Eşya Hukuku Cilt IV/1

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
4. Baskıya Önsöz 7
Kısaltmalar 39
Birinci Bölüm
GİRİŞ – TEMEL KAVRAM VE İLKELER
§ 1. EŞYA HUKUKUNUN YERİ, KAYNAKLARI VE KONUSU
I. EŞYA HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE ÖZEL HUKUKTAKİ YERİ 47
A. Genel Olarak 47
B. Eşya Hukukunun Kaynakları 47
1. Temel Kaynaklar 47
a. Anayasa ve Diğer Kamu Kuralları 47
b. Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu 48
c. Özel Kanunlar 49
d. Tüzük ve Yönetmelikler 49
e. Temel Kavramlar ve Eşya Hukukunun Genel İlkeleri 49
2. Tamamlayıcı Kaynaklar 50
a. Örf ve Adet Kuralları 50
b. Hâkimin Yarattığı Hukuk Kuralları 50
3. Yardımcı Kaynaklar 50
a. Doktrin 51
b. Yargı Kararları 51
C. Eşya Hukukunun Malvarlığı Hukukunun Bir Bölümünü Oluşturması 53
D. Eşya Hukukunun Sınırlı Olarak İrade Özerkliğine İmkân Tanıması 54
II. EŞYA HUKUKUNUN KONUSU 54
A. Kişinin Eşya Üzerinde Doğrudan Doğruya Hâkimiyetini Düzenlemesi 54
B. Eşya Hukukunun, Eşya Üzerindeki Hakkın Kurulmasını ve Sona Ermesini Düzenlemesi 55
C. Eşya Hukukunun, Eşya Üzerinde Kurulan Hakları ve Bu Hakların Sınırlarını Belirlemesi 55
D. Eşya Hukukunun, Eşya Üzerinde Birden Fazla Hak Sahibi Olan Kişilerin Eşyadan Yararlanmasını ve Onu Yönetimini Düzenlemesi 56
1. Eşya Hukukunun Kişilerin Birlikte Mülkiyetinde Bulunan Eşyadan Yararlanılmasını ve Yönetimini Düzenlemesi 56
2. Eşya Hukukunun Sınırlı Ayni Hak Sahibinin Yükümlenen Eşya Üzerindeki Yararlanmasını Düzenlemesi 56
§ 2. EŞYA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
I. EŞYA 57
A. Kavram 57
B. Unsurları 58
1. Kişilik Değerleri Dışında Varlık Olması (Kişilik Dışılık) 58
a. Gerçek Kişinin Bedeni ve Uzuvları 58
b. Bedenden Ayrılan Uzuvlar (Organlar) 58
c. İnsan Cesedi ve Parçası 59
d. Protez 60
e. Üreme Hücreleri veya Embriyo 60
f. Hayvan 63
2. Ekonomik Bir Değeri Olan Tanımlanabilir Belirli Bir Maddi Varlık Olması 64
a. Belirli Maddi Bir Varlık (Belirlilik) 64
aa. Kural 64
bb. İstisnalar 68
aaa. Enerji ve Doğal Güçler 68
bbb. Kanunla Belirlenmiş Bazı Haklar 69
(1). Bağımsız ve Sürekli Haklar 69
(2). Bağımsız Bölümler 69
(3). Başkasına Devredilebilen Hak ve Alacaklar 69
b. Tanımlanabilir Maddi Bir Varlık (Tanımlanabilirlik) 70
aa. Basit Eşya 71
bb. Birleşik Eşya 72
cc. Birlikte Eşya 72
dd. Eşya Topluluğu 72
aaa. Malvarlığı (Hukuki Eşya Birliği) 72
bbb. Fiili Eşya Birliği 74
ccc. Ekonomik Eşya Birliği: Eklenti 74
c. Ekonomik Bir Değeri Olan Maddi Bir Varlık (Ekonomik Değerlilik) 74
3. Maddi Varlık Üzerinde Hukuki Olarak Hâkimiyete Elverişli Olmalı (Edinmeye Elverişlilik) 75
C. Çeşitleri 76
1. Özel Mülkiyete Konu Eşya – Kamu Mülkiyetine Konu Eşya 76
a. Kamu Malları 76
aa. İdarenin Kamu Malları 78
bb. Genel Mallar 79
cc. Kamu Finans Malları 79
b. Diğer Kamu Mülkiyetine Tabi Mallar 80
aa. Yabancı Gerçek Kişilerin Taşınmaz ve Sınırlı Ayni Hak Edinimi 80
bb. Yabancı Ticari Şirketlerin Taşınmaz ve Sınırlı Ayni Hak Edinimi 81
cc. Yabancı Sermayeli Ticari Şirketlerin Taşınmaz ve Sınırlı Ayni Hak Edinimi 82
2. Taşınır Eşya – Taşınmaz Eşya 84
3. Misli Eşya – Misli Olmayan Eşya 86
4. Parça Eşya – Çeşit (Cins) Eşya 87
5. Tüketilebilen Eşya – Tüketilemez Eşya 87
6. Bölünebilen Eşya – Bölünemeyen Eşya 89
7. Sahipsiz Eşya 90
II. AYNİ HAK 90
A. Kavram 90
1. Ayni Hak ve Ayni İşlem Tanımı 90
2. Ayni Hakkı Açıklayan Görüşler 91
a. Hâkimiyet Görüşü 91
b. Kişici (Şahısçı) <erga omnes> Görüş 91
c. Karma Görüş 92
d. Düzenleme Görüşü 92
3. Ayni Hakkın Çifte Yapısal Olgusu 92
a. Eşya Üzerinde Doğrudan Hâkimiyet Vermesi (Amaçsal Olgu) 93
b. Herkese Karşı İleri Sürülebilmesi (Mutlak Hak – Normatif Olgu) 94
B. Niteliği 95
1. Ayni Hakkın Bir – Subjektif– Hak Olması 95
2. Mutlak Hak Niteliğinde Olması (Mutlaklık İlkesi) 95
a. Genel Olarak 95
b. Diğer Haklardan Ayrılması 96
aa. Diğer Mutlak Haklardan 96
bb. Nispi Haktan, Özellikle Alacak Hakkından 97
aaa. Genel Olarak 97
bbb. Ayni Hakkın Alacak Hakkından Farkları 97
ccc. Ayni Hakkı ile Alacak Hakkı Ayrımının Sonuçları 98
(1). Unsurları ve Hakka Etkileri Yönünden 98
(2). Korunması Yönünden 99
(3). İcra–İflas Hukuku Yönünden 99
c. Eşyaya Bağlı Haktan Ayrılması 100
aa. Kavram 100
bb. Niteliği 101
cc. Karakteristik Olguları ve Bunlar Arasındaki İlişki 102
aaa. Genel Olarak 102
bbb. Eşyaya Bağlı Borcun Nispi Niteliği 103
ccc. Eşyaya Bağlı Hakkın Nispi Niteliği 104
(1). Eşya Hukukunun Genel İlkelerinin Uygulanması 104
(2). Eşyaya Bağlı Borcun Konusunu Olumlu Edim Oluşturması 104
dd. Çeşitleri 104
aaa. Kanundan Doğan Eşyaya Bağlı Borç 104
bbb. Hukuki İşlemden Doğan Eşyaya Bağlı Borç 106
d. Zilyetlikten Ayrılması 107
3. Eşya Üzerindeki Hak Olan Ayni Hakkın Diğer Nitelikleri 107
a. Eşya Üzerindeki Hakkın Tipik Yapısını Yansıtması 107
b. Malvarlığı Hakkı Niteliği 107
c. Asli Hak Niteliği 108
d. Ayni Hakkın Tekelci (İnhisari) Niteliği 108
4. Çeşitleri: Ayni Hakkın Kapsamına Göre: Mülkiyet ve Sınırlı Ayni Haklar 108
a. Genel Olarak 109
b. Mülkiyet Hakkı ile Sınırlı Ayni Hak Hakları Arasındaki İlişkiye İlişkin Görüşler 109
aa. Bölünme Görüşü 109
bb. Yükleme Görüşü 109
c. Tam Hâkimiyet Veren Hak: Mülkiyet 110
d. Sınırlı Hâkimiyet Veren Haklar: Sınırlı Ayni Haklar 111
aa. Genel Olarak 111
bb. Ayni Hakkın Konusuna Göre 111
cc. Eşya Üzerindeki Yetkiye Göre 112
aaa. İrtifak Hakları 112
(1). Yararlanma Yetkisinin Kapsamı Açısından 112
