Ceza Muhakemesi Hukuku

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Dokuzunca Basıya Önsöz 5
Sekizinci Basıya Önsöz 7
Yedinci Basıya Önsöz 9
Altıncı Basıya Önsöz 11
Beşinci Basıya Önsöz 13
Dördüncü Basıya Önsöz 15
Üçüncü Baskıya Önsöz 17
Kısaltmalar 77
BİRİNCİ KİTAP:
GENEL HÜKÜMLER
BİRİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ
§ 1. CEZA MUHAKEMESİNİN GAYESİ 79
I. Ceza Muhakemesinin Tarihçesi ve Gaye Açısından Geçirdiği Safhalar 79
1. Ceza Muhakemesinin Gayesi 79
2. Suçlunun Cezalandırılması Gayesi 80
3. Sanığın Korunması Gayesi 80
4. Maddi Gerçeğin Araştırılması Gayesi 81
II. Maddi Gerçeğin İnsan Haklarına Saygılı Bir Şekilde Araştırılması 82
§ 2. CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞME YÖNÜ 83
I. Temel Haklarla İlgili İlkeler ve Ölçülülük 83
1. Temel Hakların Korunması 83
a. Toplumun Korunması 83
b. Temel Haklar 83
2. Menfaatlerin Dengelenmesi 83
a. Suçsuzluk Karinesi 83
b. Humanizm 84
3. Ceza Muhakemesinin Temel İlkeleri 84
a. Yapıya İlişkin İlkeler 84
aa. Adil Yargılanma Hakkı 84
ab. Hakim Bağımsızlığı 85
ac. Hakimlerin Güvence Sahibi Olmaları 85
ad. Kendisi Aleyhine Delil Vermeme Hakkı (nemo tenetur) 85
ae. Sanığın Süjelik Konumu 85
b. Soruşturma Evresine İlişkin İlkeler 85
ba. Araştırma Mecburiyeti İlkesi 85
bb. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi 85
bc. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 86
c. Kovuşturma Evresine İlişkin İlkeler 86
ca. Maddi Gerçeğin Re’sen Araştırılması İlkesi 86
cb. Delillerin Doğrudanlığı İlkesi 86
cc. Vicdani Delil Sistemi 86
cd. Şüpheden Sanık Faydalanır İlkesi 86
ce. Sözlülük İlkesi 87
cf. Duruşmanın Açıklığı İlkesi (Aleniyet) 87
cg. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 87
ch. Ne Bis in Idem İlkesi 87
d. Amaca İlişkin İlkeler 87
da. Toplumsal Barışı Sağlamak ve Toplumu Eğitmek Amaçları 87
db. Hakların Kötüye Kullanılmaması İlkesi 88
dc. Usul Ekonomisi 88
dd. Ceza Muhakemesinin Etkinliği 88
II. Ceza Muhakemesinin Gelişme Yönü 88
1. Mukayeseli Hukuktaki Reform Önerileri 88
2. Bizdeki Gelişmeler 89
İKİNCİ BÖLÜM:
CEZA MUHAKEMESİNİN YAPISI
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ NORMLARI 91
I. Normların Görevi 91
1. Hukuk Normları ve Hukuk Düzeni 91
2. Hukukî Değerlendirme (Tavsif) 92
3. Hukukî Değer Hükmünün Verilişi 92
4. Hukuk Normlarının Yansıttığı Değer 93
5. Muhakeme Hukuku Normları 94
6. Ceza Muhakemesi Hukuku Normu ve Suç Hukuku Normu Arasındaki Fark 94
II. Normların Kaynakları 95
1. Yazılı Hukuk: Mevzuat 95
a. Anayasa 96
b. Uluslararası Sözleşmeler 96
c. Kanun ve Ceza Muhakemesi Normlarının “Kanunîliği” 97
2. Norm Kaynağı İdarî İşlemler (Yönetmelik vs) 97
a. Norm Kaynağı İdarî İşlemler 97
b. KHK’lar 98
c. OHAL KHK’ları 98
d. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 99
e. Bakanlar Kurulunun Tüzük ve Yönetmelikleri 99
f. Bakanlık Yönetmelikleri 99
g. Genelgeler 100
3. Yazılı Olmayan Hukuk 101
4. Hakimlerin Yarattığı Hukuk 101
5. Bilimsel Hukuk 102
III. Normların Uygulanabilirliği 103
1. Yürürlük 103
2. Geçerlik 104
3. Normun Anayasaya Aykırılığının Yaptırımı: Butlan 105
IV. Normların Zaman Bakımından Uygulanması 107
1. Zaman Bakımından Uygulanma 107
2. Muhakeme–Dışı Kanunların Zaman Bakımından Uygulanırlığı 107
3. Muhakeme Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanırlığı 108
4. Derhal Uygulanırlık Kuralının İstisnası 108
a. Kesinleşmiş Kararlar Bakımından Uygulanma 109
b. Şikayette Uygulanma 109
c. Görev Değişikliğinde Uygulama 110
d. Usul İşlemleri Bakımından Uygulanma 110
V. Yer Bakımından Uygulanırlık 110
1. Mülkilik Prensibi 110
2. Mülkilik Prensibinin İstinasları 111
3. Mahkeme Kararlarının Karşılıklı Olarak Tanınması 111
4. Delillerin Eşdeğerliği Sorunu 111
5. Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu 111
VI. Normun Yorumlanması 112
VII. Muhakeme Normlarına Aykırılığın Yaptırımı 113
§ 4. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ 114
I. Hukukî İşlem, Muhakeme İşlemi ve Ceza Muhakemesi İşlemi 114
II. Muhakeme İşlemleri 115
III. Hukukî Değer 115
IV. Hukukî İşlemin Subjektif ve Objektif Unsurları 116
V. İşlemin Dil Şartı 116
VI. İşlemin Süre Şartı ve Eski Hale Getirme 117
1. Süreler 117
a. İşlemin Yapılması Bakımından Süreler 117
b. Tayin Eden Bakımından Süreler 117
c. Sürelerin Uzaması 118
d. Süreye Uyma 119
2. Eski Hale Getirme 121
a. Eski Hale Getirme Kavramı 121
b. Yoklukta Yapılan Duruşmadan Sonra Eski Hale Getirme 121
c. Eski Hale Getirme Dilekçesi 122
d. Eski Hale Getirme İstemi Üzerine Verilen Karar 123
VII. İşlem Türleri 124
1. Sözlü ve Yazılı İşlemler 124
2. Hareketli İşlemler ve Fikri İşlemler 127
3. Açık İşlemler 127
4. Gizli İşlemler 128
5. Elektronik İşlemler 128
a. UYAP Sistemi 128
b. SEGBİS Sorgusu 130
6. Araştırma, Soruşturma ve Koruma İşlemlerine Ait Tutanaklar 130
a. Tutanak Kavramı 130
b. Savcı Tutanakları 131
c. Soruşturma Evresinin Gizliliği ve Tutanak 131
d. İfade ve Sorgu Tutanakları 131
e. Adli Kolluk İşlemlerinin Tutanakları 132
f. Adli Kolluğun Fezleke Düzenlemesi Sorunu 132
g. Duruşma Tutanağı 132
h. Sair Muhakeme İşlemlerine Ait Tutanaklar 133
VIII. İşlemlerin Taraflara Bildirilmesi 133
1. İşlemlerin Açıklanması 133
a. Doğrudan Bildirme 133
aa. Tefhim 133
ab. Tevdi 134
ac. Sair Doğrudan Doğruya Bildirmeler 134
b. Vasıtalı Bildirme–Tebliğ 134
c. Telefon, Elektronik Posta İle Yapılan Çağrı 136
d. Bildirimdeki Hukuka Aykırılıklar 137
2. Mahkeme Başkanının Yaptığı ve Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 137
a. Mahkeme Başkanı Veya Hakim Tarafından Yapılan Tebligat 137
b. Cumhuriyet Başsavcılığınca Yapılan Tebligat 137
3. Muhakeme İşlemi İle İlgili Görüş Bildirme Hakkı 138
4. Dosya 139
IX. Muhakeme Hukuku Yaptırımlarının Çeşitleri 140
1. Hukuk Bakımından Yokluk 140
2. Hak Düşümü 143
3. Butlan 143
4. Kabul Edilmezlik 144
X. Aykırılıkların Giderilmesinin Çeşitleri 145
1. Geçer Sayma 145
2. Değiştirme 146
3. Aykırılık Kaldırmak Suretile İşlemin Muhafazası 146
4. Geri Alma 146
5. Bozma Veya İptal 147
6. Islâh 147
7. Yenileme 147
§ 5. CEZA MUHAKEMESİNİN KONUSU: YARGILANACAK UYUŞMAZLIK 147
I. Yargılanacak Uyuşmazlığın Nitelikleri 147
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sınırlarının Belirtilmesi 147
2. Yargılanacak Uyuşmazlığın Şüphelilik Özelliği 148
3. Yargılanacak Uyuşmazlığın Somut Olması 149
4. Yargılanacak Uyuşmazlığın Sorumluluğu Gerektirmesi 150
5. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesinin Sonuçları 150
II. Uyuşmazlıklar Arasında Bağlantı 152
1. Bağlantı Kavramı 152
2. Bağlantının Sonuçları 153
III. Muhakemelerin Birleştirilmesi 154
1. Birleştirme Kavramı 154
a. Birleştirme Kararı 154
b. Birleştirme Uyuşmazlığı 154
c. Muhakemelerin Aynı Evrede Olması Kuralı 154
d. Birleştirmenin Faydası 154
e. Birleştirmenin Sakıncaları 155
2. Birleştirmenin Sonuçları 155
3. Birleştirme İhtiyarı ve birleştirme yasakları 156
a. Birleştirme Kural Olarak İhtiyaridir 156
b. Birleştirme Yasakları 156
c. İçtihatla Getirilen Birleştirme Yasakları 157
4. Birleştirme Usulü 157
5. Birleştirilen Davaların Ayrılması 158
IV. Nispi Muhakeme 158
1. Nispi Muhakemenin Niteliği 158
a. Nispi Muhakeme Kavramı 158
b. Nispi Muhakemenin Fayda ve Sakıncaları 159
c. Nispi Muhakeme Yapma Kararı 159
d. Hukuk Mahkemesinin Belgede Sahtecilik Konulu Kesin Hükmü İstisnası 160
2. Nispi Muhakeme Yapma Mecburiyeti 160
a. Suç Tipinde Unsur 160
b. Yaş Tespiti 160
c. Hakarette İsnadın İspatı 161
V. Bekletici Mesele 161
2. Bekletici Mesele Kavramı 161
a. Bekletici Mesele Kavramı 161
b. Bekletici Meselenin Yararı ve Sakıncaları 162
2. Bekletici Mesele Sayma Mecburiyet ve Yasağı 162
a. Anayasaya Aykırılık İddiasında Bekletici Mesele Sayma Mecburiyeti 162
b. Diğer Bekletici Mesele Sayma Mecburiyetleri 162
c. Bekletici Mesele Sayma Yasağı 163
§ 6. SÜJELER 163
I. Cumhuriyet Başsavcılığı 163
1. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 163
a. Cumhuriyet Başsavcılığı Makamı ve Savcılar 163
b. Yer Bakımından Yetki 164
2. Cumhuriyet Savcılarının Görevleri 165
a. Cumhuriyet Savcısının Araştırma Yapma ve Yaptırma Görevi 165
b. Adli Kolluğa Verilen Emirler 165
c. Bilgi ve Belge Verme Yükümü 165
3. Uzlaştırma Bürosu 166
II. Sulh Ceza Hakimliği 166
1. Sulh Ceza Hakimliğinin Kuruluş ve Görevleri 166
a. Sulh Ceza Hakimlikleri 166
b. Sulh Ceza Hakimliklerinin Yargı Çevresi 167
c. Sulh Ceza Hakiminden Karar İstenmesi 167
d. Sulh Ceza Hakiminin Koruma Tedbirlerine Karar Verme Yetkisi 168
e. Sulh Ceza Hakimliği Kararlarına İtiraz 168
2. Sulh Ceza Hakimliğinin Diğer Görevleri 168
a. Sulh Ceza Hakimliklerinin Kabahatlerdeki Görevleri 168
b. Müsadere Kararı Verme 169
c. Sulh Ceza Hakimliğinin SYOK ve KYOK Kararlarını İncelemesi 169
d. Soruşturmanın Sulh Ceza Hakimi Tarafından Yapılması 169
III. Adli Kolluk 170
1. Kolluk ve Adli Kolluğun Yapılanması 170
a. Genel Kolluk Kavramı 170
b. Adli Kolluk 170
c. Adli Kolluk Personeli, Eğitimi ve İhtisaslaşma 170
d. Adli Kolluk Görevlileri 171
e. Adli Kolluk Sorumlusu 171
f. Adli Görevi Bulunmayan Üst 171
g. En Üst Dereceli Kolluk Amiri 172
2. Adli Kolluk Personelinin Görevlendirilmesi 172
a. Cumhuriyet Savcısının Adli Kolluğu Görevlendirmesi 172
b. Cumhuriyet Savcılarının Adli Kolluğa Emir Vermesinin Usulü 172
c. Sulh Ceza Hakiminin Verdiği Emir 173
d. Mülki Amirin Görevlendireceği Kolluk Amirinin Verdiği Emir 173
e. Adli Kolluk Personelinin Görev ve Yetkileri 173
f. Adli Kolluğun Olay Yerine Aldığı Tedbirler 174
3. Denetleme ve Değerlendirme Raporu Düzenleme 174
a. Adli Kolluğun Denetlenmesi 174
b. Değerlendirme Raporu 174
IV. Suçun Mağduru ve Suçtan Zarar Gören 175
1. Suçtan Zarar Gören, Suçun Mağduru ile Şikayetçinin Hukuki Durumu 175
a. Mağdur Haklarındaki Gelişmeler 175
b. Suçtan Zarar Görme Kavramı 175
c. Suç Mağduru ve Suçtan Zarar Gören Kişi Farkı 176
d. Suçtan Tüzel Kişinin Zarar Görmesi 176
e. Dar ve Geniş Anlamda Şikayet 177
2. Mağdur ile Şikayetçinin Hakları 177
a. Soruşturma Evresindeki Hukuki Durum 177
b. Haklarını Öğrenme Hakkı 177
c. Mağdur ile Şikayetçinin Soruşturma Evresindeki Hakları 177
d. Mağdur ile Şikayetçinin Kovuşturma Evresindeki Hakları 178
3. Mağdur İle Şikayetçinin Çağırılması ve Dinlenmesi 179
a. Mağdur ile Şikayetçinin Çağırılması 179
b. Mağdur ile Şikayetçinin Dinlenme Mecburiyeti 180
c. Mağdur ile Şikayetçinin Tanıklığı 180
d. İkincil Mağduriyetin Önlenmesi 181
e. Psikoloji, Psikiyatri Tıp Veya Alanında Uzman Kişi 182
V. Katılan 182
1. Katılma Hakkında Genel Açıklamalar 182
a. Katılmanın Hukuki Niteliği 182
b. Kamu Davasına Katılmada Savcının Durumu 182
c. Kamu Davasına Katılma İstemi Tali Ceza Davasıdır 183
d. Güvenlik Tedbiri Davasına Katılma 183
d. Katılmanın İstisna Olması Gerektiği 183
2. Kamu Davasına Katılmanın Koşulları 184
a. Katılmanın Ön Koşulları 184
b. Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören vs. Olmak 184
c. Zamanında Katılma Talep Etmek 185
3. Katılmaya karar verilmesi 186
a. Katılma İstemi ve Kararı 186
b. Katılan Sıfatının Kazanılması 187
c. Katılma Nedeni İle Durma Kararı Verilemez 189
d. Katılanın Ödev ve Yetkileri 189
e. Katılanın Müstakil Kanun Yolu Hakkı 190
4. Kamu Davasına Katılma Davasının Sona Ermesi 191
a. Asıl Ceza Davasının Sona Ermesi 191
b. Katılanın Ölmesi 191
c. Vazgeçme 191
d. Geri Alma 192
VI. Malen Sorumlu 192
VII. Şüpheli ve Sanık 192
1. Şüpheli ve sanığın hukuki durumu. 192
a. Şüpheli ve Sanık Kavramları 192
b. Şüpheli veya Sanığın Belli Olması Şartı 193
c. Sanıklık Ehliyeti 193
2. Bizzat Yapılan Bireysel Savunma 193
a. Bireysel Savunma Makamı 193
b. Sanığın Delil Süjesi Olması 194
c. Bireysel Savunmadan Vazgeçilebilmesi 194
d. Sanığın Kişi İtibariyle Doğrudan Veya Dolaylı Taraf Oluşu 194
3. Şüphenin Kuvvet Dereceleri ve Buna Bağlanan Hukuki Durumlar 194
a. Hakkında İhbar Veya Şikayette Bulunulan Kişi 194
b. Suç İşlediği Tahmin Edilen Kişi 195
c. Düzeni Bozan Kişi 195
d. Şüpheli 196
e. Sanık 196
f. Ceza Davalısı 196
4. Şüpheli veya Sanığın Temsilcileri 196
a. Sanığın Temsilcisinin Yaptığı Savunma 196
b. Kanunî Temsilci 197
c. Sanığın Eşi 197
d. Sanığı Temsil Eden Müdafi: Sanığın Vekili 197
5. Ceza Muhakemesinin Aktif Süjesi Olan Sanığın Hakları 198
a. Savunma Hakkı Temel Haklardandır 198
b. Tüzel Kişinin Sanık Statüsüne Girmesi 198
c. Tüzel Kişi Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 199
VIII. Müdafi 199
1. Savunma Görevi ve Savunma Makamı Hakkında Genel Bilgiler 199
a. Kamusal Savunmanın Önemi 199
b. İddia Türleri 199
c. Savunma Türleri 200
d. Silahlarda Eşitlik 200
e. Müdafiliğin Geçmişi 200
f. Savunma Makamının Araştırma Görevi 201
g. Teknik Savunma 201
h. Makam İtibariyle Süjelik 201
2. Savunmanın “Kamusal Bir Görev”, Müdafinin “Bağımsız Bir Adalet Organı” Olması 201
3. Müdafinin Bağımsızlığı 202
a. Müdafinin Bağımsızlığı Kavramı 202
b. Sanığa Karşı Bağımsızlık 203
