Fikri Mülkiyet Hukuku

Cahit SULUK

Rauf KARASU

Temel NAL

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Altıncı Basıya Önsöz vii
Intellectual Property Law viii
İçindekiler ix
Şekiller Listesi xxvii
Kısaltmalar xxix
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİ
I. KAVRAM 1
II. TEMEL İLKELER 4
A. Hakkın Doğumuna İlişkin İlkeler 4
1. Tescil ve Ülkesellik İlkesi 4
2. Gerçek Hak Sahipliği ve Teklik İlkesi 7
3. Önceki Hakların Etkisi 8
4. Rüçhan (Öncelik) İlkesi 9
B. Hakkın Sona Ermesine İlişkin İlkeler 10
1. Hakkın Tükenmesi ve Paralel İthalat 10
2. Hakkın Süreyle Sınırlı Olması 15
3. Sessiz Kalma Nedeniyle Hak Kaybı 16
C. Diğer İlkeler 18
1. Ön Kullanım Hakkı 18
2. Kümülâtif (Çoklu) Koruma İlkesi 19
III. FİKRİ MÜLKİYET SİSTEMİNİ OLUŞTURAN UNSURLAR 21
A. Yasal Altyapı 21
B. İdari Altyapı 21
C. Yargısal Altyapı 22
1. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri (İhtisas Mahkemeleri) 22
2. Bilirkişiler 23
3. Avukatlar 23
D. Marka ve Patent Vekilleri 24
E. Meslek Birlikleri 25
F. Toplum Bilinci 25
IV. TARİHÇE 25
A. Dünyadaki Gelişme 25
B. Türkiye’deki Gelişme 28
V. FİKRİ MÜLKİYET HUKUKUNUN YAKIN HUKUK DALLARI İLE İLİŞKİSİ 29
A. Anayasa Hukuku ve Uluslararası Belgelerle İlişkisi 29
B. Haksız Rekabet Hukuku ile İlişkisi 30
C. Rekabet Hukuku ile İlişkisi 30
D. Devletler Özel Hukuku ile İlişkisi 31
1. Ülkesellik ve Kişisellik İlkeleri 32
2. Korumadan Yararlanacak Kişiler 32
3. Uluslararası Anlaşmaların Elverişli Hükümlerinden Yararlanma 33
VI. KORUMANIN ÖNEMİ, AMACI VE İŞLEVİ 34
İkinci Bölüm
FİKİR VE SANAT ESERLERİ
I. GİRİŞ 37
II. ESER 38
A. Kavram 38
1. Eser Sayılmanın Şartları 38
a. Şekli Şart 39
b. Subjektif Şart 39
c. Objektif Şart 43
2. Eser Sayılmada Dikkate Alınmayacak Unsurlar 44
a. Kayıt, Tescil ve Tevdi 44
b. Yenilik 44
c. Amaç 45
d. Kalite 45
e. Eser Sahibinin Özellikleri 45
f. Nicelik 46
g. Masraf ve Giderler 46
h. Kamu Düzeni ve Genel Ahlaka Aykırılık 46
B. Korumanın Konusu 46
1. Şekil ve İçerik 47
2. Eser Parçaları ve Tamamlanmamış Eserler 47
a. Eser Parçaları 47
b. Tamamlanmamış Eserler 48
3. Fikir (İde) 48
a. Fikrin Kendisi 48
b. Bilimsel Sonuçlar, Veriler, Teoriler ve Öğretiler 49
4. Yöntem (Metot) 49
5. TV Program Formatı ve Reklâm Konsepti 50
a. TV Program Formatı 50
b. Reklâm Konsepti 51
6. Eserin Ad, Alamet ve Şekilleri 52
a. Eser Ad, Alamet ve Şekillerinin FSEK 83 Hükmüne Göre Korunması 52
b. Eser Ad, Alamet ve Şekillerinin Eser Olarak Korunması 54
aa. Dış Koruma 54
bb. İç Koruma 55
c. Eser Ad, Alamet ve Şekillerinin Diğer Yasalara Göre Korunması 55
III. ESER ÇEŞİTLERİ 55
A. İlim ve Edebiyat Eserleri 56
1. Dil ve Yazı ile İfade Olunan Eserler ve Bilgisayar Programları 56
2. Raks, Koreografi ve Benzeri Sahne Eserleri 56
3. İlmi ve Teknik Nitelikteki Fotoğraflar, Haritalar, Çizimler ve Maketler 57
B. Musiki Eserleri 59
1. Genel Olarak 59
2. Melodiler, Motifler ve Temalar 60
C. Güzel Sanat Eserleri 61
1. Genel Olarak 61
2. Estetik Değer (Nitelik) 62
3. Uygulamalı Sanat Eserleri ile Tasarımlar Arasındaki İlişki 63
a. Sorunun Ortaya Konulması 63
b. Sınırların Belirlenmesi 63
4. Fotoğrafik Eserler ve Slâytlar 65
