BİRİNCİ BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR VE LEX FORİ PRENSİBİNE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
1. Yabancılık Unsuru 23 A. Genel Olarak 23 B. Kavram 23 C. Yabancılık Unsurunun Salt Tarafların Hukuk Seçimi ile Sağlanması Tartışması 31
2. Vasıflandırma Meselesi ve Ön Sorun 36 A. Genel Olarak 36 B. Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımının Gerekliliği 37 C. Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımı 43 I. Genel Olarak 43 II. Vasıflandırma Statüsüne İlişkin Teoriler 48 1. Lex fori’ye Göre Vasıflandırma 48 2. Lex causae’ya Göre Vasıflandırma 50 3. Karşılaştırmalı Hukuka Göre (Otonom) Vasıflandırma 52 4. İşlevsel Vasıflandırma (Milletlerarası Özel Hukuk Adaletine Göre Vasıflandırma) 53 5. Görüşlerin Değerlendirilmesi 54 III. Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımına İlişkin Ölçütler 57 1. Genel Olarak 57 2. Kıta Avrupası Hukuku Açısından Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımına İlişkin Ölçütler 57 3. Anglo-Sakson Hukuku Açısından Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımına İlişkin Ölçütler 62 4. Görüşlerin Değerlendirilmesi 66 D. Ön Sorun 69
3. Lex Fori Prensibinin Dogmatik Temelleri 71 A. Genel Olarak 71 B. Pratik Kaygılar ve Yargılamanın Öngörülebilirliği 73 I. Konuya İlişkin Görüşler 73 II. Görüşlerin Değerlendirilmesi 76 C. Devletin Egemenlik Yetkisine Müdahale ve Mülkilik Prensibi 79 I. Genel Olarak 79 II. Egemenlik Yetkisi ve Mülkilik Prensibi ile Lex Fori Prensibinin İzahı 80 III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 82 D. Usûl Hukukunun Kamusal Karakteri 83 I. Genel Olarak 83 II. Usûl Hukukunun Kamusal Karakteri ile Lex Fori Prensibinin İzahı 83 III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 84 E. Kamu Düzeni ve Lex Fori Prensibi 86 I. Genel Olarak 86 II. Lex Fori Prensibinin Kamu Düzeni ile İzahına İlişkin Görüşler 87 III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 88 F. En Sıkı İlişkili Hukuk Düşüncesi ile Lex Fori Prensibinin İzahı 89 I. Genel Olarak 89 II. Lex Fori Prensibinin En Sıkı İlişkili Hukuk ile İzahına İlişkin Görüşler 90 III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 90 G. Hukukun İktisadi Analizi Düşüncesi Çerçevesinde Lex Fori Prensibinin İzahı 91 I. Genel Olarak 91 II. Hukukun İktisadi Analizi Çerçevesinde Usûl Hukuku Meselelerine Uygulanacak Hukuk 93 III. Görüşümüz 94 H. Saf/Pür Usûl Hukuku Normları - Maddi Hukukla İlişkili Usûl Hukuku Normları Ayrımı Düşüncesi 95 I. Değerlendirme ve Ara Sonuç 97
İKİNCİ BÖLÜM YARGILAMAYA İLİŞKİN KAVRAM VE KURUMLARIN LEX FORİ PRENSİBİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ Genel Olarak101
1. Mahkemeye İlişkin Kavram ve Kurumlar Bakımından Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi 102 A. Mahkemelerin Kuruluşu ve Yapısı 102 B. Yargı Hakkı 103 I. Genel Olarak 103 II. Yargı Hakkının Sınırları 104 III. Yargı Hakkı Bulunmamasının Sonucu 115 C. Görev Kuralları 116 D. Milletlerarası Yetki 117 I. Genel Olarak 117 II. Milletlerarası Yetki Sözleşmeleri Bakımından Uygulanacak Hukuk Sorunu 120 1. Genel Olarak 120 2. Hukukî Niteliği ve Vasıflandırma 122 3. Uygulanacak Hukuka İlişkin Görüşler 124 4. Görüşlerin Değerlendirilmesi 126
