Vergi Usul Kanunu Muhasebe Uygulamaları ve TFRS/TMS Karşılaştırmaları
Ferhat FAHRAN
YMM (E. Baş Hesap Uzmanı)
Konu Başlıkları
- İkmalen ve Re’sen Tarhiyat
- Mükellefe İade ve Tecil Faizi
- Ticari ve Zirai Kazançlarda Terkin, Tahakkuktan Vazgeçme
- Vergi Hatalarını Düzeltme ve Reddiyat Hesap Dönemi
- Taşınmazların Envantere Alınması
- Bilanço ve Özsermaye
- İktisadi İşletmelere Dahil Kıymetleri Değerleme
- Amortismanlar
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
İKMALEN VE RE’SEN TARHİYAT
I- İKMALEN TARHİYAT (V.U.K. Mad- 29) 31
A- YASAL DÜZENLEME 31
B- GENEL AÇIKLAMALAR . 31
1- Defter Kayıt ve Belgelere Göre Bulunan Matrah Farkları. 31
2- Kanuni Ölçülere Göre Bulunan Matrah Farkları 32
3- Örnek Olaylar. 33
Örnek Olay-1 (Yasal defterlerden ve belgelerden bulunan fark). 33
Örnek Olay-2 (Kaydi Envanter Farkı). 34
a) Envanter Noksanlığı. 34
b) Envanter Fazlalığı. 36
aa) 1. Hal; Yıl İçi Faturalı Emtia Alışı Kayıtlara İntikal Ettirilmemiştir 36
Örnek Olay-1 36
bb) 2. Hal; Envanter Fazlalığının, Kayıt Dışı Alıştan Kaynaklandığının Kabul Edilmesi veya Tespitinin Yapılamaması Durumunda 37
Örnek Olay-2 37
cc) 3. Hal; Dönem Başı Stoku Eksik Tespit Edilmiştir 39
Örnek Olay-3 40
II- RE’SEN TARHİYAT (V.U.K. Madde- 30) 41
A- YASAL DÜZENLEME 41
B- GENEL AÇIKLAMALAR 43
C- ÖRNEK OLAY 44
İKİNCİ BÖLÜM
MÜKELLEFE İADE VE TECİL FAİZİ
I- ÖZEL ÖDEME ZAMANLARI (Özellik Arz eden Durumlar V.U.K. 112/4, 5, 6. Fıkraları) 47
A- FAZLA VE YERSİZ OLARAK TAHSİL EDİLEN VEYA İADESİ GEREKEN VERGİLERİN ÖDENMESİ VE MÜKELLEFE YAPILACAK TECİL FAİZ ÖDEMESİ; (V.U.K. MADDE 112/4). 47
1- Yasal Düzenleme; (Anayasa Mahkemesi Kararı İptalinden Sonra, 6322 Sayılı Kanunun 14. Maddesiyle Yapılan Düzenleme). 47
2- Genel Açıklamalar. 48
3- Örnek Olay. 49
B- İHTİRAZİ KAYITLA VERİLEN BEYANNAMELERLE İLGİLİ AÇILAN DAVALARIN, MÜKELLEFLER TARAFINDAN VERGİ MAHKEMELERİNDE KAZANILIP, VERGİNİN GERİ ALINMASI, İDARENİN DE DAVAYI DANIŞTAY’DA KAZANMASI DURUMUNDA, İADE EDİLECEK VERGİYE UYGULANACAK TECİL FAİZİ ORANINDA GECİKME FAİZİ 51
1- Yasal Düzenleme (V.U.K. Madde- 112/6) . 51
2- Genel Açıklamalar. 52
3- Örnek Olay. 52
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TİCARİ VE ZİRAİ KAZANÇLARDA TERKİN, TAHAKKUKTAN VAZGEÇME
I- TERKİN (V.U.K. Madde- 115) . 55
A- YASAL DÜZENLEME . 55
B- GENEL AÇIKLAMALAR . 55
C- VARLIKLARDA MEYDANA GELEN KAYIPLARA İLİŞKİN TERKİN ESASLARI 56
ÖRNEK OLAYLAR VE MUHASEBE KAYITLARI 58
Örnek Olay-1 58
Örnek Olay-2 59
D- ZİRAİ KAZANÇTA TERKİN 63
1- Genel Açıklamalar 63
2- Mahsul Değerlerinin Hesaplanması . 63
Örnek Olay. 63
II- TAHAKKUKTAN VAZGEÇME (V.U.K Mükerrer Madde 115, 3239 Sayılı Kanunun 10. Maddesiyle Eklenen Madde) 64
A- YASAL DÜZENLEME 64
B- GENEL AÇIKLAMA. 64
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ HATALARINI DÜZELTME VE REDDİYAT
I- VERGİ HATASI (V.U.K. Madde- 116) 65
A- YASAL DÜZENLEME 65
B- GENEL AÇIKLAMALAR 65
II- HESAP HATALARI (V.U.K. Madde-117) . 66
A- YASAL DÜZENLEME 66
1- Matrah Hataları (V.U.K. Madde- 117/1) 66
Örnek Olay-1 66
2- Vergi Miktarında Hatalar (V.U.K Madde- 117/2) 67
Örnek Olay-2 68
3- Verginin Mükerrer Olması (V.U.K. Madde-117/3). 69
III- VERGİLENDİRME HATALARI (V.U.K. Madde-118) . 70
A-YASAL DÜZENLEME. 70
B- GENEL AÇIKLAMALAR 70
1- Mükellefin Şahsında Hata 70
2- Mükellefiyette Hata 70
3- Mevzuuda Hata 71
4- Vergilendirme veya Muafiyet Döneminde Hata 71
Örnek Olay-1 . 71
Örnek Olay-2 71
IV- VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ (V.U.K. Madde 119, 120, 121, 122, 123, 124) 72
A- HATALARIN MEYDANA ÇIKARILMASI; (V.U.K. MADDE-119) . 72
B- DÜZELTME YETKİSİ, REDDİYAT VE DÜZELTMEDE ZAMANAŞIMI; (V.U.K. MADDE- 120-126) 72
C- DÜZELTME TALEBİ ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEM. 74
1- Düzeltme Talebinin Dava Açma Süresi İçinde Yapılması 74
2- Düzeltme Talebinin, Dava Açma Süresi Geçtikten Sonra Yapılması 75
3- İ.Y.U.K’nun 10 ve 11. Maddelerinin Ayırıcı Özelliği 75
D- ÖRNEK OLAY 76
BEŞİNCİ BÖLÜM
HESAP DÖNEMİ
I- HESAP DÖNEMİ (V.U.K. Madde-174) 79
A- YASAL DÜZENLEME 79
B- GENEL AÇIKLAMALAR 79