5. Karikatürler ve Her Tür Tiplemeler 65
D. Sinema Eserleri 65
E. İşlenmeler, Derlemeler ve Veri Tabanları 67
1. İşleme Eser Kavramı 67
2. Serbest Yararlanma ile İşleme Arasındaki Sınır 70
a. Genel Olarak 70
b. Parodi 71
3. İşlenme Çeşitleri 71
a. Tercümeler 71
b. Külliyat, Seçme ve Derleme Eserler, Editio Princeps, Eserlerin İzahı, Şerhi ve Kısaltmaları 71
aa. Bu Türün Özellikleri 71
bb. Külliyat 72
cc. Derlemeler 72
dd. Editio Princeps 72
ee. Bir Eserin İzahı, Şerhi ve Kısaltılması 73
c. Veri Tabanları 73
IV. ESER SAHİBİ 74
A. Yaratma Gerçeği İlkesi 74
B. Birden Çok Kişi Tarafından Meydana Getirilen Eserler 74
1. Ortak (Müşterek) Eser 74
2. İştirak (Elbirliği) Halinde Eser 75
C. İşçilerin ve Serbest Çalışanların Meydana Getirdiği Eserler 76
D. Eser Sahipliği ile İlgili Kanuni Karineler 77
V. ESERDEN DOĞAN HAKLAR 77
A. Genel Olarak 77
B. Manevi Haklar 79
1. Genel Olarak 79
2. Manevi Hak Çeşitleri 79
a. Kamuya Sunma (Umuma Arz) Hakkı 79
b. Eser Sahibi Olarak Tanıtılma (Adın Belirtilmesi) Hakkı 80
c. Eserde Değişiklik Yapılmasını Önleme Hakkı 81
d. Eserin Aslına Ulaşma Hakkı 82
e. Sergileme (Teşhir) Hakkı 83
f. Eseri Tahrip Etmeyi Önleme Hakkı 83
C. Mali Haklar 84
1. İşleme Hakkı 84
2. Çoğaltma Hakkı 85
3. Yayma Hakkı 87
a. Genel Olarak 87
b. Kiralama ve Kamuya Ödünç Verme 88
c. Yayma Hakkının Tükenmesi 88
4. Temsil, Yayın ve Umuma İletim Hakları 89
a. Umum Kavramı 89
b. Temsil Hakkı 91
c. Yayın Yolu ile Umuma İletim ve Dijital Ortamda Umuma Erişimi Sağlama 93
aa. Genel Olarak 93
bb. Uygulanacak Hukuk 94
cc. Link Verme ve Umuma İletim 94
D. Diğer Haklar 96
1. Pay ve Takip Hakkı 96
2. Cayma Hakkı 98
3. Vazgeçme Hakkı 99
VI. HAKKIN SINIRLARI 99
A. Esasa İlişkin Sınırlamalar 99
1. Kamu Düzeni 100
2. Genel Menfaat 101
a. Haber ve Bilgi Amacıyla 101
b. Eğitim ve Öğretim Amacıyla 102
c. Bilimsel ve Kültürel Amaçlarla İktibas Serbestîsi 103
3. Özel Menfaat 104
4. Hükümete Tanınan Yetkiler 109
a. Eser, İcra, Fonogram ve Yapımların Yayınlanması ve/veya Umuma İletilmesi 109
b. Boş Taşıyıcı Materyaller ile Çoğaltmaya Yarayan Teknik Cihazlardan Alınan Harçlar 110
c. Devletin Faydalanma Yetkisi 110
d. Kamuya Mal Etme 111
5. Özürlüler Lehine 111
B. Yer İtibarıyla Sınırlamalar 112
C. Süre İtibarıyla Sınırlamalar 112
VII. HUKUKİ İŞLEMLER VE MİRASLA İNTİKAL 112
A. Genel Olarak 112
B. Sağlararası İşlemler 113
1. Manevi Haklar 113
2. Mali Haklar 113
a. Borçlandırıcı ve Tasarruf İşlemleri 113
b. Aslen ve Devren İktisap 114
c. Devir ve Ruhsat (Lisans) 114
aa. Genel Olarak 114
bb. Devir 116
cc. Lisans (Ruhsat) 117
dd. Kanuni ve Akdi Rehin, Hapis Hakkı ve Cebri İcra 117
d. Şekil 117
e. Yorum Kuralları 118
C. Miras 118
1. Manevi Haklar 118
2. Mali Haklar 119
VIII. BAĞLANTILI (KOMŞU) HAKLAR 119
A. Genel Olarak 119
B. Bağlantılı Hak Sahipleri 120
1. İcracı Sanatçılar 120
a. Koruma Şartları 120
b. Tanınan Haklar 121
c. Hakların Devri 122
2. İcrayı Organize Eden Müteşebbisler 122
3. Fonogram Yapımcıları 123
4. Film Yapımcıları 124
5. Yayın Kuruluşları 124
6. Ortak Hükümler 124
IX. ESER DIŞINDAKİ KORUMA KONULARI 125
A. İşaret, Resim ve Sesler 125
