Nemo Tenetur se İpsum Accusare İlkesi Bağlamında Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Tedbiri
Gamze ECİK
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR LİSTESİ . 13
GİRİŞ . 15
BİRİNCİ BÖLÜM
KORUMA TEDBİRLERİ VE TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ
1. KORUMA TEDBİRLERİ. 17
GENEL OLARAK. 17
KORUMA TEDBİRLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ 18
III. KORUMA TEDBİRİ KARARI ALINMASININ KOŞULLARI 19
GECİKMESİNDE TEHLİKE BULUNAN BİR DURUMUN VARLIĞI 20
HAKLI GÖRÜNÜŞ . 20
TEDBİRİN ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNE UYGUN OLMASI 20
2. TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN DENETLENMESİ
TEDBİRİ 21
TERİM. 21
KAPSAM . 21
III. AMAÇ . 22
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ KARARI VERİLMESİNİN KOŞULLARI 24
CEZA SORUŞTURMASI BAŞLAMASI KOŞULU 25
SOMUT DELİLLERE DAYANAN KUVVETLİ ŞÜPHE SEBEPLERİNİN
VARLIĞI KOŞULU 26
TEDBİRİN İSTİSNAİ VE SON ÇARE (ULTİMA RATİO) OLARAK
KULLANILMASI KOŞULU 28
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİ TÜRLERİ 31
İLETİŞİMİN DİNLENMESİ, KAYDA ALINMASI, SİNYAL BİLGİLERİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ . 31
8 İçindekiler
Genel Olarak 31
Tedbir Kararını Verecek Merci 34
Kararda Bulunması Gereken Hususlar. 35
Tedbir Bakımından Uygulanan Süre 37
Tedbir Kararının Yerine Getirilmesi ve İletişim İçeriklerinin Yok
Edilmesi. 38
Tedbir Kararına Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolu. 39
İLETİŞİMİN TESPİTİ . 40
Genel Olarak 40
Tedbire Karar Verecek Merci ve Karara İtiraz . 45
MOBİL TELEFONUN YERİNİN TESPİTİ . 46
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ KARARININ SONA ERMESİ 47
VII. İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİNE İLİŞKİN SINIRLANDIRMA
SEBEPLERİ . 48
GENEL OLARAK. 48
SUÇ BAKIMINDAN SINIRLANDIRMA. 49
KİŞİ BAKIMINDAN SINIRLANDIRMA . 52
İletişimi Denetlenebilen Kişiler 52
Şüpheli ve Sanık 52
Diğer Kişiler 53
İletişimi Denetlenemeyen Kişiler 55
Tanıklıktan Çekinme Hakkına Sahip Kişiler . 56
Müdafiin İletişiminin Denetlenmesi Yasağı 59
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 135/3. Maddesi
Uyarınca Müdafiin İletişiminin Denetlenmesi Yasağı 59
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 136. Maddesi
Uyarınca Müdafiin İletişiminin Denetlenmesi Yasağı 61
VIII. İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİ SIRASINDA TESADÜFEN ELDE
EDİLEN DELİLLER. 63
GENEL OLARAK. 63
UYGULANMA ŞARTLARI . 65
Tesadüfen Elde Edilen Delillerin Usulüne Uygun
Gerçekleştirilen İletişimin Denetlenmesi Sırasında Elde
Edilmesi. 65
İçindekiler 9
İletişimin Denetlenmesi Kararına Konu Suçla İlgisi Olmayan Bir
Başka Suçun Mevcut Olması. 65
Katalog Suç Şartı . 66
TESADÜFEN ELDE EDİLEN DELİLLERE İLİŞKİN BAZI PROBLEMLER 71
Suçun Niteliğinin Değişmesi 71
Bağlantılı Suçlarla İlgili Deliller 72
İştirak Halinde İşlenen Suçlarla İlgili Deliller . 73
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ YOLUYLA ELDE EDİLEN DELİLLERİN HUKUKİ
DEĞERİ . 75
GENEL OLARAK 75
DELİLLERİN NİTELİĞİ VE İSPAT BAKIMINDAN DEĞERİ . 75
ELDE EDİLEN DELİLLERİN İKRAR NİTELİĞİ 77
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİNİN BAZI TEMEL HAK VE
