Sigortacılık
Doç. Dr. Ferudun KAYA
Konu Başlıkları
- Sigorta ve Sigortacılık
- Sigorta ve Risk Kavramları
- Sigortanın Genel İlkeleri
- Sigortanın Genel İşlevleri
- Sigorta Temel Kavramları
- Dünya'da ve Türkiye'de Sigortacılığın Tarihçesi
- Türkiye ve Dünya Sigortacılığına İlişkin İstatistik Verilerin Değerlendirilmesi
- Sigorta Sözleşmesi
- Sigorta Primi ve Tarife Sözleşmesi
- Sigorta Primi ve Tarife Sistemi
- Türk Sigortacılık Sektöründe Bulunan Kurum ve Kuruluşlar
- Sigortacılık Faaliyetinin Denetimi
- Sigorta İşletmelerinin Organizasyonu
- Hasar Tespiti ve Hasar Yönetim Sistemi
- Rearüsans
- Bireysel Emeklilik Sistemi
- Avrupa Birliği Tek Sigorta Piyasası
- Türk Sigortacılık Sektörünün AB Ülkeleri Sigortacılık Sektörü ile Karşılaştırılması
- Türkiye'de Uygulanan Sigorta Türleri
- Sigortacılık Sektörü ve Vergilendirilmesi
- Sigorta İşlemleri Muhasebesi
- Sigorta Pazarlaması
İÇİNDEKİLER
SİGORTACILIĞA GİRİŞ. 1
1. Bölüm
SİGORTA ve RİSK KAVRAMLARI
1. SİGORTA ve RİSK KAVRAMLARI 9
1.1 Sigortanın Doğuşu. . 9
1.2 Sigortanın Tanımı ve Önemi . 13
1.3 Risk Nedir? 18
1.4 Risk Yönetimi ve Risk Unsurları 21
1.5 Risk Analizi. 22
2. Bölüm
SİGORTANIN GENEL İLKELERİ (PRENSİPLERİ)
2. SİGORTANIN GENEL İLKELERİ (PRENSİPLERİ). 23
2.1. Sigorta Ettirilebilir (Sigortalanabilir) Menfaat İlişkisi İlkesi 24
2.2. Riskin (Rizikonun, Tehlikenin) Varlığı İlkesi . 26
2.3. Azami Hüsnüniyet (İyi Niyet) İlkesi 27
2.4. Sebepsiz Zenginleşme Yasağı (Tazminat İlkesi). 34
2.5. Halefiyet (Hakların Devri-Rücu) İlkesi 42
2.6. Birden Çok Sigorta veya Hasara İştirak (Katılım) Prensibi. 44
2.7. Yakın Neden, Sebep İlkesi (Prensibi) 50
3. Bölüm
SİGORTANIN İŞLEVLERİ
3. SİGORTANIN İŞLEVLERİ 55
3.1 Sigortanın Güvence ve Risk Yönetimi İşlevleri . 56
3.1.1 Sigorta, Toplumda Huzur ve Güven Tesis Eder,
Dayanışmayı Sağlar. . 57
XVI | SİGORTACILIK
3.1.2 Sigorta, Tasarruf Bilincini Geliştirir ve Ekonomide
Yatırım Kararları Üzerine Olumlu Etki Sağlar. . 57
3.1.3 Sigorta, Muhtemel Risklere Karşı Atıl Tutulan Sermaye Miktarını
En Aza İndirir ve Finansal Sistemin Etkinliğini Artırır . 58
3.1.4 Sigorta, Risklere Karşı Önleyici Önlemleri Geliştirir 59
3.2 Sigortanın Ekonomik İşlevleri . 59
4. Bölüm
SİGORTANIN TEMEL KAVRAMLARI
4. SİGORTANIN TEMEL KAVRAMLARI . 63
4.1 Sigortacı 63
4.2 Sigorta Aracıları (Acenteler-Brokerler) . 65
4.3 Sigorta Ettiren/ Sigortalı 67
4.4 Lehdar/Menfaattar. 69
4.5 Sigorta Primi. 69
5. Bölüm
DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE SİGORTACILIĞIN TARİHÇESİ
5. DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE SİGORTACILIĞIN TARİHÇESİ
5.1. Dünya’da Sigortacılığın Tarihçesi . 73
5.2 Türkiye’de Sigortacılığın Tarihçesi 80
6. Bölüm
SİGORTA SÖZLEŞMESİ
6. SİGORTA SÖZLEŞMESİ . 87
6.1 Sigorta Dönemi ve Süresi. 88
6.2 Sigorta Menfaatinin Yokluğu. 89
6.3 Sigortanın Kapsamı ve Değiştirilmesi 89
6.4 Fesih ve Cayma 90
6.5 Sigorta Sözleşmelerinde Kullanılan Belgeler. 91
6.5.1 Teklifname. 91
