Borçlar Hukuku Genel Hükümler_{Cilt I}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 23
§1. BORÇLAR HUKUKUNUN KONUSU VE KAYNAKLARI
I. Özel Hukukun Bir Parçası Olarak Borçlar Hukuku 25
II. Borçlar Hukukunun Kaynakları 27
A. Yazılı Kaynaklar 27
1. Anayasa 27
2. Kanun 27
a. Borçlar Kanunu 27
b. Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu Arasındaki İlişki 28
c. Medenî Kanun ve Ticaret Kanunu Arasındaki İlişki 28
3. Diğer Kanunlar 29
4. Diğer Yazılı Hukuk Kuralları 29
B. Yazılı Olmayan Hukuk Kuralları 29
1. Örf ve Âdet Kuralları 29
a. Objektif Koşul: Uzun Zamandan Beri Yürürlükte Olmak 29
b. Sübjektif Koşul: Uyulması Gerektiğine İlişkin Düşünce 30
c. Yaptırım 30
2. Örf ve Âdetin Türleri 30
a. İç Hukukta ve Dış Hukukta Örf ve Âdet Kuralları 30
b. Özel ve Genel Nitelikteki Örf ve Âdet Kuralları 30
C. Borçlar Kanununun Düzenlenme Biçimi 31
1. Genel Hükümler 31
a. Birinci Bölüm 32
b. İkinci Bölüm 32
c. Üçüncü Bölüm 32
d. Dördüncü Bölüm 32
e. Beşinci Bölüm 32
2. Özel Hükümler 33
a. Mülkiyetin Nakli Amacını Güden Sözleşmeler 33
b. Kullandırma ve Yararlandırma Amacı Güden Sözleşmeler 33
c. İş Görme Amacı Güden Sözleşmeler ve Benzer Amaçlı Hukukî İlişkiler 34
c. Güvence Amaçlı Sözleşmeler 34
d. Sonuçları Şansa ve Rastlantıya Bağlı Sözleşmeler 35
e. Adi Ortaklık Sözleşmesi 35
3. Son Hükümler 35
§2. BORÇ İLİŞKİSİ VE İÇERİĞİ
I. Borç Kavramı 37
II. Borç Kavramının Değişik Anlamları 38
A. Genel Olarak 38
1. Geniş Anlamda Borç 39
2. Dar Anlamda Borç 39
3. En Dar Anlamda Borç 39
B. Borç ve Borç İlişkisi Kavramlarının İlişkisi 39
1. Borç İlişkisinin Borç Kavramından Daha Geniş Olması 40
2. Borç İlişkisinin Borçluya Defi Hakkı Vermesi 40
3. Borç İlişkisinin Alacaklıya Talep ve Dava Hakkı Vermesi 41
4. Borç İlişkisi İle Alacağın Doğum Zamanının Farklı Olması 41
5. Borç İlişkisinin Devamı Sırasında İlişkiden Doğan Alacakların Devredilebilmesi 41
6. Borç İlişkisinde Tarafların Değişebilmesi 42
7. Sona Erme Nedenlerinin Ayrılığı 42
C. Borç İlişkisinin Tarafları 42
D. Borç Menfaati 43
E. Borç İlişkisinin Nispîliği 44
1. Talep Hakkı ve İhlal Edilme Bakımından 45
a. Alacaklı, Alacak Hakkını Yalnız Borçlusuna Karşı İleri Sürebilir 45
b. Borç İlişkisi Yalnız Borçlu Tarafından, Mülkiyet Hakkı İse Herkes Tarafından İhlal Olunabilir 45
2. İcra ve İflas Hukuku Açısından 46
3. Birbirlerine Olan Üstünlükleri Açısından 46
a. Nesnel (Aynî) Hak –Kişisel (Şahsî) Hak Ayrımında Ölçü 46
b. Güçlendirilmiş Kişisel Haklar ve Zayıflatılmış Nesnel (Aynî) Haklar 47
aa. Güçlendirilmiş Kişisel Haklar (Aynî Borç) 47
bb. Zayıflatılmış Aynî haklar 48
c. Mülkiyet Hakkından Doğan Diğer Alacak Hakları 48
4. Alacak Hakkının Üçüncü Kişi Tarafından İhlâl Edilmesi 49
