Finansal Kiralama Sözleşmesinin Sona Erme Nedenleri ve Sonuçları
Av. Yusuf ÖZDOĞRU
- | Terminoloji, Finansal Kiralama Kavramı, Finansal Kiralamanın Tarihsel Gelişimi Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tanımı, Unsurları, Şekli, Tescili ve Şerhi, Sözleşmeye Uygulanacak Hükümler |
- | Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Erme Nedenleri ve Kendiliğinden Sona Ermenin Sonuçları |
- | Finansal Kiralama Sözleşmesinin Taraflardan Birinin Feshiyle Sona Erme Nedenleri ve Sona Ermenin Sonuçları |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar Cetveli 11
GİRİŞ 13
BİRİNCİ BÖLÜM
TERMİNOLOJİ, FİNANSAL KİRALAMA KAVRAMI, FİNANSAL KİRALAMANIN TARİHSEL GELİŞİMİ FİNANSAL
KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, ŞEKLİ, TESCİLİ VE ŞERHİ, SÖZLEŞMEYE UYGULANACAK HÜKÜMLER
I. TERMİNOLOJİ 15
II. FİNANSAL KİRALAMA KAVRAMI 16
III. FAALİYET KİRALAMASI (OPERATİNG/OPERATİONAL LEASİNG) – FİNANSAL KİRALAMA (FİNANCİAL LEASİNG) AYRIMI 18
IV. FİNANSAL KİRALAMANIN TARİHSEL GELİŞİMİ 21
V. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI 23
A. Tanımı 23
B. Unsurları 25
1. Genel Olarak 25
2. Kiralayanın Finansal Kiralama İşlemini Yapmaya Yetkili Olması 26
3. Sözleşmeye Konu Olan Malın Kanunda Belirtilen İstisnalardan Biri Olmaması 26
4. Finansal Kiralama Konusu Malın Zilyetliği’nin Her Türlü Faydayı Sağlamak Üzere Kiracıya Devredilmesi 30
5. Kiracının Finansal Kiralama Bedelini Ödemesi 30
6. Tarafların Anlaşması 31
VI. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 32
A. Genel Olarak 32
B. Kiralayan 32
C. Kiracı 35
VII. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ TESCİLİ VE ŞERHİ 37
A. Sözleşmenin Şekli 37
B. Sözleşmenin Tescili ve Şerhi 38
1. Genel Olarak 38
2. Taşınmazlara İlişkin Sözleşmelerin Şerhi 40
3. Kendilerine Ait Özel Sicili Bulunan Taşınırlara İlişkin Sözleşmelerin Şerhi 41
4. Kendilerine Ait Özel Sicili Bulunmayan Taşınırlar İlişkin Sözleşmelerin Şerhi 44
VIII. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİSİ NİTELİĞİ VE ÖNEMİ 45
IX. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER 47
İKİNCİ BÖLÜM
FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN KENDİLİĞİNDEN
SONA ERME NEDENLERİ VE KENDİLİĞİNDEN
SONA ERMENİN SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK 51
II. KENDİLİĞİNDEN SONA ERME HALLERİ 51
A. Genel Olarak 51
B. Sürenin Dolması 53
1. Genel Olarak 53
2. Taraflardan Birine Tek Taraflı Olarak Finansal Kiralama Sözleşmesini Uzatma Hakkı Verilip Verilemeyeceği Sorunu 54
3. Sürenin Dolmasına Rağmen Tarafların Susmasının Finansal Kiralama Sözleşmesini Uzatıp Uzatmayacağı Sorunu 55
C. Kiracının İflası 57
1. Genel Olarak 57
2. İflastan Sonra Finansal Kiralama’ya Konu Malların Durumu 57
3. Kiracının İflasına Rağmen Sözleşmenin Devam Edebilmesi Durumu 64
4. Kiracı Hakkında Verilen İflas Erteleme Kararının Sözleşmenin Geçerliliğine Etkisi 66
5. Kiralayanın İflasının Sözleşmenin Geçerliliğine Etkisi 71
D. Kiracının Ölümü veya Fiil Ehliyetini Kaybetmesi 73
1. Genel Olarak 73
2. Kiracının Ölümü 74
3. Kiracının Fiil Ehliyetini Kaybetmesi 76
III. SÖZLEŞMENİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 77
