Ceza Muhakemesi Hukuku

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sekizinci Basıya Önsöz 5
Yedinci Basıya Önsöz 7
Altıncı Basıya Önsöz 9
Beşinci Basıya Önsöz 11
Dördüncü Basıya Önsöz 13
Üçüncü Baskıya Önsöz 15
Kısaltmalar 75
BİRİNCİ KİTAP:
GENEL HÜKÜMLER
BİRİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ
§ 1. CEZA MUHAKEMESİNİN GAYESİ 77
I. Ceza Muhakemesinin Tarihçesi ve Gaye Açısından Geçirdiği Safhalar 77
1. Ceza Muhakemesinin Gayesi 77
2. Suçlunun Cezalandırılması Gayesi 78
3. Sanığın Korunması Gayesi 78
4. Maddi Gerçeğin Araştırılması Gayesi 79
II. Maddi Gerçeğin İnsan Haklarına Saygılı Bir Şekilde Araştırılması 80
§ 2. CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞME YÖNÜ 81
I. Temel Haklarla İlgili İlkeler ve Ölçülülük 81
1. Temel Hakların Korunması 81
a. Toplumun Korunması 81
b. Temel Haklar 81
2. Menfaatlerin Dengelenmesi 81
a. Suçsuzluk Karinesi 81
b. Humanizm 82
3. Ceza Muhakemesinin Temel İlkeleri 82
a. Yapıya İlişkin İlkeler 82
aa. Adil Yargılanma Hakkı 82
ab. Hakim Bağımsızlığı 83
ac. Hakimlerin Güvence Sahibi Olmaları 83
ad. Kendisi Aleyhine Delil Vermeme Hakkı (nemo tenetur) 83
ae. Sanığın Süjelik Konumu 83
b. Soruşturma Evresine İlişkin İlkeler 83
ba. Araştırma Mecburiyeti İlkesi 83
bb. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi 83
bc. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 84
c. Kovuşturma Evresine İlişkin İlkeler 84
ca. Maddi Gerçeğin Re’sen Araştırılması İlkesi 84
cb. Delillerin Doğrudanlığı İlkesi 84
cc. Vicdani Delil Sistemi 84
cd. Şüpheden Sanık Faydalanır İlkesi 84
ce. Sözlülük İlkesi 85
cf. Duruşmanın Açıklığı İlkesi (Aleniyet) 85
cg. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 85
ch. Ne Bis in Idem İlkesi 85
d. Amaca İlişkin İlkeler 85
da. Toplumsal Barışı Sağlamak ve Toplumu Eğitmek Amaçları 85
db. Hakların Kötüye Kullanılmaması İlkesi 86
dc. Usul Ekonomisi 86
dd. Ceza Muhakemesinin Etkinliği 86
II. Ceza Muhakemesinin Gelişme Yönü 86
1. Mukayeseli Hukuktaki Reform Önerileri 86
2. Bizdeki Gelişmeler 87
İKİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN YAPISI
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ NORMLARI 89
I. Normların Görevi 89
1. Hukuk Normları ve Hukuk Düzeni 89
2. Hukukî Değerlendirme (Tavsif) 90
3. Hukukî Değer Hükmünün Verilişi 90
4. Hukuk Normlarının Yansıttığı Değer 91
5. Muhakeme Hukuku Normları 92
6. Ceza Muhakemesi Hukuku Normu ve Suç Hukuku Normu Arasındaki Fark 92
II. Normların Kaynakları 93
1. Yazılı Hukuk: Mevzuat 93
a. Anayasa 94
b. Uluslararası Sözleşmeler 94
c. Kanun ve Ceza Muhakemesi Normlarının “Kanunîliği” 95
2. Norm Kaynağı İdarî İşlemler (Yönetmelik vs) 95
a. Norm Kaynağı İdarî İşlemler 95
b. KHK’lar 96
c. OHAL KHK’ları 96
d. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 97
e. Bakanlar Kurulunun Tüzük ve Yönetmelikleri 97
f. Bakanlık Yönetmelikleri 97
g. Genelgeler 98
3. Yazılı Olmayan Hukuk 99
4. Hakimlerin Yarattığı Hukuk 99
5. Bilimsel Hukuk 100
III. Normların Uygulanabilirliği 101
1. Yürürlük 101
2. Geçerlik 102
3. Normun Anayasaya Aykırılığının Yaptırımı: Butlan 103
IV. Normların Zaman Bakımından Uygulanması 104
1. Zaman Bakımından Uygulanma 104
2. Muhakeme–Dışı Kanunların Zaman Bakımından Uygulanırlığı 105
3. Muhakeme Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanırlığı 105
4. Derhal Uygulanırlık Kuralının İstisnası 106
a. Kesinleşmiş Kararlar Bakımından Uygulanma 107
b. Şikayette Uygulanma 107
c. Görev Değişikliğinde Uygulama 107
d. Usul İşlemleri Bakımından Uygulanma 107
V. Yer Bakımından Uygulanırlık 108
1. Mülkilik Prensibi 108
2. Mülkilik Prensibinin İstinasları 108
3. Mahkeme Kararlarının Karşılıklı Olarak Tanınması 108
4. Delillerin Eşdeğerliği Sorunu 109
5. Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu 109
VI. Normun Yorumlanması 109
VII. Muhakeme Normlarına Aykırılığın Yaptırımı 111
§ 4. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 112
I. Hukukî İşlem, Muhakeme İşlemi ve Ceza Muhakemesi İşlemi 112
II. Muhakeme İşlemleri 112
III. Hukukî Değer 113
IV. Hukukî İşlemin Subjektif ve Objektif Unsurları 113
V. İşlemin Dil Şartı 114
VI. İşlemin Süre Şartı ve Eski Hale Getirme 114
1. Süreler 114
a. İşlemin Yapılması Bakımından Süreler 114
b. Tayin Eden Bakımından Süreler 115
c. Sürelerin Uzaması 116
d. Süreye Uyma 117
2. Eski Hale Getirme 118
a. Eski Hale Getirme Kavramı 118
b. Yoklukta Yapılan Duruşmadan Sonra Eski Hale Getirme 119
c. Eski Hale Getirme Dilekçesi 119
d. Eski Hale Getirme İstemi Üzerine Verilen Karar 120
VII. İşlem Türleri 121
1. Sözlü ve Yazılı İşlemler 121
2. Hareketli İşlemler ve Fikri İşlemler 124
3. Açık İşlemler 124
4. Gizli İşlemler 125
5. Elektronik İşlemler 125
a. UYAP Sistemi 125
b. SEGBİS Sorgusu 127
6. Araştırma, Soruşturma ve Koruma İşlemlerine Ait Tutanaklar 127
a. Tutanak Kavramı 127
b. Savcı Tutanakları 128
c. Soruşturma Evresinin Gizliliği ve Tutanak 128
d. İfade ve Sorgu Tutanakları 128
e. Adli Kolluk İşlemlerinin Tutanakları 129
f. Adli Kolluğun Fezleke Düzenlemesi Sorunu 129
g. Duruşma Tutanağı 129
h. Sair Muhakeme İşlemlerine Ait Tutanaklar 130
VIII. İşlemlerin Taraflara Bildirilmesi 130
1. İşlemlerin Açıklanması 130
a. Doğrudan Bildirme 130
aa. Tefhim 130
ab. Tevdi 131
ac. Sair Doğrudan Doğruya Bildirmeler 131
b. Vasıtalı Bildirme–Tebliğ 131
c. Telefon, Elektronik Posta İle Yapılan Çağrı 133
d. Bildirimdeki Hukuka Aykırılıklar 134
2. Mahkeme Başkanının Yaptığı ve Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 134
a. Mahkeme Başkanı Veya Hakim Tarafından Yapılan Tebligat 134
b. Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 134
3. Muhakeme İşlemi İle İlgili Görüş Bildirme Hakkı 135
4. Dosya 136
IX. Muhakeme Hukuku Yaptırımlarının Çeşitleri 137
1. Hukuk Bakımından Yokluk 137
2. Hak Düşümü 139
3. Butlan 140
4. Kabul Edilmezlik 141
X. Aykırılıkların Giderilmesinin Çeşitleri 141
1. Geçer Sayma 142
2. Değiştirme 142
3. Aykırılık Kaldırmak Suretile İşlemin Muhafazası 142
4. Geri Alma 143
5. Bozma Veya İptal 143
6. Islâh 143
7. Yenileme 144
§ 5. CEZA MUHAKEMESİNİN KONUSU: YARGILANACAK UYUŞMAZLIK 144
I. Yargılanacak Uyuşmazlığın Nitelikleri 144
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sınırlarının Belirtilmesi 144
2. Yargılanacak Uyuşmazlığın Şüphelilik Özelliği 145
3. Yargılanacak Uyuşmazlığın Somut Olması 146
4. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sorumluluğu Gerektirmesi 146
5. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesinin Sonuçları 147
II. Uyuşmazlıklar Arasında Bağlantı 149
1. Bağlantı Kavramı 149
2. Bağlantının Sonuçları 150
III. Muhakemelerin Birleştirilmesi 150
1. Birleştirme Kavramı 150
a. Birleştirme Kararı 150
b. Birleştirme Uyuşmazlığı 150
c. Muhakemelerin Aynı Evrede Olması Kuralı 151
d. Birleştirmenin Faydası 151
e. Birleştirmenin Sakıncaları 151
2. Birleştirmenin Sonuçları 152
3. Birleştirme İhtiyarı ve birleştirme yasakları 152
a. Birleştirme Kural Olarak İhtiyaridir 152
b. Birleştirme Yasakları 152
c. İçtihatla Getirilen Birleştirme Yasakları 153
4. Birleştirme Usulü 153
5. Birleştirilen Davaların Ayrılması 154
IV. Nispi Muhakeme 154
1. Nispi Muhakemenin Niteliği 154
a. Nispi Muhakeme Kavramı 154
b. Nispi Muhakemenin Fayda ve Sakıncaları 155
c. Nispi Muhakeme Yapma Kararı 155
d. Hukuk Mahkemesinin Belgede Sahtecilik Konulu Kesin Hükmü İstisnası 156
2. Nispi Muhakeme Yapma Mecburiyeti 156
a. Suç Tipinde Unsur 156
b. Yaş Tespiti 156
c. Hakarette İsnadın İspatı 157
V. Bekletici Mesele 157
2. Bekletici Mesele Kavramı 157
a. Bekletici Mesele Kavramı 157
b. Bekletici Meselenin Yararı ve Sakıncaları 158
2. Bekletici Mesele Sayma Mecburiyet ve Yasağı 158
a. Anayasaya Aykırılık İddiasında Bekletici Mesele Sayma Mecburiyeti 158
b. Diğer Bekletici Mesele Sayma Mecburiyetleri 158
c. Bekletici Mesele Sayma Yasağı 159
§ 6. SÜJELER 159
I. Cumhuriyet Başsavcılığı 159
1. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 159
a. Cumhuriyet Başsavcılığı Makamı ve Savcılar 159
b. Yer Bakımından Yetki 159
2. Cumhuriyet Savcılarının Görevleri 160
a. Cumhuriyet Savcısının Araştırma Yapma ve Yaptırma Görevi 160
b. Adli Kolluğa Verilen Emirler 160
c. Bilgi ve Belge Verme Yükümü 161
3. Uzlaştırma Bürosu 161
II. Sulh Ceza Hakimliği 161
1. Sulh Ceza Hakimliğinin Kuruluş ve Görevleri 161
a. Sulh Ceza Hakimlikleri 161
b. Sulh Ceza Hakimliklerinin Yargı Çevresi 162
c. Sulh Ceza Hakiminden Karar İstenmesi 162
d. Sulh Ceza Hakiminin Koruma Tedbirlerine Karar Verme Yetkisi 163
e. Sulh Ceza Hakimliği Kararlarına İtiraz 163
2. Sulh Ceza Hakimliğinin Diğer Görevleri 164
a. Sulh Ceza Hakimliklerinin Kabahatlerdeki Görevleri 164
b. Müsadere Kararı Verme 164
c. Sulh Ceza Hakimliğinin SYOK ve KYOK Kararlarını İncelemesi 164
d. Soruşturmanın Sulh Ceza Hakimi Tarafından Yapılması 164
e. Soruşturma Evresinde Görev Alan Sulh Ceza Hakiminin Kovuşturmadan Yasaklanması 165
III. Adli Kolluk 165
1. Kolluk ve Adli Kolluğun Yapılanması 165
a. Genel Kolluk Kavramı 165
b. Adli Kolluk 166
c. Adli Kolluk Personeli, Eğitimi ve İhtisaslaşma 166
d. Adli Kolluk Görevlileri 166
e. Adli Kolluk Sorumlusu 167
f. Adli Görevi Bulunmayan Üst 167
g. En Üst Dereceli Kolluk Amiri 167
2. Adli Kolluk Personelinin Görevlendirilmesi 168
a. Cumhuriyet Savcısının Adli Kolluğu Görevlendirmesi 168
b. Cumhuriyet Savcılarının Adli Kolluğa Emir Vermesinin Usulü 168
c. Sulh Ceza Hakiminin Verdiği Emir 168
d. Mülki Amirin Görevlendireceği Kolluk Amirinin Verdiği Emir 168
e. Adli Kolluk Personelinin Görev ve Yetkileri 169
f. Adli Kolluğun Olay Yerine Aldığı Tedbirler 169
3. Denetleme ve Değerlendirme Raporu Düzenleme 170
a. Adli Kolluğun Denetlenmesi 170
b. Değerlendirme Raporu 170
IV. Suçun Mağduru ve Suçtan Zarar Gören 170
1. Suçtan Zarar Gören, Suçun Mağduru ile Şikayetçinin Hukuki Durumu 170
a. Mağdur Haklarındaki Gelişmeler 170
b. Suçtan Zarar Görme Kavramı 171
c. Suç Mağduru ve Suçtan Zarar Gören Kişi Farkı 171
d. Suçtan Tüzel Kişinin Zarar Görmesi 172
e. Dar ve Geniş Anlamda Şikayet 172
2. Mağdur ile Şikayetçinin Hakları 172
a. Soruşturma Evresindeki Hukuki Durum 172
b. Haklarını Öğrenme Hakkı 173
c. Mağdur ile Şikayetçinin Soruşturma Evresindeki Hakları 173
d. Mağdur ile Şikayetçinin Kovuşturma Evresindeki Hakları 174
3. Mağdur İle Şikayetçinin Çağırılması ve Dinlenmesi 175
a. Mağdur ile Şikayetçinin Çağırılması 175
b. Mağdur ile Şikayetçinin Dinlenme Mecburiyeti 175
c. Mağdur ile Şikayetçinin Tanıklığı 175
d. İkincil Mağduriyetin Önlenmesi 175
e. Psikoloji, Psikiyatri Tıp Veya Alanında Uzman Kişi 175
V. Katılan 177
1. Katılma Hakkında Genel Açıklamalar 177
a. Katılmanın Hukuki Niteliği 177
b. Kamu Davasına Katılmada Savcının Durumu 177
c. Kamu Davasına Katılma İstemi Tali Ceza Davasıdır 177
d. Güvenlik Tedbiri Davasına Katılma 178
d. Katılmanın İstisna Olması Gerektiği 178
2. Kamu Davasına Katılmanın Koşulları 179
a. Katılmanın Ön Koşulları 179
b. Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören vs. Olmak 179
c. Zamanında Katılma Talep Etmek 180
3. Katılmaya karar verilmesi 181
a. Katılma İstemi ve Kararı 181
b. Katılan Sıfatının Kazanılması 182
c. Katılma Nedeni İle Durma Kararı Verilemez 184
d. Katılanın Ödev ve Yetkileri 184
e. Katılanın Müstakil Kanun Yolu Hakkı 185
4. Kamu Davasına Katılma Davasının Sona Ermesi 186
a. Asıl Ceza Davasının Sona Ermesi 186
b. Katılanın Ölmesi 186
c. Vazgeçme 186
d. Geri Alma 187
VI. Malen Sorumlu 187
VII. Şüpheli ve Sanık 187
1. Şüpheli ve sanığın hukuki durumu. 187
a. Şüpheli ve Sanık Kavramları 187
b. Şüpheli veya Sanığın Belli Olması Şartı 188
c. Sanıklık Ehliyeti 188
2. Bizzat Yapılan Bireysel Savunma 188
a. Bireysel Savunma Makamı 188
b. Sanığın Delil Süjesi Olması 189
c. Bireysel Savunmadan Vazgeçilebilmesi 189
d. Sanığın Kişi İtibariyle Doğrudan Veya Dolaylı Taraf Oluşu 189
3. Şüphenin Kuvvet Dereceleri ve Buna Bağlanan Hukuki Durumlar 189
a. Hakkında İhbar Veya Şikayette Bulunulan Kişi 189
b. Suç İşlediği Tahmin Edilen Kişi 190
c. Düzeni Bozan Kişi 190
d. Şüpheli 190
e. Sanık 191
f. Ceza Davalısı 191
4. Şüpheli veya Sanığın Temsilcileri 191
a. Sanığın Temsilcisinin Yaptığı Savunma 191
b. Kanunî Temsilci 191
c. Sanığın Eşi 192
d. Sanığı Temsil Eden Müdafi: Sanığın Vekili 192
5. Ceza Muhakemesinin Aktif Süjesi Olan Sanığın Hakları 192
a. Savunma Hakkı Temel Haklardandır 192
b. Tüzel Kişinin Sanık Statüsüne Girmesi 193
c. Tüzel Kişi Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 193
VIII. Müdafi 194
1. Savunma Görevi ve Savunma Makamı Hakkında Genel Bilgiler 194
a. Kamusal Savunmanın Önemi 194
b. İddia Türleri 194
c. Savunma Türleri 194
d. Silahlarda Eşitlik 194
e. Müdafiliğin Geçmişi 195
f. Savunma Makamının Araştırma Görevi 195
g. Teknik Savunma 195
h. Makam İtibariyle Süjelik 196
2. Savunmanın “Kamusal Bir Görev”, Müdafinin “Bağımsız Bir Adalet Organı” Olması 196
3. Müdafinin Bağımsızlığı 196
