İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ v
İÇİNDEKİLERvii
KISALTMALAR xii
1 KONUNUN TAKDİMİ VE SINIRLANDIRILMASI 15
2 TIBBİ MÜDAHALE 17
I GENEL OLARAK 17
II KAVRAM 20
III TIBBİ MÜDAHALENİN ŞARTLARI 22
A TIBBİ MÜDAHALENİN KANUNUN YETKİLİ KILDIĞI
KİŞİLER TARAFINDAN YAPILMASI23
B AYDINLATILMIŞ ONAM 25
1 Uluslararası ve Ulusal Düzenlemeler26
a Uluslararası Mevzuat ve Meslek Örgütü Kararları26
b Ulusal Mevzuat27
2 Aydınlatma Çeşitleri 28
3 Aydınlatmanın Kapsamı30
4 Aydınlatılacak Kişi32
5 Aydınlatma Yükümlüsü33
6 Aydınlatmanın Zamanı ve Şekli34
7 Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Haller 35
a Acil Durum 35
b Aydınlatmadan Vazgeçme36
c Hastanın Bilgisinin Bulunması37
d Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması37
8 Onam37
a Onamın Kapsamı 38
b Onam Ehliyeti38
c Varsayılan Rıza 39
C TIP BİLİMİNİN VERİLERİNE GÖRE GEREKLİ VE BU
VERİLERE UYGUN TIBBİ MÜDAHALE40
1 Tıbbi Gerekliliğin Bulunması (Endikasyon)40
a Yasal Düzenlemeler41
b Sosyal ve Psikolojik Endikasyon42
2 Tıp Biliminin Verilerine Uygun Müdahale 44
3 HATALI TIBBİ UYGULAMA (TIBBİ MALPRAKTİS)45
I KAVRAM 45
viii
II TIBBİ MALPRAKTİSİN DOGMATİK TEMELLERİ47
III MEVZUATTA VE MESLEK ÖRGÜTÜ KARARLARINDA
TIBBİ MALPRAKTİS 48
IV TIBBİ MALPRAKTİSTEN KAYNAKLANAN
SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ49
V TIBBİ KUSUR50
A HEKİMİN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ50
1 Hekimin Yükümlülükleri 51
2 Hekimin Özen Yükümlülüğü 51
a Özen Kavramı 52
b Özenin Derecesi52
c Durum ve Koşuların Gerektirdiği Özen
Yükümlülüğü Kusurları54
d Özen Yükümlülüğünün Hukuki Kaynakları56
B TIBBİ STANDART 57
1 Kavram57
2 Tıbbi Standarttan Sapma 59
3 Tıbbi Standartların Denetimi61
a Genel Olarak Tıbbi Kayıtlar61
b Tıbbi Kayıt Tutma Yükümlülüğü62
c Tıbbi Kayıtların Konusu 64
d Tıbbi Kayıtların Kapsamı 65
VI TIBBİ MALPRAKTİS TÜRLERİ 66
A TEŞHİS (TANI) HATALARI67
1 Genel Olarak67
2 Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma68
3 Teşhisin Konulamaması69
4 Teşhise Yönelik Tetkiklerin Yapılmaması70
5 Geç Teşhis71
B TEDAVİ HATALARI72
1 Tıbbi Müdahalenin Yapılmaması73
2 Hastanın Vücudunda Yabancı Madde Unutulması 74
3 Tedavi Yönteminin Yanlış Seçilmesi 75
4 Gerekli Testlerin Yapılmaması76
5 Yanlış İlaç Önerilmesi, Yanlış Taraf veya Yanlış Organ
Cerrahisi77
6 Hijyen ve Enfeksiyon Kurallarına Uyulmaması79
C TEDAVİ SONRASI YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ 80
D TIBBİ ORGANİZASYON KUSURU 82
1 Tıbbi Organizasyon Yükümlülüğü82
ix
2 Hastane İşletmeciliğinde Tıbbi Organizasyon Kusuru
Sayılan Bazı Haller84
E ÜSTLENME KUSURU 86
F KONSÜLTASYON İSTENMEMESİ87
G UYGULAMA HATASININ HASTAYA BİLDİRİLMEMESİ
89
H AYDINLATMA KUSURU 89
VII TIBBİ MALPRAKTİSİN TESPİTİ 90
A GENEL OLARAK BİLİRKİŞİLİK 90
B TIBBİ BİLİRKİŞİ RAPORLARI91
C TIBBİ BİLİRKİŞİLİK KURUMLARI 93
1 Yüksek Sağlık Şurası 93
2 Adli Tıp Kurumu94
a Adli Tıp İhtisas Daireleri95
