Trafik Kazalarından Kaynaklanan Davalar

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
4. Baskıya Önsöz 5
3. Baskıya Önsöz 7
2. Baskıya Önsöz 9
Önsöz 11
Birinci Bölüm
BAZI KAVRAMLARIN ANLAMI
I. SORUMLULUK 23
A. Sorumluluk ve Türleri 23
1. Kusur Sorumluluğu 23
2. Olağan Sebep Sorumluluğu 24
3. Tehlike Sorumluluğu 25
II. İŞLETEN 26
A. İşletenin Araştırılması 26
B. İşletenin Sorumluluğu 28
1. İşleten Kimdir? 28
2. İşletenin Kazadaki Sorumluluğunda Kural Nedir? 29
3. Trafik Kazasından Kimler Sorumludur? 30
4. İşletenin Hareket Halinde Olmayan Aracın Verdiği Zarardan Dolayı Sorumluluk Türü 32
5. İşletenin Kazadan Sonra Yardım Edenlere Karşı Sorumluluğu 32
6. İşletenin, Sürücü ve Aracın Kullanılmasına Yardımcı Kişilerin Kusurlarından Dolayı Sorumluluğu 32
7. İşletenin Sorumluktan Kurtulma veya Sorumluluğun Azaltılması 32
III. TRAFİK SİGORTACISININ SORUMLULUĞU 34
IV. KARAYOLU TAŞIMACILIK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 35
Yargıtay Kararları 36
V. TRAFİK KAZALARINDA ZAMANAŞIMI 43
A. Hukuki Süre 45
B. Uzamış Ceza Zamanaşımının Etkisi 46
C. Uygulamalı Sorunlar ve Yanıtlar (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 48
1. Ceza Davası Sürerken, Zamanaşımı Dolsa da Hukuk Davası Açılabilir mi? 48
2. Ceza Zamanaşımı İşleten Hakkında da Uygulanacak mıdır? 49
3. Maddi Hasar ve Bedeni Yaralanma Nedeniyle Zamanaşımı Süreleri Farklı mıdır? 50
4. Ek Dava Ceza Zamanaşımı Süresi İçinde mi Açılmalıdır? 52
5. Ceza Davasının Açılmaması veya Davanın Ortadan Kaldırılması, Ceza Zamanaşımının Tazminat Davasında Uygulanmasını Engel Oluşturur mu? 54
6. Trafik Kazası Nedeniyle Suç Oluşturan Fiilden Dolayı Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı Aleyhine Açılacak Maddi Tazminat Davasında Uzamış (Ceza) Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 55
7. Sigorta Tazminatını Ödeyen Sigortacının Zarara Sebebiyet Veren Aleyhinde Açtığı Davada Zamanaşımı, Sigorta Ettirenin Aynı Şahıs Hakkında Açabileceği Davanın Zamanaşımına mı Tabidir? 57
8. Açıkça Zamanaşımı Definde Bulunmadan, Davanın Uzun Süre Sonra Açıldığından Söz Etmek Zamanaşımı İradesini Göstermek Anlamına Gelir mi? 58
9. Haksız Fiillerle İlgili Olarak Kaç Türlü Zamanaşımı Öngörülmüştür? Asıl Dava ile Saklı Tutulan Miktar Yönünden Zamanaşımını Keser mi? 63
10. Zarar Görenin Tüzel Kişi Olması Halinde Zamanaşımı Ne Zaman İşlemeye Başlar? 65
11. Karayolları Taşıma Sigortasında Zamanaşımı Süreleri Ne Kadardır? 67
12. Küçüğün Sebebiyet Verdiği Ölümlü Trafik Kazasında, Küçüğün Babasına Karşı Açılan Tazminat Davasında Ceza Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 68