6.5.2 Poliçe. 91
6.5.3 Sigorta Geçici İlmühaberi 93
6.5.4 Abonman (Sözleşmesi) Poliçesi. 93
İÇİNDEKİLER | XVII
6.5.5 Zeyilname (Poliçe Eki). 94
6.5.6 Tecditname. . 94
7. Bölüm
SİGORTA PRİMİ ve TARİFE SİSTEMLERİ
7. SİGORTA PRİMİ ve TARİFE SİSTEMLERİ 97
7.1 Sigorta Primi (Premium) . 97
7.2 Sigorta Tarifeleri ve Tarife Sistemleri 102
8. Bölüm
TÜRK SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE BULUNAN KURUM ve
KURULUŞLAR
GİRİŞ . 105
8. TÜRK SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE
BULUNAN KURUM ve KURULUŞLAR 106
8.1 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 106
8.2 Sigortacılık Sektöründe Bulunan Kurumlar . 107
8.2.1 Sigorta Şirketleri (Sigortacılar) . 107
8.2.2 Sigorta Aracıları - Üretim Organları. 108
8.2.2.1 Acenteler 109
8.2.2.2 Brokerler 111
8.2.3 Sigorta Eksperleri. 112
8.2.4 Aktüerler 113
8.2.5 Bağımsız Denetim Kuruluşları . 114
8.3 Özellikli Kurumlar. . 114
8.3.1. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM). 114
8.3.2 Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi (TRAMER) 115
8.3.3 Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) 116
8.3.4 Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM). 117
8.3.5 Güvence Hesabı. 118
8.3.6 Yeşil Kart Sistemi ve Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu (TMTB). 120
8.3.7 Türkiye Yeşil Kart Reasürans Pool’ü . 122
8.3.8 Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı (TSEV). 122
8.3.9 Türk Loydu Vakfı. 123
8.3.10 Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM). 123
XVIII | SİGORTACILIK
8.4 Mesleki Kuruluşlar. . 124
8.4.1 Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği (TSB). 124
8.4.2 Sigorta Acenteleri İcra Komitesi . 125
8.4.3 Sigorta Eksperleri İcra Komitesi . 126
8.4.4 Sigorta Sektörü Sivil Toplum Kuruluşları. 127
9. Bölüm
SİGORTACILIK FAALİYETİNİN DENETİMİ
GİRİŞ . 129
9.1 DENETİMİN TANIMI, DENETİM
SİSTEMLERİ VE DENETİM TÜRLERİ 132
9.1.1 Denetimin Tanımı. 132
9.1.2 Denetim Sistemleri 133
9.1.3 Denetim Türleri. 134
9.1.3.1 Denetimin Amacı Yönünden 134
9.1.3.2 Denetçi ile İşletme Arasındaki Örgütsel İlişki Yönünden 135
9.1.3.3 İç Denetim (İç Kontrol). 135
9.1.3.4 Dış Denetim 136
9.2 SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE KAMU DENETİMİ . 138
9.2.1 Kamu Denetimi ve Türleri. 138
9.2.2 Kamu Denetimine İlişkin Kurumlar 140
9.2.2.1 Hazine Müsteşarlığı. 141
9.2.2.2 Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü 141
9.2.2.3 Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu . 143
9.2.2.4 Türkiye’de Sigortacılık Sektörünün Devlet Tarafından Denetimi 148
9.3 SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM. 151
9.3.1 Bağımsız Denetime Yetkili Kuruluşlar 152
9.3.2. Bağımsız Denetim Faaliyeti ve Denetçi Görüşü . 153
9.4 SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE İÇ KONTROL . 156
9.4.1 İç Kontrol Sisteminin Amacı. 156
9.4.2 İç Kontrol Sisteminin Yapısı 157