C- TİCARİ KAZANÇTA DÖNEMSELLİK İLKESİ VE TAHAKKUK ESASI İLİŞKİSİ 81
D- ÖZEL HESAP DÖNEMİ 82
E- DÖNEMSELLİK İLKESİ VE TAHAKKUK ESASINA İLİŞKİN ÖRNEK OLAYLAR. 82
Örnek Olay- 1. 82
Örnek Olay- 2. 84
F- HESAP DÖNEMİ KAPANDIKTAN SONRA GELEN FATURALARIN DURUMU 85
Örnek Olay-3 87
ALTINCI BÖLÜM
TAŞINMAZLARIN ENVANTERE ALINMASI
I- BİNA VE ARAZİLERİN ENVANTERE ALINMASI (V.U.K. Madde-187) 92
A- YASAL DÜZENLEME 92
B- GENEL AÇIKLAMA. 92
C- ENVANTERE ALINAN BİNA VE ARAZİNİN DEĞERLEMESİ. 93
1- Öteden Beri Gerçek Usulde Mükellef Olanlar. 94
2- İlk Defa Gerçek Usulde Gelir Vergisi Mükellefi Olanlar. 94
Örnek Olay-1 . 95
Örnek Olay-2 . 96
YEDİNCİ BÖLÜM
BİLANÇO VE ÖZSERMAYE
I- BİLANÇO VE ÖZ SERMAYE (V.U.K. Madde- 192) 97
A- YASAL DÜZENLEME 97
B- GENEL AÇIKLAMALAR 97
1- Bilanço 97
2- Öz Sermaye 98
3- Tek Düzen Muhasebe Hesap Planına Göre Bilanço Örneği. 99
4- İngilizce Olarak Bilanço Örneği 100
SEKİZİNCİ BÖLÜM
İKTİSADİ İŞLETMELERE DAHİL KIYMETLERİ DEĞERLEME
I- GAYRİMENKULLER. 101
A- YASAL DÜZENLEME (V.U.K. MADDE- 269) . 101
B- GENEL AÇIKLAMALAR 101
*Madenlerin Durumu 101
1- Gayrimenkul Gibi Değerlenecek İktisadi Kıymetler 102
a) Gayrimenkullerin Mütemmim Cüzüleri ve Teferruatı . 102
b) Tesisat ve Makineler. 102
c) Gemiler ve Diğer Taşıtlar. 103
d) Gayrimaddi Haklar 103
II- GAYRİMENKULLERDE MALİYET BEDELİNE GİREN GİDERLER. 105
A- YASAL DÜZENLEMELER (V.U.K. MADDE- 270, 271) 105
B- GENEL AÇIKLAMALAR 105
1- Maliyet Bedeline Eklenmesi veya Doğrudan Gider Yazılması İhtiyari Giderler (Tapu Harçları) 105
2- İndirilemeyen Katma Değer Vergisi 106
3- Kredi Faizleri ve Kur Farkları 107
4- İnşa ve İmal Edilen Gayrimenkuller 107
C- ÖRNEK OLAYLAR. 108
Örnek Olay-1 108
Örnek Olay-2 110
D- TMS/TFRS’YE GÖRE MADDİ DURAN VARLIKLARI DEĞERLEMESİ (TMS-16) 116
1- Genel Açıklamalar. 116
2- Maddi Duran Varlıkların Maliyetine Giren Unsurlar 116
Örnek Olay. 117
3- Maddi Duran Varlıkların Maliyetine Girmeyen Unsurlar. 118
4- V.U.K. İle TMS- 16 Arasındaki Farklar 118
5- Örnek Olaylar (TMS/TFRS-16 Standardına Göre). 120
Örnek Olay-1 120
Örnek Olay-2 121
III- GAYRİMENKULLERDE VEYA ELEKTRİK ÜRETİM VE DAĞITIM VARLIKLARINDA MALİYET BEDELİNİN ARTMASI 124
A- YASAL DÜZENLEME (V.U.K. MADDE- 272) 124
B- GENEL AÇIKLAMALAR 125
1- Özel Maliyet Bedelinin Mahiyeti 126
2- Özel Maliyet Bedelinin İtfası (V.U.K. Madde- 327) 127
a) Yasal Düzenleme. 127
b) Genel Açıklamalar. 127
c) Özellik Arz Eden Durumlar. 127
Örnek Olay-1 131
Örnek Olay-2 132
3- Özel Maliyet 133
4- 2. Geçici Vergi 134
C- ÖZEL MALİYET BEDELİNİN TMS STANDARDINDA YERİ (TMS- 16) 135
D- ÖRNEK OLAYLAR. 136
Örnek Olay-1 136
Örnek Olay-2 136
Örnek Olay-3 137
Örnek Olay-4 138
Örnek Olay-5 (TMS/TFRS’ye İlişkin Örnek). 139
IV- DEMİRBAŞ EŞYANIN DEĞERLEMESİ. 141
A- YASAL DÜZENLEME (V.U.K. MADDE- 273) 141
B- GENEL AÇIKLAMALAR 141
Örnek Olay. 142
C- DEMİRBAŞLARIN TMS/TFRS STANDARDINDA DEĞERLEMESİ (TMS- 16). 143
Örnek Olay. 143
V- EMTİA DEĞERLEMESİ 146
A- YASAL DÜZENLEME (V.U.K. MADDE- 274) 146
B- GENEL AÇIKLAMALAR 146
C- MALİYET HESAPLAMA YÖNTEMLERİ 147
1- Fiili Maliyet Yöntemi. 147
2- Ortalama Maliyet Yöntemi. 148
a) Basit Ortalama Maliyet Yöntemi. 148
b) Basit Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi . 148
c) Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi . 149
3- İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi (FİFO) . 150
4- Son Giren İlk Çıkar Yöntemi (LİFO) 150
5- Standart Maliyet Yöntemi 153
D- MALİYET BEDELİNİ OLUŞTURAN UNSURLAR 154
1- Ciro Primleri ve Alış İskontoları 154
2- Kredi Faizleri ve Kur Farkı Giderleri 157
3- Vade Farkları 157
E- EMTİANIN DÜŞÜK BEDELLE DEĞERLEMESİ. 158
F- STOKLARIN TMS/TFRS DEĞERLEMESİ (TMS-2). 159
*Ticari Malların TMS Değerlemesi. 160
*TMS/TFRS’de Stoklarda Değer Düşüklüğü (TMS-2 Uygulaması) 161
G- STOKLARIN DEĞERLEMESİNDE V.U.K İLE TMS ARASINDAKİ FARKLAR 163
1- Örnek Olaylar ve Muhasebeleştirme 164
Örnek Olay-1 164
Örnek Olay-2 165
Örnek Olay-3 168
Örnek Olay-4 170
Örnek Olay-5 171
Örnek Olay-6 173
VI- İMAL EDİLEN EMTİANIN DEĞERLEMESİ. 178
A- YASAL DÜZENLEME (V.U.K MADDE-275) 178
