Anayasa Hukuku Çalışma ve Pratik Kitabı

Dr. Öğr. Üyesi Ferhat USLU

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ… VII
İÇİNDEKİLER IX
I. CEVAPLANDIRILMIŞ METİN SORULARI 1
A. ANAYASA HUKUKU GENEL ESASLAR 1
1. Üniter, Federal ve Bölgeli Devlet Biçimleri Arasındaki Farklar Hakkında
Bilgi Veriniz? 1
2. Yetki Genişliği İlkesi ve Merkezi-Üniter Devlet Kavramları Hakkında Bilgi
Veriniz? 2
3. Katı ya da Sert Anayasa Kavramı Hakkında Bilgi Veriniz? 4
4. Anayasal Örf Kavramı Hakkında Bilgi Veriniz? 6
5. Hakların Devlete Yüklediği Negatif ve Pozitif Yükümlülükler Hakkında Bilgi Vererek, Bu Sınıflandırmanın Yerindeliğini Tartışınız? 7
6. Temel Hak ve Özgürlüklerin Anayasa Metinlerindeki Konumlandırılışları Bağlamında Liberal Burjuva ve Marksist Anayasaları Hakkında Bilgi
Veriniz? 8
7. Devletin Kökeni Hakkında İleri Sürülen Teorileri Sayarak, Devleti
Oluşturan Kurucu Unsurları Hakkında Bilgi Veriniz? 9
8. Tek İsimli İki Turlu Çoğunluk Seçim Sisteminin Özellikleri ve Bu Seçim
Sisteminin Siyasi Sonuçları Hakkında Bilgi Veriniz? 11
9. Seçim Barajı ve Barajın Anayasaya Aykırılığı Sorunu Hakkında Bilgi Veriniz?
............................................................................................................... 12
10. Yargı Birliği İlkesi ve Türkiye’nin Askeri Yargı Düzeni Hakkında Bilgi
Veriniz? 18
11. Uluslararası Sözleşmelerin Türk Hukukundaki ve Normlar
Hiyerarşisindeki ya da Kurallar Kademelenmesindeki Yeri Hakkında Bilgi
Veriniz? 30
12. “Yasama Yetkisinin Devredilmezliği İlkesi” ve Bu İlkenin İstisnaları
Hakkında Bilgi Veriniz? 33
13. Maddi Kanun ve Şekli Kanun Ayrımı Hakkında Bilgi veriniz? 36
14. “Anayasanın Üstünlüğü ve Bağlayıcılığı” ve “Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü” İlkeleri Hakkında Bilgi Veriniz? 37
15. “Devletin Hukuki Kişiliği” Kavramından Ne Anlıyorsunuz? Açıklayınız? . 40
16. Siyasi İktidarın Kaynağına İlişkin Teokratik Görüşlerle Demokratik
Görüşler Arasındaki Temel Farklar Hakkında Bilgi veriniz? 41
17. “Emredici Vekâlet” ve “Temsili Vekâlet” Kavramları Hakkında Kısaca Bilgi Vererek, Bu Kavramların Hükûmet Sistemleriyle İlişkisini Tartışınız? 42