ÖZGÜRLÜKLER İLE İLİŞKİSİ 78
GENEL OLARAK 78
ANAYASA BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME 79
Özel Hayatın Gizliliği Hakkı . 79
Haberleşme Özgürlüğü . 80
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ BAKIMINDAN
DEĞERLENDİRME. 82
İKİNCİ BÖLÜM
KATLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SINIRI OLAN
NEMO TENETUR SE İPSUM ACCUSARE İLKESİ
1. KATLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ. 85
GENEL OLARAK. 85
KAPSAM . 86
2. KATLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SINIRLARI 88
GENEL OLARAK. 88
HUKUK DEVLETİ İLKESİ . 89
III. ORANTILILIK İLKESİ . 90
İNSAN ONURUNUN DOKUNULMAZLIĞI İLKESİ. 92
NEMO TENETUR SE İPSUM ACCUSARE İLKESİ 93
10 İçindekiler
GENEL OLARAK. 93
TANIM 97
KAPSAM . 99
Nemo Tenetur İlkesinin Konu Bakımından Kapsamı . 100
Susma Hakkı . 101
Tanım ve Kapsam. 102
Susma Hakkının Bağlantılı Olduğu İlkeler 105
Susma Hakkının Çeşitleri 107
Susma Hakkının 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi
Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi .110
aaa. Susma Hakkının Bildirilmesi . 110
bbb. Şüpheli ve Sanığın Kimliğine İlişkin Sorulara
Doğru Cevap Verme Yükümlülüğü . 114
Aktif Katılmaya Zorlanma Yasağı 116
Nemo Tenetur İlkesinin Kişi Bakımından Kapsamı 117
Şüpheli ve Sanık Bakımından Nemo Tenetur İlkesi 118
Diğer Kişiler Bakımından Nemo Tenetur İlkesi . 119
Tanıkların Yemin Yükümlülüğü Bakımından Nemo
Tenetur İlkesi . 119
Tanıklıktan Çekinme Hakkı Bakımından Nemo Tenetur
İlkesi. 120
Tüzel Kişiler Bakımından Nemo Tenetur İlkesi . 124
NEMO TENETUR İLKESİNİN İHLAL EDİLMESİ VE İHLALİN
SONUÇLARI 124
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARINDA NEMO
TENETUR İLKESİ 126
Genel Olarak 126
Nemo Tenetur İlkesinin Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında
Değerlendirilmesi 127
Kapsam 128
Değerlendirme 131
İçindekiler 11
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
NEMO TENETUR SE İPSUM ACCUSARE İLKESİ BAĞLAMINDA
ADLİ AMAÇLI İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİ
1. ADLİ AMAÇLI İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİNDE KATLANMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ . 133
2. ADLİ AMAÇLI İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİNDE KATLANMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SINIRLARI 134
HUKUK DEVLETİ İLKESİ BAKIMINDAN. 134
ORANTILILIK İLKESİ BAKIMINDAN 136
III. İNSAN ONURUNUN DOKUNULMAZLIĞI İLKESİ BAKIMINDAN 138
NEMO TENETUR SE İPSUM ACCUSARE İLKESİ BAKIMINDAN . 140
GENEL OLARAK 140
SUSMA HAKKI VE İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİ İLİŞKİSİ. 141
İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin Gizli Uygulanan Tedbir
Olmasının Susma Hakkı Bakımından Sonuçları. 141
İletişimin Denetlenmesi Yoluyla Elde Edilen Delillerin Delil
Değeri . 142
Delillerin Tek Başına Mahkûmiyet Hükmü Vermeye Yeterli
Olmadığı Argümanı 143
Delillerin Tek Başına Mahkûmiyet Hükmü Vermeye Yeterli
Olduğu Argümanı. 145
AKTİF KATILMAYA ZORLANMA YASAĞI VE İLETİŞİMİN
DENETLENMESİ TEDBİRİ İLİŞKİSİ 147
Şüpheli veya Sanığın Kendini Suçlamama Hakkı Bakımından . 148
Kişinin Yakınlarını Suçlamama Hakkı Bakımından. 149
SONUÇ 155
KAYNAKÇA 161