a. Müdafinin Bağımsızlığı Kavramı 196
b. Sanığa Karşı Bağımsızlık 197
c. Üçüncü Kişilere Karşı Bağımsızlık 197
d. Basına Karşı Bağımsızlık 197
e. Baroya karşı bağımsızlık 197
f. Sır Saklama Yükümü 198
4. Sanık İle Müdafisi Arasındaki İlişki ve İlişkinin Sona Ermesi 198
a. İlişki Konusundaki Görüşler 198
b. Özel Hukuk ve Kamu Hukuku İlişkisi 198
c. Sanığın İradesi ile Bağlı Olmama 199
d. Temsilci Sıfatı Taşıyan Müdafi 199
e. Müdafaa Hakkından Vazgeçme Sorunu 199
f. Azil 199
g. Müdafilik Görevinin Sona Ermesi 200
h. Sanığın Ölmesi 200
i. Müdafinin Görevden Çekilmesi 200
5. Müdafi Sayısı ve Müdafi Olmak İçin Aranan Koşullar 200
a. Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı 200
b. Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı 201
c. Görevlendirilme 201
d. Avukat Olmak 201
e. Avukatlık Yasağı Bulunmamak ve Görevden Yasaklanmış Olmamak 202
f. Belli Sıfatları Olmamak 203
g. Menfaatlerde Uygunluk Olmak 203
6. Müdafinin Ödevleri 204
a. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Yapmak Mecburiyetindedir 204
b. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Dürüstlükle Yapmak Mecburiyetindedir 205
c. Müdafinin Sır Saklamak Mecburiyeti 205
d. Müdafinin Duruşmada Hazır Bulunması 205
e. İstinafta Müdafi 205
7. Zorunlu Müdafilik Sistemi 206
a. Sanığın Müdafi Seçmesi 206
b. Kanunen Zorunlu Müdafilik 206
c. İstem Üzerine Zorunlu Müdafi 206
d. CMK 150 Dışındaki Zorunlu Müdafilik Halleri 207
e. Zorunlu Müdafi Veya Vekile Ödenen Ücret 208
f. Müdafinin Baro Tarafından Görevlendirmesi 209
g. Adli Yardım 209
h. Zorunlu Müdafinin Duruşmada Hazır Bulunması 210
ı. Bozmadan Sonraki Muhakemede Müdafinin Hazır Bulunması 210
i. Uyarlama Muhakemesinde Müdafi 210
j. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gerekmeyen Haller 211
k. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gereken Durumlar 211
l. Sanığı Temsil Eden Müdafi Vekaletname Gösterecektir 212
m. Uygulamadaki Vekaletname Tartışmaları 212
n. Müdafinin Bir Başka Avukatın Yardımından Yararlanması 213
2. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardım 213
a. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardımın Genel Kapsamı 213
b. Müdafinin Keşif, Yer Gösterme Ve Teşhis Gibi İşlemlerde Hazır Bulunması Sorunu 214
c. İfade Alma ve Sorguda Hazır Bulunma 214
d. Müdafi ve Vekilin Soruşturma Dosyasını İncelemesi 215
da. Soruşturma dosyasının incelenmesi 215
db. Her Zaman İncelenebilen Belgeler 215
dc. Tutuklama Kararı Öncesinde Dosyanın İncelenmesi 215
dd. Şüphelinin Kendi Dosyasını İnceleme Hakkı Sorunu 216
e. Müdafinin Şüpheli İle Görüşme Hakkı 216
ea. Yakalanan Şüphelinin Müdafi İle Görüşmesi 216
eb. Gözaltındaki Terör ve Örgüt Suçu Şüphelisinin Müdafi İle Görüşmesi 217
ec. Tutuklu Şüpheli Veya Sanığın Müdafisi İle Görüşmesi 217
ed. Müdafinin Tutuklu Sanıkla Yazışması 218
3. Savunma makamı ile ilgili diğer hususlar 218
a. Savunma Bağışıklığı 218
b. Müdafiye Ayrıca Bildirme 219
c. Müdafinin Tanıklara ve Bilirkişilere Sual Sorma Yetkisi 219
d. Müdafinin Kanun Yolu Davası Açma Yetkisi 219
e. Gizli Soruşturma Yöntemlerinde Müdafaa Sorunu 219
f. Modern Müdafinin Gelişmiş Yetkileri 220
IX. Bilirkişi ve Uzman 221
1. Bilirkişinin Hukuki Statüsü ve Vasıfları 221
a. Adalet Bakanlığının Bilirkişilikle İlgili Görevleri 221
b. Bilirkişilik Bölge Kurullarının Görevi 221
c. Teknik Veya Özel Bilgi 221
d. Bilirkişi Tanık Değildir 221
2. Uzman Görüşü 222
a. Bilirkişi–Uzman Farkı 222
b. Uzmanın Davet Edilmesi 222
c. Davet İsteminin Reddi 222
d. Uzman Görüşü Almak İsteyebilen Süjeler 222
e. Uzmanın Yemin Etmesi 223
3. Bilirkişiye Başvurulabilen Haller 223
a. Hukuk Alanı Dışındaki Uzmanlık Alanları 223
b. Hukuki Meselede Bilirkişiye Başvurma Yasağı 223
c. Hakimin Teknik Bilgisini Kullanması Yasağı 224
d. Bilirkişiye Başvurma Mecburiyeti 224
e. Yasal Mecburiyetler 224
4. Bilirkişilik Yapabilenler ve Görevlendirme Kararı 225
a. Bilirkişi Olarak Atanabilecekler 225
aa. Yasaklı Olamamak 225
ab. Listeye Girmek 225
ac. Gerçek Kişi Olmak 225
ad. Bilirkişilerin Sayısı 225
ae. Resmi Bilirkişi 226
af. Yüksek Sağlık Şurası 226
b. Görevlendirme Kararı 226
ba. Görevlendirme Kararının Önemi 226
bb. Bilirkişiyi Görevlendiren Hakim Veya Mahkeme 227
bc. Cumhuriyet Savcısının Bilirkişi Görevlendirmesi 227
bd. Yemin 227
be. Bilirkişiye Sorulan Sorular 227
c. Bilirkişinin Reddi ve Çekinmesi 227
ca. Bilirkişinin Objektifliği 227
cb. Ret Konusuna Karar Verilmesi ve İtiraz 227
cc. Bilirkişilikten Çekinme Mecburiyeti 228
cd. Bilirkişilikten Çekinme İhtiyarı 228
5. Bilirkişinin Yükümlülük ve Yetkileri 228
a. Bilirkişinin Yükümlülükleri 228
aa. Dürüstlük 228
ab. Tarafsızlık 228
ac. Yemin Etme 229
ad. Sır saklama Yükümü 230
ae. Duruşmaya Gelmek Yükümü 230
c. Bilirkişinin Yetkileri 230
ca. Çekinme Yetkisi 230
cb. Sanığa Soru Sormak 230
cc. Dosyayı İnceleme 230
cd. Tazminat 230
d. Görevini Yapmayan Bilirkişi Hakkındaki İşlem 230
da. Zorla Getirilme 230
db. Görevi Kötüye Kullanma Suçu 231
dc. Listeden Çıkarılma 231
6. Bilirkişi İncelemesinin Yapılması 231
a. Bilirkişi Raporu ile Bağlı Olmama 231
b. Davet 231
c. Bilirkişiye İkaz 231
d. Bilirkişinin İnceleme Konusunda Bilgi Vermesi 232
e. Bilirkişinin Keşif Yapması 232
f. Tıbbi Operasyonlar Yapma 232
g. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Vermek 232
h. İnceleme Konusu Olgular ve Elde Edilen Bulgular 232
i. Ek Olgular 232
j. Bilirkişinin İnceleme Sırasında Algıladığı Hususlar 233
k. Bilirkişi Raporu 233
ka. Raporun Hazırlanması 233
kb. Yazılı Rapor Verme 233
kc. Ek Rapor İstenmesi 233
kd. Hukuki Değerlendirme Yapma Yasağı 233
ke. Teknik Bilginin Sınırları 234
l. Bilirkişi Mütalaasının Hukuki Niteliği 234
la. Delillerin Değerlendirilmesine Yardım 234
lb. Raporun Verilmesi Ve Sonra Yapılan İşlemler 235
lc. Raporun Değerlendirilmesi 235
ld. Hakim Bilirkişi Mütalaası İle Bağlı Değildir 235
le. Raporu Kabul Etmemenin Gerekçesi 236
lf. Duruşmada Bilirkişinin Raporunu Açıklaması 236
7. Bilirkişilerin uzmanlık alanları 236
a. Güvenlik Tedbiri Muhakemesinde Bilirkişilik 236
b. Sahte Para Üzerinde İncelemeler 237
c. Bilirkişiler İçin Öngörülen Uzmanlık Alanları 237
§ 7. YARGILAMA MAKAMI 238
I. Yargılama Makamlarını İşgal Eden Sujeler Olarak Hakimler 238
1. Hakimin Bağımsızlığı 238
2. Hakimin Bağımsızlığının Yasama Organına Karşı Korunması 240
3. Hakim Bağımsızlığının Yürütme Organına Karşı Korunması 241
4. Hakimler ve Savcılar Kurulu 242
5. Hakim Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı Korunması 244
6. Hakim Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması 244
II. Hakimin Objektifliği 245
1. Tarafsızlık 245
2. Yargılama Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 246
3. Hakimin Kişiliğinden Sıyrılması 247
4. İlk Derece Hakiminin, Kanun Yolu Muhakemesine Katılamaması 247
5. Soruşturma Evresinde Görev Yapan Hakimin Kovuşturmadan Yasaklanması 248
6. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Yargılamanın Yenilenmesinden Yasaklanması 248
7. Hakimin Reddi 248
a. Hakimin Reddi Sebepleri 248
b. Ret Davasının Açılması 249
c. Davanın Açılması Zamanı 249
d. Esas Davaya Bakma Hakkında Karar Verilmesi 250
e. Hakimin Oturumda Reddedilmesi 252
f. Hakimin Reddi İsteminin Geri Çevrilmesi 252
g. Hakimin Çekinmesi 252
h. Zabıt Katibinin Reddi ve Çekinmesi 253
III. Mahkemenin Görevi 253
1. Görev Yönünden Yetkinin Niteliği ve Çeşitleri 253
2. Kovuşturma Evresindeki Yargılama Makamlarının Görevleri 254
3. Sulh Ceza Mahkemeleri 2014–6545 sk İle Kaldırılmıştır 254
4. Asliye Ceza Mahkemelerinin Görevi 255
5. Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 255
6. Terör İhtisas Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 256
7. Kaldırılan Askeri Mahkemeler 256
8. Çocuk Mahkemelerinin Görevi 257
9. Bölge Adliye Mahkemesi, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin İlk Derece Mahkemesi Sıfatı İle Baktığı Davalar 257
10. Naip Hakimlik 258
11. Görevsizlik Kararı 259
12. Görev Uyuşmazlığı 260
13. Görevsizlik Kararına Karşı Kanun Yolu 260
14. Üst Görevli Mahkemenin Görev Kazanması 261
15. Görevli Olmayan Mahkemece Yapılan İşlemlerin Yenilenmesi 261
IV. Mahkemelerin Yer Bakımından Yetkisi 263
1. Yetki 263
2. Yetkiyi Belirlemede Ana Kıstas 264
3. Basın Suçlarında İstisna 265
4. İnternet Yoluyla İşlenen Suçlarda İstisna 265
5. Çek Suçlarında İstisna 266
6. Çocuk Suçlarındaki İstisnalar 266
7. Milletvekili Suçlarındaki İstisna 266
8. Yedek Kıstaslar 266
a. Yakalanma Veya Tutuklanma Yeri 266
b. Şüpheli Veya Sanığın Yerleşim Yeri 267
c. Şüpheli Veya Sanığın Türkiye’de (En) Son Adresinin Bulunduğu Yer 267
d. İlk Usul İşleminin Yapıldığı Yer 267
9. Yabancı Memleketlerde İşlenen Suçlarda Yetki 267
10. Kovuşturmanın Aktarılması 267
11. Yabancı Ülkedeki Türk Diplomatlar 268
12. Nakil Vasıtalarında İşlenen Suçlar 268
13. Çevre Suçları 269
14. Bağlantılı Suçlarda Yetki 269
15. Yetkisizlik İddiasının Zamanı 269
16. Olumlu Veya Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 270
17. Kanun Yolu 271
18. Yer Yönünden Yetkisiz Hakimin İşlemleri 271
19. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması 272
a. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması Kavramları 272
b. Davanın Nakli Sebepleri: Hukuki ve Fiili Nedenler 273
c. Dava Nakli Kararını Veren Makam 273
d. Davanın Nakli Kararının Kesinliği 273
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
TEHLİKE TEDBİRLERİ VE KORUMA TEDBİRLERİ
§ 8. TEHLİKE TEDBİRLERİ 275
I. Tehlike Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 275
1. Tehlike Tedbiri Kavramı 275
2. Koruma Tedbiri İle Önleme Tedbiri Arasındaki Farklar 275
II. İstihbarat Amaçlı Yetkiler 276
1. Milli İstihbarat Teşkilatının Görevleri 276
2. Milli İstihbarat Teşkilatının Yetkileri 277
a. İletişimin İstihbarat Amacı İle Denetlenmesi 277
b. 2014–6532 Sk İle Verilen Yeni İstihbarat Yetkileri 279
c. Tanıklık Yasağı 280
d. Bilgi Verme Yasağı 280
e. Silah Taşıma 280
f. Teçhizat Kullanımı 281
3. MİT Mensuplarının Korunması ve Yıllık İstihbarat Raporu 281
a. MİT Mensuplarının Sorumsuzluğu 281
b. Yalan Makinesi Kullanma 281
c. MİT Mensuplarına Soruşturma İzni Verilmesi ve Yargılama 281
d. MİT Mensuplarının ve Yakınlarının Korunması 282
e. Görev Sırasında Verilen Zararın Tazmini 282
f. MİT Sırları İle İlgili Ceza Hükümleri 282
III. Ön Alan Araştırmaları 284
IV. Valinin Önleyici Yetkileri 286
V. Suç Önlemek Amacı İle İletişimin Denetlenmesi 288
1. Haberleşmenin Gizliliği 288
2. Suç Önleme Amaçlı İletişim Denetlemesine Tabi Suçlar 288
3. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Başvurulabilecek Aşama 290
4. Önleme Amaçlı İletişim Denetlenmesinde Nedenler 290
5. Suçu Önleme Bakımından Son Çare Olma Koşulu 290
6. Suç Önleme Denetlemesi Kararı 291
7. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Süre 291
8. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Kararında Bulunması Gereken Hususlar 291
9. İletişimin Denetlemesi İşleminin Gerçekleştirilmesi 292
10. Tedbire Son Verilmesi 292
11. Elde Edilen Bilgilerin Kullanımı 292
12. Özel İş Yerlerindeki İletişim Denetleme 293
13. Ceza İnfaz Kurumunda İletişim Denetleme 293
14. Kayıp Çocuklara İlişkin Yetkiler 293
VI. Önleme Araması 293
1. Tehlikenin Önlenmesi 293
2. Hakim Kararı Veya Yazılı Emir 294
3. Önleme Araması Kararı İstemi: “Makul Sebep” Kavramı 294
4. Önleme Araması Kararı Veya Yazılı Emri 295
a. Önleme Araması Kararı 295
b. Mülki Amirin Yazılı Emri 295
5. Önleme Araması Kararına İtiraz Sorunu 295
6. Önleme Araması Kararının Kapsadığı Yerler 296
7. Önleme Araması Kararının Uygulanması 296
8. Önleme Araması Kararı Almadan Yapılabilen İşlemler 297
9. Arama Yönetmeliğinde Gösterilen İstisnalar 298
10. Yönetmelikle “Arama” Sayılmayan Denetlemeler 298
11. Kaçakçılığın Önlenmesi 299
12. İnfaz Kurumlarında Yapılan Önleme Kontrolleri 300
13. Okullarda Yapılan Önleme Kontrolleri 301
14. Memurlarla İlgili Özel Kontrol Durumları 301
15. Avukatın Üzerinde Yapılan Önleme Araması 302
16. Genel Arama–Taramalar 302
VII. Durdurma 303
1. Durdurma Kavramı 303
2. Durdurma ve Yakalama Farkı 304
3. Durdurmanın “Makul” Sebepleri 304
a. Suç Veya Kabahatin İşlenmesini Önleme 305
b. Yakalama Amaçlı Durdurma 305
c. Tehlikeyi Önleme Amaçlı Durdurma 305
d. Hakim Kararının Yerine Getirilmesi Amaçlı Durdurma 306
4. Durdurma Yetkisinin Kullanılması 306
VIII. Önleme Yakalaması ve Muhafaza Altına Alma 307
1. Toplum İçin Tehlike Teşkil Eden Hallerin Önlenmesi İçin Yakalama 307
2. Muhafaza Altına Alma, Sınır Dışı Etmek Üzere İdari Yakalama ve İdari Gözetim 308
a. Muhafaza Altına Alma 308
b. İdari Gözetim 308
3. Polis Hukukunun Öngördüğü Yakalama Yetkileri 310
a. Durdurma Sonrası Tutma 310
b. PVSK 13 İle Düzenlenen Yakalama Türleri 310
c. Can Güvenliğini Tehlikeye Düşüreni Yakalama Yetkisi 311
d. Kolluğun Uzaklaştırma Yetkisi 311
e. Aile İçi Şiddet Tehlikesini Önleme Yetkisi 312
f. Emre Uymayanı Yakalama Yetkisi 312
