Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Doğurduğu Sonuçlar
Gökberk ÖZSÖKER
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR . VII
İÇİNDEKİLER . IX
KISALTMALAR CETVELİ . XVII
GİRİŞ 1
Çalışmanın Amacı . 1
Çalışmanın İnceleme Planı 2
BİRİNCİ BÖLÜM
KONKORDATODA MÜHLET TANINMASI
1. Konkordato Kurumu 3
Konkordato Kavramı . 3
Sözleşme Teorisi 4
Hüküm Teorisi 5
Kanuni İşlem Teorisi . 6
Cebri İcra Usulü Teorisi. 6
Mühlet Kavramı 7
Geçici Mühlet . 9
Hukuki Niteliği 9
Geçici Mühlet Başvurusu, Kararı, İlanı ve İtirazı . 13
Geçici Mühlet Olarak Tanınan Süre . 20
Kesin Mühlet 23
Hukuki Niteliği 23
Kesin Mühlet Kararı, İlan ve İtiraz . 24
Kesin Mühlet Olarak Tanınan Süre 29
III. Konkordato Mühleti Verilmesinin Amacı 32
2. Konkordato Mühletinin Sözleşmelere Etkisine İlişkin Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler 39
Türk Hukukunda . 39
Mühlet Esnasında Sözleşmeler Bakımından Ortaya Çıkan Sonuçlar Hakkında Yabancı Hukuk Düzenlemeleri . 41
Amerikan Hukuku. 41
Alman Hukuku 43
İsviçre Hukuku 53
Konkordato Mühleti Verilmesi 54
Konkordato Mühletinde Borçlunun Tasarruf Yetkisi 59
Konkordatoda Borçluya Sürekli Borç İlişkisi Doğuran Sözleşmeler 62
Taşınmaz Rehninin Paraya Çevrilmesinin Ertelenmesi . 64
Alacak Haklarına Dair Düzenlemeler . 65
Konkordato Mühletinin Kaldırılması . 67
Mühlet İçinde İyileşme Gerçekleştiği Takdirde Konkordato Mühleti Hâkim Tarafından Kaldırılır . 67
Borçlunun Malvarlığının Korunması için İflâsına Karar Verilmesi . 67
İtalyan Hukuku . 68
3. Sözleşmelere Egemen İlkeler Açısından Konkordato Mühletinin Sözleşmelere Etkisi 70
Sözleşme Özgürlüğü Açısından . 70
Sözleşme Özgürlüğü Kavramı . 70
Sözleşme Özgürlüğünün Alt Ayırımları 71
Sözleşmeyi Yapıp Yapmama . 71
Karşı Tarafı Seçme 72
Şekil Özgürlüğü 73
İçeriği Belirleme . 73
Sözleşmeyi Değiştirme ve Ortadan Kaldırma . 74
Konkordato Mühletinin Sözleşme Özgürlüğüne Etkileri 74
Ahde Vefa İlkesi Açısından 77
Ahde Vefa Kavramı . 77
XI
Konkordato Mühletinin Sözleşmelere Etkisinin Ahde Vefa Açısından Değerlendirilmesi . 77
4. Konkordato Mühleti Verilmesinin Borçlunun Tasarruf Yetkisine Etkisi 78
Kural Olarak Borçlunun Tasarruf Yetkisini Koruması 81
Borçlunun İşlemlerine Komiserin Nezareti Altında Devam Etmesi . 84
III. Mahkemenin Bazı İşlemlerin Ancak Komiserin İzni ile Yapılmasına veya Borçlunun Yerine Komiserin İşletmenin Faaliyetine Devam Etmesine Karar Vermesi. 86
Mahkemenin Bazı İşlemlerin Ancak Komiserin İzni ile Yapılmasına Karar Vermesi . 88
Mahkemenin Borçlunun Yerine Komiserin İşletmenin Faaliyetine Devam Etmesine Karar Vermesi 92
Borçlunun Mahkemenin İzni ile Gerçekleştirebileceği İşlemler 94
Borçlunun Malvarlığının Tedbir Yoluyla Korunması . 102
İKİNCİ BÖLÜM KONKORDATO MÜHLETİ VERİLMESİ İLE İLİŞKİLİ SÖZLEŞMESEL KOŞULLAR VE SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİLERİNDE DURUM
5. Konkordato Mühletinin Sözleşmelerin İçerdiği Haklar ve Yükümlülükler Bakımından Sonuçları 107
Konkordato Alacağı Kavramı . 107
Borç İlişkisinden Doğan Asli Haklar Bakımından Mühletin Sonuçları . 113
İmtiyazlı Alacaklar 120
Rehinli Alacaklar . 121
Konusunun Para Olup Olmamasına Göre Alacaklar . 122
Konusu Para Olan Alacaklar 122
Konusu Para Olmayan Alacaklar . 123
Çekişmeli Olup Olmamasına Göre Alacaklar . 126
Çekişmesiz Alacaklar 126
Çekişmeli Alacaklar. 127
XII
Bağlı Olduğu Vadeye Göre Alacaklar . 131
Koşula Bağlı Olup Olmamasına Göre Alacaklar 132
Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Alacakları . 133
III. Borç İlişkisinden Doğan Yan Haklar Bakımından Mühletin Sonuçları . 134
Faiz 134
Gecikme Tazminatı . 138
İfaya Ekli Ceza Koşulu . 139
Borç İlişkisinden Doğan Tali Haklar Bakımından Mühletin Sonuçları . 140
Takas . 140
Takas Hakkının Kullanımının Sınırlanması . 141
Edim Yükümlülükleri Bakımından Mühletin Sonuçları . 144