13. Suç Oluşturan Fiil Nedeniyle Açılacak Manevi Tazminat Davasında Ceza Zamanaşımı mı Uygulanmalıdır? 68
14. Tam ya da Eksik Teselsülde Zamanaşımının Borçlulardan Birine Karşı Kesilmesinde Diğerine Karşı da Kesilmiş Olur mu? 69
15. Zamanaşımını İleri Sürmeyene Sirayet Eder mi? 70
Yargıtay Kararları 71
VI. TAZMİNAT HESABI 102
A. Tazminat İndiriminde Sıra 102
B. Beden Gücü Kaybı Nedeniyle Maddi Tazminatta Zarar Hesabı 103
C. Gerçek Zararın Belirlenmesi 105
D. Pasif Devre Zararının Hesaplanışı 106
E. Destekten Yoksun Kalma Zararının Hesabı 106
VII. USUL HÜKÜMLERİ 107
A. Hukuk Davalarında İzlenmesi Gereken Yöntem 107
B. Dava Şartlarının İncelenmesi 108
C. Trafik Kazalarında Görevli Mahkeme 111
D. Trafik Kazalarında Yetkili Mahkeme 114
E. Fazlaya İlişkin İstek Kapsamının Saklı Tutulması ve Islah 117
F. Faiz Talebi 121
G. Ceza–Hukuk Davası İlişkisi 122
Ğ. Davacının Ölümü ve Taraf Değişikliği 126
H. Tarafların Davayı Takip Etmemeleri 128
VIII. TRAFİK KAZALARINDA KUSUR 129
A. Kusurdan Amaç 129
B. Kazada Hangi Hareketler “Kusurlu” Sayılmaktadır? 130
1. Asli Kusur Sayılan Hareketler 130
2. Hız Kurallarını İhlal Eden Kusurlu Haller 131
3. Usulsüz Sollamadan Dolayı Kusurlu Haller 131
4. Yayaların Kusurlu Hareketleri 132
5. Sürücülerin Diğer Kusurlu Hareketleri 132
6. Sürücülerin Kusursuz Sayıldığı Haller 133
C. Ceza ve Hukuk Davaları Yönüyle Kusur Oranı 133
D. Kusurluğu Belirten Bilirkişi Raporları Bağlayıcı Nitelikte midir? 134
E. Uygulamalı Kusur Belirlemesi (Ceza Yönüyle Kural İhlali) Örnekleri 136
Yargıtay Kararları 139
İkinci Bölüm
MADDİ HASARLI TRAFİK KAZALARINDA
SORUMLULUK
I. İLGİLİ MADDE 155
A. Giriş ve Davada Taraflar 155
B. Sorumluluk Türü 157
C. Maddi Zararın Tespiti 158
1. Araç Tamamen Yok Olmuşsa 158
2. Araç Kısmen Hasarlı ise 159
3. Araç Yoksunluk Tazminatı 160
D. Uygulamalı Yargılama Süreci 161
1. Mahkemenin Göz Önüne Alacağı Hususlar 161
Yargıtay Kararları 164
Üçüncü Bölüm
YARALAMALI TRAFİK KAZALARINDA
SORUMLULUK
I. İLGİLİ MADDE 173
A. Giriş ve Zararın Tespiti 173
1. Tedavi Giderleri 173
2. Kazanç Kaybı 175
3. Çalışma Gücünün Azalması veya Yitirilmesinden Doğan Kayıplar 176
4. Yaralının Manevi Tazminat İstemi 179
5. Dava Açma Süresi 181
Yargıtay Kararları 184
Dördüncü Bölüm
ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK
(Destekten Yonsun Kalma Tazminatı Davası)
I. İLGİLİ MADDE 213
A. Tanımı–Konusu ve Amacı 213
B. Belirlenmesi 214
C. Destek Türü 215
1. Gerçek Destek 215
2. Farazi Destek 215
D. Bazı Kavramların Anlamı 216
1. Destek İlişkisi 216
2. Destek Niteliği 217
3. Bakım İhtiyacı 218
4. Bakım Gücü 218
