Finansal Küreselleşme ve Krizler

Bu çalışma, Bretton Woods sisteminin çökmesinin ardından dünya ekonomisinde yaşanan gelişmeleri bir bütün olarak finansal kriz perspektifinden ele almaktadır.

Öncelikle, Finansla küreselleşme sürecinin gelişimi sürecinde ön plana çıkan ekonomik olaylar tartışılmıştır, Yeni ekonomik düzenin yükselen ekonomileri nasıl etkilediği, Meksika, Asya ülkeleri, Rusya Arjantin ve Türkiye gibi ülkelerde yaşanan finansal kriz örnekleriyle ve bu örneklerin iktisat literatürüne kazandırdığı döviz krizi modelleri, buluşma, sürü davranışları gibi kavramlar aracılığıyla ayrıntılı bir şekildi incelenmiştir

Finansal küreselleşmenin son evresinde dünya ekonomisinin derinden sarsılmasına yol açan küresel kriz ve hemen ardından patlak veren Avrupa borç krizi; nedenleri, ortaya çıkışı, yayılışı ve krizi sonrası dönemde geliştirilen politika önlemlerini kapsayacak biçimde çalışmanın konusu içerisinde yer almaktadır.

	Finansal Küreselleşme Sürecinin Gelişimi
	Uluslararası Para Sisteminin Evrimi
	Finansal Küreselleşme
	Finansal Küreselleşme Döneminde Yükselen Ekonomilerde Krizler
	Eşik–Altı Konut Kredilerinin Çöküşü ve Küresel Kriz
	Küresel Krize Karşı Geliştirilen Politika Önlemleri
	Avrupa Borç Krizi
	Avrupa Birliği’nin Krize Karşı Geliştirdiği Önlemle

İÇİNDEKİLER

Önsöz  7

Tablolar Listesi  13

Şekiller Listesi  15

Kısaltmalar  17

GİRİŞ  19

BİRİNCİ BÖLÜM
FİNANSAL KÜRESELLEŞME
SÜRECİNİN GELİŞİMİ

ULUSLARARASI PARA SİSTEMLERİ  29

Döviz Kuru Rejimleri  29

İmkânsız Üçleme  34

ULUSLARARASI PARA SİSTEMİNİN EVRİMİ  38

Altın Para Standardı  38

İki Savaş Arası Dönem  42

Bretton Woods Sistemi  45

Bretton Woods Sonrası Dönem  50

MC KİNNON-SHAW YAKLAŞIMI VE FİNANSAL LİBERALİZASYON  54

FİNANSAL KÜRESELLEŞME  65

Washington Uzlaşısı: Finansal Küreselleşmesinin Güçlenmesine Yönelik Tedbirler  71

FİNANSALLAŞMA: KAPİTALİZMİN SON EVRESİ?  78

İKİNCİ BÖLÜM
FİNANSAL KÜRESELLEŞME ÇAĞINDA
YÜKSELEN EKONOMİLER VE KRİZLER

ÜÇÜNCÜ DÜNYA ÜLKELERİNDEN YÜKSELEN EKONOMİLERE: GELİŞMEKTE OLAN EKONOMİLERİN KÜRESELLEŞMESİ  92

FİNANSAL KÜRESELLEŞMENİN YÜKSELEN EKONOMİLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ  98

Finansal Küreselleşme ve Ekonomik Büyüme  98

Finansal Entegrasyonun Ekonomik Büyüme Üzerindeki Doğrudan Etkileri  100

Finansal Entegrasyonun Ekonomik Büyüme Üzerindeki Dolaylı Etkileri  101

Finansal Küreselleşme ve Finansal Piyasalarda Artan Kırılganlıklar  102

FİNANSAL KÜRESELLEŞME DÖNEMİNDE YÜKSELEN EKONOMİLERDE YAŞANAN KRİZLER VE ÖĞRETTİKLERİ  110

Latin Amerika’da Tekila Etkisi ve Döviz Krizi Modelleri  112

Döviz Kurunda Yaşanan Çöküşler  118

Asya Krizi ve Kriz Sözlüğüne Soktuğu Yeni Kavramlar: Bulaşma, Sürü Davranışı ve Bilanço Bozuklukları  125