B. Mektup, Resim ve Portreler 126
1. Mektup, Hatıra, Günlük ve Benzerleri 126
2. Resim ve Portreler 126
X. KORUMA SÜRELERİ 127
A. Genel Olarak 127
B. Eserlerin Koruma Süreleri 127
1. Mali Hakların Koruma Süreleri 128
2. Manevi Hakların Koruma Süreleri 128
C. Bağlantılı Hakların Koruma Süreleri 129
D. Eser Dışındaki Koruma Konuları ile Sui–Generis Veri Tabanlarında Süreler 130
1. Ad, Alamet ve Şekillerin Koruma Süreleri 130
2. İşaret, Resim ve Seslerin Koruma Süreleri 131
3. Mektup, Hatıra, Günlük ve Benzerlerinin Koruma Süreleri 131
4. Resim ve Portrelerin Koruma Süresi 131
5. Sui–Generis Veri Tabanlarının Koruma Süresi 131
XI. MESLEK BİRLİKLERİ 132
XII. TECAVÜZ HALİNDE İLERİ SÜRÜLEBİLECEK TALEPLER VE AÇILABİLECEK DAVALAR 134
A. İhtiyati Tedbirler ve Gümrüklerde El Koyma 134
B. Hukuk Davaları 135
1. Açılabilecek Davalar 135
a. Eser Sahibini Tespit Davası 135
b. Tecavüzün Tespiti Davası 135
c. Tecavüzün Önlenmesi (Men’i) ve Kaldırılması (Ref’i) Davaları 135
d. Tazminat Davaları 138
2. Taraflar 138
3. Yetkili ve Görevli Mahkeme 138
4. Zamanaşımı 139
C. Ceza Davaları 140
D. Tecavüzün Önlenmesi Hakkında Özel Hükümler 142
XIII. BİLGİSAYAR PROGRAMLARI 143
A. Genel Olarak 143
B. Korumanın Şartları ve Kapsamı 145
1. Koruma Şartları 145
2. Koruma Kapsamı 145
a. Hazırlık Tasarımlarının Korunması 145
b. Fikirlerin ve Temel İlkelerin Korunmaması 146
C. Çoğaltma ve İşlemeyle İlgili Özel Düzenlemeler 146
D. Sınırlamalar 146
1. Özel Sınırlamalar: Şahsi Kullanım Amacıyla İşleme ve Çoğaltma 146
2. Genel Sınırlamalar 147
XIV. VERİ TABANLARI 147
A. Genel Olarak 147
B. Veri Tabanlarının İşleme Eser Olarak Korunması 148
C. Veri Tabanı Yapımcılarına Sağlanan Kendine Özel (Sui–Generis) Veri Tabanı Koruması 149
Üçüncü Bölüm
MARKA
I. KAVRAM 151
II. UNSURLARI VE FONKSİYONLARI 152
A. Unsurları 152
1. İşaret 152
2. Ayırt Edicilik 152
3. Açıklık ve Kesinlik 153
B. Fonksiyonları 154
1. Ayırt Etme Fonksiyonu 154
2. Menşe (Kaynak) Gösterme Fonksiyonu 154
3. Reklam Fonksiyonu 154
4. Garanti Fonksiyonu 155
III. MARKA OLABİLECEK İŞARETLER 155
A. Kişi Adları 156
B. Sözcükler 156
C. Şekiller ve Üç Boyutlu Biçimler 156
D. Harfler ve Sayılar 157
E. Renkler 158
F. Sesler 159
G. Hareketler 159
H. Kokular 160
I. Diğer İşaretler 161
IV. ÇEŞİTLERİ 161
A. Mal Markası – Hizmet Markası 161
B. Ferdi Marka – Ortak Marka 162
C. Garanti Markası 162
D. Alelade Marka – Tanınmış Marka 163
E. Vekil Markası 163
F. Tescilli Marka – Tescilsiz Marka 164
G. Seri Marka 164
V. MARKA OLARAK TESCİL EDİLEMEYECEK İŞARETLER (MUTLAK VE NİSPİ RET NEDENLERİ) 164
A. Mutlak Ret Nedenleri 165
1. Soyut Ayırt Ediciliği Olmayan İşaretler 165
2. Somut Ayırt Ediciliği Olmayan İşaretler 165
3. Tasviri İşaretler 166
4. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer İşaretler 167
5. Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan veya Belirli Bir Meslek, Sanat veya Ticaret Erbabını Ayırt Etmeye Yarayan İşaretler 169
6. Malın Şeklini veya Mala Asli Değerini Veren Şekli İçeren İşaretler 170
7. Halkı Yanıltıcı İşaretler 171
8. Paris Sözleşmesinin 2. Mükerrer 6. Maddesine Göre Reddedilecek İşaretler 172