c. Üçüncü Kişilere Karşı Bağımsızlık 203
d. Basına Karşı Bağımsızlık 203
e. Baroya karşı bağımsızlık 203
f. Sır Saklama Yükümü 204
4. Sanık İle Müdafisi Arasındaki İlişki ve İlişkinin Sona Ermesi 204
a. İlişki Konusundaki Görüşler 204
b. Özel Hukuk ve Kamu Hukuku İlişkisi 204
c. Sanığın İradesi ile Bağlı Olmama 205
d. Temsilci Sıfatı Taşıyan Müdafi 205
e. Müdafaa Hakkından Vazgeçme Sorunu 205
f. Azil 205
g. Müdafilik Görevinin Sona Ermesi 206
h. Sanığın Ölmesi 206
i. Müdafinin Görevden Çekilmesi 206
5. Müdafi Sayısı ve Müdafi Olmak İçin Aranan Koşullar 206
a. Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı 206
b. Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı 207
c. Görevlendirilme 207
d. Avukat Olmak 208
e. Avukatlık Yasağı Bulunmamak ve Görevden Yasaklanmış Olmamak 208
f. Belli Sıfatları Olmamak 209
g. Menfaatlerde Uygunluk Olmak 209
6. Müdafinin Ödevleri 210
a. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Yapmak Mecburiyetindedir 210
b. Müdafi Kabul Ettiği Müdafaa Görevini Dürüstlükle Yapmak Mecburiyetindedir 211
c. Müdafinin Sır Saklamak Mecburiyeti 211
d. Müdafinin Duruşmada Hazır Bulunması 212
e. İstinafta Müdafi 212
7. Zorunlu Müdafilik Sistemi 212
a. Sanığın Müdafi Seçmesi 212
b. Kanunen Zorunlu Müdafilik 212
c. İstem Üzerine Zorunlu Müdafi 213
d. CMK 150 Dışındaki Zorunlu Müdafilik Halleri 213
e. Zorunlu Müdafi Veya Vekile Ödenen Ücret 214
f. Müdafinin Baro Tarafından Görevlendirmesi 215
g. Adli Yardım 216
h. Zorunlu Müdafinin Duruşmada Hazır Bulunması 216
ı. Bozmadan Sonraki Muhakemede Müdafinin Hazır Bulunması 216
i. Uyarlama Muhakemesinde Müdafi 217
j. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gerekmeyen Haller 217
k. Müdafinin Vekaletname İbraz Etmesi Gereken Durumlar 218
l. Sanığı Temsil Eden Müdafi Vekaletname Gösterecektir 218
m. Uygulamadaki Vekaletname Tartışmaları 219
n. Müdafinin Bir Başka Avukatın Yardımından Yararlanması 219
2. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardım 220
a. Müdafinin Yaptığı Hukuki Yardımın Genel Kapsamı 220
b. Müdafinin Keşif, Yer Gösterme Ve Teşhis Gibi İşlemlerde Hazır Bulunması Sorunu 220
c. İfade Alma ve Sorguda Hazır Bulunma 221
d. Müdafi ve Vekilin Soruşturma Dosyasını İncelemesi 221
da. Soruşturma dosyasının incelenmesi 221
db. Her Zaman İncelenebilen Belgeler 221
dc. Tutuklama Kararı Öncesinde Dosyanın İncelenmesi 222
dd. Şüphelinin Kendi Dosyasını İnceleme Hakkı Sorunu 222
e. Müdafinin Şüpheli İle Görüşme Hakkı 223
ea. Yakalanan Şüphelinin Müdafi İle Görüşmesi 223
eb. Gözaltındaki Terör ve Örgüt Suçu Şüphelisinin Müdafi İle Görüşmesi 223
ec. Tutuklu Şüpheli Veya Sanığın Müdafisi İle Görüşmesi 224
ed. Müdafinin Tutuklu Sanıkla Yazışması 225
3. Savunma makamı ile ilgili diğer hususlar 225
a. Savunma Bağışıklığı 225
b. Müdafiye Ayrıca Bildirme 225
c. Müdafinin Tanıklara ve Bilirkişilere Sual Sorma Yetkisi 225
d. Müdafinin Kanun Yolu Davası Açma Yetkisi 226
e. Gizli Soruşturma Yöntemlerinde Müdafaa Sorunu 226
f. Modern Müdafinin Gelişmiş Yetkileri 227
IX. Bilirkişi ve Uzman 227
1. Bilirkişinin Hukuki Statüsü ve Vasıfları 227
a. Adalet Bakanlığının Bilirkişilikle İlgili Görevleri 227
b. Bilirkişilik Bölge Kurullarının Görevi 228
c. Teknik Veya Özel Bilgi 228
d. Bilirkişi Tanık Değildir 228
2. Uzman Görüşü 228
a. Bilirkişi–Uzman Farkı 228
b. Uzmanın Davet Edilmesi 229
c. Davet İsteminin Reddi 229
d. Uzman Görüşü Almak İsteyebilen Süjeler 229
e. Uzmanın Yemin Etmesi 230
3. Bilirkişiye Başvurulabilen Haller 230
a. Hukuk Alanı Dışındaki Uzmanlık Alanları 230
b. Hukuki Meselede Bilirkişiye Başvurma Yasağı 230
c. Hakimin Teknik Bilgisini Kullanması Yasağı 231
d. Bilirkişiye Başvurma Mecburiyeti 231
e. Yasal Mecburiyetler 231
4. Bilirkişilik Yapabilenler ve Görevlendirme Kararı 232
a. Bilirkişi Olarak Atanabilecekler 232
aa. Yasaklı Olamamak 232
ab. Listeye Girmek 232
ac. Gerçek Kişi Olmak 232
ad. Bilirkişilerin Sayısı 232
ae. Resmi Bilirkişi 233
af. Yüksek Sağlık Şurası 233
b. Görevlendirme Kararı 233
ba. Görevlendirme Kararının Önemi 233
bb. Bilirkişiyi Görevlendiren Hakim Veya Mahkeme 234
bc. Cumhuriyet Savcısının Bilirkişi Görevlendirmesi 234
bd. Yemin 234
be. Bilirkişiye Sorulan Sorular 234
c. Bilirkişinin Reddi ve Çekinmesi 234
ca. Bilirkişinin Objektifliği 234
cb. Ret Konusuna Karar Verilmesi ve İtiraz 235
cc. Bilirkişilikten Çekinme Mecburiyeti 235
cd. Bilirkişilikten Çekinme İhtiyarı 235
5. Bilirkişinin Yükümlülük ve Yetkileri 235
a. Bilirkişinin Yükümlülükleri 235
aa. Dürüstlük 235
ab. Tarafsızlık 236
ac. Yemin Etme 236
ad. Sır saklama Yükümü 237
ae. Duruşmaya Gelmek Yükümü 237
c. Bilirkişinin Yetkileri 237
ca. Çekinme Yetkisi 237
cb. Dosyayı İnceleme ve Sanığa Soru Sormak 237
cc. Tazminat 237
d. Görevini Yapmayan Bilirkişi Hakkındaki İşlem 237
da. Zorla Getirilme 237
db. Görevi Kötüye Kullanma Suçu 238
dc. Listeden Çıkarılma 238
6. Bilirkişi İncelemesinin Yapılması 238
a. Bilirkişi Raporu ile Bağlı Olmama 238
b. Davet 238
c. Bilirkişiye İkaz 239
d. Bilirkişinin İnceleme Konusunda Bilgi Vermesi 239
e. Bilirkişinin Keşif Yapması 239
f. Tıbbi Operasyonlar Yapma 239
g. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Vermek 239
h. İnceleme Konusu Olgular ve Elde Edilen Bulgular 239
i. Ek Olgular 239
j. Bilirkişinin İnceleme Sırasında Algıladığı Hususlar 240
k. Bilirkişi Raporu 240
ka. Raporun Hazırlanması 240
kb. Yazılı Rapor Verme 240
kc. Ek Rapor İstenmesi 240
kd. Hukuki Değerlendirme Yapma Yasağı 240
ke. Teknik Bilginin Sınırları 241
l. Bilirkişi Mütalaasının Hukuki Niteliği 242
la. Delillerin Değerlendirilmesine Yardım 242
lb. Raporun Verilmesi Ve Sonra Yapılan İşlemler 242
lc. Raporun Değerlendirilmesi 242
ld. Hakim Bilirkişi Mütalaası İle Bağlı Değildir 243
le. Raporu Kabul Etmemenin Gerekçesi 243
lf. Duruşmada Bilirkişinin Raporunu Açıklaması 243
7. Bilirkişilerin uzmanlık alanları 244
a. Güvenlik Tedbiri Muhakemesinde Bilirkişilik 244
b. Sahte Para Üzerinde İncelemeler 244
c. Bilirkişiler İçin Öngörülen Uzmanlık Alanları 244
§ 7. YARGILAMA MAKAMI 245
I. Yargılama Makamlarını İşgal Eden Sujeler Olarak Hakimler 245
1. Hakimin Bağımsızlığı 245
2. Hakimin Bağımsızlığının Yasama Organına Karşı Korunması 248
3. Hakim Bağımsızlığının Yürütme Organına Karşı Korunması 248
4. Hakimler ve Savcılar Kurulu 249
5. Hakim Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı Korunması 251
6. Hakim Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması 252
II. Hakimin Objektifliği 252
1. Tarafsızlık 253
2. Yargılama Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 254
3. Hakimin Kişiliğinden Sıyrılması 254
4. İlk Derece Hakiminin, Kanun Yolu Muhakemesine Katılamaması 255
5. Soruşturma Evresinde Görev Yapan Hakimin Kovuşturmadan Yasaklanması 255
6. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Yargılamanın Yenilenmesinden Yasaklanması 256
7. Hakimin Reddi 256
a. Hakimin Reddi Sebepleri 256
b. Ret Davasının Açılması 256
c. Davanın Açılması Zamanı 257
d. Esas Davaya Bakma Hakkında Karar Verilmesi 257
e. Hakimin Oturumda Reddedilmesi 259
f. Hakimin Reddi İsteminin Geri Çevrilmesi 259
g. Hakimin Çekinmesi 260
h. Zabıt Katibinin Reddi ve Çekinmesi 260
III. Mahkemenin Görevi 261
1. Görev Yönünden Yetkinin Niteliği ve Çeşitleri 261
2. Kovuşturma Evresindeki Yargılama Makamlarının Görevleri 262
3. Sulh Ceza Mahkemeleri 2014–6545 sk İle Kaldırılmıştır 262
4. Asliye Ceza Mahkemelerinin Görevi 262
5. Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 263
6. Terör İhtisas Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevi 263
7. Kaldırılan Askeri Mahkemeler 264
8. Çocuk Mahkemelerinin Görevi 265
9. Bölge Adliye Mahkemesi, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin İlk Derece Mahkemesi Sıfatı İle Baktığı Davalar 265
10. Naip Hakimlik 266
11. Görevsizlik Kararı 267
12. Görev Uyuşmazlığı 268
13. Görevsizlik Kararına Karşı Kanun Yolu 268
14. Üst Görevli Mahkemenin Görev Kazanması 268
15. Görevli Olmayan Mahkemece Yapılan İşlemlerin Yenilenmesi 269
16. İnfaz Hakimliği 270
IV. Mahkemelerin Yer Bakımından Yetkisi 271
1. Yetki 271
2. Yetkiyi Belirlemede Ana Kıstas 272
3. Basın Suçlarında İstisna 273
4. İnternet Yoluyla İşlenen Suçlarda İstisna 273
5. Banka ve Kredi Kurumlarının veya Kartlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenen Suçlarda İstisna 274
6. Çek Suçlarında İstisna 274
7. Çocuk Suçlarındaki İstisnalar 274
8. Milletvekili Suçlarındaki İstisna 275
9. Yedek Kıstaslar 275
a. Yakalanma Veya Tutuklanma Yeri 275
b. Şüpheli Veya Sanığın Yerleşim Yeri 275
c. Şüpheli Veya Sanığın Türkiye’de (En) Son Adresinin Bulunduğu Yer 275
d. İlk Usul İşleminin Yapıldığı Yer 275
10. Yabancı Memleketlerde İşlenen Suçlarda Yetki 275
11. Kovuşturmanın Aktarılması 276
12. Yabancı Ülkedeki Türk Diplomatlar 276
13. Nakil Vasıtalarında İşlenen Suçlar 276
14. Çevre Suçları 277
15. Bağlantılı Suçlarda Yetki 277
16. Yetkisizlik İddiasının Zamanı 278
17. Olumlu Veya Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 279
18. Kanun Yolu 279
19. Yer Yönünden Yetkisiz Hakimin İşlemleri 280
20. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması 280
a. Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması Kavramları 280
b. Davanın Nakli Sebepleri: Hukuki ve Fiili Nedenler 281
c. Dava Nakli Kararını Veren Makam 282
d. Davanın Nakli Kararının Kesinliği 282
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
TEHLİKE TEDBİRLERİ VE KORUMA TEDBİRLERİ
§ 8. TEHLİKE TEDBİRLERİ 283
I. Tehlike Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 283
1. Tehlike Tedbiri Kavramı 283
2. Koruma Tedbiri İle Önleme Tedbiri Arasındaki Farklar 283
II. İstihbarat Amaçlı Yetkiler 284
1. Milli İstihbarat Teşkilatının Görevleri 284
2. Milli İstihbarat Teşkilatının Yetkileri 285
a. İletişimin İstihbarat Amacı İle Denetlenmesi 285
b. 2014–6532 Sk İle Verilen Yeni İstihbarat Yetkileri 287
c. Tanıklık Yasağı 288
d. Bilgi Verme Yasağı 288
e. Silah Taşıma 288
f. Teçhizat Kullanımı 289
3. MİT Mensuplarının Korunması ve Yıllık İstihbarat Raporu 289
a. MİT Mensuplarının Sorumsuzluğu 289
b. Yalan Makinesi Kullanma 289
c. MİT Mensuplarına Soruşturma İzni Verilmesi ve Yargılama 289
d. MİT Mensuplarının ve Yakınlarının Korunması 290
e. Görev Sırasında Verilen Zararın Tazmini 290
f. MİT Sırları İle İlgili Ceza Hükümleri 291
III. Ön Alan Araştırmaları 292
IV. Valinin Önleyici Yetkileri 295
V. Suç Önlemek Amacı İle İletişimin Denetlenmesi 295
1. Haberleşmenin Gizliliği 295
2. Suç Önleme Amaçlı İletişim Denetlemesine Tabi Suçlar 296
3. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Başvurulabilecek Aşama 298
4. Önleme Amaçlı İletişim Denetlenmesinde Nedenler 298
5. Suçu Önleme Bakımından Son Çare Olma Koşulu 298
6. Suç Önleme Denetlemesi Kararı 298
7. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesinde Süre 299
8. Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Kararında Bulunması Gereken Hususlar 299
9. İletişimin Denetlemesi İşleminin Gerçekleştirilmesi 299
10. Tedbire Son Verilmesi 300
11. Elde Edilen Bilgilerin Kullanımı 300
12. Özel İş Yerlerindeki İletişim Denetleme 300
13. Ceza İnfaz Kurumunda İletişim Denetleme 300
14. Kayıp Çocuklara İlişkin Yetkiler 301
VI. Önleme Araması 301
1. Tehlikenin Önlenmesi 301
2. Hakim Kararı Veya Yazılı Emir 301
3. Önleme Araması Kararı İstemi: “Makul Sebep” Kavramı 302
4. Önleme Araması Kararı Veya Yazılı Emri 302
a. Önleme Araması Kararı 302
b. Mülki Amirin Yazılı Emri 303
5. Önleme Araması Kararına İtiraz Sorunu 303
6. Önleme Araması Kararının Kapsadığı Yerler 303
7. Önleme Araması Kararının Uygulanması 304
8. Önleme Araması Kararı Almadan Yapılabilen İşlemler 305
9. Arama Yönetmeliğinde Gösterilen İstisnalar 305
10. Yönetmelikle “Arama” Sayılmayan Denetlemeler 306
11. Kaçakçılığın Önlenmesi 307
12. İnfaz Kurumlarında Yapılan Önleme Kontrolleri 308
13. Okullarda Yapılan Önleme Kontrolleri 309
14. Memurlarla İlgili Özel Kontrol Durumları 309
15. Avukatın Üzerinde Yapılan Önleme Araması 310
16. Genel Arama–Taramalar 310
VII. Durdurma 311
1. Durdurma Kavramı 311
2. Durdurma ve Yakalama Farkı 312
3. Durdurmanın “Makul” Sebepleri 312
a. Suç Veya Kabahatin İşlenmesini Önleme 313
b. Yakalama Amaçlı Durdurma 313
c. Tehlikeyi Önleme Amaçlı Durdurma 314
d. Hakim Kararının Yerine Getirilmesi Amaçlı Durdurma 314
4. Durdurma Yetkisinin Kullanılması 314
VIII. Önleme Yakalaması ve Muhafaza Altına Alma 315
1. Toplum İçin Tehlike Teşkil Eden Hallerin Önlenmesi İçin Yakalama 315
2. Muhafaza Altına Alma, Sınır Dışı Etmek Üzere İdari Yakalama ve İdari Gözetim 316
a. Muhafaza Altına Alma 316
b. İdari Gözetim 316
3. Polis Hukukunun Öngördüğü Yakalama Yetkileri 318
a. Durdurma Sonrası Tutma 318
b. PVSK 13 İle Düzenlenen Yakalama Türleri 319
c. Can Güvenliğini Tehlikeye Düşüreni Yakalama Yetkisi 319
d. Kolluğun Uzaklaştırma Yetkisi 320