B- GENEL AÇIKLAMALAR 178
1- İptidai Mal ve Hammadde Bedeli. 178
2- İşçilik Bedelleri. 178
3- Genel İmal Giderleri 179
4- Genel İdare Giderleri 179
5- Ambalaj Giderleri 180
6- Kıdem Tazminatları. 180
C- ÖRNEK OLAY 181
D- TMS/TFRS STANDARDINDA İMAL EDİLEN EMTİANIN DEĞERLEMESİ (TMS- 2 UYGULAMASI) 183
1- Genel Açıklamalar. 183
2- Örnek Olaylar. 184
Örnek Olay-1 184
Örnek Olay-2 187
VII- TARIM ÜRÜNLERİNİN VE HAYVANLARIN DEĞERLEMESİ. 190
A- YASAL DÜZENLEME- ZİRAİ MAHSULLER (V.U.K. MADDE- 276). 190
B- YASAL DÜZENLEME- HAYVANLAR (V.U.K. MADDE-277). 190
C- GENEL AÇIKLAMALAR 190
1- Zirai Mahsuller 190
2- Hayvanlar 191
D- TMS/TFRS’DE TARIM VE HAYVANSAL ÜRÜNLERİN DEĞERLEMESİ (TMS-41) 192
*Muhasebeleştirme ve Ölçüm. 193
Canlı Varlıkların ve Canlı Varlıklardan Elde Edilen Tarımsal Ürünlerin Muhasebeleştirme Kriterleri 193
a) Varlığın işletmenin kontrolünde bulunması 193
b) Varlıktan işletmeye ekonomik fayda girişinin muhtemel olması 193
c) Varlığın gerçeğe uygun değerinin veya maliyetinin güvenilir olarak ölçülebilmesi 193
Örnek Olay. 193
VIII- KIYMETİ DÜŞEN MALLAR (Madde-278) 197
A- YASAL DÜZENLEME 197
B- GENEL AÇIKLAMALAR . 197
1- Emsal Bedeli ve Emsal Bedelinin Tespiti. 197
*Emsal Bedeli ve Emsal Ücret; (V.U.K. Madde- 267). 197
*Değerleme Günü. 200
*Takdir Komisyonuna Başvurulmaması Durumu 200
*Değeri Düşen Mallarda Emsal Bedelinin Tespiti 201
2- Normal Fireler İle Hurda, Döküntü ve Iskartaların Değerlemesi 202
a) Normal Firelerin Durumu 202
b) Hurda, Döküntü ve İmalat Artıklarının Durumu. 202
c) Çalınan veya Kaybolan Malların Durumu 203
*Çalınan ve Kaybolan Emtialarda K.D.V’nin Durumu 204
Örnek Olay-1 205
C- DEĞERİ DÜŞEN EMTİANIN DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK OLAY 206
Örnek Olay-1 206
D- TMS/TFRS STANDARDINDA STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ (TMS-2 UYGULAMASI) 209
Örnek Olay-1 210
IX- MENKUL KIYMETLER (Madde- 279). 212
A- YASAL DÜZENLEME 212
B- GENEL AÇIKLAMALAR 212
1- 4369 Sayılı Yasa İle Getirilen Değişiklikten Önce Menkul Kıymetlerin Değerlemesi 213
2- 4369 Sayılı Yasa İle Getirilen Değişiklik Hakkında Genel Açıklamalar 214
3- Menkul Kıymet Türleri 215
C- MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEME İŞLEMLERİ 216
1- Alış Bedeli İle Değerlenen Menkul Kıymetler 217
a) Hisse Senetleri 217
Örnek Olay-1 217
aa) Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri. 218
i- Kar Yedeklerinin Sermayeye Eklenmesi Nedeniyle Edinilen Hisse Senetleri 219
Örnek Olay. 219
ii- Sermaye Yedeklerinin Sermayeye Eklenmesi Nedeniyle Edinilen Hisse Senetleri 221
Örnek Olay. 222
bb) Hisse Senetleri Kupon Bedellerinin Durumu. 222
cc) İştirak Hisselerinin Değerlemesi 223
dd) Yatırım Fonu Katılma Belgelerinin Değerlemesi 223
ee) Kar-Zarar Ortaklığı Belgelerinin Değerlemesi. 224
ff) Alış Bedelleri Farklı Olan Aynı Neviden Menkul Kıymetlerin Değerlemesi 225
2- Borsa Rayici İle Değerlenen Menkul Kıymetler (Devlet Tahvili, Hazine Bonoları, Aracı Kuruluş Varantları ve Borsa Yatırım Fonları). 225
Örnek Olay-1 226
3- Dönem Sonuna Kadar Kıst Getirisi Hesaplanmak Suretiyle Değeri Tespit Edilecek Menkul Kıymetler 227
Örnek Olay-1 227
Örnek Olay-2 228
Örnek Olay-3 (Euro Bondların Değerlemesi). 229
4- Repo, Ters Repo İşlemlerinde Değerleme. 231
D- TMS /TFRS’YE GÖRE MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ (TFRS/TMS-9) 232
1- Hisse Senetleri. 232
Örnek Olay-1 232
a) Bedelsiz Hisse Senetleri 234
Örnek Olay-2 234
b) İştirak Hisselerinin Değerlemesi (TMS- 28) . 235
Örnek Olay- 3. 236
2- Yatırım Fonu Katılma Belgelerinin Değerlemesi (TMS-9 Uygulaması). 238
a) Fon Portföyünün En Az Yüzde 51’i Türkiye’de Kurulmuş Bulunan Şirketlerin Hisse Senetlerinden Oluşan Yatırım Fonu Katılma Belgeleri . 238
b) Menkul Kıymet Niteliğine Sahip Olan ve Hisse Senedi Fonu Dışında Kalan Yatırım Fonlarının Katılma Belgeleri 239
c) Menkul Kıymet Niteliğine Sahip Olan ve Borsa Yatırım Fonu Dışında Kalan Yatırım Fonu Katılma Belgeleri 239
*Kıst getiri ile değerlemesi mümkün olanlar 239
*Kıst getiri ile değerlemesi mümkün olmayanlar. 239