g. Özel Güvenlik Görevlisinin Yakalama Yetkisi 312
4. Önleme Yakalamasından Sonra Hakimden Karar Alma Sorunu 312
5. Muhafaza Altına Alınan Kişinin Durumu 313
§ 9. KORUMA TEDBİRLERİ 313
I. Koruma Tedbirlerinin Muhakeme Hukuku Bakımından Görevi ve Türleri 313
II. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 315
1. Vasıta Oluş 315
2. Geçici Oluş 315
3. Koruma Tedbirinin Ön Şartları 315
a. Gecikmede Tehlike 315
b. Haklı Görünüş 316
c. Ölçülülük 317
III. Şüphenin Kuvvet Dereceleri 318
1. Makul Sebep ve Makul Şüphe Kavramları 318
2. Soruşturma Evresinin Başlaması “Suç İşlendiği İzlenimi Veren Hal”: Başlangıç Şüphesi 319
3. Kovuşturma Evresine Geçilmesi: Yeterli Şüphe 319
4. Tali Ceza Davalarındaki Şüphenin Kuvvet Dereceleri 319
§ 10. ADLİ YAKALAMA 321
I. Yakalama Kavramı 321
II. Adli Yakalama 322
1. Suçüstünde Yakalama ve Kolluk Gözaltısı 323
a. Özel Kişilerin Suçüstü Yakalama Yetkisi 324
b. Kimlik Tespiti Amacı İle Tutma 325
2. Tutuklama Yakalaması 325
3. Tutuklama Yasağı Bulunan Hallerdeki Yakalama 326
4. “Müzekkereli Yakalama 327
a. Yakalama Emri Üzerine Yakalama 327
b. Yakalama Emri Türleri 328
c. Gıyabi Tutuklama Kararı Üzerine Yakalama 329
d. Kesinleşmiş Hapis Cezasının İnfazı İçin Yakalama: Elegeçirme 329
e. Bilişim Sistemlerindeki Aranan Kişi Verilerine Dayanan Yakalama 330
III. Yakalamanın İcrası 331
1. Yakalama İşleminin Gerçekleştirilmesi 331
a. Yakalamanın Yeri ve Zamanı 331
b. Yakalama Sırasında Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi 332
c. Kişiye Yakalandığının Açıklanması 333
d. Yakalama Sebebinin Bildirilmesi 334
e. Yakalanan Kişiye Haklarının Bildirilmesi 334
f. Yakalama Tutanağı 336
2. Cumhuriyet Savcısına Bilgi Verme 336
3. Konsolosluğa, Kanunî Yakınlara Veya Belirlediği Kişiye Haber Verme 337
4. Yakalamanın “Şikayet Hakkı Olan İlgililere” Bildirilmesi 338
IV. Özellik Taşıyan Yakalanmalar 338
1. Diplomatlık Dokunulmazlığı 338
2. Milletvekili Dokunulmazlığı 338
3. Suça Sürüklenen Çocukların Yakalanması 339
4. Basın Yolu İle İşlenen Suçlar 339
5. Kamu Görevlilerinin Yakalanması 339
6. İade Yakalaması 340
7. Avukatların Yakalanması 340
8. Yakalama Dışında Hürriyet Kısıtlaması 340
V. Gözaltına Alma 341
1. Gözaltı Kararı 341
a. CMK 91/2 Uyarınca Verilen Gözaltı Kararı 341
b. CMK 91/4 Uyarınca Kolluk Amiri Tarafından Verilen Gözaltı Kararı 342
2. Gözaltı Süreleri 342
a. Bireysel Suçlardaki Gözaltı Süresi 342
c. CMK 91/4 Kolluk Gözaltı Süresi 343
d. Terörle Mücadele Kanunu Geçici Madde 19/1–c Gözaltı Süreleri 344
e. Yakalama Emri Üzerine Yakalanan Kişilerin Gözaltı Süresi 345
f. Gözaltı Süresinin Uzatılması 345
g. İade Yakalamasında Süre 346
3. Yakalamaya Karşı Sulh Ceza Hakimliğine CMK 91/5 Başvurusu 346
4. Gözaltı Birimine Getirme ve Yapılan İlk İşlemler 347
a. Gözaltı Birimi 347
b. Hakların Tekrar Bildirilmesi 347
c. Gözaltına Alma Kararı ve Nezarethaneye Kabul 347
d. Nezarethane Defterine Kayıt 348
e. Nezarethaneye Alınacak Kişinin Üstünün Aranması 349
f. Eşyanın Tutanağı ve Saklanması 349
5. Doktora Götürme 349
6. Müdafiin Nezarethaneye Gelmesi, Dosyayı İncelemesi ve Şüpheli İle Görüşmesi 350
a. Müdafiin Dosyayı İncelemesi 350
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüşmesi 350
7. Gözaltına Alınan Sanığın İfadesinin Alınması 350
8. Gözaltı Durumunun Sona Ermesi 351
9. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 351
VI. Şüphelinin Sulh Ceza Hakimliğine Çıkarılması 351
1. Sorgu 351
2. Yakalama Emri Üzerine Yakalanan Kişi Hakkında Verilen Karar 352
a. Yetkili Hakimin Yüze Karşı Veya SEGBİS Üzerinden Verdiği Karar 352
b. Yakalama Emri Üzerine, Yetkili Hakimin Verdiği Karara İtiraz ve Tutukluluk Durumunun İncelenmesi Sorunu 353
§ 11. ADLİ KONTROL VE TUTUKLAMA 354
I. Adli Kontrol 354
1. Adli Kontrol Kararı Türleri 354
a. Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 354
b. Hasta veya Gebe Şüpheli Hakkında Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 354
c. Tutuklama Yasağı Olan Hallerde Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 355
d. Tutukluluk Sürelerinin Dolması Nedeniyle Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 355
e. Suça Sürüklenen Çocuklar Hakkında Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 355
2. Adli Kontrol Kararının Konusu Yükümlülükler 355
a. Yurt Dışına Çıkamamak 355
b. Hakim Tarafından Belirlenen Yerlere, Belirtilen Süreler İçinde Düzenli Olarak Başvurmak 357
c. Hakimin Belirttiği Merci Veya Kişilerin Çağrılarına ve Gerektiğinde Meslekî Uğraşlarına İlişkin Veya Eğitime Devam Konularındaki Kontrol Tedbirlerine Uymak 357
d. Taşıt Kullanma Yasağı ve Sürücü Belgesini Teslim Etme Yükümü 357
e. Tedavi Veya Muayene Olma Yükümü 357
f. Güvence Yatırma Yükümü 358
g. Mağdurun Haklarını Veya Nafaka Borcunu Önceden Ödetme 359
h. Silâh Bulunduramamak Veya Taşıyamamak 360
ı. Suç Mağdurunun Haklarını Güvence Altına Almak 360
i. Aile Yükümlülüklerini Yerine Getireceğine ve Adli Kararlar Gereğince Ödemeye Mahkûm Edildiği Nafakayı Düzenli Olarak Ödeyeceğine Dair Güvence Vermek 360
j. Konutunu Terk Etmemek 360
k. Belirli Bir Yerleşim Bölgesini Terk Etmemek 360
l. Belirlenen Yer Veya Bölgelere Gitmemek Ya Da Ancak Bazı Yerlere Gidebilmek 360
m. Belirlenen Kişi ve Kuruluşlarla İlişki Kurmamak 360
3. Adli Kontrol Kararının Verilmesi 361
4. Adli Kontrol Kararının Uygulanması 361
5. Adli Kontrol Tedbirini Kaldırma Kararı 362
6. Tedbirlere Uymama 362
II. Tutuklama 362
1. Tutuklama Hakkında Genel Bilgiler 362
2. Tutuklamanın Hukuki Niteliği 365
3. Tutuklamanın İhtiyarîliği 365
III. Tutuklama Kararı Verilmesinin Koşulları 366
1. “Kuvvetli Suç Şüphesinin Varlığını Gösteren Somut Deliller” Bulunması 366
2. Tutuklama Nedeni Bulunması 367
a. Tutuklama Nedenleri 367
b. Şüpheli Veya Sanığın Kaçması, Saklanması 367
c. Delil Karartma Kuvvetli Şüphesi 368
d. Tutuklama Nedeninin Var Sayılabileceği Suçlar 368
e. Tekrar Suç İşleme Tehlikesi Sorunu: “Önleme Tutuklaması” 369
3. Ölçülülük ve Adli Kontrol Uygulamasının Yetersiz Kalması 370
4. Tutuklama Yasağı Bulunmaması 370
a. Hapis Cezasının Üst Sınırı 370
b. Suça Sürüklenen Çocuklarda Tutuklama Yasağı 371
5. Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması 371
6. Diğer Koşullar 371
a. Muhakeme Şartı Gerçekleşmelidir 371
b. Muhakeme Ehliyetinin Bulunması Koşulu 371
c. Dava Kamu Davası Olmalıdır 372
IV. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi ve Tutuklama Kararının Muhtevası 372
1. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi 372
2. Tutuklama Kararının Verilmesi 373
3. Tutuklama Oturumu Öncesinde Müdafiin Savunma Hazırlaması 374
4. Tutuklama Oturumu 375
5. Tutuklama Kararının İçeriği 376
6. Tutuklama Kararının Gerekçesi 376
7. Tutuklananın Yakınlarına Haber Verme 379
8. Tutuklama Kararına İtiraz 380
9. Hukuka Aykırı Tutuklama Kararı Veren Hakimin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu 380
a. Hukuka Aykırı Tutuklama Kararı Veren Hakimin Hukuki Sorumluluğu 380
b. Hukuka Aykırı Tutuklama Kararı Veren Hakimin Cezai Sorumluluğu 382
10. Özel Tutuklama Halleri 382
a. Özel Tutuklama Kavramı 382
b. Mal Beyanında Bulunmama 382
c. Duruşmanın Düzeninin Bozulması 383
d. Disiplin ve Zorlama Hapsi 383
e. İade Tutuklaması 383
V. Tutukluluğun Azami Süresi 384
1. Tutukluluk Süreleri 384
a. Soruşturma Evresindeki Üst Süre 385
b. Kovuşturma Evresindeki Üst Süre 385
c. Terörle Suçlarındaki Süre Uzaması İstisnası 385
2. Tutukluluk Süresinin Hesaplanması 386
3. Tutukluluk Durumunun İncelenmesi ve Verilen Karar 388
a. İnceleme 388
b. Tutukluluk Durumunun Devamı Kararının Verilmesi 389
c. Tutuklu Şüphelinin Adli Kontrol Altına Alınması 390
VI. Tutuklunun Salıverilmesi 391
1. Cumhuriyet Savcısının Tutukluyu Kendiliğinden Serbest Bırakması 391
2. Tutuklunun Salıverilme İstemi 391
3. BAM Ve Yargıtay Tarafından Salıverilme 392
4. Sağlık Nedenlerinin Salıverme Sebebi Olup Olmadığı Sorunu 392
5. Salıverme Usulü 392
6. Tutuklama Kararı İle İlgili Geçici Düzenlemeler 393
7. Salıverilenin Yükümlülükleri 394
VII. Tutuklunun Tabi Olduğu Rejim 394
1. Taban Kurallar 394
2. İnfaz Kanunundaki Düzenleme 395
VIII. Hürriyeti bağlayıcı cezadan mahsup 395
§ 12. ADLİ ARAMA 396
I. Adlî Arama 396
1. Aramanın İkincil Bir Tedbir Olması 397
2. Adlî Arama Kararı Verilmesinin Ön Şartı: Makul Şüphe 397
a. Aranan Kişi Veya Şeyin Bulunabileceği Hakkında Makul Şüphe Kavramı 397
b. Aranan Kişinin Orada Bulunduğunu Gösteren “Makul” Şüphe, Şüphelinin İşlediği Sanılan Suç Bakımından İse “Basit” Suç Şüphesi Söz Konusu Olur 398
c. İhbar, “Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüphe” Sayılabilir 399
d. Kolluğun Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüpheyi Takdir Etme Yetkisi 400
3. Şüpheli Veya Sanık İle İlgili Arama 401
4. Şüpheli Dışındaki Diğer Kişilerle İlgili Arama 401
5. Adli Aramanın Türleri 402
II. Diğer Kanunlardaki Arama ve Elkoyma Türleri 402
1. Orman Suçlarında Arama 402
2. Avukatın Bürosunda ve Konutunda Adli Arama 402
3. Vergi Hukukunda Arama ve Elkoyma 403
III. Arama Kararı Veya Emri 404
IV. Gece Yapılan Arama 407
V. Aramanın Yapılması 408
1. Aramada Hazır Bulunabilecekler 408
2. Aramada Belge İnceleme Yetkisinin Bulunmaması 409
3. Arama Sonunda Verilen Belge 410
§ 13. ELKOYMA VE MUHAFAZA ALTINA ALMA 411
I. Elkoyma 411
II. Muhafaza Altına Alma 412
III. Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılan İşlem 412
IV. Devlet Sırrı İçeren Belgenin İncelenmesi 413
V. Elkonulamayacak Mektup ve Belgeler 413
VI. Elkoyma Kararı ve Emri 414
1. Elkoyma Kararı 414
2. Elkoyma Emri 414
3. Elkoyma Emrinin Onaylanması 415
VII. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma 415
1. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kavramı 415
a. Kazanç Müsaderesinin Tedbiri Olarak Elkoyma 415
b. Elkonabilecek ve Kayyım Atanabilecek Olan Taşınmazlar, Hak ve Alacaklar 415
2. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararı Vermeden Önce Rapor Alma Yükümü 416
3. Hak ve Alacak Elkoymasına Konu Teşkil Edebilecek Olan Suçlar 416
4. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Şartları 417
5. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararının Uygulanması 417
6. Elkoyma Kararının Gereklerine Aykırılığın Yaptırımı 418
7. Birleşmiş Milletler Kararı Üzerine Malvarlığının Dondurulması 418
VIII. Postada Elkoyma 419
1. Haberleşmenin Gizliliği 419
2. Postada Elkoyma Hakkındaki Düzenlemeler ve Elkoyma Yetkisi 420
3. Elkoyma Konusu Gönderiler 420
4. Eşyayı Tetkik Yetkisi 420
5. İlgilisine Haber Verme 420
6. Postada Elkoyma Tedbirinin Sona Ermesi 421
IX. Elkonulan Eşyanın İadesi 421
X. Elkonulan Eşyanın Muhafazası 421
§ 14. ŞİRKET YÖNETİMİ İÇİN KAYYIM TAYİNİ 422
I. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini Hakkında Genel Bilgiler 422
II. Karar Verme Yetkisi 423
III. Kayyım Tayininin Koşulları 423
1. Kuvvetli Şüphe Sebebinin Varlığı 423
2. Suçun İşlenmekte Olması 424
3. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde Bu Suçun İşlenmesi 424
4. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılması Bakımından Zorunlu Olması 425
5. Suçun CMK 133/4. Fıkrada Belirtilen Katalog Suçlardan Olması 425
IV. Kayyım Olarak Atanabilecekler 426
V. Kayyım türleri 426
VI. Kayyımlığın Sona Ermesi 427
VII. Kayyım Tayini Nedeniyle Tazminat 427
VIII. İtiraz 427
IX. Kayyımın Ücreti 428
§ 15. BİLGİSAYARLARDA ARAMA 428
I. Bilgisayarda Arama Hakkında Genel Bilgiler 428
1. Bilgisayar Verisi 428
2. Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilgisayarlarda Arama 430
3. Siber Suç (Sanal Ortamda İşlenen Suçlar) Sözleşmesindeki Düzenlemeler 431
4. Bilgisayarlardan Elektronik Delil Elde Etme Yöntemi 434
II. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar, Bilgisayar Programları ve Cep Telefonunda Arama Yapılması 435
1. Bilgisayarda Arama Yapmanın Koşulları 435
a. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunduğu İçin, Soruşturma Evresinin Başlamış Olması, Fakat Kovuşturmaya Geçilmemiş Olması Koşulu 435
b. En Son Çare Olma Koşulu 435
c. Hakim Kararı 436
2. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar ve Bilgisayar Programı İle Bilgisayar Kütüklerinde Arama Yapma Yöntemi 436
3. Bilgisayarın Hafızasındaki E–Mailler 437
4. Şüphelinin Cep Telefonunda Arama Yapılması 438
5. Özel Kişiler Tarafından Bilgisayarda İnceleme Yapılması Olasılığı 439
6. Karar Türleri 439
III. Bilgisayara Elkoyma ve Bilgisayarın Müsadere Edilmesi 440
IV. Bilgisayarda Yapılan Arama Sonunda Elde Edilen Verinin Delil Olma Özelliği 442
1. Sağlamlık Denetimi 442
2. Bilgisayar Verisinin Delil Olmasının 11 Koşulu 443
3. Türk Hukuku 444
§ 16. İNTERNETE ERİŞİMİN ENGELLEMESİ TEDBİRİ 444
I. Koruma Tedbiri Olarak Erişimin Engellenmesi Kararı 445
II. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde İçeriğinin Çıkarılması Veya Erişiminin Engellenmesi 445
III. İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi 446
