Kaskoda İhbar Yükümlülüğü–Sigorta Haklarının Zayii 332
J. Kasko Sigortacının Hasar ve Tazminatı Sigortalıya Bildirmesi 332
K. Trafik Sigortacısının Sorumluluğunun Sınırları 332
1. Sigorta Miktarı Yönüyle 332
2. Zarar Görenler Yönüyle 333
3. Zararın Niteliği Yönüyle 333
Yargıtay Kararları 333
Sekizinci Bölüm
TRAFİK KAZALARINDA ÇEKİŞMELER VE ÇÖZÜMLER
(Yargıtay İçtihatları Eşliğinde)
• Kontrolsüz Kavşakta Çarpışma –Ana Yol Tali Yoldan Kavşağa Girme– Kusurun Kimde Olduğu 349
• Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından Ölen Sürücünün Tam Kusurlu Olduğu Durumda Desteğinden Yoksun Kalanların Tazminat İsteyip İstemeyeceği 349
• Hatır Taşımasında Zararın Paylaştırılması –Müteselsil Sorumluluk– Kusur Oranına Göre Hesaplama 351
• Hatır Taşımasında Sorumluluk Miktarının Hesaplanması 352
• İşletenliğin 3. Kişide Olması Halinde Araç Malikinin Sorumluluğu 353
• Firmaya Katılan Aracın Neden Olduğu Kazadan Dolayı Sorumluluk 355
• Trafik Kazasında “Farazi” İşletenin Sorumluluğu (Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlar) 356
• İşletenin Aracın Kullanılmasına Katılan Yardımcı Kişinin Fiilinden Sorumluluğu 358
• Çalınan veya Gasp Edilen Araçların Neden Olduğu Zarardan Sorumluluk 359
• Sorumluluğa İlişkin Anlaşmaların Geçersizliği –Tazminat Miktarının Yetersiz veya Fahiş Olduğu Açıkça Anlaşılan Anlaşma ve Uzlaşmaların İptali İstemi– 361
• Karayolları Trafik Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Sigortacının Sorumluluğu İçin Sigortaladığı Araç Sürücüsünün Kusurunun Aranmayacağı 363
• Zararın Sigorta Teminatı Dışında Kalması İçin Kazanın Yalnızca Alkolün Etkisiyle Meydana Gelmiş Olmasının Gerekip Gerekmeyeceği 363
• Trafik Kazasına Araçtaki İmalat Hatasının Neden Olması–Yapımcının Sorumluluğu 364
• Sorumluluğu Zarar Yönünden Kısıtlayan İlliyet Bağı 365
• Kasko Sigortacısının Sorumluluğu İçin Primin İlk Taksitinin Ödenmesi Gereği 365
• Yoldaki Derin Çukur Sebebiyle Oluşan Kazada Görevli Yargı Yolu 366
• Sigortacının Temerrüt Tarihine Göre Faiz Başlangıcının Başlayacağı 367
Dokuzuncu Bölüm
SORU VE YANITLARIYLA HATIR TAŞIMASINDA SORUMLULUK
Konuya İlişkin Yasal Hükümler 369
1. Hatır Taşıması Nedir? Hatır İlişkisinin Varlığı İçin Hangi Koşullar Gerekir? 369
2. Hatır Taşımasındaki Sorumlulukta Tazminat İndirimi Hangi Gerekçeyle Yapılmaktadır? 371
3. Uygulamada Hatır Taşıması Sayılan Haller Neler Olabilir ya da Olamaz? 371
4. Hatır İndirimi Maddi ve Manevi Tazminattan Yapılmalı mıdır? 372
5. Hatır İndirimi Yargıtay Özel Dairece Ne Oranda Kabul Edilmiştir? 372
6. Hatır Taşımacı Yönündeki Savunma Üzerinde Mahkemece Yeterli İnceleme Yapılmalı mıdır? 373
7. Hatır İçin Taşımadan Dolayı Zarar Tazminatı ZMSS Kapsamı İçinde midir? 373
8. Hatır İndirimi Hangi Araç Yönüyle İşleteni ya da Sürücüsü Hakkında Yapılır? 375
9. Hatır Taşıması Yanında Müterafik Kusur İndirimi Hangi Halde Yapılmalıdır? 375
10. Hatır Taşıması Ne Suretle İspatlanabilir? 378
11. Hatır Taşımasında Zamanaşımının Dayandığı Yasal Hüküm Hangisidir? 378
12. Hatır İçin Taşıyanla, Karşı Araç İşleteninin Müteselsil Sorumlu Olduğu Durumda Hesaplama Yöntemine İlişkin Yargıtay Kararı 378
13. Hatır Taşımasında Sorumluluk Miktarının Hesaplanması ve Paylaştırılmasına İlişkin Örnek 380
Yargıtay Kararları 381
Ek Bölüm
I. ATK TRAFİK İHTİSAS DAİRESİNİN “KUSUR”A İLİŞKİN RAPOR ÖRNEĞİ 389
II. TRAFİK KAZALARINA İLİŞKİN CEZA KANUNUNDAKİ HÜKÜMLER VE AÇIKLAMALAR 396
• Taksir 396
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 397
1. Taksir/Bilinçli Taksir 397
2. Taksirin Unsurları 399
3. Olası Kast/Bilinçli Taksir 402
4. Cezayı Ortadan Kaldıran Şahsi Sebep 403
• Taksirle Öldürme 403
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 404
1. Görev 404
2. Suçun Faili 404
3. Taksirli Suçu Birden Fazla Kişinin İşlemesi 407
4. Temel Cezanın Belirlenmesinde Ölçüt 408
5. Sürücü Belgesinin Geri Alınması 408
6. Sürücü Belgesinin Geri Alınmasının Uygulanması 409
• Taksirle Yaralama 410
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 411
1. Görev 411
2. Şikayet Şartı 411
3. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Cezanın Artırılması 412
III. TRAFİK KAZALARINDA CEZA KEŞFİ 414
1. Keşif Zorunluluğu 414
2. Keşif Yerinde Araştırma 415
3. Bazı Kavramların Anlamı 415
4. Tablolar ve Hesaplamalar 415
Kaynakça 421
Yazarın Yayımlanmış Eserleri 423
Kavram Dizini 430