Örnek Olay- 4. 240
3- Hazine Bonosu, Devlet Tahvili ve Özel Sektör Tahvillerinin Değerlemesi (TFRS-9 Uygulaması) 241
Örnek Olaylar. 242
*Hazine Bonosuna İlişkin Örnek Olay 242
*Devlet Tahviline İlişkin Örnek Olay. 243
*Kuponsuz Özel Sektör Tahviline İlişkin Örnek Olay 245
4- Kar- Zarar Ortaklığı Belgelerinin TFRS/TMS Göre Değerlemesi (TFRS-9) 247
Örnek Olay. 248
X- YABANCI PARALAR (Madde- 280). 249
A- YASAL DÜZENLEME . 249
B- GENEL AÇIKLAMALAR 249
C- ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR. 250
1- Döviz Cinsinden Avansların Değerlemesi 250
2- Döviz Cinsinden Düzenlenmiş Senetlerde Reeskont 252
D- ÖRNEK OLAYLAR. 252
Örnek Olay-1 (Bankadaki ve Kasadaki Efektif Dövizin Değerlemesi). 252
Örnek Olay-2 (Verilen ve Alınan Avansların Değerlemesi) 254
Örnek Olay-3 (Döviz Cinsinden Düzenlenmiş Senetlerde Reeskont) . 256
E- YABANCI PARALARIN TFRS/TMS’YE GÖRE RAPORLANMASI (TFRS- 9). 257
1- Genel Açıklama 257
2- Kasadaki Dövizin Değerlemesi 258
Örnek Olay-1 (Kasadaki Döviz) 258
3- Bankadaki Dövizlerin Değerlemesi. 260
XI- ALACAKLAR VE BORÇLAR (V.U.K. Madde 281- 285) 261
A- YASAL DÜZENLEMELER . 261
1- Alacaklar (V.U.K. Madde- 281). 261
2- Borçlar (V.U.K. Madde- 285) 261
B- GENEL AÇIKLAMALAR 261
1- Vadeli Mevduat İle Vadesi Ertesi Hesap Döneminde Biten Kredilerin Hesap Dönemi Sonuna Kadar Tahakkuk Eden Faizin Gelir/Gider Kaydedilmesi ve Tevkif Edilen Verginin Durumu 262
2- Senede Bağlı Alacak ve Borçlarda Reeskont . 263
a) Reeskont Ayrılması Şartları 263
b) Reeskont İşlemine Tabi Tutulacak Senetler ve Vadeli Çeklerin Durumu 264
c) Teminata Verilen Alacak Senetlerinde Reeskont Uygulaması. 264
d) Hatır Senetlerinin Reeskonta Tabi Tutulup, Tutulmayacağı 266
e) Alacak Senetlerinde K.D.V. Dahil Tutarı Üzerinden Reeskont Ayrılması 266
f) Tahsili Şüpheli Duruma Düşen Alacaklarda Reeskont 266
g) Avans Niteliğindeki Alacak Senetlerinde Reeskont. 266
h) Reeskont İşleminde Senet Üzerinde Faiz Oranı Bulunmaması Halinde, Senedin Dayanağı Olan Satış (veya Alış) Faturasında Yer Alan Oran Dikkate Alınabilir mi? 267
i) Reeskont Tutarının Hesaplanması ve Muhasebe Kayıtları 268
aa) Reeskont Faizi 268
bb) Reeskont Hesaplama Yöntemi 268
C- TMS/TFRS’YE GÖRE BORÇ VE ALACAK SENETLERİNİN REESKONTU. 269
1- Alacak Senetleri. 270
Örnek Olay-1 270
2- Borç Senetleri 273
Örnek Olay-2 273
XII- İLK TESİS VE TAAZZUV GİDERLERİ, PEŞTEMALLIKLAR VE İTFASI (V.U.K Madde 282- 326) 276
A- YASAL DÜZENLEMELER 276
B- GENEL AÇIKLAMALAR 276
1- İlk Tesis ve Taazzuv Giderlerinin Kapsamı 276
2- İşletmenin Kuruluşu Sırasında Yapılan Kuruluş Giderleri. 276
3- Faaliyeti Devam Eden İşletmelerde Kuruluş Giderleri. 277
4- Örgütlenme Giderleri. 277
5- Özellik Arz Eden Durumlar 278
a) Kuruluş Döneminin Tayini. 278
b) Tecrübe İmalatı Giderlerinin Aktifleştirilip, Aktifleştirilmeyeceği. 278
c) Kısmi Aktifleştirmenin Mümkün Olup, Olmadığı. 278
d) İlk Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Aktifleştirilmesi Halinde, Arızi Karların Durumu 279
e) Faaliyetine Devam Eden İşletmelerde Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 279
f) Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Aktifleştirilmesinin Sadece Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Mümkün Olduğu. 280
C- İLK TESİS VE TAAZZUV GİDERLERİNİN VE PEŞTAMALLIKLARIN AMORTİSMANI 280
D- PEŞTAMALLIKLARIN DEĞERLEMESİ 280
E- İLK TESİS VE TAAZZUV GİDERLERİ VE ŞEREFİYENİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 281
1- İlk Tesis ve Taazzuv Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi. 281
Örnek Olay-1 281
2- Peştamallıkların (Şerefiyenin) Muhasebeleştirilmesi . 282
Örnek Olay-1 282
F- İLK TESİS VE TAAZZUV GİDERLERİNİN VE ŞEREFİYENİN TFRS/TMS STANDARDINA (TMS- 38) GÖRE DEĞERLEMESİ VE RAPORLANMASI. 283
1- İlk Tesis ve Taazzuv Giderlerin Değerlemesi . 283
2- Şerefiye. 284
*Şerefiyenin Ölçülmesinde İşlem Maliyetlerinin Durumu 285
*Şerefiyenin İtfası. 285
*Negatif Şerefiye 286
Örnek Olay-2 . 286
XIII- AKTİF GEÇİCİ HESAPLAR VE PASİF GEÇİCİ HESAPLAR (V.U.K. Madde 283- 287) 287