9.4.3 İç Kontrol Biriminin Yapısı 158
9.4.4 İç Kontrolörlerin Nitelikleri ve Yetkileri. 159
9.4.5 İç Kontrol Faaliyetleri, Çalışma Esasları ve Kontrol Planı. 160
9.4.6 İç Kontrolde Kontrol Dönemi . 161
İÇİNDEKİLER | XIX
10. Bölüm
SİGORTA İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYONU
GİRİŞ. 163
10. SİGORTA İŞLETMELERİNİN ORGANİZASYONU. 165
10.1 İç Organizasyon Yapısı. 166
10.1.1 Sigorta İşletmesinin Fonksiyonlarına Göre Organizasyonu. 166
10.1.1.1 Genel Yönetim Bölümü . 167
10.1.1.2 Yardımcı Bölümler. 170
10.1.1.2.1 Dış Hizmetler Bölümü 170
10.1.1.2.2 Hasar Bölümü. 170
10.1.1.2.3 Aktüerya ve İstatistik Bölümü . 171
10.1.1.2.4 Reasürans Bölümü 172
10.1.1.2.5 Denetim Bölümü 172
10.1.1.2.6 Hukuk Bölümü. 173
10.1.1.2.7 İnsan Kaynakları Bölümü 173
10.1.1.2.8 Muhasebe ve Tahsilat Bölümü. 174
10.1.2 Sigorta İşletmesinin Üretim Esasına Göre Organizasyonu 174
10.1.2.1 Teklifname Kabul Bölümü. 174
10.1.2.2 Poliçe Düzenleme Bölümü. 175
10.2 Dış Organizasyon Yapısı. . 175
11. Bölüm
HASAR TESBİTİ ve HASAR YÖNETİM SİSTEMİ
GİRİŞ . 177
11. HASAR TESBİTİ VE HASAR YÖNETİM SİSTEMİ 178
11.1 Hasar Kavramı ve Önemi. . 178
11.2 Hasar ve Tazminat . 180
11.3 Hasar Tespit Süreci 181
11.4 Hasar Yönetim Sistemi. 184
11.4.1 Hasar Maliyetlerinin Artması ve Hasar
Denetimlerinin Güçleşmesi 184
11.4.2 Riskin, Tehlikenin Belirsizliği. 185
11.4.3 Sigorta Bedellerinin Güncel Değerlerinin Tespitinin
Güçleşmesi ve Rayiç Değerlerinin Farklılık Arz Etmesi. 185
11.4.4 Sigortalanacak Unsurları ve Olası Hasar Unsurlarının
Belirlenmesinin Zorlaşması 186
XX | SİGORTACILIK
11.4.5 Teknik Branşlar ve Hasar Konularına İlişkin Görüş
Oluşturulması ve Sektör Bilgi İhtiyacına İlişkin Sorunlar . 186
11.4.6 Yurtdışı Sektör Gelişmelerinin Takip Edilmemesi. 187
11.4.7 Sigorta Ettirenlerin/ Sigortalıların Sicili, Pertotal Araçların
İzlenmesi ve Online Ekspertiz Hizmetleriyle İlgili Sorunlar 187
11.4.8 Hızlı Teknolojik Gelişmeler 187
12. Bölüm
REASÜRANS
GİRİŞ . 189
12.1 REASÜRANSIN TANIMI VE ÖZELLİĞİ 189
12.2 REASÜRANS İHTİYACI VE FAYDALARI. 191
12.3 REASÜRANS İŞLEMİ 192
12.4 REASÜRANS TARİHÇESİ. 193
12.4.1 I. Dünya Savaşına Kadar Olan Dönem 193
12.4.2 I. Dünya Savaşı Sonundan Günümüze Kadar Olan Dönem. 195
12.5 MİLLİ REASÜRANS TAŞ. . 197
12.6 REASÜRANS METOTLARI. 199
12.6.1 Bölüşmeli (Orantılı) İhtiyari Reasürans 199
12.6.2 Bölüşmeli (Orantılı) Trete Reasürans 201
12.6.2.1 Tretenin Özellikleri 201
12.6.3 Kotpar (Quata Share) Reasürans Metodu. 203
12.6.4 Eksedan Reasürans Metodu . 204
12.6.5 İhtiyari / Zorunlu (Fakültatif/Obligatuar) ve
Açık Kuvertür (Open Cover) Reasürans Metodları. 206
12.6.6 Orantısız (Bölüşmesiz) Trete Reasüransı. 212
12.7 FİNANSAL REASÜRANS 219
13. Bölüm
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ (BES)
GİRİŞ. 227
13.1 EMEKLİLİK SİSTEMİNE KATILMA VE
EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİ. 231