(2). Yararlanma Yetkisinin Tarzı Açısından 113
(3). Hak Sahibinin Tayini Açısından 114
(a). Kişiye Bağlı İrtifaklar 114
(b). Eşyaya Bağlı İrtifaklar 117
(c). Diğer İrtifaklar 118
bbb. Rehin Hakları 118
(1). Taşınmaz Rehni 119
(a). İpotek 120
(b). İpotekli Borç Senedi 121
(c). İrat Senedi 122
(2). Taşınır Rehni 122
(a). Teslime Bağlı Rehin 123
(b). Bir Sicile Tescili Zorunlu Olan Rehin 124
(c). Hapis Hakkı 124
ccc. Taşınmaz Yükü 126
dd. Sınırlı Ayni Hakların İçeriğine Göre Çeşitleri: Yararlanma Hakları – Ayni Teminat (Paraya Çevirme) Hakları 126
aaa. Yararlanma Hakkı 127
bbb. Ayni Teminat (Paraya Çevirme) Hakkı 127
(1). Eşya Sahibinin Tayinine Göre 127
(2). Hak Sahibini Belirlemeye Göre 128
(a). Eşyaya Bağlı Ayni Haklar 128
(b). Kişiye Bağlı Ayni Haklar 128
(c). Eşyaya veya Kişiye Bağlı Sınırlı Ayni Haklar 129
(d). Alacağa Bağlı Ayni Haklar 129
§ 3. EŞYA HUKUKUNUN GENEL İLKELERİ
I. GENEL OLARAK 131
II. ALENİYET İLKESİ 132
A. Aleniyet İlkesi (Kamuya Açıklık İlkesi) 132
B. Aleniyet (Kamuya Açıklık) Araçları 133
1. Genel Olarak 133
2. Taşınırlarda Aleniyet (Kamuya Açıklık) Araçları: Zilyetlik, Siciller 134
a. Zilyetlik 134
b. Siciller 134
aa. Mülkiyeti Saklı Tutma Kaydıyla Devir Sözleşmesi Sicili 135
bb. Ticari İşletmelerde Taşınır Rehni Sicili 135
cc. Hayvan Rehni Sicili 135
dd. Gemi Sicili 136
ee. Uçak Sicili 137
ff. Maden Sicili 137
gg. Kamuya Açık Yerlerin İşletilmesinden Doğan Kamu Borçları İçin Bu Yerlerdeki Eşya Üzerindeki Rehin 137
3. Taşınmazlarda Aleniyet (Kamuya Açıklık) Araçları: Tapu Sicili, Kat Mülkiyeti Sicili 137
a. Genel Olarak 137
b. Tapu Sicilinin Etkisi 138
aa. Tapu Sicilinin Olumsuz (Kurucu) Etkisi 138
bb. Tapu Sicilinin Olumlu (Maddi) Etkisi 138
C. Aleniyet İlkesinin Etkisi 139
1. Genel Olarak 139
2. Hak Karinesi Etkisi 139
3. Taşınmazlarda Aleniyet İlkesinin Yansımaları ve Etkileri 140
a. Taşınmazlarda Sınırlı Açıklık İlkesi 140
aa. Genel Olarak 140
bb. İnceleme ve Örnek Alma Hakkı 140
cc. Elektronik Ortamda Verilere Erişim Hakkı 142
dd. Kaydın Herkesçe Bilindiği İlkesi 142
ee. Kaydın İçeriğinin Doğru Olduğuna Kanıt Oluşturması İlkesi 142
b. Taşınmazların Tapu Siciline Kayıt İlkesi 142
c. Ayni Hakların Tescili İlkesi 143
aa. Tescille Kazanım İlkesi 143
aaa. Mutlak Tescil İlkesi 143
bbb. Nispi Tescil İlkesi 144
bb. Tescil İçin Talep Zorunluluğu 144
d. Sebebe Bağlılık İlkesi 145
aa. Genel Olarak 145
bb. Sebepte Şekil Zorunluluğu 146
e. Tescilde Öncelik İlkesi 148
f. Tescilin Hakkın Sahibini ve İçeriğini Belirlemesi Etkisi (Tescilin Hakkın İçeriğini Belirleme İlkesi) 148
g. Tapu Siciline Güven (Maddi Aleniyet) İlkesi 148
4. Taşınırlarda Aleniyet İlkesinin Yansımaları ve Etkileri 149
a. Zilyetliğin Olumsuz (Kurucu) Etkisi ve Olumlu (Maddi) Etkisi 149
aa. Zilyetliğin Olumsuz (Kurucu) Etkisi 149
bb. Zilyetliğin Olumlu (Maddi) Etkisi 149
b. Taşınırlarda Teslim İlkesi 149
III. İYİNİYETLİ KAZANIMLARIN KORUNMASI İLKESİ 150
A. Genel Olarak 150
B. Taşınmazlarda 151
C. Taşınırlarda 151
IV. TİPE BAĞLILIK (NUMERUS CLAUSUS) İLKESİ VE TİPİN KAPSAMININ BELİRLİLİĞİ İLKESİ 152
A. Genel Olarak 152
B. Tipe Bağlılık (Numerus Clausus) İlkesi 153
1. Genel Olarak 153
2. Tipe Bağlılık İlkesine Aykırılık 154
C. Tipin Kapsamının Belirliliği İlkesi 155
1. Genel Olarak 155
2. Tipin Kapsamının Belirlenmesi İlkesine Aykırılık 156
V. BELİRLİLİK (MUAYYENLİK) İLKESİ 157
A. Kural 157
B. Rehinde Belirlilik İlkesi 158
VI. SEBEBE BAĞLILIK İLKESİ 159
A. Genel Olarak 159
B. Kazandırma ve Kazandırma İşlemi 159
C. Kazandırma İlkesi (Sistemi): Teslim ve Tescil İlkesi (Sistemi) 161
D. Kazandırmanın Hukuki Sebebi 161
1. Hukuki Sebep (Causa) Kavramı 161
2. Hukuki Sebep Çeşitleri 162
3. Kazandırma İşlemin Sebebe Bağlılığı (İlliliği) veya Soyutluğu 162
E. Borçlandırıcı İşlem ve Tasarruf İşlemi 163
1. Borçlandırıcı İşlem 163
2. Tasarruf İşlemi 164
a. Kavram 164
b. Tasarruf İşlemlerinde Tasarruf Yetkisi Olgusunun Zorunluluğu 165
c. Tasarruf İşlemlerinin Hukuki Olguları 165
aa. Tasarruf İşleminden Önce Mevcut Bir Malvarlığı Hakkının Olması 165
bb. Tasarruf İşleminden Sonra Hakta Meydana Gelmiş Bir Sonuç (Etki) Gerçekleşmesi 165
3. Borçlandırıcı İşlemin Tasarruf İşleminden Farkları 166
4. Borçlandırıcı İşlemlerin ve Tasarruf İşlemlerinin Etkisi 166
a. Genel Olarak 166
b. Sözleşmenin Hakka Etkisinde Sistemler: Ayrılık İlkesi (Sistemi) 166
aa. Birlik İlkesi (Sistemi) 167
bb. Ayrılık İlkesi (Sistemi) 167
F. Tasarruf İşleminin Sebebe Bağlılığı veya Soyutluğu 168
1. Genel Olarak 168
2. Tasarruf İlkesinin Sebebe Bağlılığının Uygulama Alanları 170
a. Taşınmaz Mülkiyetini Geçiren Tasarruf İşlemleri 170
b. Taşınır Mülkiyetini Geçiren Tasarruf İşlemleri 170
c. Diğer Uygulama Alanları 171
d. Ayrımın Sonuçları: Bağlayıcı Temel (Borçlandırıcı) İşlem Olmadan Geçerli Tasarrufun Olmadığı 172
aa. Hukuki İşlemin (Sebebin) Geçersizliğinde Uygulanması 172
aaa. Genel Olarak 172
bbb. Hukuki Sonuçları 172
bb. Hukuki İşlemin Sona Erdirilmesinde Uygulanması 173
cc. Soyutluk İlkesi ile Hukuki Sonuçlarının Karşılaştırılması 173
VII. KATILMA (İLTİHAK) VEYA BAĞLANMA İLKESİ 174
A. Kural: Asıl Şeye Katılanın veya Bağlı Kılınan Şeyler Asıl Şeyin Hukuki Rejimine Tabi Olması 174
1. Genel Olarak 174
2. Katılma İlişkisi: Bütünleyici Parça 174
3. Bağlanma İlişkisi: Eklenti 175
B. Hukuki Sonuçları 175
1. Mülkiyet Hakkının Kapsamı Bakımından 176
