Eser Sözleşmesinin İş Sahibi Tarafından Tam Tazminatla Feshi
Doç. Dr. Öz SEÇER
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK ESER SÖZLEŞMESİ VE
SÖZLEŞMENİN FESHİ
I.GENEL OLARAK ESER SÖZLEŞMESİ
A.Eser Sözleşmesinin Tanımı
B.Unsurları
1.Sözleşmenin Konusunun Bir Eser Olması
2.Bir Eseri Meydana Getirme
3.Ücret
4.Tarafların Anlaşması
C.Sözleşmenin Tarafları
1.Yüklenici
a.Genel olarak
b.Alt yüklenici
c.Genel Yüklenici
d.Anahtar Teslim Yüklenici
2.İş Sahibi
D.Şekli
E.Hukuki Niteliği
- Genel Olarak
2.Eser Sözleşmesinin Ani Edimli-Sürekli Borç İlişkisi Ayrımı Bakımından Değerlendirilmesi
a.Eser Sözleşmesinin Ani Edimli Nitelikte Olduğunu Savunan Görüş
b.Eser Sözleşmesinin Sürekli Borç İlişkisi Niteliğinde Olduğunu Savunan Görüş
c.Eser Sözleşmesinin Ani-Sürekli Karmaşığı Bir Niteliğe Sahip Olduğunu Savunan Görüş
d.Görüşlerin Değerlendirilmesi
- SÖZLEŞMENİN FESHİ
A.Genel Olarak
B.Fesih Kavramı
1.Olağan Fesih
2.Olağanüstü Fesih
a.Genel Olarak
b.Haklı Sebeple Fesih
3.Feshin Hukuki Sonucu
a.Olağan Fesih Bakımından
b.Olağanüstü Fesih Bakımından
C.Dönme Kavramı ile Feshin Karşılaştırılması
İKİNCİ BÖLÜM
TAM TAZMİNATLA FESHİN AMACI, HUKUKİ NİTELİĞİ, UYGULAMA ALANI, UYGULANMA ŞARTLARI,
ESER SÖZLEŞMESİNDEKİ BAZI KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ, ÖZELLİK ARZ ETTİĞİ DURUMLAR, BENZER SONA ERME SEBEPLERİNDEN FARKI
I.TAM TAZMİNATLA FESHE İLİŞKİN
TBK M. 484 HÜKMÜNÜN AMACI
II.TBK M. 484 HÜKMÜNÜN HUKUKİ NİTELİĞİ
A.Genel Olarak
B.TBK m. 484 Hükmünün Emredici Nitelikte Olup Olmadığı
III.TBK M. 484 HÜKMÜNÜN UYGULAMA ALANI
A.Sürekli Borç İlişkisi Niteliğindeki Eser Sözleşmeleri
Bakımından
1.Genel Olarak
2.TBK m. 484 Hükmünün Uygulanabilirliği
B.Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Bakımından
C.Gelir Paylaşımına Dayalı İnşaat Sözleşmesi Bakımından
D.Ön Eser Sözleşmesi Bakımından
E.Anahtar Teslimli Eser Sözleşmesi Bakımından
IV.ŞARTLARI
A.İşin Tamamlanmamış Olması
B.Fesih Beyanında Bulunulması
1.Genel Olarak
2.Fesih Beyanında Bulunurken Tazminat Teklif Edilmesinin Gerekip Gerekmediği
3.Gerekli Koşulları Taşımayan Bir Sona Erdirmenin Tam Tazminatla Fesih Sayılıp Sayılmayacağı
4.Fesih Beyanında Bulunulduğunun İspatı
V.TBK m. 484 HÜKMÜNÜN ESER SÖZLEŞMESİNİN İFASINA
İLİŞKİN KAVRAMLAR İLE İLİŞKİSİ
A.Eksik İş ile İlişkisi
1.Genel Olarak
2.Eksikliğin Önemine Göre Tam Tazminatla Fesih Hakkının Kullanılması
3.Kısmen Teslim Durumunda Fesih Hakkının Kullanılması
B.Ek İş veya İş Değişikliği ile İlişkisi
VI.TAM TAZMİNATLA FESHİN ÖZELLİK ARZETTİĞİ
DURUMLAR
A.Kısmen Fesih İle İlişkisi
1.Genel Olarak Kısmi İfa
2.Tam Tazminatla Fesihte Kısmen İfa ile Kısmen Fesih Arasındaki İlişki
B.TBK m. 484 Hükmünün Eser Sözleşmesinin
Haklı Sebeple Feshi ile İlişkisi
1.Genel olarak