E. Yargılamada Araştırılacak Hususlar 218
1. Nüfus Kaydı 218
2. Kusur ve Müterafik Kusur Sorunu 218
3. Ölenin Mesleği, Tahsili v.s. 220
4. Ölenin Geliri, Kazancı, Muhtemel Artma Miktarı 220
5. Yardım Süresi 221
6. Hesaplama Biçimi 223
7. Yargılamada İspat Sorunu 227
8. Bilirkişi Raporu 228
9. Taleple Bağlılık Kuralının Gözetilmesi Gereği 228
10. Müteselsil Ödetme Şekli 229
11. Uygulamadan Örnekler 229
12. Bakiye Ömür Tablosu (PMF: Population Masculine et Feminine) Ölüm Tablosu 231
Yargıtay Kararları 232
Beşinci Bölüm
MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI
I. İLGİLİ MADDE 319
A. Hangi Nedenle Manevi Tazminata Hükmedilir? 319
B. Kimler Manevi Tazminat İsteyebilir? 320
C. Kusurun Manevi Tazminata Etkisi Nedir? 321
D. Manevi Tazminatın Takdir Ölçütü Nedir? 321
E. Usul Hukuku Yönüyle Manevi Tazminatın Talep Şekli Nasıldır? 323
F. Manevi Tazminatta Faize Hükmedilebilir mi? 324
G. Manevi Tazminat Davası, Ceza Mahkemesi Hükmünün Kesinleşmesine Kadar Beklemeli midir? 325
Ğ. Uygulamalı Örnekler 328
Yargıtay Kararları 331
Altıncı Bölüm
TRAFİK KAZALARINDA RÜCU DAVASI
I. ARAÇ SAHİBİNİN SÜRÜCÜYE RÜCU ETMESİ 363
A. Sürücünün Tam Kusurlu ya da Kısmi Kusurlu Olması 363
B. Bilinmeyen Teknik Kusurun Varlığı 363
C. Uygun Bir İndirim Yapılması 363
D. Rücuda Zarar Verenler Birbirlerine Karşı Kusurları Oranında Sorumludurlar 363
II. SİGORTACININ RÜCU DAVASI AÇMASI 364
A. Sigortacı, Rücuen Tazminat Davasını Kime Karşı Açabilir? 364
B. Sigortacı Ne Zaman ve Hangi Oranda Talep Edebilir? 365
C. Sertifika, Sürücü Belgesi Yerine Geçer mi? 365
III. İŞLETENİN (ARAÇ SAHİBİ) KENDİ SÜRÜCÜSÜ DIŞINDA OLAYDA KUSURLU OLAN DİĞER KİŞİLERE RÜCU ETMESİ 367
IV. SÜRÜCÜ DIŞINDAKİ KUSURLU KİŞİNİN İŞLETENE RÜCU ETMESİ 367
V. İŞLETENLER ARASINDAKİ RÜCU 367
A. İşletenler Kusurlu ise 367
B. İşletenler Kusursuz ise 368
C. İşletenlerin Birisi Kusurlu Diğeri Kusursuz ise 368
D. İşletenin Birinin Aracıyla Zarar Görenin Hatır Taşıması Halinde ise 368
Yargıtay Kararları 368
Yedinci Bölüm
TRAFİK KAZASINDA SİGORTACIYA KARŞI AÇILACAK DAVA
I. İLGİLİ YASA MADDELERİ 381
II. TRAFİK VE KASKO VE DİĞER SİGORTALARA İLİŞKİN PRATİK BİLGİLER 382
A. Sigorta Sözleşmesinin Tanımı 382
B. Sigorta Sözleşmesiyle Ne Teminat Altına Alınmış Olur? 383
C. Özel Sigorta Türleri 383
D. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası 383
E. Sigortacıların Sıralı Sorumluluğu 383
F. Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 384
G. Kasko Sigortası Hangi Tür Sigorta Grubundadır? 385
Ğ. ZMSS İMSS ve Kasko Sigortası Farklı mıdır? 385
H. Kasko Sigortasından Kaynaklanan Davalarda Zamanaşımı 386