13.2 KATILIMCININ VE ŞİRKETİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İLE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN GENEL İŞLEYİŞİ. 232
İÇİNDEKİLER | XXI
13.3 ÖZEL EMEKLİLİK FONLARININ DÜNYADA ORTAYA ÇIKIŞI . 234
13.4 TÜRKİYE’DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ. 235
13.5 BİREYSEL EMEKLİLİK İLE İLGİLİ KURUMLAR 236
13.5.1 Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu (BEDK) . 237
13.5.2 Emeklilik Gözetim Merkezi AŞ (EGM) . 237
13.5.3 Bireysel Emeklilik Şirketleri ve Sorumlulukları. 239
13.5.4 Bireysel Emeklilik Aracıları 241
13.6 BİREYSEL EMEKLİLİK TASARRUF YATIRIM SİSTEMİNE
KATILIM, EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİ, GİRİŞ AİDATI,
YÖNETİM VE FON İŞLETİM GİDERLERİ İLE EMEKLİLİĞE
HAK KAZANMA VE EMEKLİLİK SEÇENEKLERİ 241
13.6.1 Bireysel Emeklilik Tasarruf Yatırım Sistemine
Katılım ve Emeklilik Sözleşmesi. 241
13.6.2 Giriş Aidatı, Yönetim ve Fon İşletim Giderleri . 242
13.6.3 Emekliliğe Hak Kazanma ve Emeklilik Seçenekleri 242
13.7 KATKI PAYLARININ YATIRIMA YÖNLENDİRİLMESİ 244
13.7.1 Emeklilik Yatırım Fonu Türleri 244
13.7.1.1 Gelir Amaçlı Fonlar . 244
13.7.1.2 Büyüme Amaçlı Fonlar 245
13.7.1.3 Para Piyasası Fonları. 246
13.8 BES’TE DEVLET KATKISI DÖNEMİ 247
13.9 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE OTOMATİK KATILIM 250
14. Bölüm
SİGORTACILIK SEKTÖRÜNÜN VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
14. ÖZEL BÖLÜM
14.1. TÜRKİYE VE DÜNYA SİGORTACILIĞINA İLİŞKİN
İSTATİSTİK VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 257
14.1.1 Türk Sigortacılık Sektöründe Prim Üretimi ve Verilen Teminatlar 257
14.2.2 Bireysel Emeklilik Sisteminde Katkı Payı ve Birikim Tutarı 258
14.3.3 Prim Üretimi, Verilen Teminat ve
Birikim Tutarları ile GSYH İlişkisi . 260
14.4.4 Prim Üretim Artışları. 261
14.5.5 Dünyada Sigortacılık. 262
14.2. SİGORTACILIK SEKTÖRÜNÜN YAPISAL GÖSTERGELERİ 265
14.2.1 Şirket Sayıları. 265
XXII | SİGORTACILIK
14.2.2 Kesilen Poliçe, Yapılan Sözleşme ve Katılımcı Sayıları. 266
14.2.3 Sigortacılık Alanında Faaliyet Gösteren Unsurlar ve
Sektörün İstihdam Kapasitesi 267
14.2.4 Ödenmiş Sermayede Uluslararası Sermayenin Payları. 268
14.3. GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ . 269
15. Bölüm
TÜRK SİGORTACILIK SEKTÖRÜNÜN AB ÜLKELERİ
SİGORTACILIK SEKTÖRÜ İLE KARŞILAŞTIRILMASI
GİRİŞ . 271
15.1 AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE VE
TÜRKİYE’DE SİGORTACILIK SEKTÖRÜ 273
15.2 AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ SİGORTACILIK SEKTÖRÜNÜN
TÜRK SİGORTACILIK SEKTÖRÜ İLE KARŞILAŞTIRILMASI 275
15.2.1 Sigorta Şirketi Sayısı. 275
15.2.2 Çalışan Sayısı . 277
15.2.3 Toplam Prim Üretimi. 278
15.2.4 Kişi Başına Düşen Prim Üretimi 279
15.2.5 Prim Üretiminin GSYH’ye Oranı 280
15.3 SONUÇ. . 281
16. Bölüm
TÜRKİYE’DE UYGULANAN SİGORTA TÜRLERİ (BRANŞLARI)
Türkiye’de Uygulanan Sigorta Türlerine (Branşlarına) Genel Bakış . 285
16.1 HASTALIK VE SAĞLIK SİGORTALARI . 292
16.2 KAZA SİGORTALARI 293