Asli Edim Yükümlülükleri Bakımından . 145
Yan Edim Yükümlülükleri Bakımından . 147
Yan Yükümlülükler Bakımından Mühletin Sonuçları 148
6. Konkordato Mühletinin Sözleşmelerin Ayakta Kalması Bağlamında Sonuçları 148
Konkordato Mühletinde Sözleşmenin Ayakta Kalması . 148
Sözleşmenin Sona Ereceğine Dair Bir Koşul Bulunmaması . 150
Sözleşmenin Sona Ereceğine Dair Açık Bir Koşul Bulunması 151
Konkordato Talebinde Bulunulmasının Sözleşmeye Aykırılık Teşkil Edeceğine 154
Konkordato Talebinde Bulunulmasının Haklı Fesih Sebebi Sayılacağına 155
Konkordato Talebinde Bulunulmasının Borcu Muaccel Hale Getireceğine . 156
Borçlar Hukukundaki Yaptırımların Konkordato Mühleti Açısından Değerlendirilmesi 157
Yokluk 157
Geçersizlik 158
İptal . 160
İrade Bozukluğu Hallerinde İptal . 161
XIII
Muvazaa Halinde İptal 161
Konkordato Komiserinin Yapacağı Değerlendirme . 162 bb. Asliye Ticaret Mahkemesinin Yapacağı Değerlendirme . 163
Eksiklik . 164
Hükümsüzlük Yaptırımı . 165
Kesin Hükümsüzlük 165
Kısmi Hükümsüzlük 166
III. İfa Güçsüzlüğü Nedeniyle Sözleşmenin Sona Erdirilmesinin Mümkün Olup Olmadığı Meselesi . 167
7. Konkordatonun Amacına Ulaşmasını Engelleyen Aşırı Külfetli Sürekli Borç İlişkilerinin Feshi 171
Feshin Hukuki Niteliği . 171
Feshin Koşulları 175
Sürekli Borç İlişkisinin Varlığı 176
Konkordatonun Amacına Ulaşmasının Engellenmesi . 179
Mali Durumda Olumsuzluğun Varlığı 179
Mali Durumun İyileşmesinin Neredeyse İmkansızlığı . 180
Aşırı Külfet . 182
Fesih Yetkisi . 183
Fesih Yetkisinin Kötüye Kullanılması . 185
Fesih Yetkisinin Kullanılma Zamanı ve Şekli . 187
Konkordato Komiserinin Uygun Görüşü ve Mahkemenin İzni . 190
Konkordato Komiserinin Uygun Görüşü 190
Mahkemenin İzni 194
III. Feshin Sonuçları . 196
Tazminat Alacağı 198
Fesihten Doğan Tazminattan Kaynaklı Konkordato Alacağı . 202
Konkordato Hukukundaki Olağanüstü Feshin Borçlar Hukukunda Feshe Dair Çeşitli Düzenlemelerle Karşılaştırılması . 205
XIV
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BAZI ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİNDE KONKORDATO MÜHLETİNİN SÖZLEŞMELER BAKIMINDAN DOĞURDUĞU SONUÇLAR
8. Sürekli Edimli Borçlar Hukuku Sözleşmeleri 209
Hizmet Sözleşmesi 209
Konkordato Mühletinin Sözleşmeye Aykırılık ve İş İlişkisinin Sona Ermesine Etkisi . 211
Hizmet Sözleşmelerinde Olağanüstü Fesih Yetkisinin Kullanılamaması . 213
Ticari İşletmenin Devri Halinde İşçi Alacaklarının Durumu . 216
Kira Sözleşmesi . 218
Konut ve Çatılı İş Yeri ile Ürün Kiraları . 222
Kira Bedeli Açısından Değerlendirme 223
Tahliye Talebi Açısından Değerlendirme . 224
Finansal Kiralama . 227
9. Teminat Borcu Doğuran Sözleşmeler 233 I. Rehin Sözleşmesi 234 A. Paraya Çevirme Yasağı . 234 B. Paraya Çevirme Yasağının İstisnası . 240
Rehnin Borçlu Tarafından Gösterilmesi . 241
Rehnin Üçüncü Kişi Tarafından Gösterilmesi . 242
Her Rehinli Alacaklı ile Ayrı Anlaşma Yapılması . 246 II. Kefalet Sözleşmesi 252 A. Alacaklının Kefile Karşı Sahip Olduğu Müracaat Hakkına Halel Gelip Gelmeyeceği Meselesi 254
Olumsuz Oy Veren Alacaklının Durumu 256
Olumlu Oy Veren Alacaklının Durumu 262
Tedbir Yolu ile Kefile Karşı Takibin Durdurulması Meselesi. 268 C. Kefilin Tartışma Def’ine Başvurup Başvuramayacağı Meselesi. 271
Kefil Hakkında Konkordato Mühleti Verilmesi . 273 III. Garanti Sözleşmesi . 275
XV
Saf Garanti Sözleşmesi . 275 B. Kefalet Benzeri Garanti Sözleşmesi . 275 1. Banka Teminat Mektubunun Paraya Çevrilmesi 275
Birlikte Borçluluk 279 3. Kontrgarantilerin Durumu 280
10. Müstakbel Alacağın Temlikinin Hükümsüzlüğü . 281
11. Ticaret Hukuku ile İlgili Özellik Arz Eden Bazı Borç İlişkilerinde Mühletin Sonuçları 287
Ticari İşletmenin Devrinde 287
Çekin Karşılığının Olup Olmamasına İlişkin Meseleler 289
III. Sigorta Sözleşmeleri . 291
Ciranta ve Avalistin Borcu . 293
SONUÇ . 297
KAYNAKÇA 303