Finansal Krizlerde Bulaşma  130

Ticaret Kanalı  132

Likidite Kanalı  133

Sürü Davranışı  134

Tek Kutuplu Dünyaya Geçiş Sürecinde 1998 Rusya Krizi  135

Arjantin Krizi ve Washington Uzlaşısı  142

Banka Hücumları  148

Türkiye Ekonomisi’nde Finansal Liberalleşme ve Krizler  151

1990’lı Yıllar Boyunca Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Krizler  156

2000-2001 Krizi  165

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
A.B.D. EŞİK-ALTI (SUBPRİME) KONUT KREDİLERİNİN ÇÖKÜŞÜ VE KÜRESEL KRİZ

KÜRESEL KRİZİN YAPISAL SEBEPLERİ  190

Kriz Öncesi Dönemdeki Küresel Ekonomik Ortamda Yaşanan Dengesizlikler  191

Eşik Altı Konut Kredileri ve Konut Piyasasında Oluşan Balonun Patlaması  194

Varlık Fiyat Balonlarının Kapsamlı Analizi  198

Varlık Fiyat Balonlarının Ekonomi Üzerinde Yarattıkları Etkiler  205

Finansal İnovasyonun Yeni Ürünleri: Menkul Kıymetleştirme, CDO, CDS ve Toksik Varlıklar  206

Menkul Kıymetleştirme  209

Teminatlandırılmış Borç Yükümlülükleri (CDO)  214

Kredi Temerrüt Swapları (CDS) ve Toksik Varlıklar  217

Gölge Bankacılık Sistemi ve Kaldıraçlı İşlemlerin Artması  221

Gölge Bankacılık Sisteminin Kriz oluşumundaki Rolü  225

Kredi Derecelendirme Kuruluşları  227

KÜRESEL KRİZE KARŞI GELİŞTİRİLEN POLİTİKA ÖNLEMLERİ  232

Geleneksel Para Politikası Önlemlerinin Kullanımı  236

Geleneksel Olmayan Para Politikası Önlemlerinin Kullanımı  238

Küresel Krize Karşı Uygulanan Maliye Politikası Önlemleri  242

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BORÇ KRİZİ

AVRUPA BİRLİĞİNİN İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAMIN DEĞERLENDİRİLMESİ  255

EURO BÖLGESİNİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ  262

Maastricht Anlaşması ve Euro’nun Temeli  263

Ortak Para Kullanımının Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar  265

Yakınlaştırma Kriterlerine Göre Ekonomik Durumun Değerlendirmesi  266

EURO BÖLGESİNDE KRİZİN ORTAYA ÇIKIŞI VE YAYILIŞI  268

Yunanistan’da Yaşanan Krizin Nedenleri ve Gelişimi  270

İrlanda’da Yaşanan Krizin Nedenleri ve Gelişimi  274

Portekiz’de Yaşanan Krizin Nedenleri ve Gelişimi  276

İspanya’da Yaşanan Krizin Nedenleri ve Gelişimi  278

AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KRİZE KARŞI GELİŞTİRDİĞİ ÖNLEMLER  280

AVRUPA BİRLİĞİNİN GENELİNİ KAPSAYAN ARAÇLAR  282

Ödemeler Dengesi Desteği  282

Kredi Havuzu  284

Avrupa Finansal İstikrar Mekanizması  285

Euro Bölgesini Kapsayan Araçlar  287

Avrupa Finansal İstikrar Fonu  287

Avrupa İstikrar Mekanizması (European Stability Mechanism-ESM)  290

SONUÇ  297

Kaynakça  309

Kavram Dizini  333