16.2.1 Bedensel Kaza Sigortaları . 293
16.2.1.1 Bedensel Kaza Sigortalarında Teminat Türleri 294
16.2.1.2 Bedensel Kaza Sigortalarında Bazı Uygulama Türleri . 296
16.2.1.2.1 Ferdi Kaza Sigortası. 296
16.2.1.2.2 Grup Ferdi Kaza Sigortası . 299
16.2.1.2.3 Yurtdışı Ferdi Kaza ve Ani
Rahatsızlık Sigortası 299
16.2.1.2.4 Profesyonel Futbolcu Ferdi
Kaza Sigortası 299
İÇİNDEKİLER | XXIII
16.2.1.2.5 Koltuk Ferdi Kaza Sigortası. 299
16.2.1.2.6 Karayolu Yolcu Taşımacılığı Otobüs
Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası. 299
16.2.1.2.7 Kısa Mesafe Otobüs Zorunlu Koltuk
Ferdi Kaza Sigortası. 301
16.2.1.2.8 Okul Servis Araçları Ferdi Kaza Sigortası 302
16.3 SAĞLIK / HASTALIK SİGORTASI 302
16.3.1 Sağlık Sigortası. 302
16.3.1.1 Sağlık Sigortası Teminatı Kapsamı . 303
16.3.1.2 Teminat Dışı Kalan Haller 303
16.3.2 Seyahat Sağlık Sigortası Genel Şartları 304
16.4 GENEL SORUMLULUK SİGORTALARI 305
16.4.1 Zorunlu Sorumluluk Sigortaları. 307
16.4.1.1 Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu
Mali Sorumluluk (Trafik)Sigortası . 307
16.4.1.1.1 Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali
Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası)
Genel Şartları . 308
16.4.1.2 Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette
Bulunanların Zorunlu Sorumluluk Sigortası 311
16.4.1.3 Yeşil Kart (Gren Card-Carte Verte) Sigortaları 311
16.4.1.4 Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk
Ferdi Kaza Sigortası 312
16.4.1.4.1 Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu
Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartları 312
16.4.1.5 Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası . 315
16.4.1.5.1 Tehlikeli Maddeler Zorunlu
Sorumluluk Sigortası Genel Şartları . 315
16.4.1.6 Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası . 317
16.4.1.6.1 Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk
Sigortası Genel Şartları 317
16.4.1.7 Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali
Sorumluluk Sigortası . 319
16.4.1.7.1 Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali
Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 319
16.4.1.8 Özel Güvenlik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 322
16.4.1.8.1 Özel Güvenlik Zorunlu Mali
Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 323
16.4.1.9 Zorunlu Sertifika Mali Sorumluluk
Sigortası ve Genel Şartlar . 324
XXIV | SİGORTACILIK
16.4.1.10 Kıyı Tesisleri Deniz Kirliliği Zorunlu
Mali Sorumluluk Sigortası . 325
16.4.1.10.1 Kıyı Tesisleri Deniz Kirliliği Zorunlu
Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları. 325
16.4.1.11 Deniz Yolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu
Mali Sorumluluk Sigortası . 328
16.4.1.11.1 Deniz Yolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu
Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 328
16.4.1.12 Zorunlu Deprem Sigortası . 331
16.4.1.12.1 Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları . 331