9. Kamuya Mal Olmuş İşaretler 172
10. Dini Değerleri veya Sembolleri İçeren İşaretler 172
11. Kamu Düzenine veya Genel Ahlaka Aykırı İşaretler 173
12. Tescilli Coğrafi İşaretten Oluşan ya da Tescilli Coğrafi İşaret İçeren İşaretler 173
13. Mutlak Ret Nedenlerine İlişkin İstisnalar 173
a. Kullanım Yoluyla Ayırt Edicilik 173
b. Muvafakatname 175
B. Nispi Ret Nedenleri 176
1. Tescil Edilmiş veya Tescil İçin Başvurusu Yapılmış Bir Marka ile Aynı veya Benzer Olan ve Aynı veya Benzer Mal veya Hizmetleri Kapsayan İşaretler 176
a. Mal veya Hizmetler Arasındaki Benzerlik 177
b. İşaretler Arasındaki Benzerlik 178
c. İltibas Tehlikesinin Tespitinde Dikkate Alınması Gereken Unsur ve Kriterler 178
aa. Genel İzlenim 178
bb. Hedef Tüketici Kitlesi 179
cc. Önceki Markanın Ayırt Edici Gücü 180
dd. Önceki Markanın Tanınmış Olması 182
ee. Sözcük ve Şekil Kombinasyonundan Oluşan Markalarda İltibas Değerlendirmesi 183
ff. Kısa Markalarda İltibas Değerlendirilmesi 183
gg. Ad ve/veya Soyaddan Oluşan Marklarda İltibas Değerlendirilmesi 184
hh. Marka İşaretleri Benzerliği ile Mal/Hizmet Benzerliğinin Bir Bağımlılık ve Denge İçerisinde Değerlendirilmesi 185
ıı. Diğer Kriterler 185
2. Ticari Vekil veya Temsilci Tarafından Marka Sahibinden İzin Alınmaksızın Markanın Kendi Adına Tescili İçin Başvuruda Bulunulması 187
3. Tescilsiz Bir Marka veya Ticaret Sırasında Kullanılan Tescilsiz Başka Bir İşaret Sahibinin İtirazı 188
4. Paris Sözleşmesi Anlamında Tanınmış Markalar 189
5. Belirli Bir Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Markalar 190
6. Tescil Başvurusu Yapılan Markanın Başkasına Ait Kişi İsmini, Ticaret Unvanını, Fotoğrafını, Telif Hakkını veya Herhangi Bir Sınai Mülkiyet Hakkını İçermesi 193
7. Süresi İçinde Yenilenmeyen Ortak Marka ve Garanti Markasıyla Aynı veya Benzer Markaların Tescil Edilmek İstenmesi 193
8. Süresi İçinde Yenilenmeyen Markalarla Aynı veya Benzer Markaların Tescil Edilmek İstenmesi 194
9. Kötü Niyetle Yapılan Marka Başvuruları 194
VI. TESCİL 196
A. Başvuru 196
B. Başvurunun İncelenmesi 196
C. Başvurunun Yayımlanmasına Karşı İleri Sürülen Görüşler ve İtirazlar 197
1. Üçüncü Kişi Görüşü 197
2. Başvuruya İtiraz 198
a. Genel Olarak 198
b. Kullanım Kanıtı 198
D. Karara İtiraz 204
E. Uluslararası Tescil 206
F. YİDK Kararlarının İptali Davası 206
VII. HAKKIN KAPSAMI VE SINIRLARI 206
A. Tescilin Marka Sahibine Sağladığı Münhasır Hak ve Sınırları 206
1. Münhasır Hak 206
2. Münhasır Hakkın Sınırları 209
a. Markanın Üçüncü Kişilerce Dürüstçe ve Ticari Hayatın Olağan Akışı İçinde Kullanımı 209
b. Markadan Doğan Hakkın Tükenmesi 210
c. Sessiz Kalma Nedeniyle Hak Kaybı 210
d. Müktesep Hak 210
B. Markayı Kullanma Yükümlülüğü 211
VIII. HÜKÜMSÜZLÜK VE İPTAL 212
A. Genel Olarak 212
B. Hükümsüzlük 212
1. Hükümsüzlük Sebepleri 212
2. Hükümsüzlük Davası 214
3. Hükümsüzlük Kararının Etkileri 215
C. İptal 216
1. İptal Sebepleri 216
a. Markanın Kullanılmaması 216
b. Markanın Tescilli Olduğu Mal veya Hizmetler İçin Yaygın Bir Ad Haline Gelmesi 217
c. Markanın Tescilli Olduğu Mal veya Hizmetlerin Özellikle Niteliği Kalitesi veya Coğrafi Kaynağı Konusunda Halkı Yanıltması 218