2. Taşınmaz Mülkiyetinin Kapsamı Bakımından 176
3. Rehnin Kapsamı Bakımından 176
C. İstisnaları 176
VIII. ZAMAN İTİBARI İLE ÖNCELİK İLKESİ 176
A. Kural: Zaman İtibarı ile Öncelik İlkesi 176
B. Uygulama Alanı 177
1. Genel Olarak 177
2. Rehin Hakkında Uygulanması 177
3. Taşınırlarda Zaman İtibarı ile Öncelik İlkesi 179
4. Taşınmazlarda Zaman İtibarı ile Öncelik İlkesi 179
C. İstisna: Derece Sistemi 180
İkinci Bölüm
ZİLYETLİK
§ 4. GENEL OLARAK ZİLYETLİK
I. ZİLYETLİĞİN HUKUKİ OLGU OLARAK YERİ VE FONKSİYONU 183
II. YASAL DÜZENLENMESİ 185
III. İNCELEME SİSTEMATİĞİMİZ 185
§ 5. ZİLYETLİK KAVRAMI
I. GİRİŞ 187
A. Genel Olarak 187
B. Terim 187
C. Tarihi Gelişimi 187
II. TANIM 188
III. KONUSU 190
IV. HUKUKİ NİTELİĞİ 191
A. Hak Görüşü 192
1. Ayni Hak Görüşü 192
2. Nispi Hak Görüşü 192
B. Hukuki Durum Görüşü 193
V. UNSURLARI 194
A. Temel Görünüm Şekli: Eşya Zilyetliği 194
1. Fiili Hakimiyet 194
a. Genel Olarak 194
b. Fiili (Maddi) Etki 195
c. Mekansal Fiili (Maddi) İlişki 195
d. Maddi (Fiili) Mekansal İlişkinin Sürekliliği 196
e. Fiili Hakimiyetin Görünürlüğü 197
2. Hâkimiyet İradesi 198
3. Niteliği 200
a. Doğal İrade 200
b. Genel İrade 200
c. Özel Durumlar 201
B. İstisnai Görünüm Şekilleri 201
1. Hak Zilyetliği 201
a. Kavram 201
b. Hukuki Olguları 202
aa. Taşınmaz Üzerine İrtifak Hakkı veya Taşınmaz Yükünden Doğan Bir Hak Olmalı 202
bb. Hak Fiilen Kullanılmalı 203
2. Hukuki Sonucu 204
3. Fiktif (Sanal) Zilyetlik 204
a. Mirasçıların Zilyetliği 204
b. Bulunmuş Eşyanın Teslim Edildiği Kişilerin Zilyetliği 205
C. Benzer Kavramlardan Ayırt Edilmesi 205
1. Mülkiyetten 205
2. Hayvan Bulunduran ve İşletenden 206
3. Hizmet Zilyedinden 206
a. Genel Olarak 206
b. Zilyet Sahibine Yardım İlişkisinde Talimata Bağlılık 207
c. Talimata Bağlılık İlişkisinin Görünürlüğü 208
d. Kavram 209
e. Zilyetlikten Ayırt Edilmesi 209
f. Organın Zilyetliği ve Hizmet Zilyetliği 211
g. Banka Kasa Sözleşmesinde 212
VI. FONKSİYONLARI 213
A. Toplumsal Düzeni ve Güvenliği (Huzuru) Sağlama Fonksiyonu 213
1. Huzur Fonksiyonu 213
2. Huzur Fonksiyonunu Açıklayan Görüşler 214
a. Huzur Teorisi 214
b. Süreklilik Teorisi 214
c. Görüşümüz 214
3. Hukuki Koruma Fonksiyonu 215
B. Aleniyeti Sağlama Fonksiyonu 215
1. Hakkı Kurma Etkisi 216
2. Hakkı Zamanaşımı ile Kazandırma Etkisi 216
3. Karine Etkisi 216
4. Güvenin Korunması Etkisi 216
§ 6. ZİLYETLİK ÇEŞİTLERİ
I. GİRİŞ 217
II. DOLAYLI ZİLYETLİK – DOLAYSIZ ZİLYETLİK 217
A. Genel Olarak 217
B. Çeşitleri 218
1. Dolaysız Zilyetlik 218
2. Dolaylı Zilyetlik 219
C. Hukuki Sonuçları 220
1. Zilyetliğin Korunmasında 220
2. Taşınır Mülkiyetinin Zamanaşımı ile Kazanımında 220
3. Kaybedilen Eşyada 221
III. BASİT ZİLYETLİK – KADEMELİ ZİLYETLİK 221
A. Basit (Yalın) Zilyetlik 221
B. Kademeli Zilyetlik 222
1. Genel Olarak 222
2. Kademeli Geçerli Katılım İlişkisi ve Zilyetliğe Katılım İradesi 223
3. İkili Kademenin Çeşitleri 225
a. Asli Zilyetlik 225
b. Fer’i Zilyetlik 225
c. Başkası İçin Zilyet 226
4. Hukuki Sonuçları 227
a. Temel Sonuç: Asli Zilyedin Fiili Hakimiyeti Sona Erse Bile Fer’i Zilyetle Birlikte Zilyet Olması (Fiksiyon Zilyet) 227
b. Eşler Arasında 227
c. Ön Mirasçı – Art Mirasçı 228
d. Mülkiyeti Saklı Tutma Sözleşmesinde 228
IV. KENDİSİ İÇİN ZİLYET – BAŞKASI İÇİN ZİLYET 228
A. Kendisi İçin Zilyet 228
1. Genel Olarak 228
2. Ayni Hak (Malik) Sahibi Sıfatıyla Zilyet – Başka Sıfatla Zilyet 229
B. Başkası İçin Zilyet 229
V. BÜTÜN (TAM) ZİLYET – KISMİ ZİLYET 229
VI. HAKKA DAYANAN ZİLYET – HAKSIZ ZİLYET 230
A. Hakka Dayanan Zilyet 230
B. Haksız Zilyet 231
1. Genel Olarak 231
2. Çeşitleri 231
a. İyiniyetli Haksız Zilyet 232
b. Kötüniyetli Haksız Zilyet 232
VII. TEK BAŞINA ZİLYETLİK – BİRLİKTE ZİLYETLİK 232
A. Tek Başına Zilyetlik 232
B. Birlikte Zilyetlik 232
1. Genel Olarak 232
2. Ayrılması ve Mülkiyet Çeşitleriyle Olan İlişkisi 233
3. Çeşitleri 234
a. Elbirliği (İştirak Halinde) Zilyetlik 234
b. Paylı (Müşterek) Zilyetlik 234
c. Yan Zilyet 235
4. Hukuki Sonuçları 235
§ 7. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ
I. GENEL OLARAK 237
II. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI 238
A. Zilyetliği Kazanma Yolları 238
1. Genel Olarak 238
2. Aslen Kazanma 240
a. Kavram 240
b. Hukuki Olguları 240
aa. Objektif Unsur 241
bb. Subjektif Unsur: Aslen Kazanma (Hâkimiyet) İradesi 241
c. Zilyetliği Haklı Aslen Kazanma – Zilyetliği Haksız Aslen Kazanma 242
3. Devren Kazanma 242
a. Kavram 242
b. Zilyetliğin Devri ile Mülkiyetin Devri Arasındaki İlişki 243
c. Çeşitleri 245
aa. Genel Olarak 245
bb. Eşyanın Teslimi ile Zilyetliğin Kazanımı 246
aaa. Genel Olarak 246
bbb. Çeşitleri 246
(1). Hazırlar Arasında Devir 246
(a). Eşyanın Teslimi 247
(b). Eşyada Hâkimiyeti Sağlayacak Araçların Teslimi 247
(2). Tarafların Zilyetliğin Teslimle Devrinde Uzlaşması 248
(a). Zilyetliğin Teslimle Devrinde Anlaşma 248
(b). Zilyetlik Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 250
(c). Üçüncü Kişi Yararına Bağışta Bağışlananın Zilyetliği 250
(3). Hazır Olmayanlar Arasında Devir (Temsilciye Teslim) 250
(a). Genel Olarak 250
(b). Niteliği 251
ccc. Hukuki Sonucu 253
(1). Zilyet Temsilcisi Doğrudan Temsilci İse 254
(2). Zilyet Temsilcisi Dolaylı Temsilci İse 254
(3). Yetkisiz Zilyet Temsilcisi 255
(4). Vekaletsiz İşgörenin Temsili 255
cc. Eşyanın Teslimi Olmaksızın Zilyetliğin Kazanımı (Zilyetlik Sözleşmesi ile Zilyetliğin Kazanımı) 255