2.Eser Sözleşmesinin Haklı Sebeple Feshini TBK m. 484’e Dayandıran Görüş
3.Eser Sözleşmesinin Haklı Sebeple Feshini TBK m. 484’e Dayandırmayan Görüş
4.Yargıtay ve Federal Mahkeme Kararlarında Haklı Sebeple Fesih
5.Görüşlerin Değerlendirilmesi
C.Şarta Bağlı Sözleşmenin Tam Tazminatla Feshedilmesi
D.Yüklenicinin Tam Tazminatla Eser Sözleşmesini Feshedip Edemeyeceği
VII.TAM TAZMİNATLA FESHİN BENZER SONA ERME
SEBEPLERİNDEN FARKLARI
A.Türk Borçlar Kanununda Diğer Sözleşme Tiplerinde
Düzenlenmiş Benzer Sona Erme Sebeplerinden Farkı
1.Hizmet Sözleşmesinin Haklı Sebeple Feshinden Farkı
a.Genel Olarak
b.Tam Tazminatla Fesihten Farkları
2.Vekâlet Sözleşmesinin Taraflarca Sona Erdirilmesinden
Farkı
a.Genel Olarak
b.Tam Tazminatla Fesihten Farkları
B.İş Sahibince Eser Sözleşmesinin Sona Erdirildiği
Diğer Sona Erme Sebeplerinden Farkı
1.Yaklaşık Bedelin Aşırı Oranda Aşılması Nedeniyle Sözleşmenin Sona Ermesi
a.Genel Olarak
b.Sözleşmeden Dönmenin Sonuçları ve Tam Tazminatla Fesihten Farkları
2.İş Sahibinin İfa Zamanından Önce Sözleşmeden Dönmesi
a.Genel Olarak
b.Tam Tazminatla Fesih ile Karşılaştırılması
3.İşin Yapımı Sırasında Eserin Ayıplı ve Sözleşmeye Aykırı Olacağının Açıkça Öngörülmesi Halinde Sözleşmeden Dönmeden Farkı
4.Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüde Düşmesi Sebebiyle Eser Sözleşmesinin Sona Ermesinden Farkı
a.Yüklenicinin Temerrüdünün Koşulları ve Sonuçları
b.Sözleşmeden Dönme ve Menfi Zararın Tazminini
Talep Hakkı
c.Borçlu Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme ile
Tam Tazminatla Fesih Arasındaki Farklar
5.İş Sahibinin Eserin Ayıplı Olması Sebebiyle
Sözleşmeden Dönmesi
C.Eser Sözleşmesinin Yüklenici Tarafından Sona Erdirildiği Sebeplerden Farkı
1.Götürü Ücretli İşlerde Beklenmedik Durumların Ortaya Çıkması Sebebiyle Sona Erme
2.İş Sahibinin Alacaklı Temerrüdüne Düşmesi Sebebiyle
Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi
3.İş Sahibinin Borçlu Temerrüdüne Düşmesi Nedeniyle
Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi
D.Eser Sözleşmesini Sona Erdiren Diğer Sona Erme
Sebeplerinden Farkı
1.İkale Anlaşmasıyla Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi
2.Eserin veya Eseri Oluşturan Malzemenin Yok Olması Sebebiyle Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi
3.İş Sahibi Yüzünden İfanın İmkânsızlaşması Sebebiyle
Sona Erme
4.Yüklenicinin Ölümü ya da Aczine Bağlı Olarak
Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ SAHİBİNİN ESER SÖZLEŞMESİNİ TBK M. 484’E GÖRE FESHİNİN HUKUKSAL SONUÇLARI
I.SÖZLEŞMENİN FESHİ
A.Genel Olarak
B.Ceza Koşulunun Durumu
C.Tam Tazminatla Feshin Alt Eser Sözleşmesine Etkisi
D.Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Tam Tazminatla Feshi Halinde Yükleniciden Bağımsız Bölüm Satın Alan Üçüncü Kişilerin Hukuki Durumu