2. Taraflara İlişkin Kavram ve Kurumlar Bakımından Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi 130 A. Yabancı Tarafın Ehliyet ve Temsili 130 I. Genel Olarak 130 II. Taraf Kavramı 130 III. Taraf Ehliyeti 131 1. Genel Olarak 131 2. Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklar Bakımından Soruna İlişkin Görüşler 132 3. Tüzel Kişiler Bakımından İleri Sürülen Görüşler 134 a. Tüzel Kişilerin Hak Ehliyeti 134 b. Tüzel Kişi Yabancının Taraf Ehliyeti 136 4. Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklar ile Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyetine İlişkin Görüşümüz 137 IV. Dâvâ Ehliyeti 138 V. Yabancı Tarafın Dâvâ Takip Yetkisi 139 VI. Dâvâya Vekalet Ehliyeti (İradi Temsil) 141 B. Taraf Değişikliği 144
3. Yargılamanın Yürütülmesine İlişkin Kavram ve Kurumlar Bakımından Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi 145 A. Teminat 145 I. Genel Olarak 145 II. Türk Hukukundaki Teminata İlişkin Düzenlemeler 148 B. Adli Yardım 156 I. Genel olarak 156 II. Türk Hukukundaki Durum 157 C. Milletlerarası Derdestlik (Lis Alibi Pendens) 160 I. Genel Olarak 160 II. Kavram 161 III. Avrupa Birliği Düzenlemeleri-Brüksel I Tüzüğü 164 IV. Kıta Avrupası Millî Hukuklarının Milletlerarası Derdestlik Yaklaşımı 166 V. Anglo-Sakson Hukukunda Milletlerarası Derdestlik Yaklaşımı 171 VI. Türk Hukukunda İleri Sürülen Görüşler 174 VII. Görüşümüz 177 D. Hukukî Korunma ve Dâvâ Türleri 184 E. Yargılamanın Dili 186 F. Mahkemece Hükmedilecek Para Birimi 192 I. Genel Olarak 192 II. Anglo-Sakson Hukuku Yaklaşımı 193 III. Kıta Avrupası ve Türk Hukukundaki Yaklaşım 194
4. İspat Kavram ve Kurumları Bakımından Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi 197
A. Genel Olarak İspat Hukuku Açısından Uygulanacak Hukuk Sorunu 197 B. İspatın Konusu, İkrar Edilmiş ve Herkesçe Bilinen Vakıalar 198 C. İspat Ölçüsü ve Uygulanacak Hukuk Sorunu 201 I. Genel Olarak 201 II. İspat Ölçüsünün Belirlenmesine İlişkin Teoriler 202 1. Subjektif İspat Ölçüsü Teorisi 202 2. Objektif İspat Ölçüsü Teorisi 203 3. Objektifleştirilmiş İspat Ölçüsü Teorisi 203 4. Ara Sonuç 204 III. İspat Edilmiş Kabul Edilme Açısından Ulaşılan Gerçekliğin/Olasılığın Derecesi 205 IV. Uygulanacak Hukuk Sorununun Tespiti 207 V. Soruna İlişkin Görüşler 208 VI. Görüşümüz 210D. İspat Yükü ve Uygulanacak Hukuk Sorunu 214 I. Genel Olarak 214 II. Kavram 218 III. İspatsızlık Halinde Hukukun Uygulanmasında Ortaya Çıkan Zorluk 221 IV. İspat Yükünün Hukukî Mahiyeti ve Vasıflandırma Tartışması 223 1. Konuya İlişkin Görüşler 223 2. Görüşümüz 225 V. İspat Yükü Sorununa Uygulanacak Hukuk 229 1. Genel Olarak 229 2. Konuya İlişkin Milletlerarası Düzenlemeler, Görüşler ve Değerlendirmemiz 229 VI. Sonuç 232 E. Delil İkame Yükü ve Uygulanacak Hukuk Sorunu 232 I. Genel Olarak 232 II. Soyut Delil İkame Yükü 233 III. Somut Delil İkame Yükü 235 IV. Delil İkame Yükü Bağlamında Uygulanacak Hukuk 236 F. İspat Araçları (Deliller) 238 I. İspat Araçlarının Mahkemeye Getirilmesi ve İncelenmesi Usûlü 239 II. Kabul Edilebilir İspat Araçları ve Uygulanacak Hukuk 241 1. Genel Olarak 241 2. “Tanıkla İspat Yasağı” ve Uygulanacak Hukuk Bağlamında Görüşler 241 3. Avrupa Birliği’ndeki Düzenlemeler 244 4. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Türk Hukuku Açısından Uygulanacak Hukuk 245 III. Delil Sözleşmeleri 248
5. Yargılamaya Son Veren Taraf Usûl İşlemleri Bakımından Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi 249 A. Genel Olarak 249 B. Hukukî Nitelikleri 250 C. Uygulanacak Hukuk 251
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM EXKURS: ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE A. Genel Olarak 255 B. Anglo-Sakson Hukukundaki Durum 255 C. Yurtdışında Açılan Davanın Zamanaşımını Kesmesi 258