A- YASAL DÜZENLEMELER 287
B- GENEL AÇIKLAMALAR 287
1- Aktif Geçici Hesap Kıymetleri 287
*Peşin Ödenen Giderler. 288
*Henüz Tahsil Edilmemiş Hasılat. 288
*Ödenmeyen S.G.K. Primlerin Durumu. 288
*Zirai İşletmelerde Henüz Hasadı Gerçekleştirilmemiş Ürünler İçin Yapılan Giderler 289
*Ciro Primleri 290
2- Pasif Geçici Hesap Kıymetleri. 290
C- ÖRNEK OLAYLAR. 291
1- Aktif Geçici Hesaplara İlişkin Örnek Olaylar. 291
Örnek Olay-1 291
Örnek Olay-2 292
2- Pasif Geçici Hesaplara İlişkin Örnek Olaylar. 292
Örnek Olay-1 292
Örnek Olay-2 293
D- AKTİF GEÇİCİ HESAPLAR VE PASİF GEÇİCİ HESAPLARIN TFRS/TMS’DE DURUMU 294
1- Aktif Geçici Hesaplara İlişkin Örnek Olayların TFRS/TMS Açısından Değerlendirilmesi 295
Örnek Olay-1 295
Örnek Olay-2 295
2- Pasif Geçici Hesaplara İlişkin Örnek Olayların TFRS/TMS Açısından Değerlendirilmesi 297
Örnek Olay-1 297
Örnek Olay-2 298
XIV- KASA MEVCUDU VE TAHVİLLER; (V.U.K Madde-284, 286). 298
A- YASAL DÜZENLEMELER . 298
B- GENEL AÇIKLAMALAR 298
1- Kasa Mevcudu. 298
2- İhraç Edilen Tahviller . 299
C- KASA VE İHRAÇ EDİLEN TAHVİLLERİN TFRS/TMS STANDARTLARI AÇISINDAN DEĞERLEMESİ 300
1- Kasa. 300
2- İhraç Edilen Tahviller 301
Örnek Olay-1 301
Örnek Olay-2 303
XV- KARŞILIKLAR (V.U.K Madde-288) 305
A- YASAL DÜZENLEME 305
B- GENEL AÇIKLAMALAR 305
C- ÖRNEK OLAYLAR 306
1- Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlere İlişkin Örnek Olay 306
2- Yasal Sayılan Giderlere İlişkin Örnek Olay 307
D- TFRS/TMS STANDARDINA GÖRE KARŞILIKLAR (TMS- 37). 308
1- Genel Açıklamalar ve Tanımlar 308
2- Karşılıkların Finansal Tablolara Yansıtılması Şartları 309
3- Vergi Mevzuatı İle Karşılaştırma. 311
4- Örnek Olaylar. 314
Örnek Olay-1 314
Örnek Olay-2 315
*Kıdem Tazminatı Karşılığı. 316
Örnek Olay-3 318
XVI- FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE DEĞERLEME (V.U.K. Mükerrer Madde-290) 320
A- YASAL DÜZENLEME 320
B- GENEL AÇIKLAMALAR 322
1- Finansal Kiralama Sayılan İşlemler. 322
a) İktisadi Kıymetin Mülkiyetinin Kira Süresi Sonunda Kiracıya Devredilmesi 323
b) Kiracıya Kira Süresi Sonunda İktisadi Kıymeti Rayiç Bedelinden Düşük Bir Bedelle Satın Alma Hakkı Tanınması. 323
c) Kiralama Süresinin, İktisadi Kıymetin Ekonomik Ömrünün %80’inden Daha Büyük Bir Bölümünü Kapsaması 323
d) Sözleşmeye Göre Yapılacak Kira Ödemelerinin, Bugünkü Değerlerinin Toplamının, İktisadi Kıymetin Rayiç Bedelinin %90’ından Daha Büyük Bir Değeri Oluşturması 323
2- V.U.K’na Göre Taşınmazlarda Finansal Kiralama 324
3- Finansal Kiralamaya Konu İktisadin Kıymetin Aktifleştirilmesi, Değerlemesi ve Amortismana Tabi Tutulması 324
a) Kiralayana İlişkin Düzenlemeler 324
aa) Kira Ödemelerinin Aktifleştirilmesi. 324
bb) İktisadi Kıymetin Değerlemesi. 324
cc) Gelecek Dönemlere Ait Faiz Gelirleri 325
b) Kiracıya İlişkin Düzenlemeler 325
aa) Değerleme Tutarının Saptanması. 325
bb) Amortisman Uygulaması. 325
cc) Anapara ve Faiz Giderlerinin Ayrılması 326
dd) Yurtdışına Ödenen Kira Giderleri Üzerinden Yapılacak Vergi Kesintisi (Stopaj) 326
4- Finansal Kiralamada Faiz ve Kur Farklarının Durumu 326
C- ÖRNEK OLAYLAR (FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİ MUHASEBE KAYITLARI) 327
Örnek Olay-1 328
Örnek Olay-2 333
Örnek Olay-3 (Döviz cinsinden finansal kiralama işlemine örnek) 337
D- FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNİN, BİLANÇO ESASI DIŞINDA DEFTER TUTANLAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE İDARENİN GÖRÜŞÜ 344
1- Genel Açıklamalar. 344
2- İdarenin Görüşü 345
3- Örnek Olay. 346
E- TFRS/TMS’YE GÖRE FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNİN DEĞERLEMESİ 349
1- Genel Açıklamalar. 349
a) Kiralama Süresinin Başlangıcı ve Kiralama Sözleşmesinin Başlangıcı 350
b) Asgari Kira Ödemesi 350
c) Yararlı Ekonomik Ömür ve Yararlı Ömür 350
d) Gerçeğe Uygun Değer (Rayiç Değer) 351
e) Kiralama Konusu Varlığın Garanti Edilmiş Hurda (Kalıntı) Değeri. 351
f) Garanti Edilmemiş Hurda Değer. 351
g) Kira Ödemelerinin Bugünkü Değeri 351
h) Finansal Kiralamaya İlişkin Başlangıç Doğrudan (Direkt) Maliyetler 351