e. Aile İçi Şiddet Tehlikesini Önleme Yetkisi 320
f. Emre Uymayanı Yakalama Yetkisi 320
g. Özel Güvenlik Görevlisinin Yakalama Yetkisi 320
4. Önleme Yakalamasından Sonra Hakimden Karar Alma Sorunu 321
5. Muhafaza Altına Alınan Kişinin Durumu 321
§ 9. KORUMA TEDBİRLERİ 322
I. Koruma Tedbirlerinin Muhakeme Hukuku Bakımından Görevi ve Türleri 322
II. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 323
1. Vasıta Oluş 323
2. Geçici Oluş 324
3. Koruma Tedbirinin Ön Şartları 324
a. Gecikmede Tehlike 324
b. Haklı Görünüş 325
c. Ölçülülük 326
III. Şüphenin Kuvvet Dereceleri 327
1. Makul Sebep ve Makul Şüphe Kavramları 327
2. Soruşturma Evresinin Başlaması “Suç İşlendiği İzlenimi Veren Hal”: Başlangıç Şüphesi 327
3. Kovuşturma Evresine Geçilmesi: Yeterli Şüphe 328
4. Tali Ceza Davalarındaki Şüphenin Kuvvet Dereceleri 328
§ 10. ADLİ YAKALAMA 330
I. Yakalama Kavramı 330
II. Adli Yakalama 331
1. Suçüstünde Yakalama ve Kolluk Gözaltısı 332
2. Özel Kişilerin Suçüstü Yakalama Yetkisi 333
3. Tutuklama Yakalaması 334
4. Tutuklama Yasağı Bulunan Hallerdeki Yakalama 335
5. Müzekkereli Yakalama 335
a. Yakalama Emri Üzerine Yakalama 335
b. Yakalama Emri Türleri 337
c. Gıyabi Tutuklama Kararı Üzerine Yakalama 338
d. Kesinleşmiş Hapis Cezasının İnfazı İçin Yakalama: Elegeçirme 338
e. Bilişim Sistemlerindeki Aranan Kişi Verilerine Dayanan Yakalama 339
6. Kimlik Tespiti Amacı İle Tutma 340
III. Yakalamanın İcrası 340
1. Yakalama İşleminin Gerçekleştirilmesi 340
a. Yakalamanın Yeri ve Zamanı 340
b. Yakalama Sırasında Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi 341
c. Kişiye Yakalandığının Açıklanması 343
d. Yakalama Sebebinin Bildirilmesi 343
e. Yakalanan Kişiye Haklarının Bildirilmesi 344
f. Yakalama Tutanağı 345
2. Cumhuriyet Savcısına Bilgi Verme 346
3. Konsolosluğa, Kanunî Yakınlara Veya Belirlediği Kişiye Haber Verme 347
4. Yakalamanın “Şikayet Hakkı Olan İlgililere” Bildirilmesi 347
IV. Özellik Taşıyan Yakalanmalar 348
1. Diplomatlık Dokunulmazlığı 348
2. Milletvekili Dokunulmazlığı 348
3. Suça Sürüklenen Çocukların Yakalanması 348
4. Basın Yolu İle İşlenen Suçlar 349
5. Kamu Görevlilerinin Yakalanması 349
6. İade Yakalaması 349
7. Avukatların Yakalanması 349
8. Yakalama Dışında Hürriyet Kısıtlaması 350
V. Gözaltına Alma 350
1. Gözaltı Kararı 350
a. CMK 91/2 Uyarınca Verilen Gözaltı Kararı 350
b. CMK 91/4 Uyarınca Kolluk Amiri Tarafından Verilen Gözaltı Kararı 351
2. Gözaltı Süreleri 351
a. Bireysel Suçlardaki Gözaltı Süresi 352
c. CMK 91/4 Kolluk Gözaltı Süresi 353
d. Terörle Mücadele Kanunu Geçici Madde 19/1–c Gözaltı Süreleri 354
e. Gözaltı Süresinin Uzatılması 355
f. İade Yakalamasında Süre 355
3. Yakalamaya Karşı Sulh Ceza Hakimliğine CMK 91/5 Başvurusu 356
4. Gözaltı Birimine Getirme ve Yapılan İlk İşlemler 356
a. Gözaltı Birimi 356
b. Hakların Tekrar Bildirilmesi 357
c. Gözaltına Alma Kararı ve Nezarethaneye Kabul 357
d. Nezarethane Defterine Kayıt 358
e. Nezarethaneye Alınacak Kişinin Üstünün Aranması 358
f. Eşyanın Tutanağı ve Saklanması 359
5. Doktora Götürme 359
6. Müdafiin Nezarethaneye Gelmesi, Dosyayı İncelemesi ve Şüpheli İle Görüşmesi 359
a. Müdafiin Dosyayı İncelemesi 359
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüşmesi 360
7. Gözaltına Alınan Sanığın İfadesinin Alınması 360
8. Gözaltı Durumunun Sona Ermesi 360
9. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 360
VI. Şüphelinin Sulh Ceza Hakimliğine Çıkarılması 361
1. Sorgu 361
2. Yakalama Emri Üzerine Yakalanan Kişi Hakkında Verilen Karar 361
a. Yetkili Hakimin Yüze Karşı Veya SEGBİS Üzerinden Verdiği Karar 361
b. Yakalama Emri Üzerine, Yetkili Hakimin Verdiği Karara İtiraz ve Tutukluluk Durumunun İncelenmesi Sorunu 363
§ 11. ADLİ KONTROL VE TUTUKLAMA 363
I. Adli Kontrol 363
1. Adli Kontrol Kararı Türleri 363
a. Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 363
b. Hasta veya Gebe Şüpheli Hakkında Tutuklama Kararı Yerine Adli Kontrol 364
c. Tutuklama Yasağı Olan Hallerde Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 364
d. Tutukluluk Sürelerinin Dolması Nedeniyle Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 365
e. Suça Sürüklenen Çocuklar Hakkında Uygulanan Adli Kontrol Tedbiri 365
2. Adli Kontrol Kararının Konusu Yükümlülükler 365
a. Yurt Dışına Çıkamamak 365
b. Hakim Tarafından Belirlenen Yerlere, Belirtilen Süreler İçinde Düzenli Olarak Başvurmak 367
c. Hakimin Belirttiği Merci Veya Kişilerin Çağrılarına ve Gerektiğinde Meslekî Uğraşlarına İlişkin Veya Eğitime Devam Konularındaki Kontrol Tedbirlerine Uymak 367
d. Taşıt Kullanma Yasağı ve Sürücü Belgesini Teslim Etme Yükümü 367
e. Tedavi Veya Muayene Olma Yükümü 367
f. Güvence Yatırma Yükümü 368
g. Mağdurun Haklarını Veya Nafaka Borcunu Önceden Ödetme 369
h. Silâh Bulunduramamak Veya Taşıyamamak 370
ı. Suç Mağdurunun Haklarını Güvence Altına Almak 370
i. Aile Yükümlülüklerini Yerine Getireceğine ve Adli Kararlar Gereğince Ödemeye Mahkûm Edildiği Nafakayı Düzenli Olarak Ödeyeceğine Dair Güvence Vermek 370
j. Konutunu Terk Etmemek 370
k. Belirli Bir Yerleşim Bölgesini Terk Etmemek 370
l. Belirlenen Yer Veya Bölgelere Gitmemek Ya Da Ancak Bazı Yerlere Gidebilmek 370
m. Belirlenen Kişi ve Kuruluşlarla İlişki Kurmamak 370
3. Adli Kontrol Kararının Verilmesi 371
4. Adli Kontrol Kararının Uygulanması 371
5. Adli Kontrolün Azami Süresi 371
6. Adli Kontrol Durumunun İncelenmesi ve Verilen Karar 372
7. Adli Kontrol Tedbirini Kaldırma Kararı 373
8. Tedbirlere Uymama 373
II. Tutuklama 374
1. Tutuklama Hakkında Genel Bilgiler 374
2. Tutuklamanın Hukuki Niteliği 376
3. Tutuklamanın İhtiyarîliği 377
III. Tutuklama Kararı Verilmesinin Koşulları 378
1. “Kuvvetli Suç Şüphesinin Varlığını Gösteren Somut Deliller” Bulunması 378
2. Tutuklama Nedeni Bulunması 378
a. Tutuklama Nedenleri 378
b. Şüpheli Veya Sanığın Kaçması, Saklanması 379
c. Delil Karartma Kuvvetli Şüphesi 379
d. Tutuklama Nedeninin Var Sayılabileceği Suçlar 380
e. Tekrar Suç İşleme Tehlikesi Sorunu: “Önleme Tutuklaması” 381
3. Ölçülülük ve Adli Kontrol Uygulamasının Yetersiz Kalması 381
4. Tutuklama Yasağı Bulunmaması 382
a. Hapis Cezasının Üst Sınırı 382
b. Suça Sürüklenen Çocuklarda Tutuklama Yasağı 382
5. Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması 383
6. Diğer Koşullar 383
a. Muhakeme Şartı Gerçekleşmelidir 383
b. Muhakeme Ehliyetinin Bulunması Koşulu 383
c. Dava Kamu Davası Olmalıdır 383
IV. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi ve Tutuklama Kararının Muhtevası 384
1. Tutuklama Kararı Verilmesi İstemi 384
2. Tutuklama Kararının Verilmesi 385
3. Tutuklama Oturumu Öncesinde Müdafiin Savunma Hazırlaması 386
4. Tutuklama Oturumu 387
5. Tutuklama Kararının İçeriği 388
6. Tutuklama Kararının Gerekçesi 388
7. Tutuklananın Yakınlarına Haber Verme 391
8. Tutuklama Kararına İtiraz 392
9. Hukuka Aykırı Tutuklama Kararı Veren Hakimin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu 393
a. Hukuka Aykırı Tutuklama Kararı Veren Hakimin Hukuki Sorumluluğu 393
b. Hukuka Aykırı Tutuklama Kararı Veren Hakimin Cezai Sorumluluğu 394
10. Özel Tutuklama Halleri 394
a. Özel Tutuklama Kavramı 394
b. Mal Beyanında Bulunmama 395
c. Duruşmanın Düzeninin Bozulması 395
d. Disiplin ve Zorlama Hapsi 395
e. İade Tutuklaması 396
V. Tutukluluğun Azami Süresi 397
1. Tutukluluk Süreleri 397
a. Soruşturma Evresindeki Üst Süre 397
b. Kovuşturma Evresindeki Üst Süre 398
c. Terörle Suçlarındaki Süre Uzaması İstisnası 398
2. Tutukluluk Süresinin Hesaplanması 398
3. Tutukluluk Durumunun İncelenmesi ve Verilen Karar 400
a. İnceleme 400
b. Tutukluluk Durumunun Devamı Kararının Verilmesi 402
c. Tutuklu Şüphelinin Adli Kontrol Altına Alınması 402
VI. Tutuklunun Salıverilmesi 403
1. Cumhuriyet Savcısının Tutukluyu Kendiliğinden Serbest Bırakması 403
2. Tutuklunun Salıverilme İstemi 404
3. BAM Ve Yargıtay Tarafından Salıverilme 404
4. Sağlık Nedenlerinin Salıverme Sebebi Olup Olmadığı Sorunu 404
5. Salıverme Usulü 405
6. Tutuklama Kararı İle İlgili Geçici Düzenlemeler 406
7. Salıverilenin Yükümlülükleri 406
VII. Tutuklunun Tabi Olduğu Rejim 407
1. Taban Kurallar 407
2. İnfaz Kanunundaki Düzenleme 407
VIII. Hürriyeti bağlayıcı cezadan mahsup 408
§ 12. ADLİ ARAMA 409
I. Adlî Arama 409
1. Aramanın İkincil Bir Tedbir Olması 410
2. Adlî Arama Kararı Verilmesinin Ön Şartı: Makul Şüphe 410
a. Aranan Kişi Veya Şeyin Bulunabileceği Hakkında Makul Şüphe Kavramı 410
b. Aranan Kişinin Orada Bulunduğunu Gösteren “Makul” Şüphe, Şüphelinin İşlediği Sanılan Suç Bakımından İse “Basit” Suç Şüphesi Söz Konusu Olur 411
c. İhbar “Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüphe” Sayılabilir 412
d. Kolluğun Suç Delillerinin Elde Edilebileceği Hususunda Makul Şüpheyi Takdir Etme Yetkisi 413
3. Şüpheli Veya Sanık İle İlgili Arama 414
4. Şüpheli Dışındaki Diğer Kişilerle İlgili Arama 414
5. Adli Aramanın Türleri 415
II. Diğer Kanunlardaki Arama ve Elkoyma Türleri 415
1. Orman Suçlarında Arama 415
2. Avukatın Bürosunda ve Konutunda Adli Arama 415
3. Vergi Hukukunda Arama ve Elkoyma 416
III. Arama Kararı Veya Emri 417
IV. Gece Yapılan Arama 420
V. Aramanın Yapılması 421
1. Aramada Hazır Bulunabilecekler 421
2. Aramada Belge İnceleme Yetkisinin Bulunmaması 423
3. Arama Sonunda Verilen Belge 423
§ 13. ELKOYMA VE MUHAFAZA ALTINA ALMA 424
I. Elkoyma 424
II. Muhafaza Altına Alma 425
III. Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılan İşlem 426
IV. Devlet Sırrı İçeren Belgenin İncelenmesi 426
V. Elkonulamayacak Mektup ve Belgeler 427
VI. Elkoyma Kararı ve Emri 427
1. Elkoyma Kararı 427
2. Elkoyma Emri 428
3. Elkoyma Emrinin Onaylanması 428
VII. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma 429
1. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kavramı 429
a. Kazanç Müsaderesinin Tedbiri Olarak Elkoyma 429
b. Elkonabilecek ve Kayyım Atanabilecek Olan Taşınmazlar, Hak ve Alacaklar 429
2. Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararı Vermeden Önce Rapor Alma Yükümü 429
3. Hak ve Alacak Elkoymasına Konu Teşkil Edebilecek Olan Suçlar 430
4. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Şartları 430
5. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararının Uygulanması 431
6. Elkoyma Kararının Gereklerine Aykırılığın Yaptırımı 431
7. Birleşmiş Milletler Kararı Üzerine Malvarlığının Dondurulması 431
VIII. Postada Elkoyma 433
1. Haberleşmenin Gizliliği 433
2. Postada Elkoyma Hakkındaki Düzenlemeler ve Elkoyma Yetkisi 433
3. Elkoyma Konusu Gönderiler 434
4. Eşyayı Tetkik Yetkisi 434
5. İlgilisine Haber Verme 434
6. Postada Elkoyma Tedbirinin Sona Ermesi 434
IX. Elkonulan Eşyanın İadesi 435
X. Elkonulan Eşyanın Muhafazası 435
§ 14. ŞİRKET YÖNETİMİ İÇİN KAYYIM TAYİNİ 436
I. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini Hakkında Genel Bilgiler 436
II. Karar Verme Yetkisi 437
III. Kayyım Tayininin Koşulları 437
1. Kuvvetli Şüphe Sebebinin Varlığı 437
2. Suçun İşlenmekte Olması 438
3. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde Bu Suçun İşlenmesi 438
4. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılması Bakımından Zorunlu Olması 438
5. Suçun CMK 133/4. Fıkrada Belirtilen Katalog Suçlardan Olması 439
IV. Kayyım Olarak Atanabilecekler 440
V. Kayyım türleri 440
VI. Kayyımlığın Sona Ermesi 441
VII. Kayyım Tayini Nedeniyle Tazminat 441
VIII. İtiraz 441
IX. Kayyımın Ücreti 442
§ 15. BİLGİSAYARLARDA ARAMA 442
I. Bilgisayarda Arama Hakkında Genel Bilgiler 442
1. Bilgisayar Verisi 442
2. Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilgisayarlarda Arama 444
3. Siber Suç (Sanal Ortamda İşlenen Suçlar) Sözleşmesindeki Düzenlemeler 446
4. Bilgisayarlardan Elektronik Delil Elde Etme Yöntemi 448
II. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar, Bilgisayar Programları ve Cep Telefonunda Arama Yapılması 449
1. Bilgisayarda Arama Yapmanın Koşulları 449
a. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunduğu İçin, Soruşturma Evresinin Başlamış Olması, Fakat Kovuşturmaya Geçilmemiş Olması Koşulu 449
b. En Son Çare Olma Koşulu 450
c. Hakim Kararı 450
2. Şüphelinin Kullandığı Bilgisayar ve Bilgisayar Programı İle Bilgisayar Kütüklerinde Arama Yapma Yöntemi 450
3. Bilgisayarın Hafızasındaki E–Mailler 451
4. Şüphelinin Cep Telefonunda Arama Yapılması 452
5. Özel Kişiler Tarafından Bilgisayarda İnceleme Yapılması Olasılığı 453
6. Karar Türleri 453
III. Bilgisayara Elkoyma ve Bilgisayarın Müsadere Edilmesi 454
IV. Bilgisayarda Yapılan Arama Sonunda Elde Edilen Verinin Delil Olma Özelliği 456
1. Sağlamlık Denetimi 456
2. Bilgisayar Verisinin Delil Olmasının 11 Koşulu 457
3. Türk Hukuku 458
§ 16. İNTERNETE ERİŞİMİN ENGELLEMESİ TEDBİRİ 459
I. Koruma Tedbiri Olarak İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi Kararı 459
II. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde İçeriğinin Çıkarılması Veya Erişiminin Engellenmesi 460
III. İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi 461
IV. Özel Hayatın Gizliliği Nedeni İle İçeriğe Erişimin Engellenmesi 462
§ 17. İLETİŞİMİN DENETLENMESİ 463
I. İletişimin Adli Amaçla Denetlenmesi Kavramı 463
1. İletişimin Denetlenmesi Kararı Verilmesinin Koşulları 463
a. Ceza Soruşturmasının Başlaması Koşulu 463
b. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı Koşulu 464
c. İletişim Denetlemenin İstisnai ve “Son Çare” Olarak Kullanılması Koşulu 465
d. Başka Kanunlarda Düzenlenen İletişimin Denetlenmesi Tedbirleri 466
2. “İletişim” ve “Denetleme” Kavramları 466
a. “Genel Yetki” İle Cumhuriyet Savcısının Yaptığı Araştırma, İletişimin Denetlenmesi Kapsamına Girmez 466
b. Telekomünikasyon Yolu İle İletişim Kavramı 468
c. İletişimin Dinlenmesi 468
d. İletişimin Kayda Alınması 469
e. “Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi” 469
f. İletişimin “Tespiti” 469
3. Mobil Telefonun Bulunduğu Yerin Tespiti 471
4. İletişimi Denetlenebilen ve Denetlenemeyen Kişiler 472
a. Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerinde Denetleme 472
b. İletişimi Denetlenebilen Kişiler 472
c. İletişimi Denetlenemeyen Kişiler 472
ca. Kendisinden Şüphelenilmeyen Kişi 472
cb. Müdafiin İletişiminin Denetlenmemesi Kuralı 473
cc. Tanıklıktan Çekinme Yetkisine Sahip Kişiler 474
cd. Hakim Veya Cumhuriyet Savcısının İletişiminin Denetlenmesi Sorunu 475
5. Dinleme, Kayda Alma ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Tedbirleri Uygulanabilen Katalog Suçlar 475
a. CMK 135/8 Listesinde Yer Alan Suçlar 475
b. Listede Yer Almayan Suçların Durumu 477
c. Listeden Çıkartılan, Sonra Tekrar Eklenen Suçların Durumu 477
6. “Kesintisiz” Denetleme Sorunu 478
7. İletişimin Denetlenmesi Kararının İçeriği, Denetlemenin Süresi ve Gizlilik 479
a. Hakim Kararının Veya Savcı Emrinin Muhtevası 479
b. Yetkili Yargılama Makamı 481
c. Gerekçe Gösterme Mecburiyeti 482
d. Sulh Ceza Hakiminin İletişimin Denetlenmesi Kararına İtiraz 482
e. Cumhuriyet Savcısının Emri İle Yapılan İletişim Denetleme 483
f. Kararın Dosyada Bulundurulması Mecburiyeti 483
g. Karar Alınmadan, Hat Sahibinin Rızası İle Yapılan İletişim Denetleme 484
h. Tedbirin Süresi 484
ı. Kararın Gizliliği 486
II. İletişimin Denetlenmesinden Elde Edilen Delillerin Niteliği 487
1. Denetlemeden Elde Edilen Delillerin Niteliği 487
2. Katalogda Yer Almayan Bir Suçta; Dinleme, Kayda Alma Sinyal Bilgisinin Değerlendirilmesi, Kanuna Aykırıdır; İletişimin Tespiti Yapılabilir. 489
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi 489
III. İletişimin Denetlenmesi Kararlarının Yerine Getirilmesi 490
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemi 490
a. İletişimin Denetlenmesinin Gerçekleştirilmesi 490
b. Denetlemenin Yapılacağı Yer 490
2. Telekomünikasyon Hizmetlerini Veren Kurumların Durumu 491
3. Kayıtların Metin Haline Getirilmesi 491
IV. İletişimin Denetlenmesi Tedbirine Son Verilmesi ve Kayıtların İmha Edilmesi 491
V. İletişimi Denetlenen Kişiye Bilgi Verilmesi. 493
VI. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Bilgiler 493
1. İletişimin Denetlenmesi Yöntemlerinden Tesadüfen Elde Edilen Delil, Sadece CMK 135/8 Kapsamındaki Suçlarda Kullanılabilir 493
2. Tesadüfen Elde Edilen Suç Şüphesinin, “Soruşturma Başlatmak İçin Kullanılması” Sorunu 494
§ 18. GİZLİ SORUŞTURMACI GÖREVLENDİRİLMESİ 495
I. Gizli Soruşturmacı Kavramı 495
1. Gizli Soruşturmacı 495
2. Gizli Soruşturmacının Statüsü 496
3. X Muhbir 496
II. Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesi 497
1. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunması 497
2. Başka Surette Delil Elde Edilememesi 497
3. Hakim Kararı 497
4. Soruşturmacının Kimliğinin Değiştirilmesi 498
5. Gizli Soruşturmacının Araştırmakla Görevlendirilebileceği Suçlar 498
6. Kararın Verilmesi 499
7. Kararın Saklanması 499
III. Gizli Soruşturmacının Topladığı Deliller 499
1. Koruma Tedbiri Uygulama Yasağı 499
2. Soruşturmacının Suç İşlememesi Kuralı 500
3. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı İlkesi ve Tesadüfi Delil Yasağı 501
IV. Gizli Soruşturmacının Topladığı Delillerin Duruşmada İkame Edilmesi 501
§ 19. TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME 502
I. Teknik Araçlarla İzleme Kararı Verilmesinin Koşulları 502
1. Soruşturma Başlatılması Mecburiyeti 503
2. Somut Delile Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebebi Bulunması Koşulu 503
3. Başka Suretle Delil Elde Edilememesi Koşulu 503
4. Katalog Suçlar 504
II. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Verilmesi ve Uygulanması 505
1. Cumhuriyet Savcısının İstemi 505
2. Hakimin Kararının İçeriği 505
3. Süre 506
4. Teknik Araçlarla İzleme Kararının Uygulanması 507
5. Delilin Soruşturmaya Bağlılığı Kuralı ve Tesadüfi Delil Sorunu 507
III. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtları 508
1. Karşılıklı Konuşmaların Gizlice Kayıt Edilmesi 508
2. Özel Kişilerin Yaptığı Video Kayıtları 509
3. Eşler Arasında Yapılan Gizli Band Kayıtları 510
4. Özel Kişinin Getirdiği Hukuka Aykırı Delile İlişkin Görüşümüz 510
5. Resmi Makamlar Tarafından Yapılan, Teknik Takip Dışındaki Gizli Kayıtlar 511
a. MOBESE Kameralarındaki Görüntüler 511
b. İfade Alma Kayıtları 511
c. Tutuklunun Bilgisi Olmadan Ses Veya Görüntüsünün Kaydedilmesi 512
6. İnsan Kulağı İle Yapılan Gizli Dinlemeden Veya Radyo İle Yapılan Konuşmaların Dinlenmesinden Elde Edilen Deliller 512
§ 20. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT 513
I. Tazminat İstemi 513
1. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat 513
2. Tazminat İsteme Hakkını Bildirme Mecburiyeti 513
3. Süre Koşulu 514
4. Başvurulacak Mahkeme 514
5. İstem Dilekçesi 515
6. İstemin Kabul Açısından Reddi 515
7. Tazminat İsteyemeyenler 515
II. Tazminat Davasının Konusu 516
1. Kanunda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalama ve Tutuklama 517
a. Yakalama 517
b. Tutuklama 517
c. Tutukluluğun Devamına Karar Verme 518
d. Gözaltı Süresi İçinde Hakim Önüne Çıkarılmama 519
e. Kanuni Hakları Hatırlatılmadan Veya Hatırlatılan Haklarından Yararlanma İsteği Yerine Getirilmeden Tutuklama 519
f. Tutuklanan Kişinin Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmaması ve Makul Sürede Hakkında Karar Verilmemesi 519
g. Yakalandıktan Veya Tutuklandıktan Sonra Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Veya Beraat Kararı Verilmesi 520
h. Mahkum Olan Kişinin Gözaltı Veya Tutukluluk Süresinin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması Veya Sadece Adli Para Cezasını Gerektiren Suçtan Dolayı Yakalanan Veya Tutuklanan Kişi 521
ı. Yakalama Veya Tutuklama Nedeninin Veya Suçlamanın Bildirilmemesi 521
i. Yakalandığı Veya Tutuklandığının Yakınlarına Bildirilmemesi 521
2. Kanuna Aykırı Arama ve Elkoyma 521
III. Tazminat Muhakemesi 521
1. Dava Hakkı 521
2. İstemin Kabulü 522
3. İstemin Değerlendirilmesi 522
4. Mahkemenin Karar Verme Usulü 522
5. Maddi ve Manevi Tazminat, Avukatlık Ücreti 522
a. Maddi Tazminat 522
b. Manevi Tazminat 523
c. Avukatlık Ücreti 523
6. Kanunyolu: İstinaf 523
IV. Tazminatın Geri Alınması ve Rücu 523
1. Yargılamanın Yenilenmesi Durumunda Geri Alma 523
2. Kamu Görevlisine Rücu 524
3. Müfteriye Rücu 524
§ 21. DELİLLER 524
I. İspat Kavramı ve Deliller 524
1. İspat Kavramı 524
a. İspat Açısından Delillerin Rolü 524
b. İspatın Nispiliği 526
c. Şüpheden Sanığın Faydalanması 528
2. İspat Konusu 528
a. İspat Edilmesi Gereken Olay 528
b. İspatına İhtiyaç Olmayan Hususlar ve İstisnaları 529
3. Kimin Neyi İspat Edeceği Meselesi 530
a. Mahkemenin Delilleri Kendiliğinden Araştırması Kuralı 530
b. İspat Külfeti 530
4. Delillerin Özellikleri 531
a. Delil Gerçek Olayı Temsil Edici Olmalıdır 531
b. Mantık Kurallarına Uygun Olmalıdır 531
c. Konu İle İlgili Olmalıdır 532
d. Delil Hukuka Uygun Olmalıdır 532
e. Deliller Müşterek Olmalıdır 533
f. Bilimsel Deliller 533
5. Delillerin Sınıflandırılması 534
II. Beyan Delili: Tanıklık 536
1. Tanık Beyanı 536
2. Tanığın Gelme Yükümü 538
3. Tanığın Hakları 538
4. Tanığın Zorla Getirilmesi 539
5. Tanıklıktan Çekinme 540
a. Kendisi ve Yakınları Aleyhine Tanıklıktan Çekinme: “Nemo Tenetur” Kuralı 540
b. Akrabalık 541
c. Meslek Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme 542
d. Devlet Sırrı İle İlgili Tanıklık 543
e. Tanıklıktan Çekinme Sebebinin Bildirilmesi 544
f. Tanıklıktan Sebepsiz Çekinme 545
6. Tanığa Yemin Verilmesi 546
a. Yemin Verilmeyen Tanıklar 546
b. Tanığa Yemin Verilmesi 547
7. Tanıkların Dinlenmesi 548
8. Yüzleştirme 550
9. Tanık Dinlemede Görüntü ve Ses Kaydı (SEGBİS) 550
10. Tanığın Tekrar Dinlemesi 552
11. Tanığa Verilecek Tazminat ve Giderler 553
12. Tanığın Korunması 553
III. Belirti Delilleri 560
1. Belirti Kavramı 560
2. Belirti Delilinin Duruşmada İkamesi 562
IV. Belge Delilleri 563
1. Delil Olabilen Belgeler: Vesika, Senet, Belge 563
2. Belgenin Sağlamlığı 563
3. Yazılı Belge 563
4. Şekil Tesbit Eden Belge 564
5. Ses ve Görüntü Tesbit Eden Belge 564
6. Bilişim Verisi Şeklindeki Belgeler 565
7. Belge Delillerinin Duruşmada İkamesi 565
V. Hukuka Uygun Bir Şekilde Elde Edilmiş Delille İspat 566
1. Kanuna Aykırı Elde Edilen Delili Yasaklamanın Amacı 566
2. Terminoloji “Kanuna Aykırılık”, “Hukuka Aykırılık” ve “Hukuka Uygunluk” 566
3. Kanuna Aykırı Olarak Elde Edilen Deliller Konusundaki Yerleşik Görüşler 568
a. Hüküm Verirken Kullanılması Yasaklanan Deliller Görüşü 568
aa. Konusu Bakımından Yasaklanmış Olan Deliller 568
ab. Özel Hayatın Korunması Amacı İle Yasaklanan Deliller 569
ac. Elde Edilmesinde Uygulanan Metod Dolasıyısle Yasaklanan Deliller 570
b. Korunan Hak ve Hukuki Menfaat Görüşü 570
c. Sanık Hakları Teorisi 571
4. Yetki Sınırı Aşılarak Elde Edilen Delil 572
5. Adil Yargılama Hakkı ve Bunun Delil Elde Etme Yetkisi İle İlişkisi 573
6. İstisnai Hallerde Kullanılabilen Kanuna Aykırı Yöntemle Elde Edilen Deliller 574
7. Hukuka Uygun Olarak Elde Edilen Delilin, Başka Bir Davada Kullanılamaması Kuralı 575
8. Yabancı Ülkede Türk Kanunlarına Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Deliller Açısından İstisnalar 575
9. Delil Yasaklarının Uzak Etkileri Sorunu 575
10. Delilin Dosyadan Çıkartılması Sorunu 577
11. Kanaatimiz 577
VI. Hukuka Aykırı Bir Şekilde Elde Edilen Delillere Örnekler 580
1. Kanuna Aykırı Olarak Durdurma 580
2. Arama ve Elkoyma İşlemindeki Kanuna Aykırılıklar 580
3. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller 582
4. Yakalama İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar 583
a. Yakalanan Kişinin Haklarını Öğrenme Hakkı’nın İhlali 583
b. Yakalanan Kişinin Susma Hakkının İhlali 583
c. Yakalanan Kişinin İsnadı Öğrenme Hakkının İhlali 583
d. Yakalanan Kişinin Hakim Önüne Çıkarılma ve Sorguya Çekilme Hakkının İhlali. 583
5. İfade Alma İlgili Kurallara Aykırılık 584
a. İfade Alma Veya Sorgu Sırasında Müdafiin Hazır Bulunmaması 584
b. Müdafiin Şüpheli İle Görüştürülmemesi 584
c. “Yasak Sorgu Yöntemlerinin Uygulanmamasını Talep Etme” Hakkı 584
d. “İfade Alma Sayılmayan” Konuşmaların Akibeti 584
e. Hakların Kullandırılmamasının Sonucu 585
İKİNCİ KİTAP:
CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:
İLK DERECE MUHAKEMESİ
§ 22. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ 587
I. Ceza Muhakemesinin Evreleri ve Morfolojik Prensipler 587
1. Organiklik Prensibi 587
a. Derece 588
b. Evre 588
c. Aşama 589
d. Bölüm 589
e. Hadise 589
2. Gelişme Prensibi 589
3. Uygunluk Prensibi 590
4. CMK’nın Soruşturma ve Kovuşturma Evreleri 590
II. Bizim Kabul Ettiğimiz Muhakeme Şeması 590
1. Suça İlişkin Araştırma İşlemleri 591
2. Kısa Soruşturma 591
3. Ara Soruşturma (İddianamenin Kabul Veya İadesi Aşaması) 592
4. Kovuşturma Evresi 592
§ 23. SORUŞTURMA EVRESİ 594
I. Soruşturma Evresinin Organları 594
II. Soruşturma Evresinin Özellikleri 594
III. Suçun İşlendiğinden Bilgi Edinme 596
1. Suçun Öğrenilmesi ve Soruşturmaya Başlama 596
2. Araştırma Yaparak Kendiliğinden Öğrenme 597
3. Şikayet ve Benzeri Kurumlar 597
4. İhbar 597
5. Gizli Haber Verme 598
6. Suç Duyurucu Rapor 598
7. Şüpheli Ölümün İhbarı 599
8. Medya’nın Suç Haberi Toplaması ve Sanık Hakları 599
IV. Ceza Soruşturmasının Başlaması 600
1. Ceza Soruşturması 600
2. Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararı (SYOK) 601
V. Araştırma Mecburiyeti 603
1. Araştırma Mecburiyeti Kavramı 603
2. Adli Görevlerin Başlaması 603
VI. Adli Araştırmalar ve Koruma Tedbirleri 604
§ 24. CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI 604
I. Ceza Muhakemesi Şartı Kavramı 604
II. Ceza Muhakemesi Şart ve Engelleri 605
1. Şikayet Şartı 605
a. Şikayet Kavramı 605
b. Şikayetin Soruşturma Evresindeki Rolü 606
c. Şikayetin Gayesi 606
d. Şikayetin Belli Bir Formülü Yoktur 607
e. Fiil Şikayet Edilir 608