aaa. Genel Olarak 255
bbb. Zilyetlik Sözleşmesi 257
(1). Genel Olarak 257
(2). Sözleşme Niteliği 257
(3). Tarafların İradi Temsili 258
(4). Zilyetlik Sözleşmesinin Sebep İşlemden Soyutluğu 259
(5). Çeşitleri 260
(a.). Zilyetliğe Açık Durumunun Devri 260
(aa). Kavram 260
(bb). Hukuki Olguları 262
(aaa). Devredenin Eşya Üzerinde Doğrudan Zilyet Olması 262
(bbb). Üzerinde Zilyetlik Kurulabilmeye Elverişli Açık Eşya Olmalı 262
(ccc). Zilyetlik Sözleşmesi 262
(cc). Hukuki Sonucu 263
(b). Kısa Elden Zilyetliğin Devri 264
(aa). Kavram 264
(bb). Hukuki Olguları 265
(aaa). Zilyetliği Kazanacak Olanın Hâlihazırda Zilyet Olması 265
(bbb). Kısal Elden Zilyetliğin Devri Sözleşmesi 265
(cc). Hukuki Sonuçları 265
dd. Hükmen Teslim 266
aaa. Genel Olarak 266
bbb. Kavram 267
ccc. Hukuki Olguları 268
(1). Devredenin Dolaysız Zilyet Kalması 268
(2). Özel Hukuki İlişki 268
(3). Somut Hükmen Teslim 270
(4). Uygulama Alanı 270
(5). İspatı 271
ddd. Hükmen Teslim Sözleşmesi 271
(1). Genel Olarak 271
(2). Zilyetliğin Devredilmesine İlişkin Sözleşme: Zilyetliğin Hükmen Teslimi Sözleşmesi 272
eee. Hukuki Sonuçları 273
fff. Özel Durumlar 273
(1). Elden Bağışlama 273
(2). Teslim Şartlı Rehin 274
(a). Genel Olarak 274
(b). Hükmen Teslimle Kanuna Karşı Hile 274
ee. Zilyetliğin Havalesi 275
aaa. Genel Olarak 275
bbb. Kavram 276
ccc. Hukuki Olguları 277
(1). Dolaylı Zilyet Olunan Bir Eşyanın Devri Söz Konusu Olmalı 277
(2). Üçüncü Kişinin Özel Bir Hukuki İlişkiye Dayanarak Eşyaya Dolaysız Zilyet Olması 277
(a). Genel Olarak 277
(b). İstihkak Hakkından Talebin Ayrılmasında Hükmen Teslim 278
(3). Zilyetliğin Havalesi Sözleşmesi 279
ddd. Hukuki Sonuçları 280
(1). Zilyetliğin Havalesi Sözleşmesinin Tarafları Arasındaki İlişki 281
(2). Zilyetliğin Havalesi Sözleşmesi Tarafları ile Üçüncü Kişi (Dolaysız Zilyet) Arasındaki İlişki 281
(a). Genel Olarak 281
(b). Niteliği 282
(c). Bildirimin Şekli 283
(d). Bildirimin Hukuki Sonuçları 283
(aa). Bildirimden Önce 283
(bb). Bildirimden Sonra 283
(e). Dolaysız Zilyedin Eşyayı Geri Vermekten Kaçınması 284
eee. Özel Durumlar 286
ff. Emtiayı Temsil Eden Evrakların Teslimi 287
aaa. Genel Olarak 287
bbb. Hukuki Olguları 287
(1). Emtia Taşıyıcıya ya da Ardiyeciye veya Umumi Mağazaya Bırakılmış Olmalı 288
(2). Emtiayı (Eşyayı) Temsil Eden Kıymetli Evrak Teslim Edilmeli 288
ccc. Hukuki Sonucu 290
(1). Emtianın Teslim Edilmiş Sayılması 290
(2). Verme Yükümlülüğünde Hapis Hakkı 292
(3). İyiniyetli Emtiayı Teslim Alanın Korunması 293
III. ZİLYETLİĞİN KAYBEDİLMESİ 293
A. Genel Olarak 293
B. Fiili Hâkimiyetinin Sürekli Kaybedilmesi 294
1. Fiili Hâkimiyetin Geçici Kaybı veya Sürekli Kaybı Kavramı 294
2. Fiili Hâkimiyetin Sürekli Kaybıyla Zilyetliğin Kaybedilmesi 296
a. Zilyedin Rızası ile Zilyetliğin Kaybedilmesi 296
b. Zilyedin Rızası Dışında Zilyetliğin Kaybedilmesi 298
§ 8. ZİLYETLİĞİN KORUNMASI
I. ZİLYETLİĞİN KORUNMASININ AMACI VE FONKSİYONU 299
A. Genel Olarak 299
B. Zilyetliğin Korunmasının Sebebi 299
1. Genel Olarak 299
2. Eşya Üzerindeki Haklardan Bağımsızlığı ve Bunlarla İlişkisi 300
3. Konusu 300
C. Hukuki Olguları 301
1. Zilyetliği İhlal (El Atma) 301
2. Zilyetliğin Hukuka Aykırı Olarak İhlali: Zilyetliğe Yasak El Atma 302
a. Genel Olarak 302
b. Görünüm Şekilleri: Zilyetliğin Gaspı (Elinden Alınması) ve Zilyetliğe Saldırı 303
aa. Zilyetliğin Gaspı (Elinden Alınması) 303
bb. Zilyetliğe Saldırı 303
3. Hukuka Uygunluk Sebebinin Bulunmaması 305
a. Özel Hukuktan Kaynaklanan Hukuka Uygunluk Sebepleri 305
aa. Genel Olarak 305
bb. Zilyedin Rızası 306
b. Kamu Hukukundan Kaynaklanan Hukuka Uygunluk Sebepleri 306
D. Zilyetliği Korunan Kişi: Zilyet 307
1. Genel Olarak 307
2. Hak Zilyetinin Durumu 307
3. Kademeli Zilyetlikte 308
a. Asli Zilyet ve Fer’i Zilyet İlişkisinde 308
b. Dolaylı Zilyet ve Dolaysız Zilyet İlişkisinde 309
4. Hizmet Zilyetinin Durumu 309
5. Birlikte Zilyetlik ve Elbirliği ile Zilyetlik 310
E. Zilyetliğin Korunması Talepleri ile Haklardan Doğan Davalar Arasındaki İlişki 311
F. Hukuki Sonucu 311
1. Genel Olarak 311
2. Zilyedin Kuvvet Kullanarak Zilyetliğini Koruması 312
a. Genel Olarak 312
b. Zilyedin Savunma Yetkisinin (Kuvvet Kullanma Hakkının) Hukuki Olguları 313
aa. Zilyetliğe Olan Hukuka Aykırı İhlalin Başlamış ve Halen Devam Ediyor Olması 313
bb. Sınırı: Durumun Haklı Gösterdiği Derece Kuvvet Kullanılması 314
aaa. Kuvvet Kullanmanın Saldırıyla Orantılı Olması İlkesi 314
bbb. Savunma Hakkının Sınırının Aşılması (Orantısız Kuvvet Kullanma) 315
cc. Zilyetliğe Aykırılığın Hukuka Aykırı Olması 316
c. Savunma Yetkisinin Tarafları 316
aa. Savunma Yetkisinin Aktif Tarafı: Zilyet 316
bb. Savunma Yetkisinin Pasif Tarafı: Gasp veya Saldırgan 318
d. Savunma Yetkisi 318
aa. Zilyetliği İhlal Eden Saldırıya Karşı Kuvvet Kullanarak Defetme Yetkisi 318
aaa. Zilyetliği İhlal Eden Saldırıya Karşı Savunma Yetkisi 318
bbb. Meşru Müdafaa İçin Kuvvet Kullanarak İhlali Defetme Yetkisi 319
bb. Zilyetliğin Elinden Alınmasına Karşı Kuvvet Kullanarak Zilyetliği Geri Alma Yetkisi 319
aaa. Zilyetliğin Elinden Alınmasına Karşı Savunma 319
bbb. Kuvvet Kullanarak Zilyetliği Geri Alma Hakkı 319
(1). Taşınmazlarda El Koyanı Kovma Hakkı 319
(2). Taşınırlarda Elinden Alma Hakkı 320
3. Dava Yoluyla Zilyetliğin Savunulması 320
a. Genel Olarak 320
b. Zilyetlik Davalarının Özelliği 320