IV. Özel Hayatın Gizliliği Nedeni İle İçeriğe Erişimin Engellenmesi 447
§ 17. İLETİŞİMİN DENETLENMESİ 448
I. İletişimin Adli Amaçla Denetlenmesi Kavramı 448
1. İletişimin Denetlenmesi Kararı Verilmesinin Koşulları 448
a. Ceza Soruşturmasının Başlaması Koşulu 448
b. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı Koşulu 449
c. İletişim Denetlemenin İstisnai ve “Son Çare” Olarak Kullanılması Koşulu 450
d. Başka Kanunlarda Düzenlenen İletişimin Denetlenmesi Tedbirleri 451
2. “İletişim” ve “Denetleme” Kavramları 451
a. “Genel Yetki” İle Cumhuriyet Savcısının Yaptığı Araştırma, İletişimin Denetlenmesi Kapsamına Girmez 451
b. Telekomünikasyon Yolu İle İletişim Kavramı 453
c. İletişimin Dinlenmesi 453
d. İletişimin Kayda Alınması 454
e. “Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi” 454
f. İletişimin “Tespiti” 455
3. Mobil Telefonun Bulunduğu Yerin Tespiti 456
4. İletişimi Denetlenebilen ve Denetlenemeyen Kişiler 457
a. Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerinde Denetleme 457
b. İletişimi Denetlenebilen Kişiler 457
c. İletişimi Denetlenemeyen Kişiler 457
ca. Kendisinden Şüphelenilmeyen Kişi 457
cb. Müdafiin İletişiminin Denetlenmemesi Kuralı 458
cc. Tanıklıktan Çekinme Yetkisine Sahip Kişiler 459
cd. Hakim Veya Cumhuriyet Savcısının İletişiminin Denetlenmesi Sorunu 460
5. Dinleme, Kayda Alma ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Tedbirleri Uygulanabilen Katalog Suçlar 460
a. CMK 135/8 Listesinde Yer Alan Suçlar 460
b. Listede Yer Almayan Suçların Durumu 462
c. Listeden Çıkartılan, Sonra Tekrar Eklenen Suçların Durumu 462
6. “Kesintisiz” Denetleme Sorunu 463
7. İletişimin Denetlenmesi Kararının İçeriği, Denetlemenin Süresi ve Gizlilik 464
a. Hakim Kararının Veya Savcı Emrinin Muhtevası 464
b. Yetkili Yargılama Makamı 466
c. Gerekçe Gösterme Mecburiyeti 467
d. Sulh Ceza Hakiminin İletişimin Denetlenmesi Kararına İtiraz 467
e. Cumhuriyet Savcısının Emri İle Yapılan İletişim Denetleme 468
f. Kararın Dosyada Bulundurulması Mecburiyeti 468
g. Karar Alınmadan, Hat Sahibinin Rızası İle Yapılan İletişim Denetleme 469
h. Tedbirin Süresi 469
ı. Kararın Gizliliği 471
II. İletişimin Denetlenmesinden Elde Edilen Delillerin Niteliği 471
1. Denetlemeden Elde Edilen Delillerin Niteliği 471
2. Katalogda Yer Almayan Bir Suçta; Dinleme, Kayda Alma Sinyal Bilgisinin Değerlendirilmesi, Kanuna Aykırıdır; İletişimin Tespiti Yapılabilir. 473
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi 474
III. İletişimin Denetlenmesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 474
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemi 474
a. İletişimin Denetlenmesinin Gerçekleştirilmesi 474
b. Denetlemenin Yapılacağı Yer 475
2. Telekomünikasyon Hizmetlerini Veren Kurumların Durumu 475
3. Kayıtların Metin Haline Getirilmesi 476
IV. İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Son Verilmesi ve Kayıtların İmha Edilmesi 476
V. İletişimi Denetlenen Kişiye Bilgi Verilmesi. 477
VI. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Bilgiler 477
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemlerinden Tesadüfen Elde Edilen Delil, Sadece CMK 135/8 Kapsamındaki Suçlarda Kullanılabilir 477
2. Tesadüfen Elde Edilen Suç Şüphesinin, “Soruşturma Başlatmak İçin Kullanılması” Sorunu 478
§ 18. GİZLİ SORUŞTURMACI GÖREVLENDİRİLMESİ 479
I. Gizli Soruşturmacı Kavramı 479
1. Gizli Soruşturmacı 479
2. Gizli Soruşturmacının Statüsü 479
3. X Muhbir 480
II. Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesi 480
1. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunması 481
2. Başka Surette Delil Elde Edilememesi 481
3. Hakim Kararı 481
4. Soruşturmacının Kimliğinin Değiştirilmesi 481
5. Gizli Soruşturmacının Araştırmakla Görevlendirilebileceği Suçlar 481
6. Kararın Verilmesi 482
7. Kararın Saklanması 483
III. Gizli Soruşturmacının Topladığı Deliller 483
1. Koruma Tedbiri Uygulama Yasağı 483
2. Soruşturmacının Suç İşlememesi Kuralı 483
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi ve Tesadüfi Delil Yasağı 484
IV. Gizli Soruşturmacının Topladığı Delillerin Duruşmada İkame Edilmesi 485
§ 19. TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME 486
I. Teknik Araçlarla İzleme Kararı Verilmesinin Koşulları 486
1. Soruşturma Başlatılması Mecburiyeti 486
2. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebebi Bulunması Koşulu 486
3. Başka Suretle Delil Elde Edilememesi Koşulu 487
4. Katalog Suçlar 487
II. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Verilmesi ve Uygulanması 488
1. Cumhuriyet Savcısının İstemi 488
2. Hakimin Kararının İçeriği 488
3. Süre 489
4. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Uygulanması 490
5. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı Kuralı ve Tesadüfi Delil Sorunu 490
III. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtları 491
1. Karşılıklı Konuşmaların Gizlice Kayıt Edilmesi 491
2. Özel Kişilerin Yaptığı Video Kayıtları 492
3. Eşler Arasında Yapılan Gizli Band Kayıtları 493
4. Özel Kişinin Getirdiği Hukuka Aykırı Delile İlişkin Görüşümüz 493
5. Resmi Makamlar Tarafından Yapılan, Teknik Takip Dışındaki Gizli Kayıtlar 494
a. MOBESE Kameralarındaki Görüntüler 494
b. İfade Alma Kayıtları 494
c. Tutuklunun Bilgisi Olmadan Ses Veya Görüntüsünün Kaydedilmesi 494
6. İnsan Kulağı İle Yapılan Gizli Dinlemeden Veya Radyo İle Yapılan Konuşmaların Dinlenmesinden Elde Edilen Deliller 495
§ 20. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT 496
I. Tazminat İstemi 496
1. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat 496
2. Tazminat İsteme Hakkını Bildirme Mecburiyeti 496
3. Süre Koşulu 496
4. Başvurulacak Mahkeme 497
5. İstem Dilekçesi 497
6. İstemin Kabul Açısından Reddi 498
7. Tazminat İsteyemeyenler 498
II. Tazminat Davasının Konusu 499
1. Kanunda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalama ve Tutuklama 499
a. Yakalama 499
b. Tutuklama 500
c. Tutukluluğun Devamına Karar Verme 500
d. Gözaltı Süresi İçinde Hakim Önüne Çıkarılmama 501
e. Kanuni Hakları Hatırlatılmadan Veya Hatırlatılan Haklarından Yararlanma İsteği Yerine Getirilmeden Tutuklama 502
f. Tutuklanan Kişinin Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmaması ve Makul Sürede Hakkında Karar Verilmemesi 502
g. Yakalandıktan Veya Tutuklandıktan Sonra Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Veya Beraat Kararı Verilmesi 502
h. Mahkum Olan Kişinin Gözaltı Veya Tutukluluk Süresinin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması Veya Sadece Adli Para Cezasını Gerektiren Suçtan Dolayı Yakalanan Veya Tutuklanan Kişi 503
ı. Yakalama Veya Tutuklama Nedeninin Veya Suçlamanın Bildirilmemesi 503
i. Yakalandığı Veya Tutuklandığının Yakınlarına Bildirilmemesi 504
2. Kanuna Aykırı Arama ve Elkoyma 504
III. Tazminat Muhakemesi 504
1. Dava Hakkı 504
2. İstemin Kabulü 504
3. İstemin Değerlendirilmesi 504
4. Mahkemenin Karar Verme Usulü 505
5. Maddi ve Manevi Tazminat, Avukatlık Ücreti 505
a. Maddi Tazminat 505
b. Manevi Tazminat 505
c. Avukatlık Ücreti 505
6. Kanunyolu: İstinaf 506
IV. Tazminatın Geri Alınması ve Rücu 506
1. Yargılamanın Yenilenmesi Durumunda Geri Alma 506
2. Kamu Görevlisine Rücu 506
3. Müfteriye Rücu 507
§ 21. DELİLLER 507
I. İspat Kavramı ve Deliller 507
1. İspat Kavramı 507
a. İspat Açısından Delillerin Rolü 507
b. İspatın Nispiliği 508
c. Şüpheden Sanığın Faydalanması 510
2. İspat Konusu 511
a. İspat Edilmesi Gereken Olay 511
b. İspatına İhtiyaç Olmayan Hususlar ve İstisnaları 511
3. Kimin Neyi İspat Edeceği Meselesi 512
a. Mahkemenin Delilleri Kendiliğinden Araştırması Kuralı 512
b. İspat Külfeti 513
4. Delillerin Özellikleri 513
a. Delil Gerçek Olayı Temsil Edici Olmalıdır 513
b. Mantık Kurallarına Uygun Olmalıdır 514
c. Konu İle İlgili Olmalıdır 514
d. Delil Hukuka Uygun Olmalıdır 515
e. Deliller Müşterek Olmalıdır 515
f. Bilimsel Deliller 516
5. Delillerin Sınıflandırılması 516
II. Beyan Delili: Tanıklık 518
1. Tanık Beyanı 518
2. Tanığın Gelme Yükümü 520
3. Tanığın Hakları 520
4. Tanığın Zorla Getirilmesi 521
5. Tanıklıktan Çekinme 522
a. Kendisi ve Yakınları Aleyhine Tanıklıktan Çekinme: “Nemo Tenetur” Kuralı 522
b. Akrabalık 523
c. Meslek Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme 523
d. Devlet Sırrı İle İlgili Tanıklık 525
e. Tanıklıktan Çekinme Sebebinin Bildirilmesi 526
f. Tanıklıktan Sebepsiz Çekinme 527
6. Tanığa Yemin Verilmesi 528
a. Yemin Verilmeyen Tanıklar 528
b. Tanığa Yemin Verilmesi 529
7. Tanıkların Dinlenmesi 530
8. Yüzleştirme 532
9. Tanık Dinlemede Görüntü ve Ses Kaydı (SEGBİS) 532
10. Tanığın Tekrar Dinlemesi 534
11. Tanığa Verilecek Tazminat ve Giderler 534
12. Tanığın Korunması 535
III. Belirti Delilleri 542
1. Belirti Kavramı 542
2. Belirti Delilinin Duruşmada İkamesi 544
IV. Belge Delilleri 544
1. Delil Olabilen Belgeler: Vesika, Senet, Belge 544
2. Belgenin Sağlamlığı 544
3. Yazılı Belge 545
4. Şekil Tesbit Eden Belge 545
5. Ses ve Görüntü Tesbit Eden Belge 546
6. Bilişim Verisi Şeklindeki Belgeler 546
7. Belge Delillerinin Duruşmada İkamesi 547
V. Hukuka Uygun Bir Şekilde Elde Edilmiş Delille İspat 547
1. Kanuna Aykırı Elde Edilen Delili Yasaklamanın Amacı 547
2. Terminoloji “Kanuna Aykırılık”, “Hukuka Aykırılık” ve “Hukuka Uygunluk” 548
3. Kanuna Aykırı Olarak Elde Edilen Deliller Konusundaki Yerleşik Görüşler 549
a. “Hüküm Verirken Kullanılması Yasaklanan Deliller” Görüşü 549
aa. Konusu Bakımından Yasaklanmış Olan Deliller 550
ab. Özel Hayatın Korunması Amacı İle Yasaklanan Deliller 550
ac. Elde Edilmesinde Uygulanan Metod Dolasıyısle Yasaklanan Deliller 551
ad. “Korunan Hak ve Hukuki Menfaat” Görüşü 551
4. Yetki Sınırı Aşılarak Elde Edilen Delil 552
5. Adil Yargılama Hakkı ve Bunun Delil Elde Etme Yetkisi İle İlişkisi 553
6. Sanık Hakları Teorisi 554
7. İstisnai Hallerde Kullanılabilen Kanuna Aykırı Yöntemle Elde Edilen Deliller 555
8. Hukuka Uygun Olarak Elde Edilen Delilin, Başka Bir Davada Kullanılamaması Kuralı 556
9. Yabancı Ülkede Türk Kanunlarına Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Deliller Açısından İstisnalar 556
10. Delil Yasaklarının Uzak Etkileri Sorunu 556
11. Delilin Dosyadan Çıkartılması Sorunu 558
12. Kanaatimiz 558
VI. Hukuka Aykırı Bir Şekilde Elde Edilen Delillere Örnekler 560
1. Kanuna Aykırı Olarak Durdurma 560
2. Arama ve Elkoyma İşlemindeki Kanuna Aykırılıklar 561
3. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller 562
4. Yakalama İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar 563
a. Yakalanan Kişinin Haklarını Öğrenme Hakkı’nın İhlali 563
b. Yakalanan Kişinin Susma Hakkının İhlali 563
c. Yakalanan Kişinin İsnadı Öğrenme Hakkının İhlali 563
d. Yakalanan Kişinin Hakim Önüne Çıkarılma ve Sorguya Çekilme Hakkının İhlali. 563
5. İfade Alma İlgili Kurallara Aykırılık 564
a. İfade Alma Veya Sorgu Sırasında Müdafiin Hazır Bulunmaması 564
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüştürülmemesi 564
c. “Yasak Sorgu Yöntemlerinin Uygulanmamasını Talep Etme” Hakkı 564
d. “İfade Alma Sayılmayan” Konuşmaların Akibeti 564
e. Hakların Kullandırılmamasının Sonucu 565
İKİNCİ KİTAP:
CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:
İLK DERECE MUHAKEMESİ
§ 22. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ 567
I. Ceza Muhakemesinin Evreleri ve Morfolojik Prensipler 567
1. Organiklik Prensibi 567
a. Derece 567
b. Evre 568
c. Aşama 569
d. Bölüm 569
e. Hadise 569
2. Gelişme Prensibi 569
3. Uygunluk Prensibi 569
4. CMK’nın Soruşturma ve Kovuşturma Evreleri 570
5. Bizim Kabul Ettiğimiz Muhakeme Şeması 570
a. Suça İlişkin Araştırma İşlemleri 570
b. Kısa Soruşturma 571
c. Ara Soruşturma (İddianamenin Kabul Veya İadesi Aşaması) 571
d. Kovuşturma Evresi 572
§ 23. SORUŞTURMA EVRESİ 573
I. Soruşturma Evresinin Organları 573
II. Soruşturma Evresinin Özellikleri 574
III. Suçun İşlendiğinden Bilgi Edinme 576
1. Suçun Öğrenilmesi ve Soruşturmaya Başlama 576
2. Araştırma Yaparak Kendiliğinden Öğrenme 576
3. Şikayet ve Benzeri Kurumlar 577
4. İhbar 577
5. Gizli Haber Verme 578
6. Suç Duyurucu Rapor 578
7. Şüpheli Ölümün İhbarı 578
8. Medya’nın Suç Haberi Toplaması ve Sanık Hakları 579
IV. Ceza Soruşturmasının Başlaması 580
1. Ceza Soruşturması 580
2. Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararı (SYOK) 581
V. Araştırma Mecburiyeti 583
1. Araştırma Mecburiyeti Kavramı 583
2. Adli Görevlerin Başlaması 583
VI. Adli Araştırmalar ve Koruma Tedbirleri 584
§ 24. CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI 584
I. Ceza Muhakemesi Şartı Kavramı 584
II. Ceza Muhakemesi Şart ve Engelleri 585
1. Şikayet Şartı 585
a. Şikayet Kavramı 585
b. Şikayetin Soruşturma Evresindeki Rolü 586
c. Şikayetin Gayesi 586
d. Şikayetin Belli Bir Formülü Yoktur 587
e. Fiil Şikayet Edilir 587
f. Yazılı Şekil Şartı 588
g. Şikayet Sirayet Eder 588
h. Şikayet Süresi 590
ı. Şikayet Hakkından Vazgeçme 591