f. Yazılı Şekil Şartı 608
g. Şikayet Sirayet Eder 609
h. Şikayet Süresi 610
ı. Şikayet Hakkından Vazgeçme 611
i. Şikayetin Uzlaştırma İle İlişkisi 613
j. Yabancı Devletin Şikayeti 613
2. Yazılı Başvuru Şartı 613
3. İstem (Talep) Şartı 616
4. Mütalaa Şartı 616
5. İzin Şartı 617
6. Kamu Yararı Şartı 618
7. Diplomatlık Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 619
8. Yasama Dokunulmazlığı 620
9. Kamu Görevlisi Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 621
a. Memur Dokunulmazlığı 621
b. Hakimlik Dokunulmazlığı 622
c. Savcılık Dokunulmazlığı 622
d. Avukatlık Dokunulmazlığı 622
e. Noterlik Dokunulmazlığı 623
f. Askerlik Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 623
g. Seçim Dokunulmazlığının Kalkması Şartı 624
h. Karşılıklılık Şartı 624
10. Şüphelinin Hayatta Olması Şartı 624
11. Sanığın Çocuk Veya Akıl Hastası Olmaması Şartı 624
12. Kabahatüstü (Suçüstü) Yakalanma Şartı 626
13. Ceza Muhakemesi Şartı Olarak Görev 626
14. İddianamenin Hukuken Geçerli Olması Şartı 626
15. Uzlaşma Veya Önödeme Teklif Edilmesi Şartı 626
a. Uzlaşma Teklif Edilmesi 626
b. Önödeme Usulünün Denenmesi 626
16. Asıl Ceza Davasının Süresinde Açılması Şartı 627
17. Dava Zamanaşımının Dolmuş Olmaması Şartı 627
18. Bekletici Meselenin Çözülmesi Şartı 627
19. Sanığın Türkiye’de Bulunması Şartı 628
20. Gaipliğin Kalkması Şartı 628
21. Durma Sebebinin Kalkması Şartı 628
22. Aynı Davaya Bakılmakta Olmaması Şartı 628
23. Yargı Bulunmaması Şartı (Ne Bis in Idem) 629
24. Yeni Delil Veya Yeni Olay Meydana Çıkması Şartı 629
III. Ceza Muhakemesi Şartı Sayılmayan Haller 629
§ 25. SORUŞTURMA İŞLEMLERİ 630
I. Suçu Araştırma Yetkisi 630
1. Genel Yetki ve Özel Yetki 630
2. Doğrudan Araştırma ve Dolayısıyla Araştırma 630
3. Re’sen Delil Araştırma 631
II. İfade Alma Veya Sorgu İçin Çağrı, Zorla Getirme 631
1. İfadesi Alınacak Kişinin Davetiye İle Çağırılması 631
a. Davetler 631
b. Kolluğun Davet Etme Yetkisi 632
2. Zorla Getirme 633
a. Zorla Getirme Kişi Özgürlüğünü Kısıtlar 633
b. Şüphelinin Zorla Getirilmesi 634
c. Sanığın Duruşma İçin Zorla Getirilmesi 635
d. Tanığın Zorla Getirilmesi 635
e. Bilirkişinin Zorla Getirilmesi 636
III. İfade Alma ve Sorgu. 636
1. “İfade Alma” ve “Sorgu” Kavramları 636
2. Yakaladıktan Sonra İfade Alma, Gözaltında Tutulan Şüphelinin Veya Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 637
a. Yakalama Sonrası İfade Alma 637
b. Gözaltına Alınan Şüphelinin İfadesinin Alınması 638
c. Serbest Olan Kişinin İfadesinin Alınması 638
3. İfade Alma Sayılan ve Sayılmayan Sorular 638
4. Kimlik Tespiti 640
5. Suçlamanın Bildirilmesi 640
6. Müdafi Seçme ve Baro Tarafından Görevlendirilmesini İsteme, Hukuki Yardımdan Yararlanma Hakları ve Bunların Bildirilmesi 641
7. Hakların Bildirilmesi ve Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 642
a. Hakların Bildirilmesi 642
b. Hakları Kullanmaktan Vazgeçme Sorunu 643
8. Yakınlarına Haber Verme Mecburiyeti 644
9. Lehe Delil Toplanmasını İsteme Hakkı 644
10. Susma Hakkı 645
a. Susma Hakkı Pasif Haklardandır 645
b. Susma Hakkının Bilinip Bilinmemesi Sorunu 645
c. Susma Hakkı Bildirilmesinin İstisnası Yoktur 646
d. Bazı Tali Ceza Davalarında Susma Hakkı Bildirilmesi Gerekmez 646
e. Müdafiin İfade Alma Sırasındaki Konumu 646
11. İfadenin Sesli ve Görüntülü Olarak Kaydedilmesi Mecburiyeti (SEGBİS) 647
12. İfade Alma Veya Sorgu Oturumu 647
13. İfade Veya Sorgu Tutanağı 647
14. Şüphelinin Beyanının Özgür İradesine Dayanması 648
a. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 648
b. Kötü Davranma 648
c. İşkence 649
d. İlaç Verme 649
e. Yorma 649
f. Aldatma 649
g. Cebir Veya Tehditte Bulunma 649
h. Bazı Araçları Kullanma 649
ı. Kanuna Aykırı Yarar Vaat Etme 649
15. Yasak Usuller “Mutlak Delil Yasağı” Oluşturur 649
16. Kolluğun İkinci Kez İfade Alması Yasaktır 650
IV. Keşif 650
1. Keşif İlk Derece Mahkemesi Tarafından Yapılır 650
2. Soruşturma Evresindeki “Teftiş” İle “Keşif” Farklı İşlemlerdir 651
3. Keşif Kararı ve Keşfin Yapılması 651
4. Keşifte Hazır Bulunabilenler 652
V. Yer Gösterme 653
1. Oluşumu 653
2. Kendisini Suçlamama Hakkı 653
3. Yer Göstermenin Yapılması 654
4. Hükümlü ve Tutukluya Yer Gösterme İşlemi Yaptırılması 654
VI. Teşhis 655
1. Kavram 655
2. Aleyhe Delil Verme Yasağı ve Sıraya Dizme Usulü 655
3. Resimden Teşhis 656
4. Müdafiin Konumu 656
a. Teşhiste Hakların Bildirilmesi 657
b. Duruşmada Yüzleştirme ve Teşhis Hakkında 657
5. Teşhiste Yapılan Hukuka Aykırılık Örnekleri 658
VII. Gözlem Altına Alınma 660
VIII. Beden Muayenesi 661
1. Beden Muayenesi Tedbirinin Amacı 661
2. Şüphelinin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 664
a. İç Beden Muayenesi 664
b. Karar Verme Yetkisi, Karara İtiraz ve Yasaklanan Deliller 664
c. Hakim Kararı Alınmasına Rağmen İlgilinin Muayeneye Rıza Göstermemesi 666
d. Sağlık İçin Zararlı Olmama Koşulu 667
e. İşlemi Yapabilen Kişiler 668
f. Cezanın Ağırlığı Koşulu 669
g. Şüphelinin Dış Beden Muayenesi 670
2. Alkol Muayenesi 670
3. Mağdur ve Diğer Kişilerin İç ve Dış Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 672
4. Çocuğun Soybağının Tespiti İçin Karar 673
5. Tanıklıktan Çekinme Sebepleri İle Muayeneden Veya Vücuttan Örnek Alınmasından Kaçınma 675
6. Kadının Muayenesi 676
7. Beden Muayenesi ve Aleyhe Delil Vermeye Zorlanamama Yasağı 676
IX. Moleküler Genetik İncelemeler ve DNA Veri Bankaları 676
1. Moleküler Genetik İncelemelerin Taşıdığı Özellikler 676
2. Moleküler Genetik İnceleme Yapılmasının Koşulları 678
3. Yargıtay Kararlarında Moleküler Genetik İncelemeler 683
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü 685
5. DNA Veri Bankaları 688
6. DNA Veri Bankaları Konusunda Uluslararası Düzenlemeler 690
a. Avrupa Konseyi 690
b. Prüm Sözleşmesi 690
c. Mukayeseli Hukuktaki Diğer Düzenlemeler 691
7. DNA Verileri ve Milli DNA Veri Bankası Kanunu Tasarısı 693
X. Fizik Kimliğin Tespiti 695
1. Kavram 695
2. Fizik Kimlik Bilgilerinin Yok Edilmesi 695
3. Teşhise Yarayan Kayıtlar 696
XI. Parmak izinin kayda alınması 696
1. Kavram 696
2. Parmak İzleri Kayıt Altına Alınabilen Kişiler 696
3. Sistemde Yer Alan Parmak İzi Kayıtlarının Kullanılması 697
4. Sisteme Kayıtlı Olan Parmak İzlerinin ve Fotoğrafların Silinmesi 698
5. Fotoğrafların Polis Hukukuna Göre Kayda Alınması 698
6. Polis Hukuku Amaçlı Kayıtlar İle Ceza Muhakemesi Amaçlı Kayıtlar Arasındaki Fark 699
XII. Ölünün Beden Muayenesi 700
1. Ölünün Kimliğini Belirleme 700
2. Otopsi 701
3. Yeni Doğanın Cesedinin Adli Muayenesi 701
4. Zehirlenme Şüphesi 701
§ 26. SORUŞTURMA EVRESİNİN SONA ERMESİ 702
I. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 702
1. Soruşturmasının Sona Ermesi 702
2. Maddi Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 702
3. Hukuki Mesele Bakımından Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 703
4. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Türleri 703
a. Takdirilik Sistemi Kapsamında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 703
b. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Sonrasında Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 703
c. Uzlaştırma Gerçekleşince Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 703
d. Önödemedeki KYOK 703
5. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararın Bildirilmesi 704
6. Kararın Kesin Hüküm Etkisi 704
II. “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara” İtiraz 704
1. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz 704
2. Suçtan Zarar Görenin İtiraz Yetkisi 706
3. Şüphelinin İtiraz Etme Yetkisi Sorunu 706
4. Şüphelinin Hukuki Konumu 707
5. İtiraz Yöntemi 707
6. İncelemenin Yapılması 707
7. Verilebilen Kararlar 707
8. Takdirilik Sistemi 708
9. Muhakemenin Dirilmesi 708
10. Etkin Soruşturma Yapılmaması Üzerine Yeniden Soruşturma Açılması 709
III. Kamu Davası Açmak Üzere İddianame Düzenlenmesi 709
§ 27. KAMU DAVASININ AÇILMASI 709
I. Kamu Davası Kavramı ve Kamu Davası Açılmasındaki Sistemler 709
1. Kamu Davası 709
2. Kamu Davası Açmada Mecburilik ve Takdirilik Sistemleri 710
II. Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi 711
1. CMK 171/1 Kapsamında Savcının Takdir Yetkisi 711
2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 711
a. CMK 171/2 Kapsamındaki Takdir Yetkisinin Koşulları 711
b. Yeterli Şüphenin Varlığı Koşulu 712
c. Önödeme ve Uzlaştırmanın Önceliği 712
d. CMK 171/3. Fıkradaki Diğer Koşullar 713
e. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararına İtiraz 713
f. Deneme Süresinde Verilen Kararlar 713
g. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Hakkındaki Görüşümüz 713
3. Kamu Davası Açma Mecburiyeti 715
4. Araştırma Mecburiyeti 715
5. Mecburilik Sisteminin Uygulanma Koşulu 716
6. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesinin Yarar ve Zararları 716
7. Kamu Davasının Kendiliğindenliği ve Devamlılığı 717
III. İddianamenin Düzenlenmesi ve Mahkemece İncelenmesi 717
1. Delillerin Yeterli Şüphe Oluşturması 717
2. Görevli ve Yetkili Mahkemeye Hitaben Düzenlenme 717
3. İddianamede Yer Alması Gereken Diğer Hususlar 718
4. Ara Soruşturma 718
IV. İddianamenin İadesi 719
1. CMK 170. Maddeye Aykırı Olarak Düzenlenen İddianame Kavramı 719
2. Suçun Sübutuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Bir Delilin Toplanmamış Olması Kavramı 719
3. Önödeme Veya Uzlaştırma Ya da Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 720
a. Önödeme Uygulanmaması 720
b. Uzlaştırma Teklif Edilmemesi 720
c. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmaması 721
d. İzin veya Talep Koşulunun Yerine Getirilmemesi 721
4. Yargıtay’ın İddianamenin İadesi İle İlgili Kararları 721
a. Tavsif Hatası 721
b. Sevk Maddesindeki Değişiklik İddianamenin İadesi Sebebi Değildir 721
c. Kimlik Bilgilerinin Eksik Olması İade Nedeni Olmaz 722
d. Sağlık Raporu Alınmaması 722
e. İfade Almadan İddianame Düzenlenmesi Mümkündür 722
f. Görevsizlik Veya Yetkisizlik Nedeni İle İade Kararı Verilemez 723
g. Eksik Soruşturma İade Nedeni Değildir 724
h. Etkin Pişmanlık İşlemlerinin Yapılmaması İade Nedenidir 725
5. Otomatik Kabul 725
6. İade Sonrası Savcılık İşlemleri 726
7. İddianamenin İadesi Yolunun Kapanması 726
8. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Kanun Yolu 726
V. İddianamenin Kabulü Kararı; Kamu Davasının "Açılmış Olması". 727
1. Kamu Davasının Açılmış Olması 727
2. Kovuşturma İşlemleri 727
3. Kovuşturma Evresinin Özellikleri 728
a. Sözlülük 728
b. Açıklık 728
c. Bağlılık 728
d. Yüze Karşılık 729
4. Kovuşturma Evresinin Aşamaları 729
§ 28. DURUŞMA HAZIRLIĞI 729
I. Duruşma Gününün Belirlenmesi 729
II. Duruşmada Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 729
1. Çağrı Kavramı 729
2. Hazır Bulunması Gereken Kişilerin Çağırılması 730
3. Duruşma İçin Zorla Getirme 730
4. Tutuklu Sanığın Duruşmaya Çağrılması 731
5. Çağrıyı Yapma Yetkisi Mahkemeye Aittir 731
6. Mahkemenin Re'sen Tanık Veya Bilirkişi Çağırma Yetkisi Düzenlenmemiştir 731
III. İddianamenin Tebliği 731
1. Kabul Edilen İddianamenin Tebliği 731
2. Taslak İddianamenin Tebliği Sorunu 732
3. Savunma Hazırlama Süresi 733
a. Koruyucu Süre 733
b. Süreye Uymamanın Yaptırımı 733
c. Savunmayı Hazırlamak İçin Verilen Sürenin, "Yeterli" Olması Gerekir 733
IV. Sanığın Tanık veya Bilirkişi Davet Ettirmek, Savunma Delili Toplanmasını İstemesi 734
1. Duruşma Hazırlığında Savunma 734
2. Duruşma Hazırlığının Delil Toplama Bölümü 734
3. Tanığın Duruşmaya Çağrılması 735
4. Bilirkişi Veya Uzmanın Davet Edilmesini İstemek 735
5. Sanığın Delil Toplanması İstemi Hakkında Verilen Karar 736
6. Cumhuriyet Savcısına Bildirim 736
7. Savunma Tanıklarının İddia Makamına Bildirilmesi 736
8. İddia Tanıklarının Savunma Makamına Bildirilmesi 736
V. Duruşma Hazırlığında İstinabe ve Keşif 736
1. İstinabe 736
2. Naiple Veya İstinabe Yoluyla Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi 738
a. Hastalık Veya Malullük Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 738
b. Konutunun Yargı Çevresi Dışında Olması Nedeniyle Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleme 738
c. Davayı Gören Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Naiple Veya İstinabe Yoluyla Dinleyememesi 739
d. İstinabe Olunan Mahkemenin Büyükşehir Belediye Sınırı İçindeki İstinabeyi Yapma Mecburiyeti 739
e. Tutuklu Sanığın Durumu 739
3. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği Kullanılarak Tanık Veya Bilirkişi Dinlenmesi (SEGBİS) 739
4. Tanık Veya Bilirkişilerin Dinleneceği Günün Bildirilmesi 740
5. Duruşma Hazırlığında Yapılan Keşif ve Muayene 740
§ 29. DURUŞMANIN YAPISI 741
I. Duruşmanın Açıklığı 741
1. Muhakeme Hukuku İşlemlerinin Açıklığı 742
a. Gizli Yapılan İşlemler 742
b. Kimlik Bilgilerinin Gizliliği 743
2. Açıklığın Kaldırıldığı Haller 743
a. Duruşmanın Kapalı Yapılmasının Kararı 743
b. Kapalılık Kararının Gerekçesi 744