5. Borç İlişkisinin Sınırsızlığı ve Geçiciliği 49
F. Borç İlişkilerinin Kaynakları 50
1. Genel Olarak 50
2. Hukukî İşlemlerden Doğan Borçlar 51
a. Hukukî Olaylar Arasında Hukukî İşlemlerin Yeri 52
aa. İnsanın İradesi Dışında Doğan Hukukî olaylar 52
bb. İnsan İradesi ile Gerçekleşen Hukukî olaylar 52
b. Hukukî İşlemler 53
c. Hukukî İşlemi Oluşturan İrade Beyanlarının (Açıklamalarının) Çeşitleri 56
aa. Açık veya Üstü Örtülü (Zımnî) İrade Beyanları 56
bb. Yöneltilmesi ve Varması Gerekli Olan ve Olmayan İrade Beyanları 56
cc. Sağlam ve Sakat İrade Beyanları 57
dd. Şekle Bağlı Olan ve Olmayan İrade Beyanları 60
d. Hukukî İşlem Çeşitleri 61
aa. Malvarlığına Etkileri Bakımından (Borçlandırıcı İşlem– Tasarruf İşlemi) 61
bb. Sebebe Bağlı Olup Olmamaları Bakımından 61
cc. Etkilerini Doğurdukları An Bakımından (Sağlararası – Ölüme Bağlı) 62
dd. Tek Taraflı – Çok Taraflı Hukuksal İşlemler 62
aaa. Karar 62
bbb. Sözleşme 62
e. Sözleşmelerin Türleri 62
aa. Medenî Hukuk ve Borçlar Hukuku Sözleşmeleri 62
aaa. Medenî Hukuk Sözleşmeleri 62
bbb. Borçlar Hukuku Sözleşmeleri 63
bb. Tek Tarafa veya İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 63
cc. İvazlı Sözleşmeler–İvazsız Sözleşmeler 63
dd. Tipik Sözleşmeler–Atipik Sözleşmeler 64
aaa. Karma Sözleşmeler 65
bbb. Bileşik Sözleşmeler 66
III. Hukukî Görev, Mükellefiyet, Talep Hakkı ve Borç Arasındaki İlişki ve Farklar 66
A. Hukukî Görev ve Borç 66
1. Alacaklılık ve Borçluluk İlişkisi 67
2. Aynî İlişki 67
B. Külfet ve Borç 68
C. Alacak ve Talep Hakkı 68
IV. İkincil Haklar 69
A. Genel Bilgi 69
B. Yenilik Doğuran Haklar 70
1. Genel Olarak 70
2. Yenilik Doğuran Hakların Türleri 72
a. Yaratıcı (Kurucu) Yenilik Doğuran Haklar 72
b. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar: 72
c. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar: 73
3. Yenilik Doğuran Hakların Kullanılması ve Sonuçları 73
4. Yenilik Doğuran Hakların Özellikleri 74
a. Yenilik Doğuran Haklar Kural Olarak Koşula Bağlanamaz 74
b. Yenilik Doğuran Hak Kullanıldıktan Sonra Kesin Sonuç Doğurur ve Geri Alınamaz 74
c. Yenilik Doğuran Hak Bir Kez Kullanılmakla Sona Erer 75
d. Yenilik Doğuran Hak Kural Olarak Zamanaşımına Uğramaz 75
e. Yenilik Doğuran Hak Dürüstlük Kuralına Uygun Kullanılmalıdır. 75
C. Temsil ve Yönetim Yetkisi 75
1. Doğrudan Temsilde 76
2. Dolaylı Temsilde 76
3. Yönetim Yetkisi 76
D. Savunma Yolları 76
1. Defilerin Türleri 77
a. Kesin Defiler– Geciktirici Defiler 77
b. Bağımlı Defiler–Bağımsız Defiler 77
c. Tam Defiler–Bölümsel (Kısmi) Defiler 78
2. Defi ve İtiraz Arasındaki Farklar 78
a. Defi Resen Dikkate Alınmaz İtiraz Resen Dikkate Alınır 79
b. İtiraz Hukukî Bir Olguya; Defi İse Bir Hakka Dayanır 79
