Uluslararası Hukukta Doğal Hayatın Korunması

- Temel Kavramlar

- Tarihsel Gelişim

- Uluslararası Doğal Hayatı Koruma Hukukuna Özgü Prensipler

- Uluslararası Doğal Hayatı Koruma Hukukunun Felsefi Temelleri

- Uluslararası doğal Hayatı Koruma Hukukunun Uygulanması

- Türlere Özgü Düzenlemeler

- Balıklar

- Kuşlar

- Balina ve Yunuslar

- Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını Koruma Sözleşmesi

- Batı Yarımküresindeki Doğayı Koruma ve Yaban Hayatı Muhafaza Etme Konvansiyonu

- Doğanın ve Doğal Kaynakların Korunmasına İlişkin Afrika Konvansiyonu

- Kutup Bölgeleri *Diğer Bölgesel Düzenlemeler

- Sulak Alanlar Hakkında RAMSAR Sözleşmesi

- UNESCO Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması

- Nesli Tehlikede Olan Yabanı Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme

- Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve Biyogüvenlik Protokolü

- Yabani Hayvanların Göçmen Türlerinin Korunması Hakkındaki Bonn Konvansiyonu

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ 1
KISALTMALAR
BİRİNCİ BÖLÜM
I. Temel kavramlar 5
II. Tarihsel gelişim . 8
III. Uluslararası doğal hayatı koruma hukuku'na özgü prensipler 27
a) Doğal kaynaklar üstünde egemenlik prensibi. 27
b) İyi komşuluk prensibi . 30
c) Koruma prensibi . 37
d) Sürdürülebilir kalkınma prensibi. 39
IV. Uluslararası doğal hayatı koruma hukuku'nun felsefi temelleri 43
a) Doğal hayatın değerine ilişkin görüşler ve bunların uluslararası
hukukta ele alınışı 44
b) Değerin bulunduğu yer 47
c) Değerin ölçümü. 49
d) Uluslararası hukukta değerin bulunduğu yerin tespiti ve
zararın ölçümü. 52
V. Uluslararası doğal hayatı koruma hukuku'nun uygulanması 57
1. Doğal hayatı koruma andlaşmaları çerçevesinde ulusal
uygulama yükümleri 58
2. Ulusal hukuklarda uygulama. 60
a) Yasal uygulama. 62
b) İdari uygulama. 63
c) Yargısal uygulama. 64
d) Çevre davalarında usuli meseleler. 66
3. Raporlama ve denetleme mekanizmaları 69
4. Uygulamayı teşvik ve kolaylaştırma yöntemleri . 71
VI
İKİNCİ BÖLÜM
I. Türlere Özgü Düzenlemeler 75
II. Balıklar . 75
1. Balıklarla ilgili genel düzenlemeler 76
2. Balıklarla ilgili bölgesel örgütler. 82
III. Kuşlar . 86
1. Kuşlarla ilgili Avrupa andlaşmaları 86
2. Kuşlarla ilgili AB düzenlemeleri. 88
3. Kuşlarla ilgili Amerikan andlaşmaları 91
4. Global koruma andlaşmalarında kuşların durumu 94
IV. Balina ve Yunuslar. 96
1) Balina Avcılığının Düzenlenmesi Sözleşmesi . 96
2) Diğer uluslararası andlaşmalar. 99
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bölgesel Doğal Hayatı Koruma Andlaşmaları
I. Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını
Koruma (Bern) Sözleşmesi 103
1. Genel koruma hükümleri 104
2. Eklerde yer alan türler ve koruma rejimleri 105
3. Koruma rejimi istisnaları. 110
4. Sözleşme'nin coğrafi ve türsel uygulama alanı 112
5. Kurumsal düzenlemeler. 113
6. Uygulama . 115
7. Diğer andlaşmalarla ilişkiler 119
II. Batı Yarımküresindeki Doğayı Koruma ve Yaban Hayatını
Muhafaza Etme Konvansiyonu 120
1. Konvansiyon'un amaçları 121
2. Taraflar arasında işbirliği 123
III. Doğanın ve Doğal Kaynakların Korunmasına ilişkin Afrika