c. Kapalı Duruşmada Hazır Bulunma İzni 744
d. Zorunlu Kapalılık 744
e. Ses ve Görüntü Alıcı Alet Kullanma Yasağı 744
f. Duruşmanın Açıklığı İlkesinin İhlalinin Yaptırımı 745
3. Basın Özgürlüğü ve Aleniyet 746
a. Basın Özgürlüğünün Sınırları 746
b. Açık Duruşmanın İçeriğinin Yayımlanmasının Yasaklanabilmesi 747
II. Duruşmaya Ara Vermeme Kuralı 748
1. Duruşmanın Kesiksizliği 748
2. Duruşmaya Ara Verilebilen İstisnai Haller 748
3. Ara Verilmesini İsteme Hakkının Sanığa Bildirilmesi Mecburiyeti 749
4. Ek Savunma İçin Süre Verilmesi 749
III. Duruşmanın Düzeninin Sağlanması 750
1. Duruşmada Düzeni Sağlama Görevi 750
2. Salondan Çıkarma Yetkisi ve Disiplin Hapsi 750
3. Sanığın Dışarı Çıkarılması ve Duruşmanın Yokluğunda Sürdürülmesi 751
4. Duruşma Sırasında İşlenen Suç 751
IV. Duruşmada Hazır Bulunan Süjeler 752
1. Hakim 752
a. Hakimin Değişmemesi Kuralı 752
b. Mahkeme Başkanının Diğer Görevleri 753
ba. Şekil Bakımından İdare İşlemleri 753
bb. Sanığın Sorgusunu Yapmak 753
bc. Delillerin Ortaya Konmasını Yönetmek 753
2. Cumhuriyet Savcısı 754
a. Duruşma Savcısı 754
b. Birden Çok Savcı Veya Müdafi 755
3. Zabıt Katibi 756
4. Tercüman 756
a. Muhakemenin Dili 756
b. Tercümanın Görevlendirilmesi 756
c. Engelli Sanıkların Tercümanı 756
d. Tercümana Ödenen Ücret 757
e. Sanığın İstemi Üzerine Görevlendirilen Yardımcı Tercüman 757
f. Tercüman Listeleri 757
5. Müdafi 757
a. Müdafiin Duruşmada Hazır Bulunma Yükümü 757
b. "Duruşmaya Gelmeyerek Savunma" Girişimleri 758
c. Sanık Hazır Bulunmasa Da Müdafii Hazır Bulunmaya Yetkilidir 758
d. Sanığın Temsil Edilmesi 759
6. Sanık 759
a. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması ve İstisnaları 759
aa. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Mecburiyeti 759
ab. Sanık Hakkında Zorla Getirme Kararı Verilmesi 759
ac. Sorgu Yapmadan Davanın Gıyapta Bitirilebileceği Haller 760
ad. Sanığın Duruşmanın Devamı Süresince Hazır Bulunması İçin Alınan Tedbirler 761
ae. Davanın Sanığın Yokluğunda Bitirilebileceği Haller 761
af. Yoklukta Duruşma 761
ag. Sanığın Duruşma Salonundan Çıkarılması Kararı 761
b. Duruşmada Hazır Bulunmaktan Bağışık Tutulma 762
ba. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması Temel İlkedir 762
bb. Müdafiin Yetkili Kılınmış Olması Gerekir 762
bc. Bağışık Tutulan Sanığın İstinabe Suretiyle Sorgusu 762
bd. Görüntülü ve Sesli İletişim Tekniği İle Sorgu (SEGBİS) 762
be. Tutuklu Sanıkların Durumu 764
bf. Yurt Dışında Bulunan Sanıkların Durumu 764
c. Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmalarda Eski Hale Getirme 764
d. Sanığı Duruşmaya Getirmek İçin Yakalama Emri Verilmesi 765
§ 30. DURUŞMANIN YÜRÜYÜŞÜ 765
I. Duruşmanın Açılması ve Başlatılması 765
1. Duruşmanın Başında Yapılan İşlemler 765
a. Duruşmanın Açılması ve Bir Başka Güne Bırakılması 765
b. Duruşmanın Açılması ve Duruşmanın Başlaması Arasındaki Fark 766
c. Duruşmanın Başlaması ve Yapılan İşlemler 766
2. Tanıkların, Bilirkişilerin ve Uzmanın Yoklaması 767
3. Duruşmaya Başlama Kararı 767
4. İddianamenin Kabulü Kararının Okunması 767
5. Sanığın Kimliğinin Tespiti 768
6. Sanığa suçlamanın anlatılması 768
a. Sanığa iddianın anlatılması 768
b. İddianame Yerine Geçen Belge 769
c. Yetkisizlik Kararının Okunması 770
7. Önödemenin Veya Uzlaşmanın Hatırlatılması 770
8. İlk Talî Davaların Açılması 770
II. Duruşmada Yapılan Sorgu 771
1. Sorgunun Önemi 771
2. Sorgu Yöntemi 772
III. Delillerin Ortaya Konulması ve Delil İkamesi İsteminin Reddi 773
1. Delil İkamesi İsteminin Reddi 773
2. Delilin Ortaya Konmasının Reddi Kararının Gerekçesinin Yazılması Mecburiyeti 774
3. Delilin Ortaya Konmasından Vazgeçilmesi 774
4. Delil Veya Olayın Geç Bildirilmesi Ret Sebebi Olmaz 775
5. Mazeretsiz Gelmeyen Sanığın Yokluğunda Ortaya Konulan Deliller 775
IV. Anlattırıcı Soru ve Çapraz Sorgu 776
V. Esas Hakkında Mütalaalar 776
1. Soruşturma Evresinde Tarafların Görüşlerinin Alınması 776
2. Kovuşturma Evresinde Verilen Kararlar Öncesinde Görüş Alma 776
3. Esas Hakkındaki Mütalaa 777
4. Tartışmada Söz Alma Sırası 777
5. Tartışmanın İçeriği 778
6. Cevap Verme Hakkı 778
VI. Sanığın Son Söz Hakkı 778
VII. Hüküm Vermek İçin Müzakere 779
1. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Müzakeresi 779
2. Müzakerenin Yönetimi ve Oyların Toplanması 780
VIII. Kararlarda Oybirliği Veya Oyçokluğu 780
1. Kararların Oylanması 780
2. Karşı Oy ve Gerekçesi 781
§ 31. HÜKÜM 782
I. Hüküm Kavramı 782
1. Hüküm Vermenin Kolektif Oluşu 782
2. Çelişme 782
3. Mütalaa Niteliğinde Hüküm 783
4. Karar Niteliğinde Hüküm 783
5. Kesin Hüküm 784
6. Hükmün Mecburiliği Meselesi 785
II. Hükmün Unsurları 785
1. Maddi ve Hukuki Mesele 785
2. Hükmün “Sonuç” Kısmı 786
3. Gerekçeli Karar ve Kısa Karar 787
III. Gerekçe Kavramı; Hükmün Gerekçesi 788
1. Gerekçe Kavramı 788
a. Psikolojik Anlamdaki Hükmün Gerekçesi 788
b. Gerekçenin Yararları 788
c. Gerekçelerin Zararları 788
d. Yazılı Hukuk ve AİHM Kararlarındaki Durum 789
2. Gerekçede Bulunması Gereken Noktalar 789
3. Kararların Gerekçeli Olması 790
4. Hükmün Gerekçesi 791
a. Mahkumiyet Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar (CMK 230/1) 791
b. Beraat Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 791
c. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararının Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 791
IV. Hükmün Konusu 792
1. Yargılanacak Uyuşmazlığın Belirtilmesi 792
2. Fiili Nitelendirmede Mahkemenin Serbest Olması 793
3. Tavsif Değişikliği 793
a. Tavsif Nedeni İle Ek Savunma Verilmesi 793
b. Bildirimlerin Hem Sanığa, Hem de Müdafie Yapılması 795
V. Hakimin Kararını Duruşmaya Getirilmiş ve Huzurunda Tartışılmış Delillere Dayandırma Mecburiyeti 796
1. Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi 796
2. Sözlülük İlkesi 796
VI. Delillerin Hakimin Vicdani Kanaati İle Serbestçe Takdir Edilmesi 796
1. Vicdani Delil Sistemi 796
2. Delillerin Değerlendirilmesi (Takdiri) 797
a. Delillerin Sağlamlık Bakımından Değerlendirilmesi 797
b. Delillerin “Hukuka Uygunluk” Bakımından Değerlendirilmesi 797
3. Sübut Konusunda Hüküm Faaliyeti 798
4. Tecrübe Kaidesi İle İlgili Faaliyet 798
5. Karine 799
VII. Hüküm fıkrası 799
1. Hükmün "Türk Milleti Adına" Verilmesi 799
2. Hükmün Başında Yazılacak Noktalar 800
3. Hükmün Gerekçesinin En Geç Onbeş Gün İçinde Dava Dosyasına Konulması 800
4. Karar ve Hükümlerin Bunlara Katılan Hâkimler Tarafından İmzalanması 800
§ 32. HÜKÜM TÜRLERİ 800
I. Beraat Kararı 800
1. Yüklenen Fiilin Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması 800
2. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması 801
3. Yüklenen Suç Açısından Failin Kast Veya Taksirinin Bulunmaması 801
4. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmesine Rağmen, Olayda Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunması 801
5. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlendiğinin Sabit Olmaması 801
6. Derhal Beraat Kararı Verilebilen Durumlar 803
II. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 803
1. Kusur Bulunmaması Nedeniyle Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 804
a. Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı 804
b. Zorunluluk Hali, Meşru Savunmada Sınırın Aşılması, Hata 805
2. Etkin Pişmanlık, Şahsi Cezasızlık vb. Nedenlerle Verilen Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 805
III. Mahkumiyet Hükmü 805
IV. Güvenlik Tedbiri Hükmü 806
V. Davanın Reddi Kararı 807
1. Yargının Otoritesi 807
2. Ne Bis in Idem 808
3. Kesin Hüküm 808
4. Maddi Mesele Bakımından Kesin Hüküm 809
5. Ceza Mahkemesince Verilen ve Kesinleşen Hükmün Hukuk Mahkemesi Hakimini Bağlayıp Bağlamayacağı Konusu 809
VI. Düşme Kararı 810
1. Davayı Düşüren Sebepler 810
2. Düşme Kararının Verileceği Zaman 811
VII. Görevsizlik Kararı 812
VIII. Durma Kararı 812
IX. Yargılama Giderleri 813
1. Muhakemenin Gerektirdiği Giderler 813
2. Yargılama Giderleri Konusunda Karar Verilmesi 813
3. Cezaya Mahkumiyette Yargılama Giderleri 814
a. Sanığın Mahkum Olması 814
b. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına İtirazda Yargılama Giderleri 814
c. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Halinde 814
d. Hüküm Kesinleşmeden Sanığın Ölmesi Halinde Yargılama Giderleri 815
e. Aynı Sanığın Birleştirilen Davalarında Yargılama Gideri 815
f. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Yargılama Gideri 815
4. Beraat Veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararında Yargılama Giderleri 815
5. Diğer Bazı Haller 815
6. Karşılıklı Hakaret Halinde Gider 816
7. Kanun Yolu Davasında Gider 817
8. Adli Tatil 817
X. Hükmün Açıklanması 818
1. Duruşmanın Sona Ermesi 818
a. Dar Manada Duruşmanın Sona Ermesi 818
b. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresinin Başlaması 818
c. Duruşmadan Sonuç Çıkarma Evresi İle Birlikte Geniş Manada Duruşmanın Sona Ermesi ve Hükmün Verilmesi 818
2. Hükmün Açıklanması (Tefhimi) 819
XI. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 819
1. Sanığın Rızasının Ceza Muhakemesinde Rol Oynadığı Haller 819
a. Kamu Davasının Mecburiliği Prensibinin Rızaya Dayalı İstisnaları 819
b. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki Niteliği 820
2. HAGB Kararı 821
a. HAGB Kararı Verilemeyen Haller 821
b. AİHM Kararlarının Göz Önünde Tutulması 822
3. HAGB Kararı Verilmesinin Koşulları 822
a. Mahkumiyet Hükmü Kurulmuş ve Cezanın Belirlenmiş Olması Koşulu 822
b. Cezaya İlişkin Önkoşul 822
c. Sanığın Kabul Etmesi Koşulu 823
d. Sanığın Daha Önce “Kasıtlı” Bir Suçtan Mahkum Olmamış Bulunması 823
e. Mahkemece Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Konusunda Kanaate Varılması 823
f. Zararın Giderilmesi 824
g. Zararın Giderilememesi 825
4. HAGB Kararı Verilmesinin Sonuçları 825
a. Mahkumiyet Hükmünün Hüküm Doğurmaması 825
b. Denetimli Serbestlik Uygulama Mecburiyeti 825
c. Seçenek Yaptırımlara Çevirememe 825
5. HAGB Kararına Karşı Kanun Yolu 825
a. İtiraz 825
b. İstinaf 828
c. Kanun Yararına Bozma 828
6. Denetimli Serbestlik Süresinde Veya Sürenin Sonunda Verilebilen Kararlar 830
a. Yükümlüklere Uyma Halinde Düşme Kararı Verilmesi 830
b. Yükümlülüklere Uymama Halinde Hükmün Açıklanması 830
c. Yeni Bir Mahkumiyet Hükmü Kurulması 830
7. Çocuk Ceza Hukukundaki HAGB 830
8. Kesinleşmiş Hükümlerde HAGB 830
BEŞİNCİ BÖLÜM:
ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
§ 33. GAİP VE KAÇAKLARIN YARGILANMASI, MÜSADERE, TÜZEL KİŞİLERİN TEMSİL EDİLMESİ 833
I. Gaip ve Kaçakların Yargılanması 833
1. Gaibin Yargılanması 833
a. Gaibin Tanımı 833
b. Gaip Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilebilir 833
c. Gaip Hakkında Delil Toplama ve Koruma Tedbiri Uygulama 834
d. Tutuklamama Güvencesi Belgesi 834
2. Kaçakların Yargılanması 835
a. Kaçak Tanımı 835
b. Kaçak Kararı Verilmesi 835
c. Kaçak Hakkında Yapılan Kovuşturma 836
d. Kaçak İçin Zorunlu Müdafi Görevlendirilmesi 836
e. Zorlama Amaçlı Elkoyma 836
3. Zorlama Amaçlı Elkoyma Kararı Kapsamındaki Suçlar 836
4. El Koyma Kararının Uygulanması ve Kaldırılması 837
5. Kanun Yolu 837
6. Kaçak Hakkında Yoklukta Tutuklama Kararı Verilebilmesi 837
II. Müsadere Muhakemesi 838
1. Suçta Kullanılan Veya Suçtan Meydana Gelen Eşyanın Müsaderesi 838
a. Kamu Davası Açılmaması, Esasla Birlikte Müsadere Kararı Verilmemesi 838
b. Müstakil Müsadere Davası Açabilenler 839
c. Müsadere Duruşması ve Karar 840
d. Müsadere Davasında Elkoyma 840
3. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesi 840
3. Kanun Yolu 841
a. Müstakil Müsadere Kararına Karşı İstinaf 841
b. Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesine İtiraz 841
III. Tüzel Kişinin Ceza Muhakemesinde Temsil Edilmesi 841
1. Tüzel Kişi Hakkında Yaptırım Uygulanması Sorunu 841
a. Ceza Sorumluluğunun Sübjektifliği 841
b. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 842
c. Ceza Sorumluluğu Bulunan Tüzel Kişiler 842
d. Tüzel Kişi İle Uzlaşma 843
e. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 843
2. Tüzel Kişinin Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçların Muhakemesi 843
a. Tüzel Kişinin Organ Veya Temsilcisinin Duruşmaya Kabul Edilmesi 843
b. Tüzel Kişinin Kamu Davasına Katılması 844
IV. Örgüt Suçu Muhakemesi 844
§ 34. ÖNÖDEME 845
I. Önödeme Kurumunun Hukuki Niteliği 845
1. Önödeme Kavramı 845
a. Soruşturma Evresinde Önödeme 845
b. Kovuşturma Evresinde Önödeme 845
2. Önödeme Kapsamına Giren Suçlar 846
a. TCK 75/1 Suçları 846
b. TCK 75/6 Suçları 846
3. Ödenecek Miktar Veya Adli Para Cezasının Belirlenmesi 847
II. Önödeme ile İlgili Değerlendirmelerimiz 847
§ 35. UZLAŞTIRMA 848
I. Uzlaştırma ve Uyuşmazlığın Saptırılması 848
1. Uyuşmazlıkların Alternatif Yöntemlerle Halledilmesi 848
2. CMK’daki Uzlaştırma ve HMK’daki Arabuluculuk 848
II. Ceza Muhakemesi Kanunun Uzlaştırma Sistemi 849
1. Uzlaştırma, Yaptırım Benzeri Olan Bir Kurumdur 849