c. Defiden Vazgeçilebilir İtirazdan Vazgeçilemez 79
3. Defi İle Yenilik Doğuran Hak Arasındaki Fark 80
V. Borç İlişkisinden Doğan Yükümler 80
§3. BORÇ VE SORUMLULUK
I. Genel Olarak 83
II. Malvarlığı Kavramı 84
III. Sorumluluk Türleri 85
A. Sınırsız Sorumluluk 85
B. Sınırlı Sorumluluk 86
1. Belli Bir Mal ile Sorumluluk 86
2. Belli Bir Miktar ile Sorumluluk 87
C. “ den dolayı” ve “ ile” Sorumluluk 87
1.“ den dolayı” Sorumluluk 87
2. “ ile” Sorumluluk 87
IV. Eksik Borçlar 88
A. Tanım 88
B. Eksik Borç Türleri 89
1. Doğumu Anında Eksik Olan Borçlar 89
a. Kumar ve Bahis Borçları 89
b. Evlenme Simsarlığı 91
c. Ahlaki Bir Görevin İfası 91
2. Geçici Olarak Eksik Borçlar 92
3. Sonradan Eksik Hale Gelen Borçlar 92
a. Zamanaşımına Uğramış Borç 93
b. Konkordato Sonunda Geri Kalan Borç 93
4. İçtihad Tarafından İleri Sürülen Eksik Borç 93
C. Eksik Borçlara İlişkin Kurallar 94
§.4 SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR
I. Genel Olarak Sözleşmelerin Kurulması 97
II. Karşılıklı İrade Uyuşması 98
A. İrade Beyanı 98
B. İradelerin Karşılıklılığı 99
C. İradelerin Uyuşması ve Uyuşmaması 100
1. Fiili ve Normatif Uyuşma 100
2. İradelerin Uyuşmaması 101
3. Uyuşmaya Bağlanan Hukuksal Sonuçlar 103
a. Sözleşmenin Esaslı ve Esaslı Olmayan Unsurları 103
b. Öneri ve Kabul 105
aa. Öneri 105
aaa. Önerinin Süre Verilerek Yapılması 106
bbb. Öneride Süre Belirtilmemesi 107
i. Karşı Karşıya /Yüz Yüze Olanlar Arasında 107
ii. Karşı Karşıya /Yüz Yüze Olmayanlar Arasında 108
ccc. Bağlayıcı Olmayan öneri ve Herkese Açık Öneri 109
ddd. Ismarlanmayan Şeyin Gönderilmesi 110
i. Genel Olarak 110
ii. Ismarlanmayan Malın Gönderilmesinin Bir öneri Oluşturmaması 110
iii. Alıcının Gönderilen Malla İlgili Sorumluluğu 111
ia. Alıcının Malı Geri Gönderme ya da Saklama Yükümlülüğünün Olmaması 111
ib. Malın Açıkça Yanılma Sonucu Gönderilmesi Halinde Alıcı Bu Durumdan Göndericiyi Haberdar Etmelidir 112
bb. Kabul 112
c. Öneri ve Kabulün Geri Alınması 113
aa. Genel Olarak 113
bb. Geri Alma Beyanının Gerçekleşmesi 114
aaa. Geri Alma Beyanının Geri Alınan Açıklamayla Eş Zamanlı Ya Da Ondan Önce Muhataba Varması 116
bbb. Öneriden Sonra Gerçekleşmesine Karşılık Öneriden Önce Ya da Onunla Birlikte Geri Almadan Haberdar Olunması 116
i. Geri Alınan Açıklamadan Haberdar Olma 116
ii. Geri Alınan Açıklama İle Eş Zamanlı Ya Da Ondan Önce Gerçekleşen Geri Alma Beyanından Haberdar Olma 118
cc. Bilgilendirme Hakkı Olan Kişiler 119
dd. Geri Almanın Etkisi 119
ee. Geri Almanın Sonuçları 119
aaa. Genel Olarak 119
bbb. Ölüm ya da Fiil Ehliyetinin Yitirilmesi ve İspat Yükü 120
d. Sözleşmelerin Kurulduğu ve Hüküm Doğurduğu Anın Belirlenmesi 121