16.4.1.13 Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu
Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları. 332
16.4.1.14 Yapı Denetim Kuruluşları Zorunlu
Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları. 333
16.4.1.15 Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza
Sigortası Genel Şartları. 335
16.4.2 İsteğe Bağlı Sorumluluk Sigortaları 336
16.4.2.1 Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Sorumluluk. 336
16.4.2.1.1 Üçüncü Şahıslara Karşı Mali
Mesuliyet Sigortası Genel Şartları 336
16.4.2.2 Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali
Sorumluluk Sigortası . 338
16.4.2.3 Ürün Mali Sorumluluk Sigortası 339
16.4.2.4 İşveren Mali Sorumluluk Sigortası 343
16.4.2.4.1 İşveren Mali Sorumluluk Sigortası
Genel Şartları . 343
16.4.2.5 Asansör Kazalarında Üçüncü Şahıslara Karşı
Mali Sorumluluk Sigortası . 344
16.4.2.5.1 Asansör Kazalarında Üçüncü Kişilere
Karşı Sorumluluk Sigortası Genel Şartları. 344
16.4.2.6 T.C. Sınırları İçinde İniş veya Kalkış Yapan Türk ve
Yabancı Sivil Hava Araçları Malî Sorumluluk Sigortası. 345
16.4.2.7 Otel Sorumluluk Sigortası 346
16.4.2.8 Mesleki Sorumluluk Sigortası 346
16.4.2.8.1 Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartları .347
16.4.2.8.2 Başlıca Mesleki Sorumluluk Sigortaları . 349
16.5 KEFALET SİGORTASI. 356
16.6 BİNA TAMAMLAMA SİGORTASI 358
16.7 YANGIN VE DOĞAL AFET SİGORTALARI. 360
İÇİNDEKİLER | XXV
16.7.1 Yangın Sigortası ve Genel Şartlar 360
16.7.2 Yangın Sigortaları İle Birlikte Verilen Ek Teminatlar . 365
16.7.3 Yangın Sigortalarının Uygulamadaki Örnekleri. 369
16.8 ZORUNLU DEPREM SİGORTASI VE GENEL ŞARTLAR 371
16.9 KARA ARAÇLARI KASKO SİGORTALARI VE
GENEL ŞARTLAR 373
16.10 NAKLİYAT VE ULAŞIM SİGORTALARI 384
16.10.1 Tekne Sigortaları 385
16.10.2 Taşıma Türlerine Göre Ayırım ve
Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartları 387
16.10.3 Teminat Türlerine Göre Ayırım ve
Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartları 390
16.10.4 Taşımacılığa İlişkin Sorumluluk Sigortaları 399
16.10.4.1 Taşıyıcı Mali Sorumluk Sigortası 399
16.10.4.2 Taşıyıcının Mali Sorumluluğu ve CMR Sigortası . 399
16.10.4.3 Kulüp Sigortaları
(Protection and Indemnity = P&I). 401
16.11 DİĞER MAL (ZARAR) SİGORTALARI. 402
16.11.1 Cam Kırılmasına Karşı Sigorta . 402
16.11.1.1 Cam Kırılmasına Karşı Sigorta Genel Şartları. 403
16.11.2 Hırsızlık Sigortası. 403
16.11.2.1 Hırsızlık Sigortası Genel Şartları 404
16.12 MÜHENDİSLİK SİGORTALARI 407
16.12.1 İnşaat Sigortaları, İnşaat Tüm Riskler (Rizikolar)
(CAR, Contracors All Risks) 407
16.12.2 Montaj Sigortaları, Montaj Bütün Riskler
(EAR, Erection All Risks). 411
16.12.3 Makine Kırılması Sigortası
(MBI-Machinery Breakdown Insurance) 412
16.12.4 Elektronik Cihaz Sigortaları
(EEI-Electronic Equipment Insurance) 416
16.13 TARIM SİGORTALARI 418
16.13.1 Dolu Sera. 419
16.13.1.1 Dolu Sera Sigortası Genel Şartları 420