2. Şikayet Şartının Gerçekleşmesi Koşulu 850
3. Suça İlişkin Araştırma Yapılması ve Yeterli Şüphe 850
4. Uzlaştırma Teklifinin Yapılması 851
5. Şüphelinin Uzlaştırmadaki Hakları 851
6. Birden Çok Fail Bulunması Halinde Uzlaştırma 852
7. Mağdurun Uzlaştırmadaki Hakları 852
III. Uzlaşmaya Tabi Olan Suçlar 853
1. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikayete Bağlı Suçlar 853
2. TCK’da Yer Alan Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 853
3. Çocuklar Bakımından Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 854
4. Özel Kanunlarda Uzlaştırmaya Tabi Suçlar 856
IV. Uzlaştırmaya Tabi Olmayan Suçlar 856
1. Uzlaştırma Uygulanamayan Bağlantılı Suçlar 856
2. Uzlaştırma Uygulanamayan Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar 857
3. Uzlaştırma Uygulanamayan Önödemeye Tabi Suçlar 858
4. Uzlaştırma Uygulanamayan, Mağduru Kamu Tüzel Kişisi Olan Suçlar 858
V. Uzlaştırmacı Olabilenler: Avukat Veya Hukukçu, Cumhuriyet Savcısı 858
1. Uzlaştırmacının Tarafsızlığı 858
2. Uzlaştırma Bürosunca Görevlendirilen Uzlaştırmacı Avukat 859
3. Hukuk Öğrenimi Görmüş Kişiler Arasından Uzlaştırmacı Görevlendirilmesi 859
VI. Uzlaştırma İşlemlerinin Yürüyüşü 860
1. Baro Tarafından Yapılması Gereken Hususlar 861
2. Uzlaştırmacıya Ödenen Ücret 861
3. Uzlaştırma İlkeleri 861
4. Süreler 862
5. Uzlaştırma Oturumu Öncesi Yapılan Hazırlık Evresi 862
VII. Uzlaştırma Müzakereleri Aşaması 862
1. Tanışma ve Uzlaştırmacının Giriş Konuşması 863
2. Bilgi Toplama Aşaması (Doğrudan Soru ve Çapraz Sorgu) 863
3. Halledilmesi Gereken Problemleri Sınırlama ve Daraltma Evresi 864
4. Ayrı Yerlerde Toplanma 864
5. Tarafların Tekliflerini Belirleme Evresi 864
6. Müzakere Aşaması 864
7. Uzlaştırma Sureti ve Edim 865
a. Uzlaştırma ve Edimin Belirlenmesi Aşamasında Dikkat Edilecek Hususlar 865
b. Edim 865
8. Raporun Düzenlenmesi Aşaması 866
9. Haricen Uzlaştırma 866
10. Edimin İfa Edilmesi ve Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 866
11. Hukuk Davası Açmak İçin Zamanaşımı Sorunu 866
a. Uzlaşmama Durumunda Tazminat Davası Açma Sorunu 866
b. Uzlaşmaya Rağmen Edimin Yerine Getirilmemesi 867
c. Hukuk Davalarının Zamanaşımı 867
12. Mahkeme Tarafından Uzlaştırma 867
13. Çocuk Hukukundaki Uzlaştırma 868
§ 36. SERİ MUHAKEME USULÜ 869
I. Seri Muhakeme Usulü (CMK 250) 869
1. Seri Muhakeme Usulünün Uygulandığı Suçlar 869
a. Seri Muhakeme Uygulanan Suçlar 869
b. Seri Muhakeme Uygulanmayan Haller 870
2. Seri Muhakeme Usulünde Tarafların Konumu 870
a. Cumhuriyet Savcısının ve Kolluğun Konumu 870
aa. Alternatif Muhakeme Usullerinin Uygulanma Sırası 870
ab. Yeterli Şüphe Aranmaması 871
ac. Seri Muhakeme Usulünün Mecburiliği 871
ad. Seri Muhakeme Usulü Uygulanması Teklifi ve Bunun Kabul Edilmesi 871
ae. Yaptırımın Belirlenmesi 871
af. Talep Yazısı Düzenlenmesi 871
b. Suçtan Zarar Görenin Konumu 872
c. Seri Muhakeme Usulünde Şüphelinin Konumu 872
3. Seri Muhakeme Usulünde Mahkemenin Konumu 872
a. Mahkemenin Şüpheliyi Dinlemesi ve Hüküm Kurması 872
aa. Seri Muhakeme Hükmünün Kurulması 872
ab. Talepnamedeki Eksikliklerin Giderilmesi İçin Dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığına İade Edilmesi 872
ac. Kurulan Hükme Karşı İtiraz 873
b. Mahkemenin Seri Muhakeme Talebini Reddetmesi 873
ba. Talep Yazısının Reddi ve Soruşturmanın Genel Hükümlere Göre Sonlandırılması 873
bb. Seri Muhakeme Usulünden Vazgeçme Karinesi 873
bc. İddianame Düzenlenip Düzenlenmeyeceği Sorunu 873
bd. Kabul Beyanının Delil Olması Yasağı 874
II. Seri Muhakeme Usulüne İlişkin Görüşlerimiz 874
§ 37. BASİT YARGILAMA USULÜ 880
I. Basit Yargılama Usulü (CMK 251) 880
1. Basit Yargılama Usulü Kapsamına Giren Suçlar 880
a. Basit Yargılama Usulü Uygulanabilen Suçlar 880
b. Basit Yargılama Usulü Uygulanamayan Suçlar 880
2. Basit Yargılama Usulünde Tarafların Rolü 880
a. Cumhuriyet Savcısının Rolü 880
b. Basit Yargılama Usulünde Suçtan Zarar Gören ve Sanığın Durumu 881
3. Basit Yargılama Usulünde Mahkemenin Rolü 881
a. Duruşma Hazırlığı Aşamasında Asliye Ceza Mahkemesinin Takdir Yetkisi 881
b. Duruşma Yapmaksızın Hüküm Kurma Aşaması 882
4. İtiraz ve İtirazın İncelenmesi 882
5. İtirazın Kabul Edilmesi ve Genel Hükümlere Dönüş 883
6. Yayılma Etkisi 883
II. Basit Yargılama Hakkındaki Görüşümüz 883
ALTINCI BÖLÜM:
KANUN YOLLARI
§ 38. KANUN YOLLARINA BAŞVURMA HAKKI 885
I. Kanun Yolu Muhakemesinin Gayesi ve Görevi 885
1. Denetim Muhakemeleri ve Kanun Yolu Kavramı 885
2. Kanun Yolu Muhakemesinin Niteliği 886
3. Kanun Yoluna Başvurmak, Bir İnsan Hakkıdır 886
II. Kanun Yoluna Başvurabilenler 887
1. Şüpheli ve Sanığın Kanun Yolu Davası Açması 887
a. Serbest Olan Şüpheli Veya Sanığın Başvurusu 887
b. Tutuklunun Kanun Yoluna Başvurması 888
2. Avukatın Başvurma Hakkı 888
a. Müdafiin Kanun Yolu Başvurusu 888
b. Başvurunun Sanığın Açık Arzusuna Aykırı Olmaması Kuralı 889
c. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurmaması 889
d. Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisinin Sona Ermesi 889
3. Yasal Temsilci ve Eşin Dava Hakkı 890
4. Medenî Bakımdan Sorumlunun ve Üçüncü Şahısların Kanun Yolu Davası 891
5. Cumhuriyet Savcısının Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 891
a. Kararı Veya Hükmü Veren Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 891
b. Başka Mahkemenin Yargı Çevresindeki Cumhuriyet Savcısı 892
c. Cumhuriyet Savcısının Açtığı Kanun Yolu Davasının Lehe Veya Aleyhe Oluşu 892
6. Katılanın Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 892
a. İlk Derece Muhakemesinde Katılan Sıfatını Almış Bulunanlar 892
b. Katılan Sıfatını Alabilecek Surette Suçtan Zarar Görmüş Olanlar 893
7. Olağanüstü Kanun Yolu Davası Açabilenler 894
a. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 894
b. BAM Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Davası Açabilenler 894
c. Kanun Yararına Bozma Davası Açabilenler 894
d. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 894
III. Kanun Yolu Davasının Açılması 894
1. Kanun Yolu Muhakemesinde İddia Hakkı 894
2. Karardan Önce Kanun Yolu Davası Açılamaz 895
3. Kanun Yoluna Başvurma Hakkının Öğretilmesi 895
4. Başvuru Süresi 895
5. İstek Koşulu 895
a. Yazılı Başvuru 895
b. Sözle Başvuru 896
c. İsteğin Koşulsuz Olması Şartı 896
d. Otomatik Açılma 896
6. Vazgeçme, Geri alma 897
a. Vazgeçme ve Geri Alma Farkı 897
b. Müdafiin Vazgeçmesi Veya Geri Alması, Vekaletname İbrazı 897
c. Küçükler ve Müdafiin Vazgeçme Veya Geri Alması 897
d. Cumhuriyet Savcısının Vazgeçme Veya Geri Alması 898
7. Kanun Yoluna Başvuru Harcı 898
8. Başvurulacak Makam 898
9. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata 898
10. Karardan Zarar Görmek Şartı 899
11. Davanın Kabulü Kararı 899
IV. Kanun Yolu Davasının Açılmasının Sonuçları 900
1. Kesinleşmenin Engellenmesi 900
a. Kesinleşmenin Engellenmesi ve Muhakemeye Devam Olunması 900
b. Ceza İnfazının Geri Bırakılması Veya Durması 900
c. Mahkûmiyet Dışındaki Kararların Yerine Getirilmesinin Mümkün Olması 901
2. Yargılamanın Üst Mahkemeye Devredilmesi 901
3. İncelemenin İstekle Bağlı Olması 901
4. Verilecek Kararın Kanun Yolu Davası Açmayanlara Tesir Etmemesi 901
5. Verilecek Kararın Kesin Olması 902
6. Aleyhe Değiştirmeme Mecburiyeti Doğması: Reformatio in Peius 902
a. Kavram 902
b. İtirazdaki Durum 903
c. İstinaf ve Yargılamanın Yenilenmesindeki Durum 903
d. Temyizdeki Durum 903
§ 39. İTİRAZ 904
I. İtiraz Yolunun Niteliği 904
1. İtirazın Olağan Kanun Yolu Oluşu 904
2. İtirazda Maddi Meselenin İncelenmesi 905
II. İtiraz Olunabilen ve İtiraz Olunamayan Kararlar 905
1. Kanunun İtirazı Kabul Ettiği Haller 905
a. Hâkimlik Makamı Kararları 905
b. İtiraz Olunabilen Mahkeme Kararları Kanunda Gösterilmiştir 905
c. Savcılık İşlemleri 906
2. İtiraz Olunamayan Kararlar 906
a. Mahkemenin Hüküm Şeklinde Verdiği Karar 906
b. Mahkemenin Ara Kararları 906
c. İtiraz Edilemeyen Hakimlik Kararları 906
d. Yargıtay Kararları 907
e. İtiraza Müsait Olmayan Kararlar 907
III. Tutuklama Kararına ve Yakalama Emrine İtiraz 907
1. Tutuklama Kararına İtiraz 907
a. Sulh Ceza Hakimliği Veya Mahkemece Verilen Tutuklama Kararı 907
b. Tutuklamama Kararına İtiraz Üzerine, Merci Tarafından Verilen Tutuklama Kararına İtiraz 908
c. Tutuklu Şüphelinin Salıverilme İstemi Hakkında Verilen Karara İtiraz 908
2. Yakalama Emrine İtiraz 908
a. Soruşturma Evresinde Sulh Hakimi Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz 909
b. Kovuşturma Evresinde Mahkeme Tarafından Düzenlenen Yakalama Emrine İtiraz Sorunu 909
IV. İtiraz Yolunda Yargılama Makamı 909
1. İtiraz İçin Başvurulacak Makam 909
2. İtirazı İnceleyen Makam 910
a. Sulh Ceza Hâkimliği Kararlarına Yapılan İtirazlar 910
b. Asliye Ceza Mahkemesi Hâkimi Tarafından Verilen Kararlara Yapılacak İtirazların İncelenmesi 910
c. Ağır Ceza Mahkemesi İle Ağır Ceza Mahkemesinin Başkanı Tarafından Verilen Kararlara İtirazı İnceleyen Makam 910
d. Naip Hâkim Kararlarına Yapılan İtirazların İnceleyen Makam 910
e. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Kararları İle Yargıtay Ceza Dairelerinin Esas Mahkeme Olarak Baktıkları Davalarda Verdikleri Kararlara Yapılan İtirazlar 911
f. Yapılan Değişikliğin Değerlendirilmesi 911
V. İtiraz Davasının Açılması ve Sonuçları 912
1. İddia Hakkı 912
2. İtiraz Süresi ve İtiraz Tali Davasının Açılması 912
3. Kararı Veren Makamın İtiraz Edilen Kendi Kararını Düzeltme Yetkisi 912
4. İtirazın Yerine Getirmeyi Engellememesi 913
5. İtiraz Tali Davasında Karşı Görüş Alınması 913
6. İtirazın İncelenmesi 913
7. İtiraz Üzerine Verilen Islah Kararı 914
8. İtiraz Üzerine Verilen Kararın Kesinliği; Kanun Yararına Bozma Yolu 914
§ 40. İSTİNAF 915
I. İstinaf Hakkında Genel Bilgiler 915
1. İstinafta Maddi ve Hukuki İnceleme Yapılması 915
2. İstinafın Leh ve Aleyhindeki Görüşler 916
3. CMK’nın Kabul Ettiği İstinaf Genişletilmiş Temyizdir 916
4. İstinafta Yargılama Makamı 916
5. İstinafta İddia Makamı 917
6. Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu 917
II. İstinaf Edilebilen ve Edilemeyen Hükümler 917
1. İstinaf Edilebilen Hükümler 917
a. İlk Derece Mahkemelerinin Hükümleri 917
b. Hükme Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 917
c. Diğer Kanunlarda Temyiz Teriminin Kullanıldığı Haller 918
d. İstinaf Atlanarak Doğrudan Temyiz Davası Açılabilen Hal 918
2. İstinaf Edilemeyen Hüküm Veya Kararlar 918
a. 3000 TL Adli Para Cezasına Mahkumiyet Hükümleri 918
b. 500 Gün Adli Para Cezasına Kadar Beraat Hükümleri 919
c. Durma Kararı 919
d. Soruşturma Evresinde Verilen Kararlar 919
e. HAGB Kararının İstinaf ve Temyiz Edilmesi Sorunu 919
f. Kesin Olarak Verilen, İstinaf Edilemeyen Kararların İnsan Hakları Açısından Değerlendirilmesi 920
III. İstinaf Davasının Açılması 921
1. İstem Şartı 921
a. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 921
b. Otomatik İstinaf 921
2. Başvurulacak Mahkeme ve Süre Koşulu 921
a. İstinaf Süresi 921
b. Asliye Ceza Mahkemelerinde İstinaf Süresi 922
c. İstinafta Eski Hale Getirme 922
3. Karardan Zarar Görme Koşulu 923
4. İstinaf Nedeni ve Gerekçe Gösterme Mecburiyeti Yoktur 923
a. Sanık İle Katılanın Başvuru Nedenlerini Göstermek Mecburiyeti Yoktur 923
b. Cumhuriyet Savcısının İstinaf Nedenlerini Gerekçeleri İle Birlikte Gösterme Mecburiyeti 925
c. İstinaf Nedenleri ile Gerekçelerinin Sonradan Bildirilmesi 925
5. İstinaf Davası Açabilenler 926
IV. İstinaf Davası Açılmasının Sonuçları 927
1. Hükmün Kesinleşmesinin Önlenmesi ve Esas Hakkındaki İncelemenin Üst Mahkeme Tarafından Yapılması 927
2. İlk Derece Mahkemesinin Hükmünün Gerekçesinin Açıklanması 927
3. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından İncelenmesi 928
a. Kabul Edilebilirlik İncelemesi 928
b. İstinaf İsteminin İlk Derece Mahkemesi Tarafından Reddedilmesine Karşı, Bölge Adliye Mahkemesinin Karar Vermesini İsteme 928
c. İstinaf İsteminin Kabul Edilmesi Halinde İstinaf Dilekçesinin Tebliği 929
d. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine Gönderilmesi 929
e. Koruma Tedbirlerinin Uygulanması Sorunu 929
4. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısının Görevleri 930
5. BAM Tarafından Yapılan Ön İnceleme 930
a. Yer İtibarı İle Yetki Sorunu 931
b. BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 931
c. Ön İncelemede Verilen Kararlara Karşı İtiraz 931
6. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Dosya üzerinden Yaptığı Esas İncelemesi ve Kovuşturma 931
a. Dosya Üzerinden Verilen “İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 932
b. Dosya Üzerinden Verilen “Hukuka Aykırılık Giderilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı” 932
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanmasını Gerektiren Hukuka Aykırılığın Düzeltilmesi 933
d. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı veya Cezada İndirim Yapılması Kararı 933