Konvansiyonu. 125
1. Konvansiyon'un amaç ve işleyişi 126
2. Muhafaza tedbirleri. 127
3. Uygulama mekanizmaları 130
IV. Kutup Bölgeleri 131
VII
1. Arktik bölgesi 132
2. Antarktika bölgesi . 133
V. Diğer Bölgesel Düzenlemeler 136
1. Bölgesel denizler programı altında koruma alanları protokolleri 136
2. ASEAN Andlaşması 142
3. Apia Konvansiyonu. 143
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Global Doğal Hayatı Koruma Andlaşmaları
I. Sulak Alanlar Hakkında RAMSAR Sözleşmesi 145
1. Amaçlar ve tanım 146
2. Uluslararası öneme sahip sulak alanlar listesi 147
3. Sulak alanlara dair önemli koruma yükümleri . 149
4. Kurumsal düzenlemeler. 153
5. Uygulama düzenlemeleri. 155
6. Diğer kurumlar ve andlaşmalarla ilişkiler. 158
II. UNESCO Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması
Hakkında Sözleşme. 159
1. Sözleşmenin temel unsurları 160
a) Doğal miras kavramı. 160
b) Dünya mirası listesi 161
c) Saptama, koruma, sergileme ve iletme yükümü 162
d) Tehlike altındaki dünya mirası listesi 164
e) Dünya mirası listesi'nden silme 165
2. Kurumsal yapı 165
3. Uygulamanın denetimi 166
4. Dünya Mirası Fonu 167
5. Diğer andlaşmalarla ilişkiler . 168
III. Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin
Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) 169
1. Genel çerçeve. 169
2. İdari yapı . 171
3. Tanımlar 173
4. Türleri Ek listelere dahil etme veya çıkarma kriterleri . 174
5. I ve II. Ek'lerde değişiklik yapma prosedürü. 176
6. Türlerin uluslar arası ticaretine dair kurallar . 178
VIII
a) Ek I türleri 178
b) Ek II türleri 179
c) Ek III türleri. 182
d) İzinler. 182
e) Sözleşme'ye taraf olmayanlarla ticaret 183
7. Muafiyetler . 183
a) Transit geçiş 183
b) Sözleşme öncesi örnekler . 184
c) Kişisel eşya 184
d) Tutsak olarak yetiştirilmiş veya suni yolla üretilmiş örnekler . 185
e) Çiftlikte yetiştirilmiş türler (ranching) 186
f) Bilimsel faaliyetler ve sergiler 187
8. Çekinceler 187
9. Sözleşme yükümlerine uyumun sağlanması 188
a) Sözleşme'de yer alan usuller 188
b) Kayda değer ticaretin gözden geçirilmesi prosedürü 190
10.Bölgesel ve ulusal uygulama 192
11.Diğer uluslararası andlaşmalar ile ilişkiler. 193
IV. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve Biyogüvenlik Protokolü . 194
1. Genel çerçeve 194
2. Sözleşme'nin kapsamı ve amaçları 199
3. Sözleşme'nin temel önemdeki hükümleri 201
a) in situ ve ex situ koruma. 201
b) Ekosistem yaklaşımı 204
c) Belirleme ve izleme. 205
d) Etki değerlendirmesi yapma ve olumsuz etkilerin en aza
indirgenmesi .205
e) Genetik kaynaklara erişim 207
4. Kurumsal düzenlemeler 209
5. Uygulama 211
6. Finansal ve teknik yardım 213
7. Diğer andlaşmalar ile ilişkiler 214
8. Biyogüvenlik Protokolü 215
a) Protokol'ün anahtar hükümleri 216
b) Kurumsal yapı ve uygulama . 220
IX
V. Yabani Hayvanların Göçmen Türlerinin Korunması Hakkındaki
Bonn Konvansiyonu . 221
1. Genel çerçeve ve amaçlar. 221
2. Tanımlar . 223
3. Koruma tedbirleri . 225
a) Genel olarak türlere ilişkin yükümler 225
b) I. Ek türleri 226
c) II. Ek türleri 228
4. Kurumsal düzenlemeler. 231
5. Uygulama . 233
6. Diğer andlaşmalar ile ilişkiler 235
Son Analiz . 237