III. İlan Yoluyla Ödül Vaadi 121
IV. Sözleşmelerin Yorumu ve Tamamlanması 122
A. Sözleşmelerin Yorumu 122
1. Yorum Araçları 123
a. Birincil Yorum Araçları 123
b. Ek Yorum Araçları 124
2. Yorum Kuralları 124
a. «ex tunc» Yorum 124
b. Dürüstlük Kuralına Göre Yorum 124
c. Diğer Yorum Kuralları 124
d. Yorum Kuralları Üzerinde Anlaşma 125
3. Özel Durumlar 125
B. Sözleşmelerin Tamamlanması 125
1. Yedek Hukuk Kuralları Yoluyla Sözleşmelerin Tamamlanması 125
2. Yargıcın Sözleşmeyi Tamamlaması 126
3. Asli Unsurlarda Sözleşmenin Tamamlanması ve Şekle Bağlı Sözleşmeler 126
V. Sebebi Gösterilmeden Borç İkrarı 127
§5. SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ VE GENEL İŞLEM KOŞULLARI
I. Genel Olarak 129
II. Genel İşlem Koşulları ile Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşme Adaleti İlkeleri Arasındaki İlişki 131
A. Genel İşlem Koşullarının Denetlenmesi 132
B. Borçlar Kanununda Genel İşlem Koşulları İle İlgili Olarak Getirilen Düzenlemeler 133
1. Genel İşlem Koşullarının Tanımı 133
2. Genel İşlem Koşullarının Bireysel Sözleşmeye Dâhil Olması 133
3. Genel İşlem Koşullarının Yorumlanması 135
4. Sözleşme Koşullarının Tek Taraflı Değiştirilmesini Sağlayacak Koşulların Yasak Olması 135
5. Dürüstlük Kurallarına Aykırı Koşulların Geçersizliği 136
§6. EDİM VE TÜRLERİ
I. Edim 139
II. Edimin Sınıflandırılması 142
A. Olumlu Edim (Müspet Edim) 142
1. Verme Borcu 142
2. Yapma Borcu 143
B. Olumsuz Edim (Menfi Edim) 144
III. Diğer Edim Sınıflandırmaları 145
A. Sürelerine Göre Edim Çeşitleri 145
1. Ani Edim 145
2. Devamlı (Sürekli) Edim 146
3. Dönemsel Edim 146
4. Seçimlik Borç ve Geciktirici Koşula Bağlı Borç 146
B. Bölünmelerine Göre Edim Çeşitleri 147
C. Konularına Göre Edim Çeşitleri 148
1. Maddi – Şahsî Edim 148
2. Maddi Edimin Türleri 148
a. Parça Borcu ve Çeşit Borcu 148
aa. Genel Olarak 148
bb. Parça Borcu–Çeşit Borcu Ayrımının Sonuçları 149
aaa. Parça Borcu Açısından 149
bbb. Çeşit Borcu Açısından 150
2. Seçimlik Borçlar 152
a. Genel Olarak 152
b. Seçimlik Borcun Niteliği 152
c. Seçim Hakkı ve Kullanılması 153
aa. Seçim Hakkının Alacaklıya Ait Olması 153
bb. Seçim Hakkının Borçluya Ait Olması 154
cc. Edimlerde İmkânsızlık 155
aaa. Sözleşme Yapılırken İmkânsızlık 155
bbb. Sözleşme Yapıldıktan Sonra İmkânsızlık 156
i. Kusursuz Sonradan İmkânsızlık 156
ii. Kusurlu Sonradan İmkânsızlık 156
d. Seçimlik Yetki 157
§7. SÖZLEŞMELERDE İRADE BOZUKLUĞU VE
AŞIRI YARARLANMA
I. İrade ile Beyan Arasında İstenerek Oluşan Uygunsuzluklar 159
A. Danışıklılık (Muvazaa) 160
B. Zihnî Kayıt 161
C. Şaka Beyanı 161
II. İrade ile Beyan Arasında İstenmeden Oluşan Uygunsuzluklar 162
A. Yanılma 162
1. Yanılmanın Esaslı Olması 163
2. Yanılma Halleri 163