c. Zilyetlik Davalarında Yargılama 323
d. Zilyetliğin Gaspında Zilyedin Dava Hakkı: Geri Verme (Alma) Davası 323
aa. Terim 323
bb. Hukuki Olguları 323
cc. Korunan Kişi (Davacı Sıfatı/Aktif Dava Tarafı: Davacı): Zilyet 324
aaa. Haksız Zilyedin Davacı Sıfatı 324
bbb. Dolaylı Zilyedin Davacı Sıfatı 325
ccc. Birlikte Zilyedin–El Birliği ile Zilyetlerin Davacı Sıfatı(ları) 326
dd. Karşı Taraf (Davalı Sıfatı/Pasif Dava Tarafı: Davalı): Gaspçı 327
ee. Hukuki Sonucu 328
aaa. Zilyetliğin Geri Verilmesi Talebi 328
(1). Genel Olarak 328
(2). Davalının Üstün Hakkı Savunması (Geri Vermekten Kaçınma Hakkı) 328
bbb. Zilyetliğin Gaspından Dolayı Uğradığı Zararın Tazminini Talep 330
e. Zilyetliğe Saldırıda Dava Hakkı 332
aa. Terim 332
bb. Hukuki Olguları 333
cc. Konusu 334
dd. Davacı Sıfatı ve Davalı Sıfatı 334
ee. Hukuki Sonucu 335
aaa. Zilyetliğe Saldırı Fiilinin veya Saldırı Sebebinin Önlenmesi Davası 336
bbb. Saldırının Sona Erdirilmesi Davası 337
ccc. Zilyetliğe Saldırıdan Dolayı Uğradığı Zararın Tazminini Talep 338
f. Dava Hakkının Düşmesi 339
aa. Genel Olarak 339
bb. Hak Düşürücü Sürenin Niteliği 340
cc. Dava Hakkının Düşme Süresi 340
aaa. Dava Hakkının Düşeceği Kısa Süre 341
bbb. Dava Hakkının Düşeceği Uzun Süre 341
II. ZİLYETLİĞİN İDARİ YÖNDEN KORUNMASI 341
A. 3091 Sayılı Kanunun Uygulama Alanı: Taşınmazlar 341
B. Korumanın Amacı 343
C. Taşınmaz Zilyetliğine Tecavüz ve Müdahaleye Karşı İdari Korunma 343
1. Tecavüz ve Müdahale Kavramları 343
2. Tecavüz ve Müdahale Sayılan Haller 344
3. Damlı Yapının Fuzuli İşgaline Koruma 344
D. Korumaya Yetkili İdari Makamın Yetki ve Görevi 344
E. İdari Makama Başvuru 345
1. Genel Olarak 345
2. Başvuruda Bulunma Süresi 345
3. Soruşturma ve İnfaz Giderleri 346
4. Başvuru Sahibinin Başvurusundan Vazgeçmesi 346
F. Soruşturma 346
1. Soruşturmacı Tayini 346
2. İlgililere Tebligat 347
3. Soruşturma 348
4. Şahitlerin Dinlenmesi ve Karar 348
5. Kroki Çizilmesi 349
6. Soruşturma Süresi 349
7. Tarafların Anlaşması 349
8. Soruşturma Evrakı ile Fezlekenin Yetkili Makama Verilmesi 349
G. Karar 350
H. Anlaşmazlığın Dava Konusu Olması 350
I. Kararın Uygulanması: İnfaz 351
1. Genel Olarak 351
2. İnfaz 352
3. İnfazın Ertelenemeyeceği 353
4. Taşınmaz Mal Üzerindeki Ekim, Tesis ve Değişiklikler 353
5. İkinci ve Daha Sonraki Tecavüzler 353
§ 9. ZİLYETLİĞİN HAKKIN OLGUSU OLARAK KORUNMASI
I. GENEL OLARAK 355
A. Yasal Düzenleme 355
B. Zilyetliğin Hakkın Olgusu Olarak Korunmasının Amacı 355
C. Zilyetlik Olgusuna Dayanarak Zilyetliğin Korunmasından Farkı 356
D. Zilyetlik Olgusuna Dayanılarak Hakkın Korunması Araçları 357
II. ZİLYETLİK OLGUSUNA BAĞLANAN KARİNELER 357
A. Taşınırlarda Zilyetliğe Bağlanan Karineler 359
1. Genel Olarak 359
a. Zilyetliğin Haksız Olduğunun Görünüşten Anlaşılamaması 360
b. Karine Sonucu Hakkın Taşınır Üzerinde Zilyetlik Yetkisi Vermesi 361
2. Asli Zilyetlikten Kaynaklanan Karine: Mülkiyet Karinesi 361
a. Taşınırın Halihazır Zilyedinin Mülkiyet Karinesi 362
aa. Karine Olgusu 362
bb. Karine Sonucu 363
b. Taşınırın Önceki Zilyedinin Mülkiyet Karinesi 364
aa. Karine Olgusu 364
bb. Karine Sonucu 364
3. Fer’i Zilyetlikten Kaynaklanan Karine 364
a. İyiniyetli Malik Sıfatıyla Asli Zilyedin Mülkiyet Karinesine Dayanılabilmesi 365
b. Sınırlı Ayni Hak Karinesi veya Nispi Hak Karinesi 367
B. Taşınmazlarda Zilyetliğe Bağlanan Karineler 368
1. Tapuya Kayıtlı Taşınmazlar 369
2. Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar 370
III. DAVADA ZİLYETLİK OLGUSUNA DAYANAN HAK KARİNESİNE DAYANARAK TALEP VEYA SAVUNMA, HAKKA DAYANABİLME 371
A. Davalının, Davada Zilyetlik Olgusunun Dayandırdığı Hakka Dayalı Savunması 371
B. Davacının, Zilyetlik Olgusunun Dayandığı Hak Karinesi veya Hakla Korunması, Özelikle Taşınır Davası 372
1. Davacının Zilyetlik Olgusunun Dayandığı Hak Karinesi veya Hakka Dayanarak Korunması 372
2. Tarihi Kökleri 372
3. Haksız Zilyetlik Kazanımı Kavramı 373
4. Haksız Zilyetlik Kazanımında Eşyanın İadesi 373
a. Genel Olarak 373
b. Taşınır Davası 375
aa. Terim 375
bb. Kavram 375
cc. Hukuki Niteliği 377
aaa. Taşınır Davasının Hukuki Dayanağının Niteliği 377
bbb. Taşınır Davasının Niteliği 378
ccc. Kararın Kesinliği 378
dd. Konusu 379
ee. Tarafları 380
aaa. Davacı Sıfatı 380
(1). Genel Olarak 380
(2). Asli Zilyet ve Fer’i Zilyet 380
(3). Dolaysız Zilyet ve Dolaylı Zilyet 380
(4). Birlikte Zilyet 381
(5). Hizmet Zilyedi 381
bbb. Davalı Sıfatı 382
ff. Haksız Kazanımın İadesinde Temel Kriter Olarak: İyiniyetli Kazanım ve Kötüniyetli Kazanım 383
aaa. Genel Olarak 383
bbb. İyiniyetle Kazanım 383
ccc. İyiniyetin Karine Olması 385
gg. Hukuki Olguları 386
aaa. Genel Olarak 386
bbb. Önceki Zilyedin (Davacının) Kazanımının İyiniyetli Olması 386
ccc. Hâlihazır Zilyedin (Davalının) Üstün Hak İddiasının Çürütülmesi 387
(1). Hâlihazır Zilyedin (Davalının) Zilyetliği Kötüniyetli Kazanmış Olması 387
(2). Taşınırın Önceki Zilyedinin (Davacının) Elinden Zilyetliğin Rıza Dışı Çıkmış Olması 388
(a). Hukuki Olguları 388
(b). Rıza Dışı Elden Çıkma Halleri 390
(c). Dava Süresi 391
(aa). Rıza Dışı Elden Çıkmış Eşyada 391
(bb). Kötüniyetle Kazanımlara Karşı 392
(aaa). Hukuki Sonucu 392
(bbb). İyiniyetin Korunması 392
IV. TAŞINIR DAVASININ DİĞER DAVALARLA OLAN İLİŞKİSİ VE KARŞILAŞTIRILMASI 399
A. Zilyetliği Koruyan Davalarla 399
1. Nitelikleri Bakımından 399
2. Konusu Bakımından 400
