Eser Sözleşmesinde İş Sahibinin Vadeden Önce İşi Başkasına Yaptırma Hakkı (TBK m. 473 f.2)
Fatih Gündoğdu
Eser sözleşmelerinde yüklenici eseri meydana getirirken özenli davranmak ve tamamladığı eseri vadesinde ayıpsız bir şekilde iş sahibine teslim etmek yükümlülüğü altında olduğundan, yapım aşamasında ortaya çıkan tüm aksaklıkları kendisi gidermek zorunda kalacaktır. İş sahibinin yüklenicinin eseri meydana getirdiği sırada işin icrasına müdahale etme hakkı kural olarak bulunmamakla birlikte, kanun koyucu eserin ileride ayıplı ya da sözleşmeye aykırı olacağının anlaşılması halinde iş sahibinin yükleniciyi uyarabileceğini ve kendisinden mevcut durumu düzeltmesini isteyebileceğini ifade etmiştir. Buna göre iş sahibi yükleniciye bir ihtar göndererek kendisine verilen süre içerisinde bu durumu düzeltmesi gerektiğini, aksi takdirde eserin iyileştirilmesi ya da tamamlanması işini hasar ve masraflar yükleniciye ait olmak üzere bir başkasına yaptıracağını bildirebilecektir. Çalışmanın konusunu oluşturan TBK m. 473 f.2 hükmü işte bu hakkı düzenlemektedir.(ÖNSÖZDEN)
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
ESER SÖZLEŞMESİNDE YÜKLENİCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. GENEL BAKIŞ
II. YÜKLENİCİNİN ESERİ MEYDANA GETİRME YÜKÜMÜNÜN KAPSAMI
A. Yüklenicinin sadakat ve özen yükümü
B. Yüklenicinin işi kendi yapma yükümlülüğü
C. Yüklenicinin bildirim yükümlülüğü
III. YÜKLENİCİNİN TESLİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
A. Eser sözleşmesinde teslime bağlanan sonuçlar
B. Eser sözleşmesinde teslim kavramı
İKİNCİ BÖLÜM
İŞ SAHİBİNİN TBK m. 473 f.2'ye GÖRE İŞİ BAŞKASINA YAPTIRMA HAKKININ KAPSAMI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE ŞARTLARI
I. GENEL OLARAK İŞİ BAŞKASINA YAPTIRMA HAKKI
II. TBK m. 473 f.2'NİN ANLAMI ve HUKUKİ NİTELİĞİ
III. TBK m. 473 HÜKMÜNDE f.1 İLE f.2 ARASINDAKİ İLİŞKİ
A. Şartları ve sonuçları bakımından TBK m. 473 f.1 ile f.2'nin farkları
B. TBK m. 473 f.1 ile TBK m. 473 f.2'nin birbirinin alternatifi olup olmadığı meselesi
IV. TBK m.113 f.1'E GÖRE ALACAKLININ EDİMİN KENDİSİ YA DA BAŞKASI TARAFINDAN İFASINA İZİN VERİLMESİNİ TALEP HAKKI
V. TBK m. 473 f.2'YE GÖRE İŞ SAHİBİNİN HÂKİMİN İZNİNİ ALMAK ZORUNDA OLMAMASININ NEDENİ
VI. İŞİ BAŞKASINA YAPTIRMA HAKKININ UYGULAMA ALANI VE ŞARTLARI
A. Giriş
B. TBK m.473 f.2'nin uygulama alanı
C. İş sahibinin işi başkasına yaptırma hakkının şartları
D. Hükmün aradığı şartlar bulunmamasına rağmen iş sahibinin ifadan vazgeçmiş olmasının sonuçları
VII. İŞİ BAŞKASINA YAPTIRMA HAKKINA BAŞVURULAMAYACAĞI HALLER
A. Ayıba ya da sözleşmeye aykırılığa yol açacak durumun bir başkası tarafından ortadan kaldırılmasının imkansız olması
B. Durumun düzeltilmesinin aşırı masraf gerektirmesi
C. İş sahibinin teslimden önce eserin baştan yapılmasını talep etmesi
VIII. ALMAN HUKUKUNDA İŞİ BAŞKASINA YAPTIRMA HAKKI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TBK m. 473 f.2'DEKİ ŞARTLARIN GERÇEKLEŞMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI
I. İŞİ BAŞKASINA YAPTIRMA HAKKI
A. Genel bakış
B. İşin başkasına yaptırılmasıyla taraflar arasında ortaya çıkan hukuki ilişki
C. Yüklenicinin hasar ve masraflara katlanması
D. Yüklenicinin TBK m. 475'e göre eserin onarılması yükümlülüğüne aykırı davranması halinde iş sahibinin işi başkasına yaptırma hakkı
II. ESERİN AYIPLI YA DA SÖZLEŞMEYE AYKIRI İFA EDİLECEĞİNİN ANLAŞILMASI HALİNDE İŞ SAHİBİNİN BAŞVURABİLECEĞİ DİĞER HAKLAR
A. Genel olarak
B. İş sahibinin sözleşmeden dönmesi
C. İş sahibinin tazminat hakkı
GENEL SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
KAYNAKÇA