i. Şikayetin Uzlaşma İle İlişkisi 592
j. Yabancı Devletin Şikayeti 593
2. Yazılı Başvuru Şartı 593
3. İstem (Talep) Şartı 596
4. Mütalaa Şartı 596
5. İzin Şartı 597
6. Kamu Yararı Şartı 598
7. Diplomatlık Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 599
8. Yasama Dokunulmazlığı 599
9. Kamu Görevlisi Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 601
a. Memur Dokunulmazlığı 601
b. Hakimlik Dokunulmazlığı 601
c. Savcılık Dokunulmazlığı 602
d. Avukatlık Dokunulmazlığı 602
e. Noterlik Dokunulmazlığı 602
f. Askerlik Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 602
g. Seçim Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 603
h. Karşılıklılık Şartı 603
10. Şüphelinin Hayatta Olması Şartı 604
11. Sanığın Çocuk Veya Akıl Hastası Olmaması Şartı 604
12. Kabahatüstü (Suçüstü) Yakalanma Şartı 605
13. Ceza Muhakemesi Şartı Olarak Görev 605
14. İddianamenin Hukuken Geçerli Olması Şartı 605
15. Uzlaşma Veya Önödeme Teklif Edilmesi Şartı 606
a. Uzlaşma Teklif Edilmesi 606
b. Önödeme Usulünün Denenmesi 606
16. Asıl Ceza Davasının Süresinde Açılması Şartı 606
17. Dava Zamanaşımının Dolmuş Olmaması Şartı 607
18. Bekletici Meselenin Çözülmesi Şartı 607
19. Sanığın Türkiye’de Bulunması Şartı 607
20. Gaipliğin Kalkması Şartı 607
21. Durma Sebebinin Kalkması Şartı 607
22. Aynı Davaya Bakılmakta Olmaması Şartı 608
23. Yargı Bulunmaması Şartı (Ne Bis in Idem) 608
24. Yeni Delil Veya Yeni Olay Meydana Çıkması Şartı 608
25. Ceza Muhakemesi Şartı Sayılmayan Haller 608
§ 25. SORUŞTURMA İŞLEMLERİ 609
I. Suçu Araştırma Yetkisi 609
1. Genel Yetki ve Özel Yetki 609
2. Doğrudan Araştırma ve Dolayısıyla Araştırma 610
3. Re’sen Delil Araştırma 610
II. İfade Alma Veya Sorgu İçin Çağrı, Zorla Getirme 610
1. İfadesi Alınacak Kişinin Davetiye İle Çağırılması 611
a. Davetler 611
b. Kolluğun Davet Etme Yetkisi 611
2. Zorla Getirme 612
a. Zorla Getirme Kişi Özgürlüğünü Kısıtlar 612
b. Şüphelinin Zorla Getirtilmesi 613
c. Sanığın Duruşma İçin Zorla Getirtilmesi 614
d. Tanığın Zorla Getirilmesi 615
e. Bilirkişinin Zorla Getirtilmesi 615
III. İfade Alma ve Sorgu. 616
1. “İfade Alma” ve “Sorgu” Kavramları 616
2. Yakaladıktan Sonra İfade Alma, Gözaltında Tutulan Şüphelinin Veya Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 617
a. Yakalama Sonrası İfade Alma 617
b. Gözaltına Alınan Şüphelinin İfadesinin Alınması 617
c. Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 617
3. İfade Alma Sayılan ve Sayılmayan Sorular 617
4. Kimlik Tespiti 619
5. Suçlamanın Bildirilmesi 620
6. Müdafi Seçme ve Baro Tarafından Görevlendirilmesini İsteme, Hukuki Yardımdan Yararlanma Hakları ve Bunların Bildirilmesi 620
7. Hakların Bildirilmesi ve Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 621
a. Hakların Bildirilmesi 621
b. Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 622
8. Yakınlarına Haber Verme Mecburiyeti 623
9. Lehe Delil Toplanmasını İsteme Hakkı 624
10. Susma Hakkı 624
a. Susma Hakkı Pasif Haklardandır 624
b. Susma Hakkının Bilinip Bilinmemesi Sorunu 625
c. Susma Hakkı Bildirilmesinin İstisnası Yoktur 625
d. Bazı Tali Ceza Davalarında Susma Hakkı Bildirilmesi Gerekmez 625
e. Müdafiin İfade Alma Sırasındaki Konumu 625
11. İfadenin Sesli ve Görüntülü Olarak Kaydedilmesi Mecburiyeti (SEGBİS) 626
12. İfade Alma Veya Sorgu Oturumu 626
13. İfade Veya Sorgu Tutanağı 627
14. Şüphelinin Beyanının Özgür İradesine Dayanması 627
a. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 627
b. Kötü Davranma 628
c. İşkence 628
d. İlaç Verme 628
e. Yorma 628
f. Aldatma 628
g. Cebir Veya Tehditte Bulunma 628
h. Bazı Araçları Kullanma 629
ı. Kanuna Aykırı Yarar Vaat Etme 629
15. Yasak Usuller “Mutlak Delil Yasağı” Oluşturur 629
16. Kolluğun İkinci Kez İfade Alması Yasaktır 630
IV. Keşif 630
1. Keşif İlk Derece Mahkemesi Tarafından Yapılır 630
2. Soruşturma Evresindeki “Teftiş” İle “Keşif” Farklı İşlemlerdir 630
3. Keşif Kararı ve Keşfin Yapılması 631
4. Keşifte Hazır Bulunabilenler 632
V. Yer Gösterme 633
1. Oluşumu 633
2. Kendisini Suçlamama Hakkı 633
3. Yer Göstermenin Yapılması 633
4. Hükümlü ve Tutukluya Yer Gösterme İşlemi Yaptırılması 634
VI. Teşhis 634
1. Kavram 634
2. Aleyhe Delil Verme Yasağı ve Sıraya Dizme Usulü 634
3. Resimden Teşhis 635
4. Müdafiin Konumu 636
a. Teşhiste Hakların Bildirilmesi 636
b. Duruşmada Yüzleştirme ve Teşhis Hakkında 637
5. Teşhiste Yapılan Hukuka Aykırılık Örnekleri 637
VII. Gözlem Altına Alınma 639
VIII. Beden Muayenesi 640
1. Beden Muayenesi Tedbirinin Amacı 640
2. Şüphelinin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 643
a. İç Beden Muayenesi 643
b. Karar Verme Yetkisi, Karara İtiraz ve Yasaklanan Deliller 643
c. Hakim Kararı Alınmasına Rağmen İlgilinin Muayeneye Rıza Göstermemesi 645
d. Sağlık İçin Zararlı Olmama Koşulu 646
e. İşlemi Yapabilen Kişiler 647
f. Cezanın Ağırlığı Koşulu 647
g. Şüphelinin Dış Beden Muayenesi 648
2. Alkol Muayenesi 648
3. Mağdur ve Diğer Kişilerin İç ve Dış Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 650
4. Çocuğun Soybağının Tespiti İçin Karar 652
5. Tanıklıktan Çekinme Sebepleri İle Muayeneden Veya Vücuttan Örnek Alınmasından Kaçınma 653
6. Kadının Muayenesi 654
7. Beden Muayenesi ve Aleyhe Delil Vermeye Zorlanamama Yasağı 654
IX. Moleküler Genetik İncelemeler ve DNA Veri Bankaları 655
1. Moleküler Genetik İncelemelerin Taşıdığı Özellikler 655
2. Moleküler Genetik İnceleme Yapılmasının Koşulları 656
3. Yargıtay Kararlarında Moleküler Genetik İncelemeler 661
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü 663
5. DNA Veri Bankaları 667
6. DNA Veri Bankaları Konusunda Uluslararası Düzenlemeler 668
a. Avrupa Konseyi 668
b. Prüm Sözleşmesi 668
c. Mukayeseli Hukuktaki Diğer Düzenlemeler 669
7. DNA Verileri ve Milli DNA Veri Bankası Kanunu Tasarısı 671
X. Fizik Kimliğin Tespiti 673
1. Kavram 673
2. Fizik Kimlik Bilgilerinin Yok Edilmesi 673
3. Teşhise Yarayan Kayıtlar 674
XI. Parmak izinin kayda alınması 674
1. Kavram 674
2. Parmak İzleri Kayıt Altına Alınabilen Kişiler 674
3. Sistemde Yer Alan Parmak İzi Kayıtlarının Kullanılması 675
4. Sisteme Kayıtlı Olan Parmak İzlerinin ve Fotoğrafların Silinmesi 676
5. Fotoğrafların Polis Hukukuna Göre Kayda Alınması 676
6. Polis Hukuku Amaçlı Kayıtlar İle Ceza Muhakemesi Amaçlı Kayıtlar Arasındaki Fark 677
XII. Ölünün Beden Muayenesi 678
1. Ölünün Kimliğini Belirleme 678
2. Otopsi 678
3. Yeni Doğanın Cesedinin Adli Muayenesi 679
4. Zehirlenme Şüphesi 679
§ 26. SORUŞTURMA EVRESİNİN SONA ERMESİ 680
I. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 680
1. Soruşturmasının Sona Ermesi 680
2. Maddi Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 680
3. Hukuki Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 680
4. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Türleri 681
a. Takdirilik Sistemi Kapsamında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 681
b. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Sonrasında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 681
c. Uzlaştırma Gerçekleşince Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 681
d. Önödemedeki KYOK 681
5. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararın Bildirilmesi 682
6. Kararın Kesin Hüküm Etkisi 682
II. “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara” İtiraz 682
1. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz 682
2. Suçtan Zarar Görenin İtiraz Yetkisi 684
3. Şüphelinin İtiraz Etme Yetkisi Sorunu 684
4. Şüphelinin Hukuki Konumu 685
5. İtiraz Yöntemi 685
6. İncelemenin Yapılması 685
7. Verilebilen Kararlar 685
8. Takdirilik Sistemi 686
9. Muhakemenin Dirilmesi 686
10. Etkin Soruşturma Yapılmaması Üzerine Yeniden Soruşturma Açılması 686
11. Kamu Davası Açmak Üzere İddianame Düzenlenmesi 687
§ 27. KAMU DAVASININ AÇILMASI 687
I. Kamu Davası Kavramı ve Kamu Davası Açılmasındaki Sistemler 687
1. Kamu Davası 687
2. Kamu Davası Açmada Mecburilik ve Takdirilik Sistemleri 688
II. Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi 688
1. CMK 171/1 Kapsamında Savcının Takdir Yetkisi 688
2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 689
a. CMK 171/2 Kapsamındaki Takdir Yetkisinin Koşulları 689
b. Yeterli Şüphenin Varlığı Koşulu 690
c. Uzlaştırmanın Önceliği 690
d. CMK 171/3. Fıkradaki Diğer Koşullar 690
e. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararına İtiraz 691
f. Deneme Süresinde Verilen Kararlar 691
g. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Hakkındaki Görüşümüz 691
3. Kamu Davası Açma Mecburiyeti 693
4. Araştırma Mecburiyeti 693
5. Mecburilik Sisteminin Uygulanma Koşulu 694
6. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesinin Yarar ve Zararları 694
7. Kamu Davasının Kendiliğindenliği ve Devamlılığı 695
III. İddianamenin Düzenlenmesi ve Mahkemece İncelenmesi 695
1. Delillerin Yeterli Şüphe Oluşturması 695
2. Görevli ve Yetkili Mahkemeye Hitaben Düzenlenme 695
3. İddianamede Yer Alması Gereken Diğer Hususlar 695
4. Ara Soruşturma 696
IV. İddianamenin İadesi 697
1. CMK 170. Maddeye Aykırı Olarak Düzenlenen İddianame Kavramı 697
2. Suçun Sübutuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Bir Delilin Toplanmamış Olması Kavramı 697
3. Önödeme Veya Uzlaştırma Ya da Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 697
a. Önödeme Uygulanmaması 697
b. Uzlaştırma Teklif Edilmemesi 698
c. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 698
d. İzin veya Talep Koşulunun Yerine Getirilmemesi 698
4. Yargıtay’ın İddianamenin İadesi İle İlgili Kararları 698
a. Tavsif Hatası 698
b. Sevk Maddesindeki Değişiklik İddianamenin İadesi Sebebi Değildir 699
c. Kimlik Bilgilerinin Eksik Olması İade Nedeni Olmaz 699
d. Sağlık Raporu Alınmaması 699
e. İfade Almadan İddianame Düzenlenmesi Mümkündür 700
f. Görevsizlik Veya Yetkisizlik Nedeni İle İade Kararı Verilemez 701
g. Eksik Soruşturma İade Nedeni Değildir 702
h. Etkin Pişmanlık İşlemlerinin Yapılmaması İade Nedenidir 702
5. Otomatik Kabul 703
6. İade Sonrası Savcılık İşlemleri 703
7. İddianamenin İadesi Yolunun Kapanması 703
8. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Kanun Yolu 704
V. İddianamenin Kabulü Kararı; Kamu Davasının "Açılmış Olması". 704
1. Kamu Davasının Açılmış Olması 704
2. Kovuşturma İşlemleri 705
3. Kovuşturma Evresinin Özellikleri 705
a. Sözlülük 706
b. Açıklık 706
c. Bağlılık 706
d. Yüze Karşılık 706
4. Kovuşturma Evresinin Aşamaları 706
§ 28. DURUŞMA HAZIRLIĞI 706
I. Duruşma Gününün Belirlenmesi 706
II. Duruşmada Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 707
1. Çağrı Kavramı 707
2. Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 707
3. Duruşma İçin Zorla Getirme 708
4. Tutuklu Sanığın Duruşmaya Çağrılması 708
5. Çağrıyı Yapma Yetkisi Mahkemeye Aittir 708
6. Mahkemenin Re'sen Tanık Veya Bilirkişi Çağırma Yetkisi Düzenlenmemiştir 709
III. İddianamenin Tebliği 709
1. Kabul Edilen İddianamenin Tebliği 709
2. Taslak İddianamenin Tebliği Sorunu 709
3. Savunma Hazırlama Süresi 710
a. Koruyucu Süre 710
b. Süreye Uymamanın Yaptırımı 710
c. Savunmayı Hazırlamak İçin Verilen Sürenin, "Yeterli" Olması Gerekir 711
IV. Sanığın Tanık veya Bilirkişi Davet Ettirmek, Savunma Delili Toplanmasını İstemesi 711
1. Duruşma Hazırlığında Savunma 711
2. Duruşma Hazırlığının Delil Toplama Bölümü 712
3. Tanığın Duruşmaya Çağrılması 712
4. Bilirkişi Veya Uzmanın Davet Edilmesini İstemek 713
5. Sanığın Delil Toplanması İstemi Hakkında Verilen Karar 713
6. Cumhuriyet Savcısına Bildirim 713
7. Savunma Tanıklarının İddia Makamına Bildirilmesi 713
8. İddia Tanıklarının Savunma Makamına Bildirilmesi 713
V. Duruşma Hazırlığında İstinabe ve Keşif 713
1. İstinabe 713
2. Naiple Veya İstinabe Yoluyla Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi 715
a. Hastalık Veya Malullük Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 715
b. Konutunun Yargı Çevresi Dışında Olması Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 716
c. Davayı Gören Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleyememesi 716
d. İstinabe Olunan Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırı İçindeki İstinabeyi Yapma Mecburiyeti 716
e. Tutuklu Sanığın Durumu 716
3. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği Kullanılarak Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi (SEGBİS) 717
4. Tanık Veya Bilirkişilerin Dinleneceği Günün Bildirilmesi 717
5. Duruşma Hazırlığında Yapılan Keşif ve Muayene 718
§ 29. DURUŞMANIN YAPISI 718
I. Duruşmanın Açıklığı 718
1. Muhakeme Hukuku İşlemlerinin Açıklığı 719
a. Gizli Yapılan İşlemler 719
b. Kimlik Bilgilerinin Gizliliği 720
2. Açıklığın Kaldırıldığı Haller 720
a. Duruşmanın Kapalı Yapılmasının Kararı 720
b. Kapalılık Kararının Gerekçesi 721
c. Kapalı Duruşmada Hazır Bulunma İzni 721
d. Zorunlu Kapalılık 721
e. Ses ve Görüntü Alıcı Alet Kullanma Yasağı 722