a. Açıklamada Yanılma 163
aa. Sözleşmenin Niteliğinde Yanılma 164
bb. Sözleşmenin Konusunu Oluşturan Şeyde Yanılma 164
cc. Kişide Yanılma 164
dd. Miktarda Yanılma 164
b. Saikte Yanılma 165
aa. Genel Olarak 165
bb. Yanılmanın Sözleşmenin Temeline İlişkin Olması 166
aaa. Yanılanın, Yanıldığı Saiki Sözleşmenin Temeli Sayması 166
bbb. Hakkında Yanılınan Saikin İş İlişkilerinde Geçerli Dürüstlük Kuralları Uyarınca Sözleşmenin Temelini Teşkil Etmesi 167
ccc. Bu Durumun Karşı Tarafça Bilinebilir Olması 167
cc. Ayıba Karşı Garanti Yükümlülüğü 168
c. İletmede Yanılma 168
3. Yanılmada Dürüstlük Kuralları 168
4. Yanılmada Tazminat 169
B. Aldatma 171
1. Genel Olarak 171
2. Aldatmanın Unsurları 171
a. Aldatma Eylemi 171
b. Aldatma Kastı 172
c. İlliyet Bağı 172
3. Aldatmada Tazminat 173
4. Ayıba Karşı Garanti Yükümlülüğü 174
C. Korkutma 174
1. Genel Olarak 174
2. Korkutmanın Unsurları 175
a. Bir Kişinin Kendisinin Ya Da Yakınlarının Kişilik Haklarının Ya Da Mal Varlıklarının Bir Tehlikeye Uğrayacağına Dair Bir Tehditin Varlığı 175
b. Tehdidin Ciddi, Ağır ve Yakın Olduğuna Dair Kanaatın Varlığı 176
c. Tehdidin Hukuka Aykırı Olması 176
d. Tehdit İle Sözleşmenin Kurulması Arasında İlliyet Bağı Olması 176
2. Korkutmada Tazminat 177
III. İrade Bozukluğunun Giderilmesi 177
A. Genel Olarak 177
B. İptal Hakkının Niteliği 178
C. İptal Hakkının Kullanılması 178
1. İptalin Sonuçları 180
2. İptal Hakkının Düşmesi 181
3. Def’i Olanağı 181
4. İrade Bozukluğunun Sözleşme Dışında Tek Taraflı İşlemlerde Gerçekleşmesi 182
IV. Aşırı Yararlanma (Gabin) 182
A. Genel Olarak 182
B. Aşırı Yararlanmanın Koşulları 183
1. Edimler Arasında Açık Oransızlık 184
2. Edimler Arasındaki Açık Oransızlığın Borçlunun (Zarar Görenin) İçinde Bulunduğu Elverişsiz Durumdan Kaynaklanması 185
3. Sözleşmenin Zarar Görenin Elverişsiz Durumundan Yararlanılarak Kurulması 186
4. Aşırı Yararlanmanın Sonucu 187
V. MUVAZAA 187
A. Kavram 187
B. Muvazaanın Unsurları 188
1. Görünürdeki İşlem 188
2. Muvazaa Anlaşması 189
3. Aldatma Kastı (Amacı) 189
4. Gizli İşlem 189
C. Muvazaanın Türleri 189
1. Mutlak (Adi) Muvazaa 189
2. Nispî (Nitelikli) Muvazaa 190
a. Sözleşmenin Niteliğinde (Tam) Muvazaa 190
b. Sözleşmenin Koşullarında (Kısmi) Muvazaa 191
c. Tarafların Kişiliğinde Muvazaa 191
D. Muvazaanın Hüküm ve Sonuçları (Yaptırımı) 191
1. Genel Olarak 191
2. İstisnalar 192
E. Muvazaanın İspatı 193
1. Taraflar Yönünden Muvazaayı İspat 193
2. Üçüncü Kişiler Yönünden Muvazaayı İspat 194
F. Muvazaanın İnançlı İşlemden Farkı 195
§8. SÖZLEŞMELERİN ŞEKLİ
I. KAVRAM 197
II. ŞEKLİN FAYDALARI VE SAKINCALARI 198
A. Faydaları 198
1. Hukukî İşlemi Yapanı Esaslı Bir Şekilde Düşünmeye Yöneltir 198
