İÇİNDEKİLER 3. BASKIYA ÖNSÖZ 7 ÖNSÖZ 9 İÇİNDEKİLER 11 KISALTMALAR 13 GİRİŞ 15 BİRİNCİ BÖLÜM ANAYASAL YARGI DENETİMİ VE POLİTİK SORUN DOKTRİNİNİN DOĞUŞU I. ANAYASAL YARGI DENETİMİNİN DOĞUŞU 27 A. ABD Anyasa Hukukunda Marbury v. Madison Davasından Önceki Davalar 27 B. Marbury v. Madison Davası 35 C. ABD Anayasa Hukukunda Marbury v. Madison Davası Sonrası Anayasal Yargı Denetimi İle İlgili Davalar 45 1. Politik Sorun Doktrinini Hazırlayan Sebepler 53 2. Anayasa Yargısının Türk Hukukundaki Yeri 63 İKİNCİ BÖLÜM POLİTİK SORUN DOKTRİNİ I. POLİTİK SORUN DOKTRİNİN TANIMI VE ALANI 67 II. ABD ANAYASA YARGISINDA ANAYASAL DAVA AÇABİLMENİN ŞARTLARI 70 A. Mahkemeden Tavsiye Niteliğinde Karar İstenilememesi (Prohibition Against Advisory Opinions) 71 B. İlgili Kişinin Davayı Açmış Olması (Standing) 74 C. Sorunun Ortaya Çıkmış Olması (Ripeness) 81 D. Sorunun Sona Ermemiş Olması (Mootness) 84 E. Politik Sorun Olmamalı (Political Question Doctrine) 87 III. ABD ANAYASA YARGISINDA POLİTİK SORUN DOKTRİNİ VE İLGİLİ DAVALAR 88 A. Eyalet Devletlerinin Cumhuriyetçi Yapıda Hükümetlere Sahip Olması ve Seçim Sürecinin Yargısal Denetimi Meseleleri 90 B. Dış Politika Meseleleri. 100 C. Kongre’nin Kendi Yönetimiyle İlgili Meseleler 104 D. Anayasa Değişikliklerinin Onaylanması Süreciyle İlgili Meseleler 106 E. Kuvvetler Arasındaki Dengeye Aşırı Müdahale Meseleleri 110
12 İçindekiler F. Meclis Soruşturması (Impeachment) ve Görevden Uzaklaştırma Meseleleri 112 IV. ABD ANAYASA YARGISINDA POLİTİK SORUN DOKTRİNİN GELECEĞİ 113 V. TÜRK HUKUKUNDA HÜKÜMET TASARRUFLARI 120 VI. DİĞER ÜLKELERDE POLİTİK SORUN DOKTRİNİ 128 A. Anglo-Saxon Ülkelerindeki Uygulama 128 B. Kara Avrupası Ülkelerindeki Uygulama 130 VII. SONUÇ 136 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM POLİTİK SORUN DOKTRİNİ VE YARGISAL AKTİVİZM I. YARGISAL AKTİVİZMİN TANIMI, KAPSAMI 146 II. TÜRK ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA YARGISAL AKTİVİZM 155 A. Anayasa Değişikliklerinin Esas Açısından Denetlenmesi 156 B. Özelleştirme 163 C. Siyasi Partilerin Kapatılmasıyla İlgili İçtihatlar 169 D. Laiklik, Din ve Vicdan Özgürlüğü 177 III. ABD YÜKSEK MAHKEMESİ KARARLARINDA YARGISAL AKTİVİZM 183 IV. KANADA YÜKSEK MAHKEMESİ KARARLARINDA YARGISAL AKTİVİZM 197 V. DİĞER ÜLKELERDEN YARGISAL AKTİVİZM ÖRNEKLERİ 216 VI. JURİSTOKRASİYE GİDEN YOL VE ANAYASACILIĞIN SINIRLARI: RAN HİRSCHL 221 VII. ANAYASAYI MAHKEMEDEN UZAK TUTMANIN YOLLARI: MARK TUSHNET 226 VIII. SONUÇ: YARGISAL AKTİVİZM, POLİTİK SORUN, JÜRİSTOKRASİ VE DEMOKRATİK MEŞRUİYET 235 GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 241 I. YARGISAL DENETİMDE SINIRLAMA: POLİTİK SORUN DOKTRİNİ 242 II. YARGISAL DENETİMİN SINIRSIZLIĞI: YARGISAL AKTİVİZM DOKTRİNİ 247 III. BİR İDEAL YARGISAL DENETİM MODELİ DENEMESİ 253 IV. SONUÇ: POLİTİK SORUN DOKTRİNİNİN TÜRK ANAYASA YARGISINA UYARLANABİLİRLİĞİ 255 KAYNAKLAR 257