ı) Finansal Kiralama İle İlgili Dipnotlar. 352
2- Kiracı ve Kiralayan Olarak İlk Muhasebeleştirme. 353
a) Kiracı İçin İlk Muhasebeleştirme. 353
Örnek Olay-1 353
b) Kiralayan Açısından Muhasebeleştirme . 354
3- Örnek Olaylar. 355
Örnek Olay-1 355
XVII- ENFLASYON DÜZELTMESİ VE YENİDEN DEĞERLEME ORANI (V.U.K. Mükerrer madde-298, Geçici madde-25) 358
A- YASAL DÜZENLEMELER 358
1- Mükerrer Madde- 298. 358
2- Geçici Madde- 25. 363
B- GENEL AÇIKLAMALAR 365
C- TEMEL KAVRAMLAR VE UYGULANMASI 367
1- Enflasyon Düzeltmesine Tabi Olanlar . 367
2- Enflasyon Düzeltmesi Yapılacak Dönem. 367
3- Enflasyon Düzeltmesini Sona Erdiren Şartlar. 368
4- Enflasyon Düzeltmesi Yapılacak Mali Tablolar. 369
5- Enflasyon Düzeltmesinde Yer Alan Kavramlar ve Açıklamalar 370
a) Parasal ve Parasal Olmayan Kalemler. 370
b) Uygulanacak Düzeltme Katsayıları. 371
c) Parasal Olmayan Kıymetlerin Enflasyon Düzeltmesinde Dikkate Alınacak Tutarlar 371
Örnek Olay. 371
aa) Vergi Usul Kanununun Değerleme Hükümlerine Göre Bulunan Tutarlardan Düşülecek Tutarlar 372
i) Reel Olmayan Finansman Maliyetinin Mahiyeti. 372
Örnek Olay. 372
ii) Reel Olmayan Finansman Maliyeti İhtiva Edebilen Kıymetler. 373
bb) 1.1.2004 Tarihinden Önce Ayrılmış ve Sermayeye İlave Edilmiş Olan Yeniden Değerleme Değer Artış Fonu Gibi Fonlar . 373
d) Özellik Arz Eden Düzeltmeler. 374
1- Menkul Kıymetler 374
a) Hisse Senetlerinin Düzeltilmesi 375
aa) Borsada İşlem Görmeyenler 375
bb) Borsada İşlem Gören Hisse Senetleri 376
cc) Bedelsiz Alınan Hisse Senetlerinin Düzeltilmesi 376
dd) İştirakler 377
ee) Düzeltme Yapılmayacak Menkul Kıymetler veya Mali Duran Varlıklar 377
*Tahvil ve Bonolar 377
*Repo ve Ters Repo İşlemleri. 378
2- Stoklar 378
a) Basit Ortalama Yöntemi. 378
b) Stok Devir Hızı Yöntemi . 379
3- Birikmiş Amortismanların Düzeltilmesi 379
Örnek Olay. 380
4- Düzeltmeye Tabi Tutulan Kıymetlerin Elden Çıkarılması 380
Örnek Olay-1 380
Örnek Olay-2 381
5- Enflasyon Düzeltmesi Uygulanmayan Bir Hesap Döneminden Sonra, Enflasyon Düzeltme Şartlarının Yeniden Oluşması 381
D- ENFLASYON DÜZELTMESİ GÜNDEME GELDİĞİNDE, MÜKELLEFLER TARAFINDAN GÖZÖNÜNDE BULUNDURMASI GEREKEN YARGI KARARLARI (VERGİ MAHKEMESİ KARARI- DANIŞTAY KARARI) VE KARARLARA İLİŞKİN YAZILMIŞ MAKALELER 382
1- Vergi Mahkemesi Kararına İlişkin Makalemiz. 382
2- Danıştay Kararına İlişkin Makalemiz. 387
DOKUZUNCU BÖLÜM
AMORTİSMANLAR
I- MEVCUTLARDA AMORTİSMAN . 391
A- AMORTİSMAN MEVZUU (V.U.K. Madde- 313) 391
1- Genel Açıklamalar. 391
2- Amortisman Ayırmak İçin Gerekli Yasal Şartlar. 391
a) İşletmede Bir Yıldan Fazla Kullanılması 391
b) Yıpranmaya, Aşınmaya veya Kıymetten Düşmeye Maruz Bulunması 391
*Boş Arsa ve Arazilerde Amortisman. 393
*Tablo, Heykel, Sanat Eserlerinde Amortisman. 393
c) Envantere Dahil Olma 394
d) Değeri Belirli Bir Tutarı Aşmayan Alet, Edevat ve Demirbaşların Amortismanı 397
B- AMORTİSMAN HESAPLARI( V.U.K. Madde- 321) 398
1- Genel Açıklama 398
2- Amortisman Hesaplama Yöntemleri 399
*Direkt Yöntem. 399
Örnek Olay. 399
*Endirekt Yöntem. 399
C- AMORTİSMAN USULLERİ. 400
1- Normal Amortisman Usulü (V.U.K. Madde- 315) 400
a) Genel Açıklama 400
b) Örnek Olay. 401
2- Azalan Bakiyeler Usulü (V.U.K Mükerrer Madde- 315) 401
a) Genel Açıklama 402
b) Örnek Olay. 402
3- Madenlerde Amortisman; (V.U.K Madde- 316). 403
a) Genel Açıklama 403
b) Amortisman Oranının Belirlenmesi. 404
c) Diğer Hususlar 405
aa) Maden İşletmesinde Kuyu, Ocak, Galeri, Yol ve Benzeri Tesislerin Amortismanı 405
bb) Maden İşletmesinde Kullanılan Taşınabilir Sabit Kıymetlerin Amortismanı 405
Örnek Olay. 406
4- Fevkalade Amortisman; (V.U.K. Madde- 317). 406
http://www.gib.gov.tr/clear.gifa) Genel Açıklama 406
b) Fevkalade Amortisman Uygulaması Yapılabilecek Haller. 407
aa) Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Doğal Afetler Nedeniyle Değer Kaybına Uğraması 407
bb) Teknolojik Gelişmeler Nedeniyle Fevkalade Amortisman Uygulaması 408
cc) Cebri Çalışma Nedeniyle Fevkalade Amortisman Uygulaması. 409
c) Fevkalade Amortisman Ayrılmasında Özellik Arz Eden Durumlar. 410