I. Kaskoda İhbar Yükümlülüğü–Sigorta Haklarının Zayii 386
J. Kasko Sigortacının Hasar ve Tazminatı Sigortalıya Bildirmesi 386
K. Trafik Sigortacısının Sorumluluğunun Sınırları 386
1. Sigorta Miktarı Yönüyle 386
2. Zarar Görenler Yönüyle 387
3. Zararın Niteliği Yönüyle 387
Yargıtay Kararları 387
Sekizinci Bölüm
TRAFİK KAZALARINDA ÇEKİŞMELER VE ÇÖZÜMLER
(Yargıtay İçtihatları Eşliğinde)
• Kontrolsüz Kavşakta Çarpışma –Ana Yol Tali Yoldan Kavşağa Girme– Kusurun Kimde Olduğu 413
• Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından Ölen Sürücünün Tam Kusurlu Olduğu Durumda Desteğinden Yoksun Kalanların Tazminat İsteyip İstemeyeceği 413
• Hatır Taşımasında Zararın Paylaştırılması –Müteselsil Sorumluluk– Kusur Oranına Göre Hesaplama 415
• Hatır Taşımasında Sorumluluk Miktarının Hesaplanması 416
• İşletenliğin 3. Kişide Olması Halinde Araç Malikinin Sorumluluğu 417
• Firmaya Katılan Aracın Neden Olduğu Kazadan Dolayı Sorumluluk 419
• Trafik Kazasında “Farazi” İşletenin Sorumluluğu (Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlar) 420
• İşletenin Aracın Kullanılmasına Katılan Yardımcı Kişinin Fiilinden Sorumluluğu 422
• Çalınan veya Gasp Edilen Araçların Neden Olduğu Zarardan Sorumluluk 423
• Sorumluluğa İlişkin Anlaşmaların Geçersizliği –Tazminat Miktarının Yetersiz veya Fahiş Olduğu Açıkça Anlaşılan Anlaşma ve Uzlaşmaların İptali İstemi– 425
• Karayolları Trafik Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Sigortacının Sorumluluğu İçin Sigortaladığı Araç Sürücüsünün Kusurunun Aranmayacağı 427
• Zararın Sigorta Teminatı Dışında Kalması İçin Kazanın Yalnızca Alkolün Etkisiyle Meydana Gelmiş Olmasının Gerekip Gerekmeyeceği 427
• Trafik Kazasına Araçtaki İmalat Hatasının Neden Olması–Yapımcının Sorumluluğu 428
• Sorumluluğu Zarar Yönünden Kısıtlayan İlliyet Bağı 429
• Kasko Sigortacısının Sorumluluğu İçin Primin İlk Taksitinin Ödenmesi Gereği 429
• Yoldaki Derin Çukur Sebebiyle Oluşan Kazada Görevli Yargı Yolu 430
• Sigortacının Temerrüt Tarihine Göre Faiz Başlangıcının Başlayacağı 431
Dokuzuncu Bölüm
SORU VE YANITLARIYLA HATIR TAŞIMASINDA SORUMLULUK
Konuya İlişkin Yasal Hükümler 433
1. Hatır Taşıması Nedir? Hatır İlişkisinin Varlığı İçin Hangi Koşullar Gerekir? 433
2. Hatır Taşımasındaki Sorumlulukta Tazminat İndirimi Hangi Gerekçeyle Yapılmaktadır? 435
3. Uygulamada Hatır Taşıması Sayılan Haller Neler Olabilir ya da Olamaz? 435
4. Hatır İndirimi Maddi ve Manevi Tazminattan Yapılmalı mıdır? 436
5. Hatır İndirimi Yargıtay Özel Dairece Ne Oranda Kabul Edilmiştir? 436
6. Hatır Taşımacı Yönündeki Savunma Üzerinde Mahkemece Yeterli İnceleme Yapılmalı mıdır? 437