2. Hukukî İşleme Kesinlik Sağlar ve Açıklık Getirir 198
3. Kanıtlama Kolaylığı Sağlar 199
B. Sakıncaları 199
1. Hukukî İşlemlerin Yapılmasını Ağırlaştırır ve Geciktirir 199
2. Her Zaman Olabilecek Bir Şekil Noksanlığı Bile O Hukukî İşlemin Hükümsüzlüğüne Yol Açabilir 199
III. ŞEKLİN ÇEŞİTLERİ 199
A. Amaçlarına Göre Şekil 199
1. Geçerlilik Şartı Olarak 200
a. Kanunî Şekil 200
b. İradî Şekil 200
2. İspat Şartı Olarak 201
B. Yapılış Tarzlarına Göre 202
1. Sözlü Şekil 202
2. Yazılı Şekil 203
a. Adî Yazılı Şekil 203
aa. Metin 204
bb. İmza 205
aaa. Görme Engellilerin İmzası 205
bbb. Örf ve Adet Gereği 206
ccc. İmza Atamayanlar 207
ddd. Güvenli Elektronik İmza 207
b. Nitelikli Yazılı Şekil 208
c. Resmî Yazılı Şekil 209
IV. ŞEKLE BAĞLI SÖZLEŞMELERİN DEĞİŞTİRİLMESİ 210
V. ŞEKİL ŞARTINA UYMAMANIN SONUÇLARI 210
§.9 HUKUKİ İŞLEMLERDE TEMSİL
I. KAVRAM 213
II. TEMSİLİN KOŞULLARI 214
III. TEMSİL BENZERİ KURUMLAR 216
IV. TEMSİLİN TÜRLERİ 217
A. Vasıtalı (Dolaylı) Temsil – Vasıtasız (Doğrudan) Temsil 217
1. Genel Olarak 217
2. Temsil Yetkisinin Bulunması 218
3. Temsil Olunanın Adına Hareket Etme 218
B. Yetkili Temsil – Yetkisiz Temsil 219
1. Yetkili Temsil 219
a. Kavram 219
b. Şekli 220
c. Kapsamı 221
aa. Yer yönünden 221
bb. Süre yönünden 221
cc. Konu yönünden 222
dd. Kişi yönünden 222
d. Temsilcinin Kendi Kendisiyle Sözleşme Yapması – Çifte Temsil 222
e. Müteselsil Yetki – Birlikte Yetki 223
f. Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 223
aa. Azil (Yetkinin Geri Alınması) 224
bb. Temsil Olunan veya Temsilcinin Ölmesi – Gaipliğine Karar Verilmesi – Fiil Ehliyetini Kaybetmesi – İflas Etmesi 225
cc. Temsilcinin İstifası 226
dd. Sürenin Dolması – Şartın Gerçekleşmesi 226
g. Sona Ermenin Hüküm ve Sonuçları 226
2. Yetkisiz Temsil 227
a. Kavram 227
b. Yetkisiz Temsilin Hüküm ve Sonuçları 227
aa. Temsil Olunanın Hukukî İşleme İcazet Vermesi 227
bb. Temsil Olunanın Hukukî İşleme İcazet Vermemesi 228
§10. BORÇLARIN İFASI
I. Genel Olarak 231
A. Tanım 231
B. İfanın Niteliği 232
1. İfa İşlemi 232
2. İfada Ehliyet 233
a. Hukukî İşlem Ehliyeti Bakımından 233
aa. Alacaklı Bakımından 233
bb. Borçlu Bakımından 234
b. Harcama Yetkisi (Tasarruf Ehliyeti) 234
II. İFANIN HÜKMÜ 235
III. KISMEN İFA YERİNE GEÇEN EDİM VE İFA AMACIYLA YAPILAN EDİM 235
A. Kısmen ifa 235
1. Genel Olarak 235
a. Dönemsel Edimler 236
b. Birden Fazla Edim 236
c. Bölünebilir Edim 237
2. Kısmen İfanın Hükmü 237
B. İfa Yerine Geçen Edim 237
C. İfa Uğruna Edim 238
IV. İFA YERİ VE İFA ZAMANI 238
A. İfa Yeri 238
1. Genel Olarak 238
2. İfa Yerinin Belirlenmesi 239
a. İfa Yerinin Sözleşmeyle Belirlenmesi 239
b. İfa Yerinin Sözleşmenin Niteliğine Göre Belirlenmesi 239