A. Genel Olarak 77
B. Malın İadesi ve Buna Bağlı Hukuki Sonuçlar 78
C. Kiralayanın Sona Eren Sözleşmedeki Malı Üçüncü Kişilerle Yapacağı Finansal Kiralama Sözleşmelerine Konu Edebilmesi 80
D. Kiracının Kendiliğinden Sona Erme Halinde Sözleşmeye Konu Malı Satın Alma Hakkı 83
1. Genel Olarak 83
2. Kiracıya Satın Alma Hakkı Tanıyan Finansal Kiralama Sözleşmesinin Şekli 84
3. Satın Alma Hakkını Kullanma Süresi 86
4. Satın Alma Hakkının Haczi 87
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARDAN BİRİNİN FESHİYLE SONA ERME NEDENLERİ VE
SONA ERMENİN SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK 91
II. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARDAN BİRİNİN FESHİYLE SONA ERME NEDENLERİ 92
A. Kiracının Kira Bedelini Ödeme Borcu ve Kira Bedelini Ödemede Temerrüde Düşmesi Durumunda Fesih 92
1. Genel Olarak 92
2. Finansal Kiralama Bedeli ve Bununla Bağlantılı Bazı Hususlar 93
a. Kira Bedelinin Belirlenmesi 93
b. Ödeme Zamanı 96
c. Ödeme Yeri 98
d. Finansal Kiralama Bedelinde Zamanaşımı 99
3. Kira Bedelinin Ödenmemesi Durumunda Sözleşmenin Feshi ve Şartları 100
a. Kiracının Temerrüde Düşmesi 100
b. Kiralayanın Temerrüde Düşen Kiracıya Mehil Vermesi 103
B. Kiralayanın Malı Teslim Borcu ve Bu Borcu Yerine Getiremeyerek Temerrüde Düşmesi Durumunda Sözleşmenin Feshi 109
1. Kiralayanın Malı Teslim Borcu 109
2. Kiralayan Tarafından Malı Teslim Borcunun Yerine Getirilmemesi Durumunda Kiracının Sözleşmeyi Feshi 112
C. Tarafların Sözleşmeyi İhlal Etmesi 116
1. Genel Olarak 116
2. Haklı Sebeple Feshin Tanımı 117
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Haklı Sebeple Sözleşme Aykırılıktan) Feshinin Maddi Şartları 119
4. Haklı Sebeple Fesih Hakkının Kullanılma Şekli 120
5. Haklı Sebeple Fesih Hakkının Kullanılma Süresi 121
6. Haklı Sebeple Fesih Hakkının Taraflarca Finansal Kiralama Sözleşmesinde Sınır–landırılması veya Önceden Belirlenmesi 121
D. Kiracının Tasfiye Sürecine Girmesi veya Finansal Kiralama Konusu Malın Tahsis Edildiği İşletmesini Tasfiye Sürecine Sokması 122
III. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARDAN BİRİNİN FESHİYLE SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 124
A. Malın İadesi 124
B. Feshe Konu Malın İhtiyati Tedbir Yoluyla Alınması ve Kiralayana İhtiyati Tedbir Süresince Mal Üzerinde Tasarruf Yetkisi Tanınması 126
C. Fesih Anına Kadar Vadesi Gelen Kira Bedellerinin Talep Edilmesi 131
D. Vadesi Gelmemiş Kira Bedellerinin ve Varsa Bunu Aşan Zararların Talep Edilmesi 132
E. İade Edilen Malın Kiralayan Tarafından Değerlendirilerek Kiracının Zararının Denkleştirmeye Tabi Tutulması 134
1. Genel Olarak 134
2. Feshedilen Sözleşme Konusu Malın Finansal Kiralama Sözleşmesine Konu Edil–mesi Halinde Denkleştirme Durumu 137
3. Denkleştirmeye Esas Bedelin Sözleşmede Kararlaştırılması Sorunu 137
4. Kiralayanın Fesih Sonrasında Malı Değerlendirmesinin Zorunlu Olup Olmadığı Sorunu 138
IV. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDAKİ KANUNUN FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE SONUÇLARINI ETKİLEDİĞİ DURUMLAR 139
Sonuç 143
Kaynakça 155