7. Hatır İçin Taşımadan Dolayı Zarar Tazminatı ZMSS Kapsamı İçinde midir? 437
8. Hatır İndirimi Hangi Araç Yönüyle İşleteni ya da Sürücüsü Hakkında Yapılır? 439
9. Hatır Taşıması Yanında Müterafik Kusur İndirimi Hangi Halde Yapılmalıdır? 439
10. Hatır Taşıması Ne Suretle İspatlanabilir? 442
11. Hatır Taşımasında Zamanaşımının Dayandığı Yasal Hüküm Hangisidir? 442
12. Hatır İçin Taşıyanla, Karşı Araç İşleteninin Müteselsil Sorumlu Olduğu Durumda Hesaplama Yöntemine İlişkin Yargıtay Kararı 442
13. Hatır Taşımasında Sorumluluk Miktarının Hesaplanması ve Paylaştırılmasına İlişkin Örnek 444
Yargıtay Kararları 445
Onuncu Bölüm
EN SON YARGI KARARLARINDA
BENİMSENMİŞ YERLEŞİK KURALLAR
1. Kazada Alkollü Olmanın Sigorta Teminatına Etkisi 455
2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatından Sorumluluk 456
3. Kazanın Teknik Arızadan Meydana Gelmesinde Araştırılacak Olgular 457
4. Destek Tazminatında Varsayımsal Pay Oranlarının Hesabı 458
5. Trafik kazası dolayısıyla faiz ve temerrüt faiz istemi 459
6. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Sorumluluğu 460
7. Tazminat Hesaplamasında Hatır Taşıması İndirimi 461
8. Desteğin Kusurunun Destekten Yoksun Kalan Davacıya Yansıtılmayacağı 463
9. Maluliyetin Tespiti ve Oranının Belirlenmesinde İlgili Mevzuat 465
10. Destek Tazminatının Saptanması İçin Öncelikle Gerçek Zararın Belirlenmesi Gereği 466
11. ZMSS Limitle Sorumluluk ve Garameten Ödetme İlkesi 468
12. Maluliyet Tespiti, Yeni Durum Gelişmesi ve Zamanaşımı 470
13. İbranamenin İptali İstemi 471
Ek Bölüm
I. ATK TRAFİK İHTİSAS DAİRESİNİN “KUSUR”A İLİŞKİN RAPOR ÖRNEĞİ 475
II. TRAFİK KAZALARINA İLİŞKİN CEZA KANUNUNDAKİ HÜKÜMLER VE AÇIKLAMALAR 482
• Taksir 482
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 483
1. Taksir/Bilinçli Taksir 483
2. Taksirin Unsurları 485
3. Olası Kast/Bilinçli Taksir 488
4. Cezayı Ortadan Kaldıran Şahsi Sebep 489
• Taksirle Öldürme 489
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 490
1. Görev 490
2. Suçun Faili 490
3. Taksirli Suçu Birden Fazla Kişinin İşlemesi 493
4. Temel Cezanın Belirlenmesinde Ölçüt 494
5. Sürücü Belgesinin Geri Alınması 494
6. Sürücü Belgesinin Geri Alınmasının Uygulanması 495
• Taksirle Yaralama 496
– Açıklama (Yargıtay Kararları Eşliğinde) 497
1. Görev 497
2. Şikayet Şartı 497
3. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Cezanın Artırılması 498
III. TRAFİK KAZALARINDA CEZA KEŞFİ 500
1. Keşif Zorunluluğu 500
2. Keşif Yerinde Araştırma 501
3. Bazı Kavramların Anlamı 501
4. Tablolar ve Hesaplamalar 501
Kaynakça 507
Yazarın Yayımlanmış Eserleri 509
Kavram Dizini 518