16.13.2 Devlet Destekli Sera. 422
16.13.2.1 Devlet Destekli Sera Sigortası Genel Şartları 422
16.13.3 Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası 425
XXVI | SİGORTACILIK
16.13.3.1 Devlet Destekli Bitkisel
Ürün Sigortası Genel Şartları . 425
16.13.4 Devlet Destekli Su Ürünleri 428
16.13.4.1 Devlet Destekli Su Ürünleri Sigortası Genel Şartları 428
16.13.5 Devlet Destekli Hayvan Hayat 431
16.13.5.1 Devlet Destekli Hayvan Hayat Sigortası Genel Şartları. 431
16.13.6 Hayvan Hayat Sigortası . 433
16.13.6.1 Hayvan Hayat Sigortası Genel Şartları . 434
16.13.7 Kümes Hayvan Hayat Sigortası 436
16.13.7.1 Kümes Hayvanları Hayat Sigortası Genel Şartları. 436
16.13.8 Devlet Destekli Kümes Hayvan Hayat Sigortası. 436
16.13.8.1 Devlet Destekli Kümes Hayvanları Hayat
Sigortası Genel Şartları. 437
16.13.9 Devlet Destekli Su Ürünleri Hayat Sigortası Genel Şartları 438
16.13.10 Devlet Destekli Arıcılık (Arı Kovanı) Sigortası Genel Şartları 440
16.13.11 Devlet Destekli İlçe Bazlı Kuraklık Verim
Sigortası Genel Şartları. 443
16.14 KREDİ SİGORTALARI 446
16.14.1 Kredi (Kredi-Borcun Ödenmemesi). 447
16.14.1.1 Kredi Sigortası Genel Şartları 448
16.15 FİNANSAL KAYIPLAR (KAR KAYBI). 453
16.15.1 Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası Genel Şartları 454
16.16 HUKUKSAL KORUMA SİGORTALARI . 455
16.16.1 Hukuksal Koruma Sigortası Genel Şartları. 457
16.17 SEYAHAT ARAÇ DESTEK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI 463
16.18 BORÇ ÖDEME SİGORTASI. 465
16.19 TEK RİSK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI 470
16.20 KEFALET SİGORTASI. 474
16.21 BİNA TAMAMLAMA SİGORTASI 475
16.22 HAYAT SİGORTALARI 477
16.22.1 Risk Ağırlıklı Hayat Sigortaları 478
16.22.2 Birikimli Hayat Sigortaları. 478
16.22.2 Hayat Sigortaları Genel Şartları . 480
16.23 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ 482
İÇİNDEKİLER | XXVII
17. Bölüm
TÜRK VERGİ SİSTEMİNDE YER ALAN HÜKÜMLER IŞIĞINDA
SİGORTACILIK SEKTÖRÜ VE VERGİLENDİRİLMESİ
GİRİŞ. 485
17.1. SİGORTA ŞİRKETLERİ ÜZERİNDEKİ VERGİSEL YÜKLER . 487
17.1.1. Sigorta Şirketleri Üzerindeki Vergisel Yükümlülükler . 488
17.1.1.1. Doğrudan Ödenen Vergiler 488
17.1.1.1.1. Kurumlar Vergisi. 488
17.1.1.1.2. Gelir Vergisi 498
17.1.1.2. Dolaylı Olarak Ödenen Vergiler. 500
17.1.1.2.1. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 500
17.1.1.2.2. Yangın Sigorta Vergisi . 506
17.1.1.2.3 Katma Değer Vergisi . 508
17.1.1.2.4 Damga Vergisi. 508
17.1.1.2.5 Veraset ve İntikal Vergisi (VİV) . 509
17.1.1.3 Ödenen Fonlar. 510
17.1.1.3.1. Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu 510
17.1.1.3.2 . Güvence Hesabı 511
17.1.2 Sigorta Şirketleri ve Aracılarının Düzenlemekle
Yükümlü Olduğu Belgeler ve Defterler 511
17.1.2.1. Fatura 511
17.1.2.2. Sigorta Komisyonu Gideri Belgesi 512
17.1.2.3. Sigorta Poliçesi. 513
17.1.2.3. Elektronik Fatura. 513
17.1.2.4. Sigortacılık Faaliyetleri İle İlgili Bildiriler . 515