d. Ortak Marka veya Garanti Markasının Teknik Şartnameye Aykırı Kullanımı 218
2. İptal Talebinin İleri Sürülmesi 218
3. İptal Kararının Sonuçları 219
IX. SONA ERME 219
A. Hükümsüzlük ve İptal 219
B. Yenilememe 219
C. Marka Sahibinin Marka Hakkından Vazgeçmesi 220
X. TECAVÜZ 221
A. Tecavüz Sayılan Haller 221
1. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın Markayı 7. Maddede Belirtilen Biçimlerde Kullanmak 221
2. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzerini Kullanmak Suretiyle Markayı Taklit Etmek 221
3. Marka Hakkına Tecavüz Oluşturan İşareti Taşıyan Ürünleri Ticarette Kullanmak 222
4. Marka Sahibi Tarafından Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletmek veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devretmek 222
B. Önceki Tarihli Hakların Marka Hakkına Tecavüz Fiiline Etkisi 223
C. Kullanım Kanıtı Savunması 223
D. Tecavüz Davaları 223
Dördüncü Bölüm
PATENT
I. TERMİNOLOJİ 225
II. PATENTİN KONUSU: BULUŞ 226
III. ÇEŞİTLERİ 228
A. Ürün ve Usul / Yöntem Patenti 229
B. Bağımlı Patent 230
C. Ek Patent 231
D. Gizli Patent 231
E. İlaç Patenti 232
F. Biyoteknoloji Patenti 234
G. İş Yapma Yöntemi Patenti 235
H. Bilgisayar Programları 236
I. Standart Esas Patent (SEP) 238
IV. KORUMA ŞARTLARI 239
A. Yenilik 239
B. Buluş Basamağı 241
C. Sanayiye Uygulanabilirlik 242
V. PATENT VERİLEMEYECEK KONU VE BULUŞLAR 243
VI. HAK SAHİPLİĞİ 245
A. Genel Bilgi 245
B. Patent İsteme (Başvuru) Hakkının ve Patent Hakkının Gaspı 246
C. Çalışan Buluşları 247
1. Genel Bilgi 247
2. Özel Sektör Çalışanlarının Buluşları 249
a. Genel Olarak 249
b. İşverenin Patent Başvurusu Yapma Yükümlülüğü 250
c. İşverenin Makul Bedel Ödeme Yükümlülüğü 250
d. Tarafların Diğer Hak ve Yükümlülükleri 251
3. Kamu Çalışanlarının Buluşları 251
4. Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar 251
5. Kamu Destekli Projelerde Geliştirilen Buluşlar 253
6. Uyuşmazlıkların Halli 255
VII. TESCİL 256
A. Genel Bilgi 256
B. Tarifnamenin Yazılması 258
C. Ulusal Başvuru 259
1. Başvurunun Yapılması 259
2. Tescil 260
3. İtiraz 261
4. Değişiklikler, Geri Çekme, Hakların Yeniden Tesisi ve Sicilin Hükümleri 262
5. Patent Başvurusunun Faydalı Model Başvurusuna, Faydalı Model Başvurusunun da Patent Başvurusuna Dönüştürülmesi 263
D. Uluslararası Başvuru 265
VIII. KORUMANIN KAPSAMI 267
A. Genel Bilgi 267
B. Patent Hakkının Kapsamındaki Yetkiler 269
1. Ürün Patentine İlişkin Yetkiler 269
2. Usul Patentine İlişkin Yetkiler 270
3. Patent Unsurlarının Dolaylı Kullanımına İlişkin Yetkiler 271
IX. KORUMANIN SINIRLARI 271
A. Genel Sınırlamalar 272
1. Sınai veya Ticari Amaç Taşımayan ve Özel Maksatla Sınırlı Kalan Fiiller 272
2. Deneme Amaçlı Kullanım 273
3. Uluslararası Trafik Serbestîsi 273
4. Çiftçi İstisnası 273
5. Eczane Serbestîsi 274
6. Bolar İstisnası 274
7. Kamu Düzeni ve Genel Ahlaka Aykırılık 275
B. Özel Sınırlamalar 275
1. Zorunlu Lisans 275
a. Genel Olarak 275
b. Zorunlu Lisans Halleri 277
c. Zorunlu Lisansı Verecek Makam 277
d. Zorunlu Lisansın Hukuki Nitelikleri 278
e. Zorunlu Lisansın Hüküm ve Sonuçları 279
2. Kanuni Tekel 280