c. İfa Yerinin Yasa Tarafından Belirlenmesi 240
aa. Para Borçlarında İfa Yerinin Belirlenmesi 240
bb. Parça Borçlarında İfa Yerinin Belirlenmesi 240
cc. Diğer Borçların İfa Yerinin Belirlenmesi 241
3. İfa Yerine Göre Borçların Sınıflandırılması 241
a. Aranacak Borçlar 241
b. Götürülecek Borçlar 241
c. Yollanacak Borçlar 241
B. İfa Zamanı 242
1. Genel Olarak 242
2. İfa Zamanının Belirlenmesi 242
a. İfa Bir Süreye (Mehil) ya da Bir Vadeye Bağlanabilir. 242
aa. Sürenin Belirlenmesi Taraflarca Gerçekleştirilebilir 242
bb. Süre Yasa Hükmü İle Belirlenebilir 243
cc. Süre Alacaklının İhbarına Bağlanabilir 243
b. İfa Bir Vadeye Ya da Süreye Bağlanmamış Olabilir 243
3. Sürelerin Hesaplanması 244
a. Sürenin Gün Olarak Belirlenmesi Durumunda 244
b. Sürenin Hafta Olarak Belirlenmesi 244
c. Bir veya Birden Çok Ay ya da Yılın Belirlenmesi Durumunda 244
d. Yarım Ayın Anlamı 245
e. Tatil Günleri 245
f. Sürenin Uzatılması 245
4. Karşılıklı (Sinallagmatik) Sözleşmelerde İfa Zamanı ve Ödemezlik Def’i 245
a. Genel Olarak 245
b. Ödemezlik Definin Koşulları 247
aa. Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmenin Varlığı 247
bb. Kendi Borcunu İfa Etmiş ya da Önermiş Olması 247
c. Ödemezlik Definin Hükmü 248
d. İspat Yükü 248
5. Sözleşme Faizi 248
a. Faizin Anlamı 248
b. Türleri 249
aa. Kanuni Faiz–Sözleşme Faizi 249
bb. Basit Faiz – Bileşik (Mürekkep) Faiz 250
cc. Ticari ve Ticari Olmayan (Adi) Faiz 250
c. Sözleşme Faizinin Sınırının Belirlenmesi 250
d. Sözleşme Faizi Üst Sınırının Belirlenmesi 251
V. ÜÇÜNCÜ KİŞİYE İFA VE ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN İFA 253
A. Üçüncü Kişiye İfa 253
1. Genel Olarak 253
2. Temsil Yetkisi Verilmesi Yoluyla 253
3. Havale Yoluyla 254
B. Üçüncü Kişi Tarafından İfa 256
1. Üçüncü Kişinin İfasının Çeşitli Görünümleri 256
2. İfada Bulunan Üçüncü Kişinin Alacaklıya Halef Olması 258
a. Alacaklıya Halefiyetin Yararları 258
aa. Alacaklı Açısından 258
bb. Borçlu Açısından 259
cc. Üçüncü Kişi Açısından 259
b. Yasal Halefiyet Türleri 259
aa. Başkasının Borcu İçin Rehnedilen Bir Şeyi Rehinden Kurtardığı ve Bu Şey Üzerinde Mülkiyet veya Başka Bir Aynî Hakkı Bulunduğu Takdirde 259
bb. Alacaklıya İfada Bulunan Üçüncü Kişinin Ona Halef Olacağı, Borçlu Tarafından İfadan Önce Alacaklıya Bildirildiği Takdirde 260
c. Yasada Belirilen Diğer Halefiyet Durumları 260
aa. Bölünemeyen Borçlarda Halefiyet 260
bb. Müteselsil Borçlulukta Halefiyet 260
cc. Kefalette Halefiyet 261
§11. BORCA AYKIRILIK HALLERİ
I. GENEL OLARAK 263
II. ALACAKLININ TEMERRÜDÜ 266
A. Kavram 266
B. Alacaklı Temerrüdünün Koşulları 268
1. Borcun Varlığı 268
2. Gereği Gibi Sunulmuş Edimin Haklı Bir Neden Olmadan Reddedilmesi 268