17.1.2.5. Kesin Mizan Bildirimi 516
17.1.2.6. Mükellef Bilgileri Bildirimi 517
17.1.2.7. Sigorta İşlemlerinde Tutulması Gereken Defterler 518
17.2. SİGORTA ARACILIK ŞİRKETLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ . 520
17.2.1. Sigorta Aracılarının Vergilendirilmesi. 520
17.2.1.1. Gelir Vergisi Yükümlülüğü. 520
17.2.1.2 BSMV Yükümlülüğü . 521
17.2.1.3 KDV Mükellefiyeti 522
17.2.2. Bireysel Emeklilik Yatırım Fonlarının Vergilendirilmesi 522
17.3 BİREYSEL EMEKLİLİK PRİMLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 523
17.3.1 Şahıs Sigortası Primlerinin Gelir Vergisi
Matrahından İndirilmesi 523
XXVIII | SİGORTACILIK
17.3.2. Katkı Payının Ödenmesi Aşamasında Vergilendirme 525
17.4. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 526
18. Bölüm
SİGORTA İŞLEMLERİ MUHASEBESİ
18.1 SİGORTA VE SİGORTA İŞLEMLERİ MUHASEBESİ. 531
18.1.1 Giriş 531
18.1.2 Sigorta Muhasebesi 532
18.2 SİGORTA İŞLEMLERİ MUHASEBESİ . 538
18.2.1 Sigorta Konusu İktisadi Kıymetler . 538
18.2.2 İşletme Varlıklarının Sigortalanması. 539
18.2.3 İşletme Aktifine Kayıtlı Varlıkların
Hasar Görmesi ve Çalınması 546
18.2.4 Sigorta’dan Tazminat Alınması . 551
18.2.4.1 Hasar Gören Varlıklar İçin Sigorta
Şirketinden Tazminat Alınması 551
18.2.4.2 Ticari Malların Sigorta Tazminatları 552
18.2.4.3 Duran Varlıklar ve Amortisman Konusu
Varlıkların Sigorta Tazminatları 557
18.2.4.4 Amortismana Tabi Duran Varlıkların Yenilenmesi
için Yenileme Fonu Ayrımı ve Kullanımı 568
18.2.4.5 Hasar Gören Ticari Mal ve Amortismana
Tabi Duran Varlıkların Satılması 571
18.2.4.6 Sigortalı İşletme Varlıklarının Çalınması 573
18.3 SİGORTA ARACILIK HİZMETLERİ MUHASEBESİ. 574
18.3.1 Sigorta Aracılık Hizmetleri. 574
18.3.2 Sigorta Aracılık Hizmetleri Muhasebesi 577
18.3.2.1 Poliçe Üretimi ve Primlerin İzlenmesi 579
18.3.2.2 Prim Tahsilâtlarının İzlenmesi 581
19. Bölüm
SİGORTA PAZARLAMASI
19.1 PAZARLAMA KAVRAMI. 585
19.2 HİZMETLERİN PAZARLANMASI . 587
19.2.1 Hizmet Kavramı, Özellikleri ve Türleri 587
İÇİNDEKİLER | XXIX
19.2.2 Hizmet Sektörünün Günümüzdeki Önemi 591
19.2.3 Hizmetlerin Pazarlama Bileşenleri 594
19.3 SİGORTA PAZARLAMASI. 597
19.3.1 Sigorta Pazarının (Piyasasının) Özellikleri 599
19.3.1.1 Türkiye’de Sigorta Pazarının Özellikleri 601
19.3.2 Sigortacılıkta Pazarlama Bileşenleri 605
19.3.2.1 Sigortacılıkta (Ürün) Hizmet Kavramı. 606
19.3.2.2 Sigorta Hizmetlerinde Fiyatlandırma . 607
19.3.2.3 Sigorta Hizmetlerinde Dağıtım Kanalları. 609
19.3.2.3.1 Sigorta Acenteleri 610
19.3.2.3.2 Broker. 615
19.3.2.3.3 Sigortacılıkta Doğrudan Pazarlama 616
19.3.2.4 Sigorta Hizmetlerinde Tutundurma . 617
19.3.2.4.1 Kişisel Satış Faaliyeti 617
19.3.2.4.2 Reklam 622
19.3.2.4.3 Halkla İlişkiler ve Tanıtım Faaliyeti . 623
19.3.2.4.4 Satış Geliştirme Faaliyeti . 624
Not
Sigorta ile İlgili Tanıtımlarda Muhakkak Olması Gereken 13 Kelime641
Ekler
EK 1. Okuma Parçası (Mehmet KAHYA Tarafından derlenmiştir ) 643