aa) Fevkalade Amortismandan Sonra Kalan Bakiyenin İtfası. 410
Örnek Olay. 410
bb) Arıza ve Kaza Neticesinde Kıymetini Kaybeden Makinelerin Durumu 412
cc) Sigortadan Tazminat Alınması Hali 412
Örnek Olay. 413
dd) Afet Yüzünden Değer Kaybına Uğrayan Sabit Kıymet İçin Önceki Yıllarda Amortisman Ayrılmamış veya Düşük Nispetle Amortisman Ayrılması. 414
ee) Fevkalade Amortismana İlişkin Örnek Özelgeler. 414
D- AMORTİSMAN USULÜNÜ SEÇME BAKIMINDAN (V.U.K. Mükerrer Madde- 320) 415
1- Genel Açıklama . 416
2- Azalan Bakiyeler Usulünü Seçmiş Bir Mükellefin, Hangi Yılda Normal Amortisman Usulüne Geçmesi Vergi Yönünden Avantajlıdır? 416
3- Yayımlanmış Bir Makale. 417
E- AMORTİSMAN UYGULAMA SÜRESİ. 420
a- Nispet Bakımından. 420
b- Süre Bakımından. 420
1- Genel Açıklama 420
2- Amortismanın Herhangi Bir Yıl Ayrılmaması veya Eksik Ayrılması 421
3- İktisadi Kıymetin Değerini ve Ömrünü Artıran Giderler 422
4- Gayrimenkullerde Maliyete Eklenen Giderlerin İtfası . 422
5- Kıst Amortisman Uygulaması . 423
Örnek Olay-1 (Normal Amortisman Usulünde Kıst Uygulaması). 423
Örnek Olay- 2 (Azalan Bakiyeler Usulünde Kıst uygulaması) 424
F- GAYRİ MADDİ HAKLAR 434
1- Lisans ve Bilgisayar Yazılım Programları. 435
2- Franchise Ödemeleri . 436
3- Sinema Filmlerinde Amortisman Uygulaması 437
G- AMORTİSMAN UYGULAMASINDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR 438
1- Amortisman Süresi Dolmadan Hurdaya Ayrılan İktisadi Kıymetlerin Durumu. 438
Örnek Olay. 438
2- Faaliyetin Durdurulması Halinde Amortisman. 439
Örnek Olay. 440
3- Devir Halinde Amortisman Uygulaması . 442
Örnek Olay. 443
4- Ferdi Bir İşletmenin Sermaye Şirketince Devralınması 443
5- Birleşme Halinde Amortisman 444
6- Tam Bölünme ve Kısmi Bölünme Halinde Kıst Amortisman Uygulaması. 444
7- Satış Yılında Amortisman Ayrılabilir mi? . 445
8- Dar Mükellef Kurumların Belirli Bir İşle İlgili Olarak Türkiye’ye Getirdiği İktisadi Kıymetler 452
II- AMORTİSMANA TABİ MALLARIN SATILMASI VE YENİLEME FONU UYGULAMASI (V.U.K. madde- 328) 453
A- GENEL AÇIKLAMALAR 453
B- UYGULAMA ESASLARI. 453
C- YENİLEME FONUNUN OLUŞTURULMASI VE UYGULANMASI. 455
1- Geçici Vergi Dönemlerinde Fonun Uygulanması 456
2- Aynı Yıl İçinde Yeni Bir Amortismana Tabi İktisadi Kıymetin Alınması Durumunda Yenileme Fonunun Uygulanması. 456
*Gelir İdaresinin Görüşü 456
*Fonun Oluşturulduğu Hesap Döneminde Sabit Kıymet Satın Alınması Halinde de, Fon Uygulaması Geçerlidir Görüşü. 457
*Görüşümüz. 458
Örnek Olay. 458
D- İŞİN TERK, İŞLETMENİN DEVRİ VEYA TASFİYESİ DURUMLARINDA YENİLEME FONU UYGULAMASI 460
*Ölüm Halinde Yenileme Fonunun Durumu. 460
*1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğindeki Düzenleme. 460
*Kurumlarda Birleşme ve Devir Halinde Yenileme Fonu 460
*Kurumlarda Nevi (Tür) Değişikliği Halinde Yenileme Fonu Uygulaması 462
III- AMORTİSMANA TABİ MALLARIN SİGORTA TAZMİNATI (V.U.K. Madde-329). 462
A- GENEL AÇIKLAMALAR 462
IV- SABİT KIYMET YENİLEME FONU İLE İLGİLİ ÖRNEK OLAYLAR 464
Örnek Olay-1 464
Örnek Olay-2 466
Örnek Olay-3 (Geçmiş Yıllarda Amortisman Ayrılmayan veya Eksik Amortisman Ayrılan Sabit Kıymetin Satışı İle İlgili Olarak Yenileme Fonu). 469
V- TFRS/TMS’DE AMORTİSMAN AYRILMASI (TMS-16 STANDARDINDA UYGULAMA) 472
A- GENEL AÇIKLAMALAR 472
*Amortismana Tabi Tutar ve Amortisman Dönemi. 472
*Amortisman Yöntemleri . 473
a- Doğrusal Amortisman Yöntemi (Normal Amortisman). 473
b- Azalan Bakiyeler Yöntemi. 473
c- Üretim Miktarı Yöntemi. 473
B- V.U.K. İLE TFRS/TMS-16 STANDARDINDA AMORTİSMAN AYIRMANIN KARŞILAŞTIRILMASI 474
C- ÖRNEK OLAYLAR. 475
Örnek Olay-1 475
Örnek Olay-2 (Maddi Duran Varlığı Parçalara Ayırarak Amortisman Ayırma). 476
Örnek Olay-3 (Üretim Miktarına Göre Amortisman Ayırma) 478
Örnek Olay-4 (Azalan Bakiyeler Usulüne Göre Amortisman) . 480
Örnek Olay-5 (Maddi Duran Varlığın Kredi İle Alınması) 482
VI- ALACAKLARDA VE SERMAYEDE AMORTİSMAN 486
A- DEĞERSİZ ALACAKLAR (V.U.K. Madde- 322) 486
1- Genel Açıklamalar. 486
*Değersiz Alacak Yazabilecek Olan Mükellefler. 486
*Değersiz Alacak Yazmanın Şartları 486