C. Diğer Sınırlamalar 281
X. HÜKÜMSÜZLÜK VE SONA ERME 281
A. Hükümsüzlük 281
1. Genel Olarak 281
2. Hükümsüzlük Kararının Etkileri 285
B. Yıllık Ücretlerin Ödenmemesi 287
C. Sürenin Dolması 287
D. Vazgeçme 288
XI. TECAVÜZ 288
A. Kavram 288
B. Tecavüz Çeşitleri 288
1. Aynen Tecavüz 289
2. Eşdeğer Yoluyla Tecavüz 289
3. Doğrudan ve Dolaylı Tecavüz 289
C. Tecavüz Halleri 291
D. Tecavüzün Belirlenmesi 292
E. Tecavüz Davaları 294
Beşinci Bölüm
FAYDALI MODEL
I. GENEL BİLGİ 295
II. FAYDALI MODELLERİ KORUMA GEREĞİ 296
III. KOBİ’LER VE FAYDALI MODEL 297
IV. PATENT VE FAYDALI MODEL ARASINDAKİ FARKLAR 297
V. TÜRKİYE’DE FAYDALI MODEL KORUMASI 299
A. Koruma Şartları 299
B. Faydalı Model Belgesi Verilemeyecek Konu ve Buluşlar 300
C. Tescil 300
D. Faydalı Model Başvurusunun Patent Başvurusuna, Patent Başvurusunun da Faydalı Model Başvurusuna Dönüştürülmesi 302
E. Hükümsüzlük 303
F. Tecavüz 303
G. Patente İlişkin Hükümlerin Faydalı Modele Uygulanması 303
Altıncı Bölüm
TASARIM
I. GENEL BİLGİ 305
II. ÇEŞİTLERİ 307
A. Tescilli ve Tescilsiz Tasarımlar 307
B. İki ve Üç Boyutlu Tasarımlar 307
C. Estetik ve Fonksiyonel Tasarımlar 308
D. Endüstriyel Olan ve Endüstriyel Olmayan Tasarımlar 309
E. Parça Tasarımları 309
F. Yedek Parça Tasarımları 309
III. KORUMA ŞARTLARI 311
A. Yenilik 311
B. Ayırt Edici Nitelik 312
C. Yeniliği ve Ayırt Edici Niteliği Etkilemeyen Açıklamalar 314
IV. KORUMA DIŞI HALLER 315
A. Kamu Düzenine ve Genel Ahlaka Aykırı Tasarımlar 315
B. Teknik Fonksiyonun Tasarımı Şekillendirmesi 316
C. Paris Sözleşmesinin 2. Mükerrer 6. Maddesindeki Unsurları İçeren Tasarımlar 317
D. Bileşik Ürünün Görünmeyen Kısımlarının Tasarımları 317
V. HAK SAHİPLİĞİ 318
A. Genel Bilgi 318
B. Çalışanların Tasarımları 319
VI. TESCİL 321
A. Türkiye’de Tescil 321
1. Başvurunun Yapılması 321
2. İnceleme 322
3. Tescil ve Yayın 323
4. İtiraz 324
B. Uluslararası Tescil 327
VII. KORUMANIN KAPSAMI VE SINIRLARI 328
VIII. HÜKÜMSÜZLÜK VE SONA ERME 330
A. Hükümsüzlük 330
1. Genel Olarak 330
2. Hükümsüzlük Kararının Etkileri 332
B. Yenilemenin Yapılmaması 334
C. Sürenin Dolması 334
D. Vazgeçme 334
IX. TECAVÜZ 335
A. Kavram 335
B. Tecavüz Halleri 335
C. Tecavüzün Belirlenmesi 336
D. Tecavüz Davaları 337
Yedinci Bölüm
COĞRAFİ İŞARET VE GELENEKSEL ÜRÜN ADI
I. GENEL BİLGİ 339
II. TESCİL 342
A. Başvuru 342
B. İtiraz 344
C. Tescilin Yapılması, Değişiklik Talepleri ve Vazgeçme 344
III. KORUMANIN KAPSAMI 346
IV. MARKALARLA İLİŞKİ 348
V. KULLANIM VE DENETİM 349
VI. HÜKÜMSÜZLÜK 350
VII. TECAVÜZ 352
Sekizinci Bölüm
YENİ BİTKİ ÇEŞİDİ VE YENİ HAYVAN IRKI
I. KAVRAM 355
II. KORUMA ŞARTLARI 356
III. HAK SAHİPLİĞİ 356
IV. TESCİL 357
A. Başvuru ve Tescil Prosedürü 357
B. İsim Verme Zorunluluğu 359
V. KORUMANIN KAPSAMI VE SINIRLARI 360
VI. HÜKÜMSÜZLÜK VE SONA ERME 361
VII. TECAVÜZ 361
VIII. YENİ HAYVAN IRKI 362
Dokuzuncu Bölüm
ENTEGRE DEVRE TOPOGRAFYASI
I. GENEL BİLGİ 363
II. KORUMA ŞARTLARI 364
III. HAK SAHİPLİĞİ VE KORUMANIN KAPSAMI 364
IV. TESCİL 365
V. HÜKÜMSÜZLÜK VE SONA ERME 365
VI. TECAVÜZ 366
Onuncu Bölüm
SINAİ MÜLKİYET HAKLARIYLA İLGİLİ ORTAK HÜKÜMLER
I. HUKUKİ İŞLEMLER VE MİRASLA İNTİKAL 367