f. Duruşmanın Açıklığı İlkesinin İhlalinin Yaptırımı 722
3. Basın Özgürlüğü ve Aleniyet 723
a. Basın Özgürlüğünün Sınırları 723
b. Açık Duruşmanın İçeriğinin Yayımlanmasının Yasaklanabilmesi 724
II. Duruşmaya Ara Vermeme Kuralı 725
1. Duruşmanın Kesiksizliği 725
2. Duruşmaya Ara Verilebilen İstisnai Haller 725
3. Ara Verilmesini İsteme Hakkının Sanığa Bildirilmesi Mecburiyeti 726
4. Ek Savunma İçin Süre Verilmesi 726
III. Duruşmanın Düzeninin Sağlanması 727
1. Duruşmada Düzeni Sağlama Görevi 727
2. Salondan Çıkarma Yetkisi ve Disiplin Hapsi 727
3. Sanığın Dışarı Çıkarılması ve Duruşmanın Yokluğunda Sürdürülmesi 728
4. Duruşma Sırasında İşlenen Suç 728
IV. Duruşmada Hazır Bulunan Süjeler 729
1. Hakim 729
a. Hakimin Değişmemesi Kuralı 729
b. Mahkeme Başkanının Diğer Görevleri 730
ba. Şekil Bakımından İdare İşlemleri 730
bb. Sanığın Sorgusunu Yapmak 730
bc. Delillerin Ortaya Konmasını Yönetmek 730
2. Cumhuriyet Savcısı 731
a. Duruşma Savcısı 731
b. Birden Çok Savcı Veya Müdafi 732
3. Zabıt Katibi 732
4. Tercüman 733
a. Muhakemenin Dili 733
b. Tercümanın Görevlendirilmesi 733
c. Engelli Sanıkların Tercümanı 733
d. Tercümana Ödenen Ücret 733
e. Sanığın İstemi Üzerine Görevlendirilen Yardımcı Tercüman 734
f. Tercüman Listeleri 734
5. Müdafi 734
a. Müdafiin Duruşmada Hazır Bulunma Yükümü 734
b. "Duruşmaya Gelmeyerek Savunma" Girişimleri 735
c. Sanık Hazır Bulunmasa Da, Müdafii Hazır Bulunmaya Yetkilidir 735
d. Sanığın Temsil Edilmesi 735
6. Sanık 736
a. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması ve İstisnaları 736
aa. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Mecburiyeti 736
ab. Sanık Hakkında Zorla Getirme Kararı Verilmesi 736
ac. Sorgu Yapmadan Davanın Gıyapta Bitirilebileceği Haller 737
ad. Sanığın Duruşmanın Devamı Süresince Hazır Bulunması İçin Alınan Tedbirler 737
ae. Davanın Sanığın Yokluğunda Bitirilebileceği Haller 738
af. Yoklukta Duruşma 738
ag. Sanığın Duruşma Salonundan Çıkarılması Kararı 738
b. Duruşmada Hazır Bulunmaktan Bağışık Tutulma 738
ba. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması Temel İlkedir 738
bb. Müdafiin Yetkili Kılınmış Olması Gerekir 739
bc. Bağışık Tutulan Sanığın İstinabe Suretiyle Sorgusu 739
bd. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği İle Sorgu (SEGBİS) 739
be. Tutuklu Sanıkların Durumu 740
bf. Yurt Dışında Bulunan Sanıkların Durumu 740
c. Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmalarda Eski Hale Getirme 741
d. Sanığı Duruşmaya Getirmek İçin Yakalama Emri Verilmesi 741
§ 30. DURUŞMANIN YÜRÜYÜŞÜ 742
I. Duruşmanın Açılması ve Başlatılması 742
1. Duruşmanın Başında Yapılan İşlemler 742
a. Duruşmanın Açılması ve Bir Başka Güne Bırakılması 742
b. Duruşmanın Açılması ve Duruşmanın Başlaması Arasındaki Fark 742
c. Duruşmanın Başlaması ve Yapılan İşlemler 743
2. Tanıkların, Bilirkişilerin ve Uzmanın Yoklaması 743
3. Duruşmaya Başlama Kararı 744
4. İddianamenin Kabulü Kararının Okunması 744
5. Sanığın Kimliğinin Tespiti 744
6. Sanığa suçlamanın anlatılması 744
a. Sanığa iddianın anlatılması 744
b. İddianame Yerine Geçen Belge 745
c. Yetkisizlik Kararının Okunması 746
7. Önödemenin Veya Uzlaşmanın Hatırlatılması 746
8. İlk Talî Davaların Açılması 747
II. Duruşmada Yapılan Sorgu 747
1. Sorgunun Önemi 747
2. Sorgu Yöntemi 748
III. Delillerin Ortaya Konulması ve Delil İkamesi İsteminin Reddi 749
1. Delil İkamesi İsteminin Reddi 749
2. Delilin Ortaya Konmasının Reddi Kararının Gerekçesinin Yazılması Mecburiyeti 750
3. Delilin Ortaya Konmasından Vazgeçilmesi 750
4. Delil Veya Olayın Geç Bildirilmesi Ret Sebebi Olmaz 751
5. Mazeretsiz Gelmeyen Sanığın Yokluğunda Ortaya Konulan Deliller 751
IV. Anlattırıcı Soru ve Çapraz Sorgu 752
V. Esas Hakkında Mütalaalar 752
1. Soruşturma Evresinde Tarafların Görüşlerinin Alınması 752
2. Kovuşturma Evresinde Verilen Kararlar Öncesinde Görüş Alma 752
3. Esas Hakkındaki Mütalaa 753
4. Tartışmada Söz Alma Sırası 753
5. Tartışmanın İçeriği 754
6. Cevap Verme Hakkı 754
VI. Sanığın Son Söz Hakkı 754
VII. Hüküm Vermek İçin Müzakere 755
1. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Müzakeresi 755
2. Müzakerenin Yönetimi ve Oyların Toplanması 756
VIII. Kararlarda Oybirliği Veya Oyçokluğu 757
1. Kararların Oylanması 757
2. Karşı Oy ve Gerekçesi 758
§ 31. HÜKÜM 758
I. Hüküm Kavramı 758
1. Hüküm Vermenin Kolektif Oluşu 758
2. Çelişme 758
3. Mütalaa Niteliğinde Hüküm 759
4. Karar Niteliğinde Hüküm 760
5. Kesin Hüküm 761
6. Hükmün Mecburiliği Meselesi 761
II. Hükmün Unsurları 762
1. Maddi ve Hukuki Mesele 762
2. Hükmün “Sonuç” Kısmı 762
3. Gerekçeli Karar ve Kısa Karar 763
III. Gerekçe Kavramı; Hükmün Gerekçesi 764
1. Gerekçe Kavramı 764
a. Psikolojik Anlamdaki Hükmün Gerekçesi 764
b. Gerekçenin Yararları 764
c. Gerekçelerin Zararları 765
d. Yazılı Hukuk ve AİHM Kararlarındaki Durum 765
2. Gerekçede Bulunması Gereken Noktalar 765
3. Kararların Gerekçeli Olması 766
4. Hükmün Gerekçesi 767
a. Mahkumiyet Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar (CMK 230/1) 767
b. Beraat Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 767
c. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 767
IV. Hükmün Konusu 768
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesi 768
2. Fiili Nitelendirmede Mahkemenin Serbest Olması 768
3. Tavsif Değişikliği 769
a. Tavsif Nedeni İle Ek Savunma Verilmesi 769
b. Bildirimlerin Hem Sanığa, Hem de Müdafie Yapılması 771
V. Hakimin Kararını Duruşmaya Getirilmiş ve Huzurunda Tartışılmış Delillere Dayandırma Mecburiyeti 772
1. Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi 772
2. Sözlülük İlkesi 772
VI. Delillerin Hakimin Vicdani Kanaati İle Serbestçe Takdir Edilmesi 772
1. Vicdani Delil Sistemi 772
2. Delillerin Değerlendirilmesi (Takdiri) 773
a. Delillerin Sağlamlık Bakımından Değerlendirilmesi 773
b. Delillerin “Hukuka Uygunluk” Bakımından Değerlendirilmesi 773
3. Sübut Konusunda Hüküm Faaliyeti 774
4. Tecrübe Kaidesi İle İlgili Faaliyet 774
5. Karine 775
VII. Hüküm fıkrası 775
1. Hükmün "Türk Milleti Adına" Verilmesi 775
2. Hükmün Başında Yazılacak Noktalar 776
3. Hükmün Gerekçesinin En Geç Onbeş Gün İçinde Dava Dosyasına Konulması 776
4. Karar ve Hükümlerin Bunlara Katılan Hâkimler Tarafından İmzalanması 776
§ 32. HÜKÜM TÜRLERİ 776
I. Beraat Kararı 776
1. Yüklenen Fiilin Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması 776
2. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması 777
3. Yüklenen Suç Açısından Failin Kast Veya Taksirinin Bulunmaması 777
4. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmesine Rağmen, Olayda Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunması 777
5. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlendiğinin Sabit Olmaması 777
6. Derhal Beraat Kararı Verilebilen Durumlar 779
II. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 779
1. Kusur Bulunmaması Nedeniyle Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 779
a. Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı 780
b. Zorunluluk Hali, Meşru Savunmada Sınırın Aşılması, Hata 780
2. Etkin Pişmanlık, Şahsi Cezasızlık vb. Nedenlerle Verilen Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 781
III. Mahkumiyet Hükmü 781
IV. Güvenlik Tedbiri Hükmü 782
V. Davanın Reddi Kararı 783
1. Yargının Otoritesi 783
2. Ne Bis in Idem 784
3. Kesin Hüküm 784
4. Maddi Mesele Bakımından Kesin Hüküm 785
5. Ceza Mahkemesince Verilen ve Kesinleşen Hükmün Hukuk Mahkemesi Hakimini Bağlayıp Bağlamayacağı Konusu 785
VI. Düşme Kararı 786
1. Davayı Düşüren Sebepler 786
2. Düşme Kararının Verileceği Zaman 787
VII. Görevsizlik Kararı 788
VIII. Durma Kararı 788
IX. Yargılama Giderleri 789
1. Muhakemenin Gerektirdiği Giderler 789
2. Yargılama Giderleri Konusunda Karar Verilmesi 789
3. Cezaya Mahkumiyette Yargılama Giderleri 790
a. Sanığın Mahkum Olması 790
b. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına İtirazda Yargılama Giderleri 790
c. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Halinde 790
d. Hüküm Kesinleşmeden Sanığın Ölmesi Halinde Yargılama Giderleri 791
e. Aynı Sanığın Birleştirilen Davalarında Yargılama Gideri 791
f. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Yargılama Gideri 791
4. Beraat Veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararında Yargılama Giderleri 791
5. Diğer Bazı Haller 791
6. Karşılıklı Hakaret Halinde Gider 792
7. Kanun Yolu Davasında Gider 792
8. Adli Tatil 793
X. Hükmün Açıklanması 794
1. Duruşmanın Sona Ermesi 794
a. Dar Manada Duruşmanın Sona Ermesi 794
b. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresinin Başlaması 794
c. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresi İle Birlikte Geniş Manada Duruşmanın Sona Ermesi ve Hükmün Verilmesi 794
2. Hükmün Açıklanması (Tefhimi) 794
XI. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 795
1. Sanığın Rızasının Ceza Muhakemesinde Rol Oynadığı Haller 795
a. Kamu Davasının Mecburiliği Prensibinin Rızaya Dayalı İstisnaları 795
b. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki Niteliği 795
2. HAGB Kararı 796
a. HAGB Kararı Verilemeyen Haller 796
b. AİHM Kararlarının Göz Önünde Tutulması 797
3. HAGB Kararı Verilmesinin Koşulları 798
a. Mahkumiyet Hükmü Kurulmuş ve Cezanın Belirlenmiş Olması Koşulu 798
b. Cezaya İlişkin Önkoşul 798
c. Sanığın Kabul Etmesi Koşulu 799
d. Sanığın Daha Önce “Kasıtlı” Bir Suçtan Mahkum Olmamış Bulunması 799
e. Mahkemece Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Konusunda Kanaate Varılması 799
f. Zararın Giderilmesi 799
g. Zararın Giderilememesi 800
4. HAGB Kararı Verilmesinin Sonuçları 800
a. Mahkumiyet Hükmünün Hüküm Doğurmaması 800
b. Denetimli Serbestlik Uygulama Mecburiyeti 801
c. Seçenek Yaptırımlara Çevirememe 801
5. HAGB Kararına Karşı Kanun Yolu 801
a. İtiraz 801
b. İstinaf 803
c. Kanun Yararına Bozma 803
6. Denetimli Serbestlik Süresinde Veya Sürenin Sonunda Verilebilen Kararlar 805
a. Yükümlüklere Uyma Halinde Düşme Kararı Verilmesi 805
b. Yükümlülüklere Uymama Halinde Hükmün Açıklanması 805
c. Yeni Bir Mahkumiyet Hükmü Kurulması 805
7. Çocuk Ceza Hukukundaki HAGB 805
8. Kesinleşmiş Hükümlerde HAGB 805
BEŞİNCİ BÖLÜM:
ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
§ 33. GAİP VE KAÇAKLARIN YARGILANMASI, MÜSADERE, TÜZEL KİŞİLERİN TEMSİL EDİLMESİ 807
I. Gaip ve Kaçakların Yargılanması 807
1. Gaibin Yargılanması 807
a. Gaibin Tanımı 807
b. Gaip Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilebilir 807
c. Gaip Hakkında Delil Toplama ve Koruma Tedbiri Uygulama 808
d. Tutuklamama Güvencesi Belgesi 808
2. Kaçakların Yargılanması 809
a. Kaçak Tanımı 809
b. Kaçak Kararı Verilmesi 809
c. Kaçak Hakkında Yapılan Kovuşturma 809
d. Kaçak İçin Zorunlu Müdafi Görevlendirilmesi 809
e. Zorlama Amaçlı Elkoyma 810
3. Zorlama Amaçlı Elkoyma Kararı Kapsamındaki Suçlar 810
4. El Koyma Kararının Uygulanması ve Kaldırılması 811
5. Kanun Yolu 811
6. Kaçak Hakkında Yoklukta Tutuklama Kararı Verilebilmesi 811
II. Müsadere Muhakemesi 812
1. Suçta Kullanılan Veya Suçtan Meydana Gelen Eşyanın Müsaderesi 812
a. Kamu Davası Açılmaması, Esasla Birlikte Müsadere Kararı Verilmemesi 812
b. Müstakil Müsadere Davası Açabilenler 812
c. Müsadere Duruşması ve Karar 813
d. Müsadere Davasında Elkoyma 813
3. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesi 813
3. Kanun Yolu 814
a. Müstakil Müsadere Kararına Karşı İstinaf 814
b. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesine İtiraz 814
III. Tüzel Kişinin Ceza Muhakemesinde Temsil Edilmesi 814
1. Tüzel Kişi Hakkında Yaptırım Uygulanması Sorunu 814
a. Ceza Sorumluluğunun Sübjektifliği 814
b. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 815
c. Ceza Sorumluluğu Bulunan Tüzel Kişiler 815
d. Tüzel Kişi İle Uzlaşma 816
e. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 816
2. Tüzel Kişinin Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçların Muhakemesi 816
a. Tüzel Kişinin Organ Veya Temsilcisinin Duruşmaya Kabul Edilmesi 816
b. Tüzel Kişinin Kamu Davasına Katılması 817
§ 34. ÖNÖDEME 818
I. Önödeme Kurumunun Hukuki Niteliği 818
1. Önödeme Kavramı 818
a. Soruşturma Evresinde Önödeme 818
b. Kovuşturma Evresinde Önödeme 818
2. Önödeme Kapsamına Giren Suçlar 819
a. TCK 75/1 Suçları 819
b. TCK 75/6 Suçları 819
3. Ödenecek Miktar Veya Adli Para Cezasının Belirlenmesi 820
II. Önödeme ile İlgili Değerlendirmelerimiz 820
§ 35. UZLAŞTIRMA 821
I. Uzlaştırma ve Uyuşmazlığın Saptırılması 821
1. Uyuşmazlıkların Alternatif Yöntemlerle Halledilmesi 821
2. CMK’daki Uzlaştırma ve HMK’daki Arabuluculuk 821
II. Ceza Muhakemesi Kanunun Uzlaştırma Sistemi 822
1. Uzlaştırma, Yaptırım Benzeri Olan Bir Kurumdur 822
2. Şikayet Şartının Gerçekleşmesi Koşulu 823
3. Suça İlişkin Araştırma Yapılması ve Yeterli Şüphe 823
4. Uzlaştırma Teklifinin Yapılması 823
5. Şüphelinin Uzlaştırmadaki Hakları 824
6. Birden Çok Fail Bulunması Halinde Uzlaştırma 825