II.SÖZLEŞMENİN TASFİYESİ
III.ÖNCEDEN YAPILMIŞ KISMIN BEDELİNİN ÖDENMESİ
A.Genel Olarak
B.Ücretin Sözleşme ile Belirlenmesi
1.Götürü Ücret
a.Sabit Götürü Ücret
b.Global Götürü Ücret
c.Sabit Birim Fiyatlı Götürü Ücret
2.Yaklaşık Ücret
3.Karma Ücret
C.Ücretin Sözleşme ile Belirlenmemesi
D.Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Yükleniciye Yapılan Kısmın Karşılığının Verilmesi
E.Yüklenicinin Bedele İlişkin Talep Hakkının Hukuki Niteliği
IV.SÖZLEŞMENİN FESHİ HALİNDE TAMAMLANMAMIŞ
ESER BAKIMINDAN İŞ SAHİBİNİN HAKLARI
A.İş Sahibinin Eserin Yapılmış Kısmının Kendisine Teslimini İstemesi
1.Genel Olarak
2.İş Sahibinin Arsası Üzerinde İnşa Edilen Yapılarda
Durum
3.İnşaat Sözleşmelerinde İş Sahibinin Yarım Kalan Eserin Yıktırılmasını İstemesi
B.Eserin Teslim Edilen Kısmının Ayıplı Olması Halinde
İş Sahibinin Hakları
1.Genel Olarak
2.Yüklenicinin Ayıptan Dolayı Sorumluluğu için
Aranan Şartlar
a.Eserin Teslim Edilmesi
b.Eserin Ayıplı Olması
c.Eseri Gözden Geçirme ve Bildirim Külfetinin
Yerine Getirilmiş Olması
d.Eserin Teslim Edildiği Haliyle Kabul Edilmemiş
Olması
e.Eserdeki Ayıbın İş Sahibinin Tutumundan Kaynaklanmaması
f.Sorumsuzluk Anlaşmasının Mevcut Olmaması
3.İş Sahibinin Seçimlik Hakları
a.Genel Olarak
b.İş Sahibinin Eser Bedelinden İndirim Talebi
c.İş Sahibinin Ayıbın Giderilmesi Talebi
d.Ayıp Nedeniyle Oluşan Zararların Tazmini
4.Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Hakların Kullanılmasında Zamanaşımı
V.YÜKLENİCİNİN BÜTÜN ZARARLARININ GİDERİLMESİ
A.Genel Olarak
B.İş Sahibinin Ödeyeceği Tazminatın Hukuki Niteliği
C.Tazminatın Hesaplanması
1.Toplama Metodu
2.Kesinti Metodu
a.Genel Olarak
b.Yüklenicinin Yapmaktan Kurtulduğu Masraflar
c.Fesih Nedeniyle Yüklenicinin Başka İşlerden
Elde Ettiği veya Kötüniyetli Olarak Elde Etmeyi
İhmâl Eylediği Kazançlar
D.Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Zararlarının Giderilmesi
E.Yargıtay Uygulamasında Yüklenicinin Zararlarının
Giderilmesi
F.Tazminat Metodunun Seçilmesi Sorunu
G.İş Sahibinin Zararın Tazmini Yükümlülüğünde
İndirim Yapılıp Yapılamayacağı
VI.İSPAT YÜKÜ SORUNU
VII.YÜKLENİCİNİN ALACAKLARININ MUACCELİYET ANI
VIII.TAM TAZMİNATLA FESHİN YÜKLENİCİNİN
BAZI BORÇLARI İLE İLİŞKİSİ
A.Genel Olarak
B.Eseri Meydana Getirme Borcu ile İş Sahibinin Tam Tazminatla Feshi Arasındaki İlişki
C.İşi Bizzat Yapma veya Gözetimi Altında Yaptırma Borcu
D.Araç, Gereç ve Malzemeye İlişkin Borçlar
E.Yüklenicinin Genel İhbar Borcu
F.Sadakat ve Özen Borcu
1.Sadakat Borcu
2.Özen Borcu ile İlişkisi
G.Eseri Teslim Borcu ile İlişkisi
1.Genel Olarak
2.Yüklenicinin Tam Tazminatla Feshe Bağlı Olarak
Teslim Borcunda Kısmen Temerrüde Düşmesi Durumu
SONUÇ
KAYNAKÇA