3. Hukuki Olguları Bakımından 400
4. Dava Süreleri Bakımından 400
5. Kararın Niteliği Bakımından 401
B. Mülkiyet Hakkına Dayanan İstihkak Davası ile 402
1. Konu Bakımından 403
2. Nitelikleri Bakımından 403
3. Hukuki Olguları Bakımından 403
4. İspat Bakımından 403
5. Süreleri Bakımından 404
V. İYİNİYETLİ ZİLYETLİK OLGUSUNUN HAKKI KAZANDIRMASI 404
A. Genel Olarak 404
B. Emin Sıfatıyla Zilyetten İyiniyetli Edinim 405
1. Genel Olarak 405
2. Hukuki Olguları 407
a. Eşyayı Emin Sıfatıyla Zilyetten Kazanım 407
aa. Konusu 407
bb. Emin Sıfatıyla Zilyet Kavramı 407
cc. Zilyetlik Çeşitlerinde 410
dd. İrade Sakatlıklarının Zilyetliğin Devrine Etkisi 411
b. Yeni Zilyedin İyiniyetli Olarak Ayni Bir Hak Kazanımı 412
aa. Ayni Hak Kazanımı 412
bb. İyiniyetle Ayni Hak Kazanımı 413
c. Zilyedin Ayni Hak Kazandırma Yetkisinin Olmaması 416
3. Taşınır Rehninin İyiniyetli Kazanımı 417
4. Hukuki Sonucu 417
§ 10. HAKSIZ ZİLYEDİN SORUMLULUĞU
I. GİRİŞ 419
A. Yasal Düzenleme 419
B. Niteliği 419
1. Sebep Sorumluluğu Olması 419
2. Zilyetliğin İadesine İlişkin Yan Hukuki Sonuçları (Talepleri) Düzenlemesi 420
3. Hükümlerin Özel Hüküm (Leges Speciales) Niteliği 420
a. Genel Olarak 420
b. Diğer Geri Verme Sebepleri ile Olan İlişkisi 421
aa. Sebepsiz Zenginleşme ile Olan İlişkisi 421
bb. Taleplerin Yarışması (Zilyetlik Hükümlerinin Mutlak Önceliği) 422
4. Eşyanın İadesi Erteleyici Şartına Bağlı Talep Niteliği 423
II. HUKUKİ OLGULARI 425
A. Haksız Zilyetliğin Söz Konusu Olması 425
1. Genel Olarak 425
2. Sınırlı Ayni Hakta Haksız Talep 425
3. Alacak Hakkında Haksız Talep 426
4. Haksız İade Talebini Konu Alan Davalar 428
a. Taşınır Davası ve İstihkak Davası 428
b. Zilyetliğin Gaspı Davasında Uygulanmaması 428
c. Taşınmazlarda Hak Karinesinden Yararlanılarak Açılan Davalarda 428
d. Haksız Zilyetliğe Yapılan Atıflar 428
e. Sözleşmeden Doğan İade Yükümlülüklerinde 429
aa. Sözleşmenin Geçersiz Olması 430
bb. Sözleşmenin Sona Ermesi 431
B. Haksız Zilyetliğin Hak Sahibinin Zararına Sebep Olması 433
III. HUKUKİ SONUÇLARI 434
A. Genel Olarak 434
B. İyiniyet Kavramı 434
C. Zamanaşımı 436
IV. İYİNİYETLİ HAKSIZ ZİLYEDİN (İADE SORUMLULUĞU) 438
A. Genel Olarak 438
B. İyiniyetli Haksız Zilyedin Eşyanın Varlığından veya Eşyayı Alıkoymadan Sorumlu Olmaması 438
1. Var Olan Haliyle Eşyanın İadesi 438
2. Varlığına İnanılan Hakkın Sınırları İçinde Kayıptan, Yok Olmadan ve Hasardan Sorumlu Olmama 439
3. Elden Çıkarmadan Sorumlu Olmama 439
a. Genel Olarak 439
b. Malvarlığına Giren Karşılıktan Sorumlu Olma 439
C. İyiniyetli Haksız Zilyedin Ürünlerden ve Kullanma Çıkarından Sorumlu Olmaması 441
1. Genel Olarak 441
2. Yasal Kazanım Sebebi Oluşturması 441
3. Ürünlerin Mülkiyetinin Kazanımı 442
4. Üründen Sorumsuzluğun Sınırı: Haksız Zilyedin Varlığına İnandığı Hak 443
D. Zorunlu ve Yararlı Giderlerin Tazminini Talep Hakkı 444
1. Genel Olarak 444
a. Gider Kavramı 444
aa. Gider Yabancı Bir Eşyaya Yönelik Yapılmalı 445
bb. Gideri Oluşturan Ekonomik Kayıp Kesin Olmalı 445
cc. Gider Objektif Açıdan Sonuç Doğurmaya Elverişli Olmalı 445
dd. Gider Yapılan Malvarlığına İradi Olarak Bir Yük Getirmeli veya Eksilmeye Sebep Olmalı 446
ee. Giderin Özel Bir Amaca Dayalı Olması 446
b. Gider Çeşitleri 447
aa. Genel Olarak 447
bb. Ayrım Ölçütü 447
cc. Zorunlu Gider 448
aaa. Kavram 448
bbb. Kıstas: Objektif Değerlendirme 448
dd. Yararlı Gider 449
aaa. Kavram 449
bbb. Gerçek Hak Sahibine Yarar Sağlamasının Gerekli Olmaması ve Eşyanın Değerini Arttırması 449
ccc. Yararlı Gider Miktarının Belirlenmesi 451
ee. Diğer Giderler 451
c. İspat Yükü 452
d. Zorunlu ve Yararlı Giderlerin Tazmini 452
e. Zorunlu ve Yararlı Giderleri Dışındaki (Lüks) Giderlerin Tazmin Edilememesi 455
aa. İade Yapılacak Kişinin Ayrılacak Şeyin Giderlerini Ödeme Teklifinde Bulunmaması 455
f. Giderlerin Tazmini 456
aa. Genel Olarak 456
bb. Zilyedin Elde Ettiği Ürünlerin Mahsubu 456
2. Eşyayı Geri Vermekten Kaçınma (Alıkoyma Hakkı) 457
V. KÖTÜNİYETLİ HAKSIZ ZİLYEDİN SORUMLULUĞU 459
A. Genel Olarak 459
B. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Eşyanın Varlığından ve Alıkoymadan Sorumluluğu 459
1. Genel Olarak 459
2. Sorumluluğun Kapsamı ve Kapsamının Belirlenmesi 460
a. Eşyanın Varlığının Uğradığı Zarardan 460
b. Eşyanın Devrinden veya Hakla Sınırlandırılmasından Doğan Zarardan 460
c. Alıkoymaktan Doğan Zarardan 461
C. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Ürünlerden ve Kullanma Çıkarından Sorumluluğu 461
1. Genel Olarak 461
2. Elde Edilen Ürünlerden Sorumluluk 461
3. Elde Edilmesi İhmal Edilen Ürünlerden Sorumluluk 464
a. Kavram 464
aa. Subjektif Görüş 464
bb. Objektif Görüş 464
b. İhmal Edilen Ürünün Değeri ve Tazmini 465
4. Kullanım Yararından Sorumluluk (Ecrimisil) 465
a. Hukuki Dayanağı 465
b. Kullanma Yararının (Ecrimisilin) Belirlenmesi 467
D. Zorunlu Giderler Tazminatının Hak Sahibi İçin Zorunlu Olanlarla Sınırlandırılması 468
E. Özel Durum: Eşyanın Kime İade Edileceğinin Bilinmemesi 469
Üçüncü Bölüm
TAPU SİCİLİ
§ 11. TAPU SİCİLİNİN ANLAMI, TÜRK MEDENİ KANUNUNDAKİ YERİ,
TAŞINMAZLAR BAKIMINDAN ALENİYETİ SAĞLAYAN SİSTEMLER İLE
MODERN HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER
I. GENEL AÇIKLAMALAR 473
II. İNCELEMEDEKİ YERİ 475
III. ZİLYETLİĞİN TAŞINMAZLARDA KAMUYA AÇIKLIK SAĞLAMADA YETERSİZLİĞİ 476
IV. TAŞINMAZLARDA KAMUYA AÇIKLIĞI SAĞLAYAN SİSTEMLER 478