b Adli Tıp İhtisas Kurulları95
c Adli Tıp Genel Kurulu96
3 Üniversitelerin İlgili Anabilim Dalları 96
VIII KOMPLİKASYON 97
A KAVRAM 97
B KOMPLİKASYON- TIBBİ MALPRAKTİS AYRIMI99
C KOMPLİKASYON YÖNETİMİ 102
4 TIBBİ MÜDAHALELERDE HEKİMİN HUKUKİ
SORUMLULUĞU 105
I TIBBİ MÜDAHALEDE HEKİMİN HUKUKİ
SORUMLULUĞUNU DOĞURAN SEBEPLER 105
A KAMU HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEKİMİN HUKUKİ
SORUMLULUĞU 106
1 Hekim ile Hasta Arasında Sözleşme İlişkisinin
Bulunmaması107
2 Hekime Doğrudan Dava Açılamaması 107
3 Görev Kusuru ve Kişisel Kusur Ayrımı108
B ÖZEL HASTANELERDE ÇALIŞAN HEKİMİN HUKUKİ
SORUMLULUĞU 111
1 Özel Hastaneler 111
2 Hastane ile Hekim Arasındaki İlişki111
3 Hastane ile Hasta Arasındaki İlişki 112
C SERBEST ÇALIŞAN HEKİMİN HUKUKİ
SORUMLULUĞU 114
II HEKİMİN AKDİ SORUMLULUĞU 116
A GENEL OLARAK SÖZLEŞME SORUMLULUĞU116
B HEKİMLİK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 118
x
1 Hizmet Sözleşmesi Görüşü 118
2 Eser Sözleşmesi Görüşü120
3 Kendine Özgü Sözleşme Görüşü121
4 Vekalet Sözleşmesi Görüşü122
C HEKİMİN SÖZLEŞMEDEN DOĞAN
SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 124
1 Geçerli Bir Sözleşme İlişkisinin Varlığı 124
2 Sözleşmenin İhlal Edilmesi124
3 Hekimin Kusurunun Bulunması125
4 Zarar126
5 İlliyet Bağı126
III HEKİMİN HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU 126
A HUKUKA AYKIRI FİİL 127
B ZARAR 128
C KUSUR 128
D İLLİYET BAĞI129
E SORUMLULUKLARIN YARIŞMASI130
F YALNIZCA HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞUNA
DAYANILABİLECEK HALLER 131
1 Hekimin Kişisel Kusuru132
2 Caiz Olmayan Vekâletsiz İş Görme132
IV HEKİMİN VEKÂLETSİZ İŞ GÖRMEDEN DOĞAN
SORUMLULUĞU 133
A VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME KAVRAMI VE TÜRLERİ 133
B GERÇEK VEKALETSİZ İŞ GÖRMENİN ŞARTLARI134
C HEKİMİN VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME KAPSAMINDAKİ
MÜDAHALELERİ 135
1 Acil Durumlar135
2 Müdahalenin Genişletilmesi137
D HEKİMİN GERÇEK VEKALETSİZ İŞ GÖRME
KAPSAMINDA SORUMLULUĞUNUN HAFİFLETİLMESİ
138
V TAZMİNATIN HESAPLANMASI VE BELİRLENMESİ139
A HEKİMİN TAZMİNAT SORUMLULUĞU 139
1 Maddi Tazminat140
a Ölüm Hali140
b Bedensel Zararlar 142
2 Manevi Tazminat 143
B TAZMİNATIN HESAPLANMASI VE TAZMİNATTAN
İNDİRİM SEBEPLERİ145
1 Zarar Görenin Rızası146
xi
2 Zarar Görenin Ortak Kusuru146
3 Zarar Verenin Kusurunun Hafif Olması ve Zarar
Verenin Yoksulluğa Düşme İhtimali 146
C ZAMANAŞIMI147
D GÖREVLİ YARGI YERİ 147
VI SORUMSUZLUK ANLAŞMASI149
VII HEKİMİN ZORUNLU MESLEKİ SORUMLULUK
SİGORTASI 151
A MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI151
B SİGORTANIN TARAFLARI152
C SİGORTANIN KAPSAMI153
D SİGORTA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN HAK VE
YÜKÜMLÜLÜKLERİ 154
1 Sigortacının Yükümlülükleri 154
2 Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri 155
E SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ156
SONUÇ 158
KAYNAKÇA165