*İflas Takibi Neticesinde Düzenlenen Aciz Vesikası. 487
*Değersiz Alacak Yazma Zamanı. 488
2- Yayınlanmış Bir Makale 489
“Arsa Sahibinden, Daire Teslimlerinde Tahsil Edilmek Durumunda Bulunulan K.D.V’nin, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesine Göre Tahsil Edilmemesi, K.D.V’yi Değersiz Alacak Kılar mı?’’. 489
3- Danıştay Kararları ve Özelgeler 495
a) Özelgeler 495
b) Danıştay Kararları 497
4- Örnek Olay. 497
5- TFRS/ TMS Standardında Değersiz Alacaklar (TFRS-9) 498
Örnek Olay-1 499
B- ŞÜPHELİ ALACAKLAR( V.U.K. Madde- 323) . 499
1- Genel Açıklamalar. 500
*Alacak Ticari ve Zirai Bir Kazancın Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İle İlgili Olmalıdır 500
*Alacak Dava veya İcra Safhasında Bulunmalı veya Alacak Dava ve İcra Takibine Değmeyecek Derecede Küçük Olmalıdır 501
*Karşılık, Teminatsız Kalan Kısım İçin Ayrılır. 502
*Bilanço Esasında Defter Tutulması ve Şüpheli Alacak Karşılığı Ayrılacak Tutar 505
2- Şüpheli Alacaklar Karşılığı Ayrılmasında Özellik Arz Eden Durumlar 505
*Geçici Vergi Dönemlerinde Şüpheli Alacak Karşılığı Ayrılması. 505
*Karşılığın Ayrılacağı Dönem 506
*Kamu Kuruluşlarından Olan Alacaklar, Şüpheli Alacak Uygulaması Açısından Teminatlı Alacak Olarak Değerlendirilip, Değerlendirilmeyeceği. 506
*Holding ve Bağlı Kuruluşlar Arasındaki Alacaklar ve Şüpheli Alacak Uygulaması 508
*Konkordato Halinde Şüpheli Alacak Karşılığı Uygulaması 508
*İflas Halinde Şüpheli Alacak Karşılığı Uygulaması 509
*İflas Ertelemesi Hükümleri Kapsamında Dava ve İcra Takibine Konu Edilemeyen Alacaklar Hakkında Şüpheli Alacak Karşılığı Ayrılıp, Ayrılmayacağı 511
*Yurt Dışından Olan Alacaklar 513
3- Konuya İlişkin Özelgeler 513
*Alacağın Döviz Cinsinden Bir Alacak Olması Durumunda, Kur Farkı İçin Karşılık Ayrılabilir 514
Örnek Olay- 1. 514
Örnek Olay- 2. 516
*Hesaplanan Katma Değer Vergisi İçin Şüpheli Alacak Karşılığı Ayrılıp, Ayrılmayacağı 517
*Şüpheli Alacak Karşılığı Ayrılmadan Önce, Alacak Değersiz Alacak Olarak Nitelendirilerek Zarar Olarak Dikkate Alınamaz. 518
4- Konuya İlişkin Danıştay Kararları 518
5- Örnek Olaylar. 520
Örnek Olay- 1. 520
Örnek Olay- 2. 522
6- TFRS/TMS Standardında Şüpheli Alacaklar (TFRS-9, TMS-39) 524
a) Genel Açıklamalar. 524
b) Vergi Usul Kanunu İle TFRS/TMS’nin Karşılaştırılması 525
c) Örnek Olay. 526
C- VAZGEÇİLEN ALACAKLAR (V.U.K. Madde- 324) 530
1- Genel Açıklamalar. 530
*Konkordato veya Sulh Yoluyla Vazgeçilen Alacaklar Borçlunun Defterlerinde Özel Bir Karşılık Hesabına Alınmalıdır 530
*Vazgeçilen Alacağın Özel Karşılık Hesabında Bekletilme Süresi Üç Yıldır 531
*Özel Karşılık Hesabının Muhteviyatı Alacaktan Vazgeçildiği Yılın Sonundan Başlayarak Üç Yıl İçinde Zararla İtfa Edilmediği Takdirde Kar Hesabına Naklolunur. 531
2- Vazgeçilen Alacak Uygulamasına İlişkin Özel Durumlar 532
*Vazgeçilen Alacağın Belgelenmesi. 532
*Vazgeçilen Alacaktan Bekleme Süresi İçinde Geçmiş Yıl Zararı Mahsup Edilemez 534
*Geçici Vergi Uygulamasında Vazgeçilen Alacaklar 534
*İşin Terki, Devir ve Veraset Yoluyla İntikalde Bekleme Süresi. 535
3- Konuya İlişkin Örnek Özelgeler. 535
4- Örnek Olaylar. 536
Örnek Olay-1 536
5- TFRS/TMS’de Vazgeçilen Alacaklar (TFRS-9 Uygulaması) 538
a) Genel Açıklamalar 538
b) V.U.K. İle Karşılaştırılması 539
c) Örnek Olay 539
D- SERMAYENİN İTFASI (V.U.K. Madde- 325). 540
1- Genel Açıklamalar. 540
*İmtiyaz Sözleşmesi - İmtiyazlı İşletme. 540
*4446 ve 4493 Sayılı Kanunlar Sonrası Durum 541
*Bedelsiz Devir 542
*Sözleşmede Sermaye İtfasına İlişkin Hüküm Bulunmalıdır 542
2- Amortisman Tutarının Hesaplanması 542
3- İmtiyazlı İşletmelerde Sabit Kıymet Amortismanı . 543
4- Sermayenin Amortismanına İlişkin Örnek Olay ve Muhasebe Kayıtları. 544
5- Sermayenin İtfası’ının TFRS/TMS Açısından Değerlendirilmesi. 546
a) Genel Açıklamalar. 546
b) İmtiyaz Sözleşmesinin Bedelinin Muhasebeleştirilmesi ve Ölçülmesi 547
c) İmtiyaz Sözleşmesi Gereği, İşletmeci Tarafından Meydana Getirilen ve Maddi Olmayan Duran Varlık Olarak Adlandırılan Varlığın Amortismanı (İtfası) 549
d) Örnek Olay. 550
KAYNAKÇA. 557
