İş Yerinde Manevi Taciz

İŞ YERİNDE MANEVİ TACİZ



Fatma Burcu SAVAŞ



- İşyerinde Manevi Taciz Kavramı Ve Sınırlaması

- Uluslararası Belgeler Ve Mukayeseli Hukukta İşyerinde Manevi Tacize İlişkin Düzenlemeler

- Türk Hukuku'nda İşyerinde Manevi Taciz

‹Ç‹NDEK‹LER
KISALTMALAR VII
G‹R‹fi 1
B‹R‹NC‹ BÖLÜM
‹fiYER‹NDE MANEV‹ TAC‹Z KAVRAMI VE SINIRLARI
I- ‹flyerinde Manevi Taciz Kavram› 5
A- Ulusal ve Mukayeseli Hukukta Mevcut Terminoloji Sorunu 5
B- ‹flyerinde Manevi Tacize Yol Açan Sebepler ve Manevi Taciz
Sürecinde Rol Alanlar 9
1) ‹flyerinde Manevi Tacizin Sebepleri 9
a) Faile ‹liflkin Manevi Taciz Sebepleri 9
b) ‹flyeri Kaynakl› Manevi Taciz Sebepleri 10
2) ‹flyerinde Manevi Taciz Sürecinde Rol Alanlar 11
a) Fail veya Faillerin Profili 12
b) Ma¤dur veya Ma¤durlar›n Profili 16
c) ‹zleyici veya ‹zleyiciler 17
C- ‹flyerinde Manevi Taciz Olarak Nitelendirilebilecek Davran›fl
Biçimleri ‹le Yaratt›klar› Etki ve Sonuçlar 18
1) ‹flyerinde Manevi Tacizin Uygulanma Biçimleri 18
2) ‹flyerinde Manevi Tacizin Yaratt›¤› Etki ve Sonuçlar 21
a) Ma¤dur Üzerinde Yaratt›¤› Etki ve Sonuçlar 21
b) ‹flyeri Üzerinde Yaratt›¤› Etki ve Sonuçlar 23
II- ‹flyerinde Manevi Tacizin Benzer Kavramlarla Karfl›laflt›r›lmas›
ve Genel Tan›m Sorunu 25
A- Benzer Kavramlarla Karfl›laflt›rma 25
1) Keyfi Ayr›m Yasa¤› 25
2) ‹flyerinde Cinsel Taciz 35
3) ‹flyeri Stresi 41
B- Genel Tan›m Sorunu 43
‹K‹NC‹ BÖLÜM
ULUSLARARASI BELGELER VE MUKAYESEL‹ HUKUKTA
‹fiYER‹NDE MANEV‹ TAC‹ZE ‹L‹fiK‹N DÜZENLEMELER
I- Uluslararas› Belgelerde ‹flyerinde Manevi Tacize ‹liflkin
Düzenlemeler 49
A- Uluslararas› Çal›flma Örgütü 49
1) “‹flyerinde fiiddet” Bafll›kl› Rapor 49
2) Hizmet Sektöründe ‹flyeri fiiddeti Üzerine Davran›fl Kodu 51
B- Avrupa Birli¤i 52
1) “‹flyerinde fiiddet” Bafll›kl› Görüfl 55
2) “‹flyerinde fiiddetin Önlenmesi” Bafll›kl› Rapor 56
3) “‹flyerinde Manevi Tacize Karfl› Yükselen Bilinç”
Bafll›kl› Rapor 57
4) 2001/2339 (INI) say›l› “‹flyerinde Taciz” Bafll›kl›
Parlamento Karar› 58
C- Gözden Geçirilmifl Avrupa Sosyal fiart› 60
II- Yabanc› Ülke Uygulamalar› 63
A- ‹flyerinde Manevi Tacizin K›ta Avrupas› ve Amerika Birleflik
Devletleri Hukuklar› Uyar›nca Niteli¤i 63
B- K›ta Avrupas› Hukuku’nda ‹flyerinde Manevi Tacize ‹liflkin Yasal
Düzenleme Örnekleri 65
1) Fransa 65
a) Önleyici Nitelikteki Düzenlemeler 68
b) Koruyucu ve Yasaklay›c› Nitelikteki Düzenlemeler 69
c) Kolayl›k Sa¤lay›c› Nitelikteki Düzenlemeler 70
d) Yapt›r›m Öngören Düzenlemeler 71
2) ‹sviçre 74
X
C- Anglosakson Hukuku’nda ‹flyerinde Manevi Tacize ‹liflkin
Yasal Düzenleme Örnekleri 78
1) Amerika Birleflik Devletleri 78
a) Mesleki Güvenlik ve Sa¤l›k Kanunu 81
b) Amerikan Yurttafl Haklar› Kanunu 82
c) Engelli Amerikal›lar Kanunu 84
d) ‹stihdamda Yafl Ayr›mc›l›¤› Kanunu 86
2) Birleflik Krall›k 88
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKU’NDA ‹fiYER‹NDE MANEV‹ TAC‹Z
I- Sözleflmenin ‹fas› Aflamas›nda Ma¤dur ‹flçinin Baflvurabilece¤i
Hukuki Korunma Yollar› 91
A- ‹flverenin Gözetme Borcuna Dayal› Koruma 91
1) Gözetme Borcuna ‹liflkin Mevcut Yasal Düzenlemeler 92
2) ‹flverenin Gözetme Borcunun Kapsam› ve ‹hlali
Hallerinde ‹flverenin Sorumlulu¤unun Hukuki Temelleri 93
a) ‹flverenin Gözetme Borcunun Kapsam› 93
b) Gözetme Borcunun ‹hlali Hallerinde ‹flverenin
Sorumlulu¤unun Hukuki Temelleri 94
3) ‹flyerinde Manevi Taciz Ma¤duru ‹flçinin Baflvurabilece¤i
Hukuki Yollar 98
a) ‹fl Görme Borcunu ‹fadan Kaç›nma 98
b) Maddi veya Manevi Tazminat Davas› 100
B- ‹flçinin Kiflilik Hakk›n›n Korunmas› Çerçevesinde
Baflvurabilece¤i Hukuki Yollar 101
1) Kiflilik Hakk›n›n Tan›m› ve Kapsam› 101
2) Kiflilik Hakk›na ‹liflkin Mevcut Yasal Düzenlemeler 102
3) Kiflilik Hakk›n›n ‹hlali Nedeniyle Aç›labilecek Davalar ve
‹spat Yükü 104
a) Koruyucu Davalar 106
b) Tazminat Davalar› 107
c) Aç›lan Davalarda ‹spat Yükü 109
XI
C- ‹flverenin Eflit ‹fllem Borcuna Dayal› Koruma 109
II- ‹flyerinde Manevi Tacizin ‹fl Sözleflmesinin Sona Ermesine Etkisi 112
A- ‹fl Sözleflmesinin Hakl› Nedenle Feshi 112
1) ‹flçinin ‹fl Sözleflmesini Hakl› Nedenle Feshetmesi 112
2) ‹flverenin ‹fl Sözleflmesini Hakl› Nedenle Feshetmesi 116
B- ‹fl Sözleflmesinin Çal›flma Koflullar›nda De¤ifliklik
Nedeniyle Feshi 118
C- Fesih Nedenini ‹spat Yükü 123
III- Sosyal Güvenlik Hukuku Aç›s›ndan ‹flyerinde Manevi Taciz 125
SONUÇ 131
KAYNAKÇA 137