7. Mağdurun Uzlaştırmadaki Hakları 825
III. Uzlaşmaya Tabi Olan Suçlar 826
1. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikayete Bağlı Suçlar 826
2. TCK’da Yer Alan Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 826
3. Çocuklar Bakımından Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 827
4. Özel Kanunlarda Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 829
IV. Uzlaştırmaya Tabi Olmayan Suçlar 829
1. Uzlaştırma Uygulanamayan Bağlantılı Suçlar 829
2. Uzlaştırma Uygulanamayan Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar 830
3. Uzlaştırma Uygulanamayan Önödemeye Tabi Suçlar 830
4. Uzlaştırma Uygulanamayan, Mağduru Kamu Tüzel Kişisi Olan Suçlar 830
V. Uzlaştırmacı Olabilenler: Avukat Veya Hukukçu, Cumhuriyet Savcısı 831
1. Uzlaştırmacının Tarafsızlığı 831
2. Uzlaştırma Bürosunca Görevlendirilen Uzlaştırmacı Avukat 831
3. Hukuk Öğrenimi Görmüş Kişiler Arasından Uzlaştırmacı Görevlendirilmesi 832
VI. Uzlaştırma İşlemlerinin Yürüyüşü 832
1. Baro Tarafından Yapılması Gereken Hususlar 833
2. Uzlaştırmacıya Ödenen Ücret 834
3. Uzlaştırma İlkeleri 834
4. Süreler 834
5. Uzlaştırma Oturumu Öncesi Yapılan Hazırlık Evresi 834
VII. Uzlaştırma Müzakereleri Aşaması 835
1. Tanışma ve Uzlaştırmacının Giriş Konuşması 835
2. Bilgi Toplama Aşaması (Doğrudan Soru ve Çapraz Sorgu) 835
3. Halledilmesi Gereken Problemleri Sınırlama ve Daraltma Evresi 836
4. Ayrı Yerlerde Toplanma 836
5. Tarafların Tekliflerini Belirleme Evresi 837
6. Müzakere Aşaması 837
7. Uzlaştırma Sureti ve Edim 837
a. Uzlaştırma ve Edimin Belirlenmesi Aşamasında Dikkat Edilecek Hususlar 837
b. Edim 837
8. Raporun Düzenlenmesi Aşaması 838
9. Haricen Uzlaştırma 838
10. Edimin İfa Edilmesi ve Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 838
11. Hukuk Davası Açmak İçin Zamanaşımı Sorunu 839
a. Uzlaşmama Durumunda Tazminat Davası Açma Sorunu 839
b. Uzlaşmaya Rağmen Edimin Yerine Getirilmemesi 839
c. Hukuk Davalarının Zamanaşımı 839
12. Mahkeme Tarafından Uzlaştırma 839
13. Çocuk Hukukundaki Uzlaştırma 840
§ 36. SERİ MUHAKEME USULÜ 841
I. Seri Muhakeme Usulü (CMK 250) 841
1. Seri Muhakeme Usulünün Uygulandığı Suçlar 841
a. Seri Muhakeme Uygulanan Suçlar 841
b. Seri Muhakeme Uygulanmayan Haller 842
2. Seri Muhakeme Usulünde Tarafların Konumu 842
a. Cumhuriyet Savcısının ve Kolluğun Konumu 842
aa. Alternatif Muhakeme Usullerinin Uygulanma Sırası 843
ab. Yeterli Şüphe Aranmaması 843
ac. Seri Muhakeme Usulünün Mecburiliği 843
ad. Seri Muhakeme Usulü Uygulanması Teklifi ve Bunun Kabul Edilmesi 843
ae. Yaptırımın Belirlenmesi 843
af. Talep Yazısı Düzenlenmesi 844
b. Suçtan Zarar Görenin Konumu 844
c. Seri Muhakeme Usulünde Şüphelinin Konumu 844
3. Seri Muhakeme Usulünde Mahkemenin Konumu 844
a. Mahkemenin Şüpheliyi Dinlemesi ve Hüküm Kurması 844
aa. Seri Muhakeme Hükmünün Kurulması 844
ab. Talepnamedeki Eksikliklerin Giderilmesi İçin Dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığına İade Edilmesi 845
ac. Kurulan Hükme Karşı İtiraz 845
b. Mahkemenin Seri Muhakeme Talebini Reddetmesi 845
ba. Talep Yazısının Reddi ve Soruşturmanın Genel Hükümlere Göre Sonlandırılması 845
bb. Seri Muhakeme Usulünden Vazgeçme Karinesi 845
bc. İddianame Düzenlenip Düzenlenmeyeceği Sorunu 846
bd. Kabul Beyanının Delil Olması Yasağı 846
II. Seri Muhakeme Usulüne İlişkin Görüşlerimiz 846
§ 37. BASİT YARGILAMA USULÜ 850
I. Basit Yargılama Usulü (CMK 251) 850
1. Basit Yargılama Usulü Kapsamına Giren Suçlar 850
a. Basit Yargılama Usulü Uygulanabilen Suçlar 850
b. Basit Yargılama Usulü Uygulanamayan Suçlar 850
2. Basit Yargılama Usulünde Tarafların Rolü 850
a. Cumhuriyet Savcısının Rolü 850
b. Basit Yargılama Usulünde Suçtan Zarar Gören ve Sanığın Durumu 851
3. Basit Yargılama Usulünde Mahkemenin Rolü 851
a. Duruşma Hazırlığı Aşamasında Asliye Ceza Mahkemesinin Takdir Yetkisi 851
b. Duruşma Yapmaksızın Hüküm Kurma Aşaması 851
4. İtiraz ve İtirazın İncelenmesi 852
5. İtirazın Kabul Edilmesi ve Genel Hükümlere Dönüş 852
6. Yayılma Etkisi 853
II. Basit Yargılama Hakkındaki Görüşümüz 853
ALTINCI BÖLÜM:
KANUN YOLLARI
§ 38. KANUN YOLLARINA BAŞVURMA HAKKI 855
I. Kanun Yolu Muhakemesinin Gayesi ve Görevi 855
1. Denetim Muhakemeleri ve Kanun Yolu Kavramı 855
2. Kanun Yolu Muhakemesinin Niteliği 856
3. Kanun Yoluna Başvurmak, Bir İnsan Hakkıdır 856
II. Kanun Yoluna Başvurabilenler 857
1. Şüpheli ve Sanığın Kanun Yolu Davası Açması 857
a. Serbest Olan Şüpheli Veya Sanığın Başvurusu 857
b. Tutuklunun Kanun Yoluna Başvurması 858
2. Avukatın Başvurma Hakkı 858
a. Müdafiin Kanun Yolu Başvurusu 858
b. Başvurunun Sanığın Açık Arzusuna Aykırı Olmaması Kuralı 859
c. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurmaması 859
d. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisinin Sona Ermesi 859
3. Yasal Temsilci ve Eşin Dava Hakkı 860
4. Medenî Bakımdan Sorumlunun ve Üçüncü Şahısların Kanun Yolu Davası 861
5. Cumhuriyet Savcısının Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 861
a. Kararı Veya Hükmü Veren Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 861
b. Başka Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 862
c. Cumhuriyet Savcısının Açtığı Kanun Yolu Davasının Lehe Veya Aleyhe Oluşu 862
6. Katılanın Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 862
a. İlk Derece Muhakemesinde Katılan Sıfatını Almış Bulunanlar 862
b. Katılan Sıfatını Alabilecek Surette Suçtan Zarar Görmüş Olanlar 863
7. Olağanüstü Kanun Yolu Davası Açabilenler 864
a. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 864
b. BAM Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 864
c. Kanun Yararına Bozma Davası Açabilenler 864
d. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 864
III. Kanun Yolu Davasının Açılması 865
1. Kanun Yolu Muhakemesinde İddia Hakkı 865
2. Karardan Önce Kanun Yolu Davası Açılamaz 865
3. Kanun Yoluna Başvurma Hakkının Öğretilmesi 865
4. Başvuru Süresi 865
5. İstek Koşulu 866
a. Yazılı Başvuru 866
b. Sözle Başvuru 866
c. İsteğin Koşulsuz Olması Şartı 866
d. Otomatik Açılma 867
6. Vazgeçme, Geri alma 867
a. Vazgeçme ve Geri Alma Farkı 867
b. Müdafiin Vazgeçmesi Veya Geri Alması, Vekaletname İbrazı 867
c. Küçükler ve Müdafiin Vazgeçme Veya Geri Alması 868
d. Cumhuriyet Savcısının Vazgeçme Veya Geri Alması 868
7. Kanun Yoluna Başvuru Harcı 868
8. Başvurulacak Makam 868
9. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata 868
10. Karardan Zarar Görmek Şartı 869
11. Davanın Kabulü Kararı 869
IV. Kanun Yolu Davasının Açılmasının Sonuçları 870
1. Kesinleşmenin Engellenmesi 870
a. Kesinleşmenin Engellenmesi ve Muhakemeye Devam Olunması 870
b. Ceza İnfazının Geri Bırakılması Veya Durması 871
c. Mahkûmiyet Dışındaki Kararların Yerine Getirilmesinin Mümkün Olması 871
2. Yargılamanın Üst Mahkemeye Devredilmesi 871
3. İncelemenin İstekle Bağlı Olması 871
4. Verilecek Kararın Kanun Yolu Davası Açmayanlara Tesir Etmemesi 872
5. Verilecek Kararın Kesin Olması 872
6. Aleyhe Değiştirmeme Mecburiyeti Doğması: Reformatio in Peius 873
a. Kavram 873
b. İtirazdaki Durum 873
c. İstinaf ve Yargılamanın Yenilenmesindeki Durum 873
d. Temyizdeki Durum 873
§ 39. İTİRAZ 874
I. İtiraz Yolunun Niteliği 874
1. İtirazın Olağan Kanun Yolu Oluşu 874
2. İtirazda Maddi Meselenin İncelenmesi 875
II. İtiraz Olunabilen ve İtiraz Olunamayan Kararlar 875
1. Kanunun İtirazı Kabul Ettiği Haller 875
a. Hâkimlik Makamı Kararları 875
b. İtiraz Olunabilen Mahkeme Kararları Kanunda Gösterilmiştir 875
c. Savcılık İşlemleri 876
2. İtiraz Olunamayan Kararlar 876
a. Mahkemenin Hüküm Şeklinde Verdiği Karar 876
b. Mahkemenin Ara Kararları 876
c. İtiraz Edilemeyen Hakimlik Kararları 876
d. Yargıtay Kararları 877
e. İtiraza Müsait Olmayan Kararlar 877
III. Tutuklama Kararına ve Yakalama Emrine İtiraz 878
1. Tutuklama Kararına İtiraz 878
a. Sulh Ceza Hakimliği Veya Mahkemece Verilen Tutuklama Kararı 878
b. Tutuklamama Kararına İtiraz Üzerine, Merci Tarafından Verilen Tutuklama Kararına İtiraz 878
c. Tutuklu Şüphelinin Salıverilme İstemi Hakkında Verilen Karara İtiraz 878
2. Yakalama Emrine İtiraz 878
a. Soruşturma Evresinde Sulh Hakimi Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz 879
b. Kovuşturma Evresinde Mahkeme Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz Sorunu 879
IV. İtiraz Yolunda Yargılama Makamı 880
1. İtiraz İçin Başvurulacak Makam 880
2. İtirazı İnceleyen Makam 880
a. Sulh Ceza Hâkimliği Kararlarına Yapılan İtirazlar 880
b. Sulh Ceza Hakimliğinin Tutuklamama Kararına Yapılan İtiraz Üzerine Verilen Tutuklama Kararına İtiraz 880
c. Asliye Ceza Mahkemesi Hâkimi Tarafından Verilen Kararlara Yapılacak İtirazların İncelenmesi 880
d. Ağır Ceza Mahkemesi İle Ağır Ceza Mahkemesinin Başkanı Tarafından Verilen Kararlara İtirazı İnceleyen Makam 880
e. Naip Hâkim Kararlarına Yapılan İtirazların İnceleyen Makam 881
f. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Kararları İle Yargıtay Ceza Dairelerinin Esas Mahkeme Olarak Baktıkları Davalarda Verdikleri Kararlara Yapılan İtirazlar 881
g. Yapılan Değişikliğin Değerlendirilmesi 881
V. İtiraz Davasının Açılması ve Sonuçları 882
1. İddia Hakkı 882
2. İtiraz Süresi ve İtiraz Tali Davasının Açılması 882
3. Kararı Veren Makamın İtiraz Edilen Kendi Kararını Düzeltme Yetkisi 882
4. İtirazın Yerine Getirmeyi Engellememesi 883
5. İtiraz Tali Davasında Karşı Görüş Alınması 883
6. İtirazın İncelenmesi 883
7. İtiraz Üzerine Verilen Islah Kararı 884
8. İtiraz Üzerine Verilen Kararın Kesinliği; Kanun Yararına Bozma Yolu 884
§ 40. İSTİNAF 885
I. İstinaf Hakkında Genel Bilgiler 885
1. İstinafta Maddi ve Hukuki İnceleme Yapılması 885
2. İstinafın Leh ve Aleyhindeki Görüşler 886
3. CMK’nın Kabul Ettiği İstinaf Genişletilmiş Temyizdir 886
4. İstinafta Yargılama Makamı 886
5. İstinafta İddia Makamı 887
6. Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu 887
II. İstinaf Edilebilen ve Edilemeyen Hükümler 887
1. İstinaf Edilebilen Hükümler 887
a. İlk Derece Mahkemelerinin Hükümleri 887
b. Hükme Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 887
c. Diğer Kanunlarda Temyiz Teriminin Kullanıldığı Haller 888
d. İstinaf Atlanarak Doğrudan Temyiz Davası Açılabilen Hal 888
2. İstinaf Edilemeyen Hüküm Veya Kararlar 888
a. 3000 TL Adli Para Cezasına Mahkumiyet Hükümleri 888
b. 500 Gün Adli Para Cezasına Kadar Beraat Hükümleri 889
c. Durma Kararı 889
d. Soruşturma Evresinde Verilen Kararlar 889
e. HAGB Kararının İstinaf ve Temyiz Edilmesi Sorunu 889
f. Kesin Olarak Verilen, İstinaf Edilemeyen Kararların İnsan Hakları Açısından Değerlendirilmesi 890
III. İstinaf Davasının Açılması 891
1. İstem Şartı 891
a. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 891
b. Otomatik İstinaf 891
2. Başvurulacak Mahkeme ve Süre Koşulu 891
a. İstinaf Süresi 891
b. Asliye Ceza Mahkemelerinde İstinaf Süresi 892
c. İstinafta Eski Hale Getirme 892
3. Karardan Zarar Görme Koşulu 893
4. İstinaf Nedeni ve Gerekçe Gösterme Mecburiyeti Yoktur 893
a. Sanık İle Katılanın Başvuru Nedenlerini Göstermek Mecburiyeti Yoktur 893
b. Cumhuriyet Savcısının İstinaf Nedenlerini Gerekçeleri İle Birlikte Gösterme Mecburiyeti 895
c. İstinaf Nedenleri ile Gerekçelerinin Sonradan Bildirilmesi 895
5. İstinaf Davası Açabilenler 896
IV. İstinaf Davası Açılmasının Sonuçları 897
1. Hükmün Kesinleşmesinin Önlenmesi ve Esas Hakkındaki İncelemenin Üst Mahkeme Tarafından Yapılması 897
2. İlk Derece Mahkemesinin Hükmünün Gerekçesinin Açıklanması 897
3. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından İncelenmesi 898
a. Kabul Edilebilirlik İncelemesi 898
b. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından Reddedilmesine Karşı, Bölge Adliye Mahkemesinin Karar Vermesini İsteme 898
c. İstinaf İsteminin Kabul Edilmesi Halinde İstinaf Dilekçesinin Tebliği 899
d. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine Gönderilmesi 899
e. Koruma Tedbirlerinin Uygulanması Sorunu 899
4. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısının Görevleri 900
5. BAM Tarafından Yapılan Ön İnceleme 900
a. Yer İtibarı İle Yetki Sorunu 900
b. BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 901
c. Ön İncelemede Verilen Kararlara Karşı İtiraz 901
6. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Dosya üzerinden Yaptığı Esas İncelemesi ve Kovuşturma 901
a. Dosya Üzerinden Verilen “İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 901
b. Dosya Üzerinden Verilen “Hukuka Aykırılık Giderilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 902
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanmasını Gerektiren Hukuka Aykırılığın Düzeltilmesi 903
d. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı veya Cezada İndirim Yapılması Kararı 903
e. Davanın Reddi veya Güvenlik Tedbiri Kararındaki Hata 904
f. İlk Derece Mahkemesinin Kararının Bozulması Kararı 904
g. İstinafa Özgü Bozma Nedenleri 904