A. Tarihi Gelişim 478
B. Taşınmazlarda Kamuya Açıklık Araçlarına İlişkin Sistemler 479
1. Kayıt/Tespit Sistemi 479
a. Genel Açıklamalar 479
b. Kayıt Sistemini Uygulayan Ülkeler 482
aa. Kıta Avrupası Ülkelerinde 482
aaa. Fransa 482
bbb. İtalya 483
bb. Anglo–Amerikan Ülkelerinde 483
aaa. Deed Kayıt Sistemi 484
bbb. Title Kayıt Sistemi 485
2. Tasdik Sistemi 486
3. Tapu Sicili Sistemi 488
a. Almanya 488
b. Avusturya 494
V. TAPU SİCİLİ İLE AYNİ HAK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ 496
§ 12. TAPU SİCİLİNİN YASAL DÜZENLEMESİ
I. TARİHİ GELİŞİMİ 497
II. TAPU SİCİLİNİN YASAL KAYNAKLARI 498
A. Temel Hukuki Kaynak 499
1. Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu 499
2. Tapu Sicil Tüzüğü 499
B. Diğer Hukuki Kaynaklar 500
1. Tapu Kanunu 500
2. Kadastro Kanunu 505
3. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun 506
§ 13. TAPU SİCİLİNİN TUTULMASI SİSTEMLERİ
I. GENEL OLARAK 509
II. ELEKTRONİK TAPU SİCİL KAVRAMI VE UNSURLARI 509
III. DEFTER (KLASİK) TAPU SİCİLİ VE BİLGİSAYAR DESTEKLİ TAPU SİCİLİ 511
A. Defter (Klasik) Tapu Sicil Tutma Sistemi 511
B. Bilgisayar Destekli Defter (Kağıt) Tapu Sicil Sistemi 512
1. Genel Olarak 512
2. Yararları 514
3. Türk Tapu Sicilin Düzenlenmesi Sistemi 514
a. Genel Olarak 514
b. Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi: TAKBİS 516
c. Taşınmaz Verilerinin TAKBİS’e Kayıt Edilmesi 517
4. Tapu Sicili Tüzüğü’ne Göre Elektronik Tapu Verilerine Erişim 519
a. Sınırlı Aleniyet (Açıklık) İlkesine Göre Elektronik Tapu Verilerine Erişim 519
aa. Sınırlı Aleniyet İlkesi 519
bb. Tapu Bilgilerine İlişkin Bilgi ve Belge İstemi 523
b. Elektronik Tapu Verilerine Erişim 525
aa. Türk Tapu Sicillerinin Elektronik Ortamda Tutulması 525
bb. Resmi Şekle Tabi Olmayan Belge ve Kayıt Örneği Talepleri 526
cc. Elektronik Ortamda Verilere Erişim Hakkı 526
c. Veri Paylaşımı Hakkında Yönetmelik Hükümlerine Göre Tapu ve Kadastro (TAKPAS) Verisinin Paylaşımı 527
d. Yetki Alanı Dışı Taşınmazla İlgili Tapu İşlemi Yapılması 528
e. TAKPAS Verisi Paylaşımı 528
f. TAKPAS Üzerinden Veriye Erişim (Sorgulama) Yetkisi Olanlar 530
g. TAKPAS Üzerinden Veriye Erişim (Sorgulama) Yöntem ve İlkeleri 531
h. TAKBİS’te Sorgulama 532
i. TAKBİS’ten Örnek Edinme 532
ı. Kurum ve Kişilerin Yükümlülükleri 533
j. Veri Paylaşımı İlkelerinin İhlali ve Hukuki Sorumluluk 534
§ 14. ELEKTRONİK TAPU SİCİLİ
I. KAVRAM 535
II. ELEKTRONİK TAPU SİCİL SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 536
A. Amacı 536
B. Olumlu ve Olumsuz Yönleri 537
1. Olumlu Yönleri 537
2. Olumsuz Yönleri 538
C. Elektronik Tapu Sicil Sisteminin Bütünlüğü 539
D. Elektronik Tapu Siciline Hakim İlkeler 539
E. Elektronik Tapu Sicilinin Etkisi 540
F. Elektronik Tapu Sicil Verilerinin Güvenliği 540
G. Kayıt (Tescil) İşlemlerine Uygunluğun Sağlanması 541
H. Tapu Kütüğündeki Elektronik Kişisel Verilerin Korunması 541
III. İSVİÇRE HUKUKUNDA ELEKTRONİK TAPU SİCİL SİSTEMİNİN UYGULANMASI 542
A. Genel Olarak 542
B. Elektronik Tapu Sicilinin Tutulması 544
1. Kayıt (Tescil) Verilerinin İşlenmesi (Tetkik Usulü) 544
2. Tapu Sicil Müdürlüğü ile Yapılan Elektronik Hukuki İşlemler 545
3. Tapu Sicil Verilerine Erişim 548
§ 15. TÜRK MEDENİ HUKUKUNDA TAPU SİCİLİ
I. TAPU SİCİLİ KAVRAMI 551
II. TAPU SİCİLİNİN BAŞLICA FONKSİYONLARI 552
A. Yapısı İtibariyle Taşınmaz Olan Şeylere Hukuki Olarak Taşınmaz Niteliği Kazandırması 552
B. Taşınmazlar Üzerindeki Hakları Kamuya Açık Hale Getirmesi 553
C. Ayni Hakların Kazanılması, Devredilmesi veya Ortadan Kaldırılmasını Sağlama 553
III. TAPU SİCİLİNİ MEYDANA GETİREN UNSURLAR 554
A. Genel Olarak 554
B. Tapu Kütüğü 556
C. Kat Mülkiyeti Kütüğü 557
D. Yevmiye Defteri 558
E. Tapu Planı 559
F. Belgeler 560
G. Yardımcı Siciller 561
1. Aziller Sicili 561
2. Düzeltmeler (Tashih) Sicili 561
3. Kamu Orta Malları Sicili 561
4. Tapu Envanter Defteri 563
5. İdari Sınırlar Kayıt Defteri 563
§ 16. TAPU SİCİLİNDE GEÇERLİ OLAN TEMEL İLKELER
I. GENEL AÇIKLAMALAR 565
II. HER TAŞINMAZA AYRI BİR SAYFA AÇILMASI İLKESİ (AYNİLİK İLKESİ) 566
III. TESCİL İLKESİ 567
IV. SEBEBE BAĞLILIK İLKESİ 568
A. Genel Olarak 568
B. Kazandırma Kavramı ve İşlemler 568
C. Eşyanın Devri Sistemleri 569
D. Hukuki İşlemin Sebebi 570
E. Kazandırmanın Sebebe Bağlılığı 571
IV. İSTEM (BAŞVURU) İLKESİ 573
V. ALENİYET (KAMUYA AÇIKLIK) İLKESİ 574
VI. TAPUYA GÜVEN (İTİMAT) İLKESİ 580
VII. TAPU SİCİLİNİN TUTULMASINDAN DEVLETİN SORUMLU OLMASI İLKESİ 586
A. Genel Açıklamalar 586
B. Sorumluluğun Niteliği 587
C. Sorumluluk Koşulları 587
1. Tapu Sicili Hukuka Aykırı Olarak Tutulmuş Olmalı 587
2. Tapu Sicilinin Hukuka Aykırı Tutulması Sonucu Bir Zarar Doğmalı 588
3. Zarar, Tapu Sicilinin Yanlış Tutulmasından Doğmuş Olmalı (İlliyet Bağı) 588
D. Zamanaşımı 589
§ 17. TAPU SİCİLİNDE YAPILAN TEMEL İŞLEMLERİ
I. KAYIT 591
A. Genel Açıklamalar 591
B. Tapuya Taşınmaz Olarak Kaydedilecek Şeyler 592
1. Genel Açıklamalar 592
2. Arazi 598
3. Kat Mülkiyetine Tabi Bağımsız Bölümler ve Kat İrtifakının Taşınmaz Olarak Kaydının Mümkün Olup Olmadığı 600
4. Bağımsız ve Sürekli Haklar 603
C. Kaydın Yapılış Şekli 607
D. Tapulamanın (Kadastronun) Yapılışı 608
1. Genel Olarak 608
2. Kadastronun Amacı ve Yapılışı 615
a. Kadastronun Amacı 615
b. Kadastro Bölgesinin ve Çalışma Alanın Belirlenmesi 616
aa. Kadastro Bölgelerinin Belirlenmesi ve İlanı 616