a. Edimin Gereği Gibi Sunulması 269
b. Edimin Kabul Edilmemesi 270
C. Alacaklı Temerrüdüne Bağlanan Sonuçlar 271
1. Genel Sonuçlar 271
a. Tevdi 272
aa. Tevdie Uygunluk 272
bb. Mahkemenin İfa Yerine İlişkin Kararı 273
cc. Saklama Sözleşmesi Yapılması 273
dd. Tevdi Konusunun Geri Alınması 274
b. Malın Satışı ve Bedelin Tevdi 274
c. Sözleşmeden Dönme 275
2. Alacaklı Temerrüdünün Sona Ermesi ve Kanıt Yükü 277
3. Diğer İfa Engelleri 277
III. İMKÂNSIZLIK 278
A. Genel Olarak 278
B. İmkânsızlık Doğuran Olay 279
1. Kavram 279
2. Geniş Anlamda İmkânsızlık (İfanın Beklenilemezliği) 279
3. Sübjektif–Objektif İmkânsızlık 280
4. Sürekli– Geçici İmkânsızlık 282
5. İmkânsızlığın Borçluya Yüklenmesi 282
C. Borçlunun Sonraki İmkânsızlıktan Doğan Sorumluluğu 282
1. Tazminat 283
2. Borçlunun Kusuru 283
IV. BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ 285
A. Kavram 285
B. Borçlu Temerrüdünün Koşulları 286
1. Kavram 286
a. Borcun Muaccel ve İfasının Mümkün Olması 286
b. Borçlunun İfada Bulunmaması 287
c. İhtar 288
aa. Genel Açıklama 288
bb. İhtarın Hukukî Niteliği ve Şekli 289
cc. İhtara Gerek Olmayan Hâller 290
aaa. Borçlar Kanunu Çerçevesinde İhtara Gerek Olmayan Hâller 290
bbb. Ticaret Kanunu Çerçevesinde İhtara Gerek Olmayan Hâller 291
dd. Temerrütte Kusurun Rolü 293
2. Borçlu Temerrüdünün Sona Ermesi 293
3. Borçlu Temerrüdünün Sonuçları 294
a. Borçlu Temerrüdünün Genel Sonuçları 294
aa. Aynen İfa Talebi 294
bb. Borcun İfasında Gecikme Dolayısıyla Alacaklının Uğradığı Zararların Giderilmesi (TBK m.118) 295
cc. Borçlunun Kazadan Dolayı Sorumlu Tutulması 296
b. Borçlu Temerrüdün Para Borçları İle İlgili Sonuçları 297
aa. Gecikme Faizi 297
bb. Gecikme Faizinin Oranı 298
cc. Gecikme Faizini Aşan Zararın (Munzam, Aşkın Zarar) Tazmini 299
c. Borçlu Temerrüdün Karşılıklı Sözleşmelerle İlgili Sonuçları 300
d. Sözleşmeden Dönmeye Bağlanan Sonuçlar 301
V. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi 302
A. Genel Olarak 302
1. Sözleşmeye Olumlu Aykırılık (Akdin Müspet İhlali) 305
a. Genel Olarak 305
b. Sözleşmeye Olumlu Aykırılığa Bağlanan Hukukî Sonuçlar 309
aa. Yan Edim Yükümüne Aykırılık Durumunda 309
aaa. Tazminat Yükümü 310
bbb. Aynen İfa 310
ccc. Sözleşmeden Dönme 311
bb. Diğer Yükümlere Aykırılık Durumunda 311
aaa. Giderim Yükümü 311
bbb. Aynen İfa 312
2. Kötü İfa 313
3. Culpa in Contrahendo Sorumluluğu 314
B. Borcun Gereği Gibi İfa Edilememesinden Doğan Sorumluluk 315
1. Genel Olarak 315
2. Sorumluluğun Şartları 316
a. Zarar 316
aa. Genel Olarak 316
bb. Maddî Zarar 317
b. Kusur 318
aa. Genel Olarak 318
bb. Türleri 319
c. Nedensellik Bağı 319
3. Türk Borçlar Kanununun 112. Maddesi ve Önemi 319
Kaynakça 323
Kavram Dizini 331