h. Davanın Yeniden Görülmesi Kararı 904
7. Duruşma Hazırlığı 905
a. Görev Sorunu 906
b. Delil İkamesinin Kapsamı Konusunda Geçici Bir Karar Verilmesi ve Duruşmada Ortaya Konacak Olan Delillerin Getirtilmesi 906
c. Raportör Üyenin İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilmesi 907
d. Yeni Olay ve Yeni Delil Araştırılması 907
e. Tanık ve Bilirkişilerin Çağırılması 908
f. Sanığın Çağırılması 908
g. Müdafiin Çağırılması 909
h. Duruşma Hazırlığında SEGBİS Yöntemiyle Tanık veya Bilirkişi Dinlenmesi 909
ı. Duruşma Gününün Saptanması 910
V. İstinaf Duruşması 910
1. İstinaf Duruşmasının Özellikleri 910
a. İstinafın İkinci Derece Olmasına Bağlı Özellikler 910
b. İstinaf Duruşması 911
2. İnceleme Raporu 912
a. İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilen Üye 912
b. İnceleme Raporunun İçeriği ve Raporun Sunulması 912
c. İnceleme Raporunun Hukuki Niteliği 914
3. İlk Derece Mahkemesinin Gerekçeli Hükmünün Anlatılması 914
a. İlk Derece Mahkemesince Verilen Hükmün Anlatılması 914
b. Daha Önce Kesinleşmiş Olan Kararlar ile Yapılan Tespitlerin Bağlayıcılığı 915
4. Sanığın Sorgusu 916
5. İlk Derece Mahkemesinde İkame Edilen Delillerin Tutanaklarının Okunması 916
a. İstinaf Duruşmasında Belge Okuma İstisnalarının Genişletilmesinin Nedeni 916
b. İstinafta Maddi Gerçeğin Araştırılması Koşulu 917
c. İlk Derecede Düzenlenen Tanık Dinleme Tutanağı, Bilirkişi Raporu ve Yapılan Keşfin Tutanağının Okunması 918
d. İlk Muhakemede Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtlarının Yazıya Dökülmüş Şeklinin İstinaf Duruşmasında Okunması 918
6. İstinaf Duruşmasında Delillerin Ortaya Konulması 918
7. İstinaf Duruşmasında Esas Hakkında Mütalaa 919
8. İstinaf Duruşmasının Tutanağı 919
VI. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar ve Yeni Hüküm 919
1. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar 919
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yaparak Verdiği Yeni Hüküm 919
3. Aleyhe Değiştirme Yasağı 920
4. Direnme Yasağı 920
5. Bölge Adliye Mahkemesinin Yeni Hükmüne Karşı Kanun Yolu 921
a. İstinaf Duruşmasında Kullanılabilen Hukuki Çare 921
b. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Karşı Olağan Kanun Yolu 921
c. Olağanüstü Kanun Yolu 921
§ 41. TEMYİZ 922
I. Temyiz Kanun Yolu Hakkında Genel Açıklamalar 922
1. Temyiz Kanun Yolunun Gayesi ve Görevi 922
2. Yargıtay 923
3. İçtihat Yaratma ve İçtihatları Birleştirme 923
4. Mukayeseli Hukuktaki Gelişmeler 924
II. Temyiz Nedeni 925
1. Temyiz Nedeninin Çeşitli Görünümleri 925
a. Temyiz Nedeni, Temyiz Sebebi ve Bozma Nedeni 925
b. Ultra Petita Kuralı 925
2. Temyiz Nedeni Olarak "Hukuka Aykırılık" 926
a. Terminoloji 926
b. Hukuki Meselenin İncelenmesi 926
c. Maddi Ceza Hukukuna Aykırılık, Muhakeme Hukukuna Aykırılık 926
3. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılığın Kapsamı 928
4. Hukuka Uygun Bir Şekilde Elde Edilmiş Delil 929
a. Delilin Kanuna Aykırı Olarak Veya Hukuka Aykırı Yöntemle Elde Edilmesi 929
b. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılık 929
c. Suç Unsuru Olan Hukuka Aykırılık 930
5. Hukuka Kesin Aykırılık Halleri 930
6. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılık Türleri 931
a. Yazılı Hukuka Aykırılık 931
b. Yazılı Olmayan Hukuka Aykırılıklar 931
c. İçtihadî Hukuka Aykırılıklar 931
d. İlmî Hukuka Aykırılıklar 931
e. Maruf ve Meşhur Olan Şahsî Bilgide Hatalar 931
f. Tecrübe Kaidesine Aykırılıklar 931
7. Bozma Sebebi Sayılmayan Temyiz Nedenleri 932
III. Temyiz Edilebilen Hüküm ve Kararlar 932
1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Hükmü 932
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 933
3. Suçlunun İadesi Kararı 934
4. Avukatlık Kanunundaki İstisna 934
5. Bozmadan Sonra İlk Derece Mahkemesi Tarafından Verilen Yeni Hüküm 934
IV. Temyiz Edilemeyen Hükümler 934
1. İlk Derece Mahkemesinin Verdiği Hüküm 934
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği Bozma Kararı 934
3. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararları 935
a. Beş Yıl Altında Hapis ve Adli Para Cezası İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 935
b. Hapis Cezasından Çevrilen Seçenek Yaptırım İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 936
c. Eşya veya Kazanç Müsaderesi Yaptırımı İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 936
d. On yıl Altında Hapis veya Adli Para Cezası İstemiyle Açılan Kamu Davasında Verilen Beraat Kararına Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 936
e. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Hükmeden veya Güvenlik Tedbiri İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 936
4. Bölge Adliye Mahkemesinin Esasa Girerek, Kendisinin Verdiği Hükümler 937
a. Cezayı Artırmayan BAM Kararları 937
b. İki Yıl Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar ve Bunlara Bağlı Adli Para Cezalarına Dair BAM Kararları 937
c. Seçenek Yaptırımlara İlişkin BAM Kararları 937
d. Adlî Para Cezasını Gerektiren Suçlarda Verilen Hükümlere İlişkin BAM Kararları 937
e. Sadece Müsadereye İlişkin Olan Kararın İstinaf Başvurusunun Reddine Dair BAM Kararı 938
f. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına, Güvenlik Tedbirine İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararları İle İlgili Olarak Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Bu Tür Kararlar Veya İstinaf Başvurusunun Reddine Dair Kararlar 938
g. CMK 286/2–a ila h Bentlerinde Yer Alan Sınırlar İçinde Kalmak Koşuluyla Aynı Hükümde, Cezalardan ve Kararlardan Birden Fazlasını İçeren Bölge Adliye Mahkemesi Kararları 939
V. Temyiz Davasının Açılması ve BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 939
1. Temyiz İstemi ve Süresi 939
a. Temyiz İstemi 939
b. Temyiz Süresi 940
c. Temyizde Eski Hale Getirme 940
2. Hükmün Kesinleşmesinin Engellenmesi 941
3. Temyiz Sebebinin Gösterilmesi Mecburiyeti 941
a. Temyiz Sebebi 941
b. Hukuki Meselenin Denetlenmesi 942
c. Temyiz Dilekçesinde Gerekçe Gösterme 943
4. Temyiz İsteminin BAM Tarafından Kabul Açısından İncelenmesi 944
a. Temyiz Süresinin Geçmesi 944
b. Temyiz Edilemeyecek Hüküm Olması 944
c. Temyiz Edenin Buna Hakkı Olmaması 944
d. Temyiz Gerekçesinin Gösterilmemesi 945
5. Kabul Açısından Ret Kararına Karşı Başvuru Yolu 945
VI. BAM Tarafından Kabul Edilen Temyiz Davası Üzerine Yargıtay’da Yapılan İşlemler 945
1. Temyiz İstemini Kabul Eden BAM Kararı 945
2. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Tebliğnamesi 946
3. Temyiz Davasının Kabule Şayan Olup Olmadığı Konusunda Yargıtay Kararı 947
4. Yargıtaydaki İnceleme 948
a. Dosya Üzerinden İnceleme 948
b. Duruşmalı İnceleme 948
c. Duruşmada Usul 948
5. Temyiz Muhakemesindeki İncelemenin Kapsamı 949
a. İstem Dışı İnceleme Yapılamaması 949
b. Maddi Ceza Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 951
c. Muhakeme Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 951
VII. Temyiz İncelemesinin Sonunda Verilen Kararlar 951
1. Temyiz İsteminin Esastan Reddi Kararı (Onama) 951
2. Bozma Kararı 952
a. Yargıtay Tarafından Verilen Bozma Kararı 952
b. Bozma Sebebi Olan ve Olmayan Hukuka Aykırılıkların İlamda Gösterilmesi 953
ba. Bozma Sebebi Olan Hukuka Aykırılıklar 953
bb. Hükme Tesirsiz Hukuka Aykırılıklar 953
bc. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar (Aleyhe Değiştirme Yasağı) 954
bd. Sadece Sanık Yararına Konulmuş Olan Normlara, Sanık Aleyhine Bozma Sonucu Doğurabilecek Aykırılıklar 954
be. Ayrı Bir Talî Dava Açılması İle Giderilecek Aykırılıklar 955
c. Hükme Esas Teşkil Eden İşlemlerin Bozulması 955
d. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi 955
3. Düşme Kararı 956
4. Yargıtayın İstisna Olarak Esas Hakkında Karar Vermesi: Islah Kararı 957
a. Genel Bilgiler 957
b. Beraat, Düşme, Sabit Cezaya Hükmetme Halleri 958
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanması Durumunda 958
d. Kanunun Madde Numarasının Yanlış Yazılması 958
e. Sonradan Yürürlüğe Giren Kanun 958
f. Yaş Küçüklüğü 958
g. Cezada Artırım Veya İndirim Hatası 958
h. TCK 61’deki Sırada Hata 959
ı. Yargılama Gideri 959
5. Yargıtay Hükmünün Gönderileceği Makam 959
a. Onama ve Islah Hükümleri 959
b. Bozma Kararı 959
6. Yargıtay Hükmünün Açıklanması 960
VIII. Bozmadan Sonraki Derece 960
1. Bozma Kararına Direnme 960
a. Yargıtay’ın Bozma Kararına Karşı Direnme Hakkı 960
b. Uyma Veya Direnme Kararı Verme Duruşması 961
c. Direnme Kararını Temyiz Etme Yetkisi 961
2. Bozmaya Uyma 962
a. Bozmaya Uymadan Sonraki Muhakemenin Özellikleri 963
b. Serbestlik Kuralı 963
c. Serbestlik Kuralının İstisnaları 964
ca. Sadece Sanık Lehindeki Kanun Yolu Davası Üzerine Daha Ağır Ceza Verilmemesi 964
cb. Sanık Lehine Bozmadan Sonra Sonucun Ağırlatılamaması 965
cc. Sanık Aleyhine Temyiz Edilişte de Aleyhte Temyizin Çizdiği Tavanın Aşılamaması 965
cd. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar 965
3. Uymadan Sonra Verilen Hükme Karşı Kanun Yolu 965
§ 42. KESİN HÜKMÜ ORTADAN KALDIRAN OLAĞANÜSTÜ YOLLAR 966
I. Kesin Hükmün Ortadan Kaldırılması 966
II. Muhakemenin Dirilmesi Yolu 967
§ 43. BAM VE YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZ YETKİSİ VE KARAR DÜZELTME 968
I. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 968
1. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı Yolu 968
2. Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunun Yapacağı İnceleme 969
3. Değerlendirmemiz 969
II. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 969
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Konumu 969
2. Yargıtay Başsavcısının İtirazı Olağanüstü Kanun Yoludur 970
3. Başsavcının İtirazı Davası Açılabilen Haller 970
4. Başsavcılığın İtirazı Davasının Açılması 971
a. Başsavcılığın İtiraznamesi 971
b. Süre 971
c. Yerine Getirmenin Geri Bırakılması 972
d. Başsavcının İtirazı Davasının Görülmesi 972
5. Verilen Kararlar 972
II. Karar Düzeltme 972
1. CMK 308/2’deki Karar Düzeltme 972
2. 5560 sK m. 8’deki Karar Düzeltme 973
§ 44. KANUN YARARINA BOZMA 973
I. Kanun Yararına Bozma Kavramı 973
1. İçtihat Birliğinin Sağlanması Sorunu 973
2. Kabahatlerde Kanun Yararına Bozma Uygulanması Sorunu 974
3. Kanun Yararına Bozma Yolunun Hukuki Niteliği 974
II. Kanun Yararına Bozma Yoluna Başvuru Koşulları 975
1. Yargılama Makamı Kararı İstinaf Veya Temyiz İncelemesinden Geçmeden Kesinleşmelidir 975
2. Bu Yol Sanık Aleyhine Sonuç Vermemelidir 976
III. Kanun Yararına Bozma Davasının Açılması 976
IV. Kanun Yararına Bozma Muhakemesi 977
V. Kesinleşen Kararın Bozulması 977
1. Davanın Esasını Çözmeyen Karar 977
2. Mahkumiyet Hükmünün Davanın Esasını Çözmeyen Yönüne İlişkin Bozma Kararı 977
3. Davanın Esasını Çözen ve Mahkumiyet Kararı Olmayan Hüküm 978
4. Hükümlünün Cezasının Kaldırılmasını Gerektiren Bozma Nedeni 978
a. Genel Olarak 978
b. Uyuşmazlığın Esasını Çözen Kararlar Açısından 979
c. Uyuşmazlığın Esasını Çözmeyen Kararlar Açısından 980
d. Bozmanın Aleyhe Sonuç Doğurmaması Meselesi 980
VI. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Başvurması 980
§ 45. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 981
I. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 981
1. Yargılamanın Hükümlü Lehine Yenilenmesi Sebepleri 981
a. Sahte Belge 981
b. Yalancı Tanık 981
c. Suçlu Hakim 981
d. Hukuk Mahkemesinin Hükmü 982
e. Yeni Delil Veya Yeni Olay 982
ea. Yeni Delil Veya Olayın Meydana Çıkması 982
eb. İçtihat Değişikliği 983
ec. Hukuk Normlarındaki Değişiklik 983
ed. Yeni Delil Olarak Bilirkişi Raporu 984
f. Anayasa Mahkemesinin Hak İhlali Tesbit Eden Kararı 985
g. AİHM’nin Etkin Soruşturma Yapılmadığını Tesbit Eden Kararı 985
h. AİHM’nin Sözleşmeye Aykırılık Tesbit Eden Kararı 985
2. Hükümlü Aleyhine Yenileme Sebepleri 987
a. Hükümlü Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesini Kabul Etmeyen Sistemler 987
b. Sahte Belge 987
c. Suçlu Hakim 988
d. Beraat Sonrası Hakim Önünde İkrar 988
II. Yargılamanın Yenilenmesi Davasının Açılması 989
1. İstem Şartı 989
2. Süre 989
3. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 989
4. Delil Gösterme Yükümü 990
5. İnfazın Devam Etmesi 990
6. İstemin Kabul Veya Reddi 990
7. Başvurulacak Makam 991
8. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Aynı İşte Görev Alamaması 991
III. Yargılamanın Yenilenmesi Yolunun Aşamaları 992
1. Davanın Kabule Şayan Olup Olmadığının Araştırılması Safhası 992
2. Yenilemenin Kabule Değer Görülmesi ve Delillerin Toplanması Aşaması 994
a. Delil Toplanması 994
b. Görüş ve Düşünce İstenmesi 994
c. Yargılamanın Yenilenmesi Kararı 994
d. Yargılamanın Yenilenmemesi Kararı 995
3. Kovuşturma Safhası 995
a. Serbestlik Kuralı 995
b. Duruşma Yapılması 996
c. Duruşma Yapmadan Karar Verilmesi 996
d. İnceleme Sonunda Verilen Kararlar 996
e. Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 997
f. Yeni Hükmün İlanı ve Tazminat 997
4. Kanun Yolu İstinaf 997
Kanun Madde Numarası Dizini 999
Kavram Dizini 1019