bb. Kadastro Ekibi ve Komisyonun Kuruluşu 616
c. Kadastro Komisyonu 617
aa. Genel Olarak 617
bb. Kadastro Çalışma Alanında Ormanın Bulunması 617
cc. Kadastro Çalışma Alanında Kamu Orta Malı Bulunması 618
d. Kadastro Çalışma Alanı, İlan ve İtiraz 618
aa. Genel Olarak 618
bb. Dava Listesi ve Diğer Belgelerin Alınması 619
aaa. Dava Listelerinin Alınması 619
bbb. Tapu Kayıt Örneklerinin Çıkarılması 620
ccc. Vergi Kayıtlarının Çıkarılması 621
ddd. Zilyetliği Tevsik Edici Vergi Kayıtları 621
eee. Diğer Kuruluşlarca Yaptırılmış Haritaların Alınması 622
cc. Kadastro Tespit Tutanağı ve Tutanağa İtiraz 622
aaa. Kadastro İncelemesi, Tespitler ve Kadastro Tutanağının Düzenlenmesi 622
bbb. Kat İrtifakına Konu Taşınmazların Tespiti 626
ccc. Kat Mülkiyetine Konu Taşınmazların Tespiti 626
ddd. Davalı Taşınmazların Sınırlandırma ve Tespiti ile Tutanakların Mahkemeye Devri 627
eee. Kadastro Tutanağının Kontrolü 630
fff. Kadastro Komisyonlarının Görevleri 630
ggg. Kadastro Tespitine İtiraz 631
hhh. Kadastro Komisyonu İncelemesi 633
iii. Kadastro Sonuçlarının İlanı 633
dd. Kadastro Tutanaklarının Kesinleşmesi ve Hak Düşürücü Süre 633
ee. Kadastro Başladıktan Sonraki Akit ve Tescil İşlemleri 636
ff. Kadastro Kanunun Uygulanacağı Diğer Haller 637
e. Kadastro Uyuşmazlıkların Kadastro Mahkemesinde Çözümlenmesi 637
aa. Görev ve Yetki 637
bb. Kadastro Davalarında Yargılama 639
cc. Yargılama Usulü 640
dd. Deliller ve Hakimin Takdiri 640
ee. Karar ve Kararın Yerine Getirilmesi 641
ff. Kararın Kesinliği 642
f. Kadastro Uyuşmazlıklarına Uygulanacak Maddi Hukuk Kuralları 642
aa. Mülkiyet Hakkının Tespitine İlişkin Esaslar 642
aaa. Kayıt Sahibi veya Mirasçıları Zilyet Bulunuyorsa 642
bbb. Kayıt Sahibi veya Mirasçılarından Başkası Zilyet Bulunuyorsa 643
ccc. Tapuda Kayıtlı Taşınmazın Kazandırıcı Zamanaşımı Yoluyla Zilyet Bulunan Kişi Adına Tespiti 645
(1) Kayıt Malikinin Ölmüş Hallerde 645
(2) Kayıt Malikinin Gaipliğine Karar Verildiği Hallerde 645
(3) Tapu Kaydında Yazılı Malikin Kim Olduğunun Tespit Edilemediği Hallerde 646
bb. Haricen Satışın Dikkate Alınamayacağı Durumlar 646
cc. Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmaz Malların Tespiti 647
dd. Harici Taksimin Kabul Edilmeyeceği Haller 648
ee. Taksim ve Kısmi İktisap Hali 649
ff. Tarım Arazilerinde 651
gg. Miktar Fazlasının İfrazı 652
hh. Takyitler, Sınırlı Ayni Haklar ve Muhdesat 653
ii. Kayıt ve Belgelerin Kapsamını Tayin 653
jj. Evvelce Kadastrosu Yapılan Yerler 654
kk. Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi 654
g. Ormanın Kadastrosu 655
h. İhya Edilen Taşınmaz Mallar 656
i. Hazine Adına Tespit ve Kazandırıcı Zamanaşımı Kazanım Yasağı 656
j. Diğer Kanun Hükümlerinin Uygulanacağı Haller 657
II. TESCİL 657
A. Genel Açıklamalar 657
B. Tescilin Yapılabilmesinin Şartları 659
1. Geçerli Bir Hukuki Sebebin Bulunması, Hukuki Sebep Türleri ve Şekilleri 659
2. Tescil Talebinin Yetkili Kişi Tarafından Yapılması 672
C. Tescilin Gerçekleştirilmesi 674
D. Tescilin Hükümleri 674
III. TERKİN 675
A. Genel Açıklamalar 675
B. Terkinin Yapılabilmesinin Şartları 676
C. Terkinin Hükmü 677
IV. ŞERH 679
A. Genel Açıklamalar 679
B. Tapu Siciline Şerh Edilebilecek Hususlar 679
1. Kişisel Haklar 679
a. Tapuya Şerh Edilebilecek Başlıca Kişisel Haklar 680
aa. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesinde Alıcının Hakkı 681
bb. Sözleşmeden Doğan Önalım (Şufa) Hakkı (TMK m. 1009/1; TMK m. 735) 682
cc. Alım (İştira) Hakkı 683
dd. Geri Alım (Vefa) Hakkı (TMK m. 1009/1; TMK m.736) 683
ee. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Doğan Haklar 684
ff. Kiracının Alacak Hakkı 684
gg. Tapuya Şerh Edilebilen Diğer Nispi Haklar 685
aaa. Bağışlayana Dönme Koşullu Bağışlamalarda, Bağışlayanın Hakkı
(TBK m. 292) 685
bbb. Taşınmaz Rehninde Sonraki Sırada Yer Alan Rehinli Alacaklının Boşalan Dereceye Geçme Hakkı (TMK m. 871/III) 685
ccc. Paylaşmalı Mal Ayrılığında, Evliliğin İptali veya Boşanma Durumunda,
Eşit Olarak Paylaşma Konusu Olan Aile Konutunda Kalma Hakkı
(TMK m. 254/I–II) 685
ddd. Üst Hakkı Sona Erdiğinde, Üst Hakkı Sahibine Ödenmesi Kararlaştırılan Bedele İlişkin Anlaşmadan Doğan Haklar (TMK m. 830) 686
b. Kişisel Hakların Şerhinin Gerçekleştirilmesi 686
2. Tasarruf Yetkisini Kısıtlayan veya Tasarruf Hakkını Yasaklayan Şerh 688
a. Şerh Edilebilecek Haller 688
b. Şerhin Yapılması ve Etkisi 689
3. Geçici Tescil Şerhi 691
a. Geçici Tescil Şerhi Yapılabilecek Haller 691
b. Geçici Tescil Şerhinin Yapılması ve Etkisi 693
V. BEYAN 693
A. Genel Açıklamalar 693
B. Beyanlar Sütununa Yazılacak Hususlar 694
1. Heyelân Bölgesi 694
2. Kanundan Kaynaklanan Geçit Hakları 694
3. Toprağın İyileştirilmesi 694
4. Eklentiler 695
5. Kurulmaları Artık Mümkün Olmayan Ayni Hakların Yazımı 695
6. Vesayet Kararlarının Yazımı 695
7. Zanaatkârlar veya Yüklenicilerin İşe Başlama Tarihinin Yazımı 696
8. Yararlanan ve Yüklü Taşınmazın Bölünmesi 696
9. Ortaklaşa Kullanılan Yerlerin Tescili 696
C. Beyanın Hükmü 696
VI. TAŞINMAZ REHNİNE İLİŞKİN OLARAK DÜŞÜNCELER SÜTUNUNA YAPILAN KAYITLAR 697
VII. DÜZELTME 698
A. Genel Açıklamalar 698
B. Tapu Sicilini Düzeltme Yöntemleri 698
1. İstem Üzerine Düzeltme 698
2. Re’sen Düzeltme 699
3. Mahkeme Kararı ile Düzeltme 700
a. Genel Olarak 700
b. Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası 703
Kaynakça 707
Kavramlar Dizini 725