18. Amerika ve Avrupa Modeli Anayasallık Denetimi Hakkında Genel Hatlarıyla Bilgi Veriniz? 44
19. “Millet” ve “Devlet” Kavramları Arasındaki İlişkiyi Tartışınız? 46
20. “Egemenliğin” Devletin Bir Niteliği Olup Olmadığını Tartışınız? 46
21. Siyasi İktidarın Nitelikleri ve “Egemenlik” Kavramı Hakkında Bilgi Veriniz?
................................................................................................................47
22. Asli Kurucu İktidar Hakkında Bilgi Veriniz? 49
23. Tali Kurucu İktidar Hakkında Bilgi Veriniz? 50
24. Siyasi Partilerin İşlevleri Hakkında Bilgi Veriniz? 53
25. Siyasi Parti Sistemleri Hakkında Bilgi Veriniz? 55
26. Kitle Partileri Hakkında Bilgi Veriniz? 57
27. Baskı Grupları Hakkında Bilgi Veriniz? 58
28. Baskı Gruplarının Genel Sınıflandırılması Hakkında Bilgi Veriniz? 59
29. “Devlet” Hakkında Kısaca Bilgi Vererek, Devletin “Kurumlar Kurumu
Olması”nı Açıklayınız? 60
30. Devletin Kökeni ve Doğuşu Hakkında Kısaca Bilgi Veriniz? 61
31. “Müzakereci Demokrasi” Kavramı Hakkında Bilgi Veriniz? 62
32. “Demokrasi Azınlıkların Haklarını Korur, İsteklerini Değil” Sözünden Ne
Anlıyorsunuz? Açıklayınız? 65
B. TÜRK ANAYASA HUKUKU 68
1. Sened-i İttifak’ın Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri İçindeki Anlam ve Önemi Hakkında Bilgi Veriniz? 68
2. Osmanlı-Türk Anayasalarının İlki Olan 1876 Kânûn-i Esâsî Hakkında Kısaca
Bilgi Veriniz? 69
3. 1876 Kânûn-i Esâsî’deki Yasama Organı Hakkında Bilgi Veriniz? 71
4. 1876 Kânûn-i Esâsî’ye Göre Kanun Yapma Usulü Hakkında Bilgi Veriniz? 73
5. 1876 Kânûn-i Esâsî’deki Yürütme Organı Hakkında Bilgi Veriniz? 74
6. 8 Ağustos 1909 Tarihli Anayasa Değişikliğinin 1876 Kânûn-i Esâsî’nin Hükûmet Sistemine İlişkin Düzenlemelerinde Meydana Getirdiği
Farklılıklar Hakkında Bilgi Veriniz? 76
7. 1876 Kânûn-i Esâsî’deki Yargı Organı Hakkında Bilgi Veriniz? 78
8. 1876 Kânûn-i Esâsî’deki Hak ve Özgürlükler Hakkında Bilgi Veriniz? 79
9. 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu Döneminde Yargı Kuvveti ile Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Anayasal Düzenlemeler Hakkında Bilgi Veriniz? 80
10. 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun Öngördüğü Demokrasi Anlayışı Hakkında Bilgi Vererek, Anayasanın Böyle Bir Demokrasi Anlayışını
Benimsemiş Olmasının Nedenlerini Tartışınız? 82
11. 1961 Anayasası’nın Temel Siyasi Felsefesi ve Getirdiği Başlıca Yenilikler Hakkında Bilgi Veriniz? 85

12. 1961 Anayasası’nda Parlamenter Hükûmet Sisteminin İşleyişini
Güçleştiren Olgular Hakkında Bilgi Veriniz? 87
13. 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası’nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş
Süreçlerindeki Farklılıklar Hakkında Bilgi Veriniz? 89
14. 1982 Anayasası’nın Başlıca Özellikleri Hakkında Bilgi Veriniz? 91
15. 1982 Anayasası’nın Başlangıç Bölümü’nün Hukuksal Niteliği Hakkında
Bilgi Veriniz? 96
16. Sosyal Devlet İlkesi Hakkında Bilgi Veriniz? 104
17. “Cumhuriyet” ve “Demokratik Cumhuriyet” Kavramları Hakkında Bilgi
Veriniz? 105
18. Bekletici Sorun (Mesele-i Müstehire) ve Ön Sorun (Mütekaddim Mesele) Kavramları Hakkında Bilgi Veriniz? 107
19. Lâiklik İlkesi ve Türkiye Anayasa Mahkemesi’nin Lâiklik İle Din ve Vicdan Hürriyeti Arasındaki İlişki Konusunda Benimsediği Ölçütler Hakkında Bilgi Veriniz? 111
20. “Yasama Sorumsuzluğu” ile “Yasama Dokunulmazlığı” Arasındaki Farklar Hakkında Bilgi Veriniz? 112
21. Rasyonelleştirilmiş Parlamentarizm Kavramı Hakkında Bilgi Veriniz? 115
22. Olağanüstü Hallerde Çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler Üzerindeki Denetim Hakkında Bilgi Veriniz? 119
23. Olağanüstü Hallerde Çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler Üzerindeki Yargısal Denetim ve Anayasa Mahkemesi’nin Bu Tür Kanun Hükmünde Kararnameler İle İlgili Olarak Geliştirdiği Ölçütler Hakkında Bilgi Veriniz? 121
24. Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü Hakkında Genel Olarak Bilgi Veriniz? 126
25. Somut Norm Denetimi Hakkında Bilgi Veriniz? 128
26. Temel Hak ve Özgürlüklerin Askıya Alınması Rejiminin Unsurları
Hakkında Bilgi Veriniz? 131
27. Anayasa Mahkemesi’nin Yapısı Hakkında Bilgi Veriniz? 132
28. Anayasa Mahkemesi’nin Görev ve Yetkileri Hakkında Bilgi Veriniz? 133
29. Anayasa Değişikliklerine İlişkin Kanunların Yargısal Denetimi Hakkında
Bilgi Veriniz? 136
30. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararlarının Yargısal Denetimi Hakkında
Bilgi Veriniz? 138
31. Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin Cumhurbaşkanı Tarafından
Yenilenmesinin Şartları Hakkında Bilgi Veriniz? 140
32. Siyasi Partiler Kanunu’na Göre Siyasi Partilerin Milletvekili Genel
Seçimlerinde Aday Belirleme Yöntemleri Hakkında Bilgi Veriniz? 141
33. Siyasi Partilerin Tüzel Kişilik Kazanması ve Kaybetmesi Hakkında Bilgi
Veriniz? 142

34. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılmasının Genel Sınırlandırma ya da Özel Sınırlandırma Sebeplerine Bağlı Olarak Yapılmasının, Temel Hak ve Özgürlüklere Etkilerini Tartışınız? 144
II. PRATİK ÇALIŞMALAR 147
A. ANAYASA HUKUKU GENEL ESASLAR 147
1. Anayasa Kavramı ve Normlar Hiyerarşisi 147
2. Siyasi İktidarın Kurumsallaşması, Devlet ve Devletin Unsurları 150
3. Kurucu İktidar, Asli Kurucu İktidar ve Tali Kurucu İktidar 153
4. Kurucu Meclis, Kurucu Referandum ve Plebisit 154
5. Devlet Şekilleri, Üniter Devlet, Federal Devlet ve Bölgeli Devlet 156
6. Demokrasi, Demokratik Toplum ve Çoğulcu ve Özgürlükçü Demokrasi .161 7. Devlet, Devletin Kriteri ve Egemenlik 162
8. Hukuk Devleti Kavramı ve Hukuk Devletinin Unsurları 164
9. Türkiye’de Uygulanan Seçim Sistemi ve Seçim Barajı 167
10. Anayasa Mahkemesi Başkanı’nın 27 Nisan 2015 Tarihli Konuşmasından
Bazı Bölümler 171
B. TÜRK ANAYASA HUKUKU 180
1. Parlamenter Muafiyetler ve Yasama Dokunulmazlığı 180
2. Siyasi Parti Kapatma Davası 186
3. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Bakanlar Kurulunu Denetleme Araçları- Gensoru 189
4. Parlamenter Hükûmet Sistemine Göre Hükûmetin Kurulması 192
5. Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemine Göre Yürütmenin Göreve
Başlaması 199
6. Olağanüstü Hal İlan Edilmesi 208
7. 1961 ve 1982 Anayasalarının İkinci Maddeleri 215
8. 1982 Anayasası’nın Sınıflandırılması 1982 Anayasası’nda “Anayasanın
Üstünlüğü İlkesi” 220
9. 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarında “Laiklik İlkesi” 228
10. 1982 Anayasası’nda “Seçimlerin Yenilenmesi” 244
III. 1982 ANAYASASI’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 255
IV. 9 TEMMUZ 2018 TARİHİNDE TAMAMEN YÜRÜRLÜĞE GİREN ANAYASA
DEĞİŞİKLİĞİ 259
A. Değişiklik Metni 259
B. Değerlendirilmesi 276
1. Genel Gerekçe 276
2. Madde Gerekçeleri 278
3. Karşılaştırmalı Maddeler 281
V. TÜRKİYE CUMHURİYETİ 1982 ANAYASASI 357
VI. ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR 507

VII. DOĞRU/YANLIŞ ŞEKLİNDE CEVAPLANDIRILABİLECEK SORULAR 569
KAYNAKLAR 645
YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ VE YAYINLARI 647