A. Temel İlkeler 367
B. Devir 368
C. Lisans 369
1. Lisans Çeşitleri 369
a. Bölgesel Lisans – Ulusal Lisans 370
b. Basit (Adi) Lisans – Münhasır (İnhisari) Lisans 370
c. Normal Lisans – Alt Lisans 371
d. İradi Lisans – Zorunlu (Kanuni) Lisans 371
e. Karşılıklı Lisans – Karşılıksız Lisans 372
2. Lisans Sözleşmesinin Yapılması, Hüküm ve Sonuçları 372
D. Devir ve Lisans Vermekten Doğan Sorumluluk 373
E. Diğer Hukuki İşlemler 374
F. Miras ile İntikal 375
II. DAVALAR 375
A. YİDK Kararlarının İptali Davası 376
B. Hükümsüzlük Davaları 377
C. Tecavüzün Mevcut Olmadığı Hakkında Dava 377
D. Tecavüz Davaları 378
1. Delillerin Tespiti 378
2. Tecavüzün Tespiti Davası 379
3. Muhtemel Tecavüzün Önlenmesi 379
4. Tecavüzün Durdurulması 379
5. Tecavüzün Kaldırılması 379
6. Maddi, Manevi ve İtibar Tazminatı Davaları 380
7. Sınaî Mülkiyet Hakkının Gaspı Nedeniyle Hakkın Devri Davası 382
8. Bitki Çeşitlerinde Bedel Davası 382
E. Taraflar, Yetkili – Görevli Mahkeme ve Zamanaşımı 383
F. İleri Sürülebilecek Diğer Talepler 385
1. Ürün ve Araçlara El Konulması 386
2. Ürün ve Araçlar Üzerinde Mülkiyet Hakkı Tanınması 386
3. Ürün ve Araçların Şekillerinin Değiştirilmesi veya İmhası 387
4. Hükmün İlgililere Tebliği ve Kamuya İlan Yoluyla Duyurulması 387
5. Zarar Miktarını Kanıtlayan Belgelerin İstenmesi 387
G. İhtiyati Tedbirler ve Gümrüklerde El Koyma 387
1. İhtiyati Tedbirler 387
2. Sahte/Taklit Eşyaya Gümrüklerde El Konulması 389
H. Ceza Davaları 390
1. Genel Bilgi 390
2. SMK’da Öngörülen Marka Suçları 391
Onbirinci Bölüm
TİCARET UNVANI, İŞLETME ADI VE ALAN ADI
I. TİCARET UNVANI 393
A. Genel Olarak 393
B. Fonksiyonları 393
C. Oluşturulması 394
1. Kabul Edilen Sistemler 394
2. Unsurları 394
a. Çekirdek 395
aa. Gerçek Kişi Tacirlerde 395
bb. Adi Şirketlerde 395
cc. Kollektif Şirketlerde 395
dd. Komandit Şirketlerde 396
ee. Anonim ve Limited Şirketler ile Kooperatiflerde 397
ff. Diğer Tüzel Kişi Tacirlerde 397
gg. Donatma İştirakinde 398
b. Ek 398
aa. Kural: Ek Yapılmasının İhtiyari Olması 398
bb. İstisna: Ek Kullanılmasının Zorunlu Olması 399
D. Tescil Ettirme ve Kullanma Yükümlülüğü 399
E. Devamlılığı 400
F. Korunması 400
1. TTK 52 Kapsamında Korunması 401
a. Genel Olarak 401
b. Dava ve Talepler 401
aa. Ticari Dürüstlüğe Aykırı Kullanımın Tespiti 401
bb. Ticari Dürüstlüğe Aykırı Kullanımın Yasaklanması 401
cc. Tescili Önleme, Terkin veya Ayırt Edici Ek Yapılmasını İsteme Hakkı 402
dd. İhlal Sonucu Oluşan Maddi Durumun Ortadan Kaldırılması, Gereğinde Araçların ve İlgili Malların İmhası 404
ee. Tazminat 404
ff. Hükmün İlanı 404
gg. Bildirim Zorunluluğu ve Cezai Yaptırımlar 404
2. Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Korunması 405
3. Diğer Düzenlemelere Göre Korunması 405
II. İŞLETME ADI 405
A. Genel Bilgi 405
B. Ticaret Unvanı ile İşletme Adı Arasındaki Farklar 406
III. ALAN ADI 407
A. Genel Bilgi 407
B. Yasal Düzenleme 407
C. İhtilafların Çözümü 408
1. Genel Olarak 408
2. WIPO Tahkimi 409
Onikinci Bölüm
HAKSIZ REKABET
I. HAKSIZ REKABETİN DÜZENLENİŞİ 413
A. Genel Olarak 413
B. Haksız Rekabete İlişkin Düzenlemelerin Amacı ve İlkeleri 414
II. HAKSIZ REKABET HALLERİ 416
A. Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış Yöntemleri ile Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar (TTK 55/1–a) 417
1. Kötüleme 417
2. Gerçek Dışı ve/veya Yanıltıcı Açıklamalarla Kendisini veya Üçüncü Bir Kişiyi Rekabette Öne Geçirme 419
3. Hakkı Olmayan Unvanları, Meslek Adları, Derece ve Sembolleri Kullanarak Kendini Üstün Yetenekli Gösterme 420
4. Karıştırılmaya Yol Açan Önlemler Alma (İltibas) 421
5. Karşılaştırma 421
6. Tedarik Fiyatının Altında Satış Yapma 423
7. Ek Edimlerle Sunumun Gerçek Değeri Hakkında Yanıltma 424
8. Saldırgan Satış Yöntemleri Kullanarak Müşterinin Karar Verme Özgürlüğünü Sınırlama 425
9. Mallar, İş Ürünleri veya Faaliyetler Hakkındaki Bilgileri Gizleme Yoluyla Müşteriyi Yanıltma 425
10. Taksitle Satış ve Tüketici Kredilerine İlişkin Kamuya Yapılan İlanlarda Eksik Açıklamalar Yapma, Eksik veya Yanlış Bilgi İçeren Sözleşme Formülleri Kullanma (TTK 55/1–a.10.11.12) 426
B. Sözleşmeyi İhlale veya Sona Erdirmeye Yöneltme 426
1. Müşterileri Başkalarıyla Yaptıkları Sözleşmelere Aykırı Davranmaya Yöneltme 426
2. Üçüncü Kişilerin Çalışanlarını İğfal ile Çıkar Sağlama 427
3. Üçüncü Kişilerin Yardımcılarını Üretim ve İş Sırlarını İfşa Etmeye veya Ele Geçirmeye Yöneltme 427
4. Alıcı veya Kredi Alan Kişiyi Sözleşmeden Caymaya veya Sözleşmeyi Feshetmeye Yöneltme 429
C. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma 429
D. Başkalarının Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Bir Biçimde İfşa Etme ve Onlardan Haksız Yararlanma 431
E. İş Şartlarına Uymama 431
F. Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Şartları Kullanma 432
1. Genel Olarak 432
2. TTK’da Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Şartlarına İlişkin Verilen Örnekler 433
a. Diğer Taraf Aleyhine Doğrudan veya Yorum Yoluyla Uygulanacak Kanuni Düzenlemeden Önemli Ölçüde Ayrılan Genel İşlem Şartları 433
b. Sözleşmenin Niteliğine Önemli Ölçüde Aykırı Haklar ve Borçlar Dağılımını Öngören Genel İşlem Şartı Kullanma 434
3. TTK 55/1–f Hükmünün Uygulama Alanı 436
4. Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Şartı Kullanmanın Hukuki Sonucu 436
III. HAKSIZ REKABETİN SONUÇLARI 437
A. Hukuki Sorumluluk 437
1. Açılabilecek Davalar 437
a. Tespit Davası 437
b. Men (Önleme) Davası 438
c. Düzeltme Davası 438
d. Maddi ve Manevi Tazminat Davası 438
2. Taraflar 440
a. Davacılar 440
aa. Haksız Rekabet Yüzünden Ekonomik Çıkarları Zarar Gören veya Zarar Görme Tehlikesine Maruz Kalan Kimseler 440
bb. Müşteriler 440
cc. Mesleki ve Ekonomik Birlikler, Tüketicilerin Ekonomik Çıkarlarını Koruyan Kuruluşlar, Kamusal Nitelikli Kurumlar 440
b. Davalılar 441
aa. Haksız Rekabeti Gerçekleştiren Kimse 441
bb. Adam Çalıştıran 441
cc. Yazı İşleri Müdürü, Genel Yayın Yönetmeni, Program Yapımcısı, İlan Servisi Şefi, İşletme veya Kuruluş Sahibi 441
dd. Hizmet Sağlayıcıları 442
3. Zamanaşımı 443
4. İhtiyati Tedbirler 443
5. Hükmün Üçüncü Şahıslara Etkisi 444
6. Hükmün İlanı 444
B. Cezai Sorumluluk 445
Ekler
Ek 1: ULUSLARARASI ANLAŞMALAR 447
Ek 2: TÜRK FİKRİ MÜLKİYET MEVZUATI 448
Kaynakça 451
Kavramlar Dizini 469