e. Davanın Reddi veya Güvenlik Tedbiri Kararındaki Hata 934
f. İlk Derece Mahkemesinin Kararının Bozulması Kararı 934
g. İstinafa Özgü Bozma Nedenleri 934
h. Davanın Yeniden Görülmesi Kararı 934
7. Duruşma Hazırlığı 935
a. Görev Sorunu 936
b. Delil İkamesinin Kapsamı Konusunda Geçici Bir Karar Verilmesi ve Duruşmada Ortaya Konacak Olan Delillerin Getirtilmesi 936
c. Raportör Üyenin İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilmesi 937
d. Yeni Olay ve Yeni Delil Araştırılması 937
e. Tanık ve Bilirkişilerin Çağırılması 938
f. Sanığın Çağırılması 938
g. Müdafiin Çağırılması 939
h. Duruşma Hazırlığında SEGBİS Yöntemiyle Tanık veya Bilirkişi Dinlenmesi 939
ı. Duruşma Gününün Saptanması 940
V. İstinaf Duruşması 940
1. İstinaf Duruşmasının Özellikleri 940
a. İstinafın İkinci Derece Olmasına Bağlı Özellikler 940
b. İstinaf Duruşması 941
2. İnceleme Raporu 942
a. İnceleme Raporu Hazırlamakla Görevlendirilen Üye 942
b. İnceleme Raporunun İçeriği ve Raporun Sunulması 942
c. İnceleme Raporunun Hukuki Niteliği 944
3. İlk Derece Mahkemesinin Gerekçeli Hükmünün Anlatılması 944
a. İlk Derece Mahkemesince Verilen Hükmün Anlatılması 944
b. Daha Önce Kesinleşmiş Olan Kararlar ile Yapılan Tespitlerin Bağlayıcılığı 945
4. Sanığın Sorgusu 946
5. İlk Derece Mahkemesinde İkame Edilen Delillerin Tutanaklarının Okunması 946
a. İstinaf Duruşmasında Belge Okuma İstisnalarının Genişletilmesinin Nedeni 946
b. İstinafta Maddi Gerçeğin Araştırılması Koşulu 947
c. İlk Derecede Düzenlenen Tanık Dinleme Tutanağı, Bilirkişi Raporu ve Yapılan Keşfin Tutanağının Okunması 948
d. İlk Muhakemede Yapılan Ses ve Görüntü Kayıtlarının Yazıya Dökülmüş Şeklinin İstinaf Duruşmasında Okunması 948
6. İstinaf Duruşmasında Delillerin Ortaya Konulması 948
7. İstinaf Duruşmasında Esas Hakkında Mütalaa 949
8. İstinaf Duruşmasının Tutanağı 949
VI. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar ve Yeni Hüküm 949
1. Bölge Adliye Mahkemesinin Esas Hakkında Verdiği Kararlar 949
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yaparak Verdiği Yeni Hüküm 949
3. Aleyhe Değiştirme Yasağı 950
4. Direnme Yasağı 950
5. Bölge Adliye Mahkemesinin Yeni Hükmüne Karşı Kanun Yolu 951
a. İstinaf Duruşmasında Kullanılabilen Hukuki Çare 951
b. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Karşı Olağan Kanun Yolu 951
c. Olağanüstü Kanun Yolu 951
§ 41. TEMYİZ 952
I. Temyiz Kanun Yolu Hakkında Genel Açıklamalar 952
1. Temyiz Kanun Yolunun Gayesi ve Görevi 952
2. Yargıtay 953
3. İçtihat Yaratma ve İçtihatları Birleştirme 953
4. Mukayeseli Hukuktaki Gelişmeler 954
II. Temyiz Nedeni 955
1. Temyiz Nedeninin Çeşitli Görünümleri 955
a. Temyiz Nedeni, Temyiz Sebebi ve Bozma Nedeni 955
b. Ultra Petita Kuralı 955
2. Temyiz Nedeni Olarak "Hukuka Aykırılık" 956
a. Terminoloji 956
b. Hukuki Meselenin İncelenmesi 956
c. Maddi Ceza Hukukuna Aykırılık, Muhakeme Hukukuna Aykırılık 956
3. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılığın Kapsamı 958
4. Hukuka Kesin Aykırılık Halleri 960
5. Temyiz Nedeni Olan Hukuka Aykırılık Türleri 960
a. Yazılı Hukuka Aykırılık 960
b. Yazılı Olmayan Hukuka Aykırılıklar 961
c. İçtihadî Hukuka Aykırılıklar 961
d. İlmî Hukuka Aykırılıklar 961
e. Maruf ve Meşhur Olan Şahsî Bilgide Hatalar 961
f. Tecrübe Kaidesine Aykırılıklar 961
6. Bozma Sebebi Sayılmayan Temyiz Nedenleri 961
III. Temyiz Edilebilen Hüküm ve Kararlar 962
1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Hükmü 962
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Hükmüne Esas Teşkil Eden Ara Kararlar 963
3. Suçlunun İadesi Kararı 963
4. Avukatlık Kanunundaki İstisna 963
5. Bozmadan Sonra İlk Derece Mahkemesi Tarafından Verilen Yeni Hüküm 964
IV. Temyiz Edilemeyen Hükümler 964
1. İlk Derece Mahkemesinin Verdiği Hüküm 964
2. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği Bozma Kararı 964
3. Bölge Adliye Mahkemesinin Verdiği İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararları 965
a. Beş Yıl Altında Hapis ve Adli Para Cezası İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 965
b. Hapis Cezasından Çevrilen Seçenek Yaptırım İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 966
c. Eşya veya Kazanç Müsaderesi Yaptırımı İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 966
d. On yıl Altında Hapis veya Adli Para Cezası İstemiyle Açılan Kamu Davasında Verilen Beraat Kararına Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 966
e. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Hükmeden veya Güvenlik Tedbiri İçeren Hükümlere Karşı Yapılan İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 967
4. Bölge Adliye Mahkemesinin Esasa Girerek, Kendisinin Verdiği Hükümler 967
a. Cezayı Artırmayan BAM Kararları 967
b. İki Yıl Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar ve Bunlara Bağlı Adli Para Cezalarına Dair BAM Kararları 969
c. Seçenek Yaptırımlara İlişkin BAM Kararları 969
d. Adlî Para Cezasını Gerektiren Suçlarda Verilen Hükümlere İlişkin BAM Kararları 969
e. Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına, Güvenlik Tedbirine İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararları İle İlgili Olarak Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Bu Tür Kararlar Veya İstinaf Başvurusunun Reddine Dair Kararlar 970
f. CMK 286/2–a ila h Bentlerinde Yer Alan Sınırlar İçinde Kalmak Koşuluyla Aynı Hükümde, Cezalardan ve Kararlardan Birden Fazlasını İçeren Bölge Adliye Mahkemesi Kararları 971
V. Temyiz Davasının Açılması ve BAM Tarafından Yapılan Kabul İncelemesi 971
1. Temyiz İstemi ve Süresi 971
a. Temyiz İstemi 971
b. Temyiz Süresi 972
c. Temyizde Eski Hale Getirme 972
2. Hükmün Kesinleşmesinin Engellenmesi 972
3. Temyiz Sebebinin Gösterilmesi Mecburiyeti 973
a. Temyiz Sebebi 973
b. Hukuki Meselenin Denetlenmesi 974
c. Temyiz Dilekçesinde Gerekçe Gösterme 974
4. Temyiz İsteminin BAM Tarafından Kabul Açısından İncelenmesi 976
a. Temyiz Süresinin Geçmesi 976
b. Temyiz Edilemeyecek Hüküm Olması 976
c. Temyiz Edenin Buna Hakkı Olmaması 976
d. Temyiz Gerekçesinin Gösterilmemesi 977
5. Kabul Açısından Ret Kararına Karşı Başvuru Yolu 977
VI. BAM Tarafından Kabul Edilen Temyiz Davası Üzerine Yargıtay’da Yapılan İşlemler 978
1. Temyiz İstemini Kabul Eden BAM Kararı 978
2. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Tebliğnamesi 978
3. Temyiz Davasının Kabule Şayan Olup Olmadığı Konusunda Yargıtay Kararı 979
4. Yargıtaydaki İnceleme 980
a. Dosya Üzerinden İnceleme 980
b. Duruşmalı İnceleme 980
c. Duruşmada Usul 981
5. Temyiz Muhakemesindeki İncelemenin Kapsamı 982
a. İstem Dışı İnceleme Yapılamaması 982
b. Maddi Ceza Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 983
c. Muhakeme Hukukundaki Aykırılığa Dayanan Temyiz İsteminde İncelenecek Hususlar 983
VII. Temyiz İncelemesinin Sonunda Verilen Kararlar 984
1. Temyiz İsteminin Esastan Reddi Kararı (Onama) 984
2. Bozma Kararı 984
a. Yargıtay Tarafından Verilen Bozma Kararı 984
b. Bozma Sebebi Olan ve Olmayan Hukuka Aykırılıkların İlamda Gösterilmesi 985
ba. Bozma Sebebi Olan Hukuka Aykırılıklar 985
bb. Hükme Tesirsiz Hukuka Aykırılıklar 986
bc. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar (Aleyhe Değiştirme Yasağı) 986
bd. Sadece Sanık Yararına Konulmuş Olan Normlara, Sanık Aleyhine Bozma Sonucu Doğurabilecek Aykırılıklar 987
be. Ayrı Bir Talî Dava Açılması İle Giderilecek Aykırılıklar 988
c. Hükme Esas Teşkil Eden İşlemlerin Bozulması 988
d. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi 988
3. Düşme Kararı 989
4. Yargıtayın İstisna Olarak Esas Hakkında Karar Vermesi: Islah Kararı 990
a. Genel Bilgiler 990
b. Beraat, Düşme, Sabit Cezaya Hükmetme Halleri 990
c. Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanması Durumunda 991
d. Kanunun Madde Numarasının Yanlış Yazılması 991
e. Sonradan Yürürlüğe Giren Kanun 991
f. Yaş Küçüklüğü 991
g. Cezada Artırım Veya İndirim Hatası 991
h. TCK 61’deki Sırada Hata 991
ı. Yargılama Gideri 991
5. Yargıtay Hükmünün Gönderileceği Makam 992
a. Onama ve Islah Hükümleri 992
b. Bozma Kararı 992
6. Yargıtay Hükmünün Açıklanması 992
VIII. Bozmadan Sonraki Derece 993
1. Bozma Kararına Direnme 993
a. Yargıtay’ın Bozma Kararına Karşı Direnme Hakkı 993
b. Uyma Veya Direnme Kararı Verme Duruşması 994
c. Direnme Kararını Temyiz Etme Yetkisi 994
2. Bozmaya Uyma 995
a. Bozmaya Uymadan Sonraki Muhakemenin Özellikleri 995
b. Serbestlik Kuralı 996
c. Serbestlik Kuralının İstisnaları 997
ca. Sadece Sanık Lehindeki Kanun Yolu Davası Üzerine Daha Ağır Ceza Verilmemesi 997
cb. Sanık Lehine Bozmadan Sonra Sonucun Ağırlatılamaması 998
cc. Sanık Aleyhine Temyiz Edilişte de Aleyhte Temyizin Çizdiği Tavanın Aşılamaması 998
cd. Cezanın Artırılamayacağı Hallerde Sadece Cezayı Artırmaya Yol Açacak Aykırılıklar 998
3. Uymadan Sonra Verilen Hükme Karşı Kanun Yolu 998
§ 42. KESİN HÜKMÜ ORTADAN KALDIRAN OLAĞANÜSTÜ YOLLAR 999
I. Kesin Hükmün Ortadan Kaldırılması 999
II. Muhakemenin Dirilmesi Yolu 1001
§ 43. BAM VE YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZ YETKİSİ VE KARAR DÜZELTME 1001
I. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 1001
1. BAM Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı Yolu 1001
2. Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunun Yapacağı İnceleme 1002
3. Değerlendirmemiz 1002
II. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 1002
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Konumu 1002
2. Yargıtay Başsavcısının İtirazı Olağanüstü Kanun Yoludur 1003
3. Başsavcının İtirazı Davası Açılabilen Haller 1004
4. Başsavcılığın İtirazı Davasının Açılması 1004
a. Başsavcılığın İtiraznamesi 1004
b. Süre 1005
c. Yerine Getirmenin Geri Bırakılması 1005
d. Başsavcının İtirazı Davasının Görülmesi 1005
5. Verilen Kararlar 1005
II. Karar Düzeltme 1006
1. CMK 308/2’deki Karar Düzeltme 1006
2. 5560 sK m. 8’deki Karar Düzeltme 1006
§ 44. KANUN YARARINA BOZMA 1006
I. Kanun Yararına Bozma Kavramı 1006
1. İçtihat Birliğinin Sağlanması Sorunu 1006
2. Kabahatlerde Kanun Yararına Bozma Uygulanması Sorunu 1007
3. Kanun Yararına Bozma Yolunun Hukuki Niteliği 1007
II. Kanun Yararına Bozma Yoluna Başvuru Koşulları 1008
1. Yargılama Makamı Kararı İstinaf Veya Temyiz İncelemesinden Geçmeden Kesinleşmelidir 1008
2. Bu Yol Sanık Aleyhine Sonuç Vermemelidir 1009
III. Kanun Yararına Bozma Davasının Açılması 1010
IV. Kanun Yararına Bozma Muhakemesi 1010
V. Kesinleşen Kararın Bozulması 1010
1. Davanın Esasını Çözmeyen Karar 1011
2. Mahkumiyet Hükmünün Davanın Esasını Çözmeyen Yönüne İlişkin Bozma Kararı 1011
3. Davanın Esasını Çözen ve Mahkumiyet Kararı Olmayan Hüküm 1011
4. Hükümlünün Cezasının Kaldırılmasını Gerektiren Bozma Nedeni 1011
a. Genel Olarak 1011
b. Uyuşmazlığın Esasını Çözen Kararlar Açısından 1012
c. Uyuşmazlığın Esasını Çözmeyen Kararlar Açısından 1013
d. Bozmanın Aleyhe Sonuç Doğurmaması Meselesi 1013
VI. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Başvurması 1014
§ 45. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 1014
I. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 1014
1. Yargılamanın Hükümlü Lehine Yenilenmesi Sebepleri 1014
a. Sahte Belge 1015
b. Yalancı Tanık 1015
c. Suçlu Hakim 1015
d. Hukuk Mahkemesinin Hükmü 1015
e. Yeni Delil Veya Yeni Olay 1015
ea. Yeni Delil Veya Olayın Meydana Çıkması 1015
eb. İçtihat Değişikliği 1017
ec. Hukuk Normlarındaki Değişiklik 1017
ed. Yeni Delil Olarak Bilirkişi Raporu 1018
f. Anayasa Mahkemesinin Hak İhlali Tesbit Eden Kararı 1018
g. AİHM’nin Etkin Soruşturma Yapılmadığını Tesbit Eden Kararı 1019
h. AİHM’nin Sözleşmeye Aykırılık Tesbit Eden Kararı 1019
2. Hükümlü Aleyhine Yenileme Sebepleri 1021
a. Hükümlü Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesini Kabul Etmeyen Sistemler 1021
b. Sahte Belge 1022
c. Suçlu Hakim 1022
d. Beraat Sonrası Hakim Önünde İkrar 1022
II. Yargılamanın Yenilenmesi Davasının Açılması 1023
1. İstem Şartı 1023
2. Süre 1023
3. Yargılamanın Yenilenmesi Davası Açabilenler 1024
4. Delil Gösterme Yükümü 1024
5. İnfazın Devam Etmesi 1024
6. İstemin Kabul Veya Reddi 1024
7. Başvurulacak Makam 1025
8. Önceki Yargılamada Görev Alan Hakimin Aynı İşte Görev Alamaması 1026
III. Yargılamanın Yenilenmesi Yolunun Aşamaları 1026
1. Davanın Kabule Şayan Olup Olmadığının Araştırılması Safhası 1026
2. Yenilemenin Kabule Değer Görülmesi ve Delillerin Toplanması Aşaması 1028
a. Delil Toplanması 1028
b. Görüş ve Düşünce İstenmesi 1029
c. Yargılamanın Yenilenmesi Kararı 1029
d. Yargılamanın Yenilenmemesi Kararı 1029
3. Kovuşturma Safhası 1030
a. Serbestlik Kuralı 1030
b. Duruşma Yapılması 1030
c. Duruşma Yapmadan Karar Verilmesi 1030
d. İnceleme Sonunda Verilen Kararlar 1031
e. Cezanın Ağırlaştırılması Yasağı 1031
f. Yeni Hükmün İlanı ve Tazminat 1032
4. Kanun Yolu İstinaf 1032
Kanun Madde Numarası Dizini 1033
Kavram Dizini 1051