Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇU
Dr. Güçlü AKYÜREK
- Özel Hayat Kavramı
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunun Hukuksal Yapısı
- Çeşitli Hukuk Dallarında Özel Hayatın Gizliliğinin Korunması
- Suçun Hukuksal Yapısı
İçindekiler
Önsöz 7
Teşekkür / Remerciements 9
Kısaltmalar 17
Giriş 19
I Bölüm:
ÖZEL HAYAT KAVRAMI
- ÖZEL HAYAT KAVRAMININ AÇIKLANMASI 23
- Genel Olarak 23
- Özel Hayatı Açıklama Yönündeki Teoriler 25
- Alman "Üç Alan" Teorisi 25
- Başka Hak veya Kavramlarla İlişkilendiren Teoriler 27
- Özel Hayat - Kamusal Hayat Ayırımına Dayanan Teoriler 33
- "Özel Hayatın Gizliliğine Makul Saygı Beklentisi" (Reasonable Expectation Of Privacy) Teorisi 34
- Kavramın İçeriğini Sayarak Belirlemeye Çalışan Teoriler 36
- Özel Hayatın Korunması ve İhlali 39
- Korumanın Nedeni 39
- İhlal 41
- Görüşümüz 45
- ÖZEL HAYAT KAVRAMININ İÇERİĞİ 51
1) Özel Hayata Dahil Olan Konular 51
- Kişisel Veriler 52
aa) Kişisel Veriler - Özel Hayat İlişkisi 52
ab) Kişisel Veri Kavramının İçeriği ve Korunması 54
ac) Hukuksal Düzenlemeler ve 'Anayasallaşma' Eğilimi 60
- Sırlar 61
ba) Genel Olarak 61
bb) Unutulma Hakkı 63
bc) Sağlık Bilgileri 65
- Elektronik İletişim 67
ca) Teknolojik Gelişim 67
cb) Elektronik İletişimin İzlenmesi 69
- Telekomünikasyon Yoluyla İletişim 72
- Kameralar ve Özel Hayatın Gizliliği 76
ea) Gelişim 76
eb) Kameralarla Takip 77
f) Konut 81
fa) Konut Kavramı 81
fb) İhlal 82
2) Bazı Tartışmalı Gruplar Açısından Özel Hayatın Korunması 84
- İşçiler 84
aa) Batı Dünyasındaki Tartışmalar 86
ab) İşçiler ve Kişisel Verilerin Korunması 91
ac) İşyerindeki Korunmaya İlişkin Öneriler 93
- Kişisel Özgürlükleri Kanun Gereği Kısıtlananlar 95
ba) Genel Olarak 95
bb) İletişimin Denetlenmesi 96
bc) Arama 98
bd) Özel Hayatın Gizliliğinin Korunması 99
- Aile Üyeleri 100
ca) Eşler Arasında Özel Hayat 100
cb) Ebeveynler ve Çocuklar 103
- Ölen Kişi 105
- Tüzel Kişi 107
C) ÖZEL HAYAT KAVRAMININ GELİŞİMİ 111
- Tarihsel Gelişim 111
- İlkÇağ 111
- Orta Çağ 112
- XVIII ve XIX Yüzyıl 113
- XX Yüzyıl ve Günümüz 114
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulaması 117
- Mahkeme'ye Göre 8 Maddenin Kapsamının Değerlendirilmesi 119
aa) Kişisel Veriler 121
ab) Konut 122
ac) Haberleşme 123
ad) Diğer Konular 124
ae) Pozitif Yükümlülükler 125
- Mahkeme'ye Göre Hukuka Uygun Kısıtlamanın Koşulları 126
ba) Yasal Dayanak 128
bb) Haklı Sebep 129
bc) Orantılılık 130
- Çeşitli Ülkeler ve Uluslararası Kuruluşlardaki Uygulamalardan Örnekler 132
- Özel Hayatın Gizliliği Hakkını Tanımayan veya Geç Tanıyan Anglo-Sakson
Ülkeleri 133
aa) İngiltere 133
ab) Amerika Birleşik Devletleri 137
aba) Tarihsel Gelişim 137
abb) Anayasal Temel Olarak Ek 4 Madde 139
abc) ABD'de İfade Özgürlüğü ve Özel Hayat 143
abd) ABD'de Güvenlik-Özel Hayat Tartışması 145
ac) Kanada 146
ad) Diğer Birkaç Ülkeden Örnekler 147
- Özel Hayatın Gizliliği Hakkını Tanıyan Kıta Avrupası Ülkeleri 148
ba) Fransa 148
baa) Tarihsel Gelişim 148
bab) Anayasal Temel Tartışması 151
bac) Uygulamadan Örnekler 152
bb) Almanya 154
bc) İsviçre 155
bd) Belçika 157
be) Diğer Ülkelerden Örnekler 159
- AİHM Dışındaki Uluslararası Kurumların Yaklaşımı 160
- ÇEŞİTLİ HUKUK DALLARINDA ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİN KORUNMASI 162
- Anayasa Hukuku 162
- Anayasadaki Düzenlemeler 162
- Anayasa Mahkemesi İçtihadı 165
- Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku 167
- Türk Hukuku 168
- Yabancı Hukuk 169
- Diğer Hukuk Dallarından Örnekler 171
II Bölüm:
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇUNUN HUKUKSAL YAPISI
A) ÇEŞİTLİ ÜLKELERDEKİ CEZAİ DÜZENLEMELER 173
- Genel Olarak 173
- Doğrudan Düzenleme Yapan Ülkeler 175
a) Fransa 175
b) İsviçre 179
c) Almanya 181
d) İtalya 182
0 Ispanya 183
- Rusya 183
- Amerika Birleşik Devletleri 184
- Diğer Ülkelerden Örnekler 184
3) Dolaylı Koruma Örnekleri 186
- İngiltere 186
- Avustralya 189
- İsveç 189
- 765 SAYILI MÜLGA TÜRK CEZA KANUNU'NDAKİ DÜZENLEME 189
- Sırrın Masuniyeti Aleyhine Cürümler (m 195 - m 200) 190
- Haksız Arama Suçu (m 183) 196
- Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu (m 193 -194) 198
- Halkı Rahatsız Etme Kabahati (m 547) 200
- KORUNAN HUKUKİ MENFAAT 201
- KANUNİLİK UNSURU 203
- Yasallık Tartışması 203
- Tasarı ile Kanun Arasındaki Farklılık 204
- MADDİ UNSUR 206
- Özel Hayatın Gizliliğinin Genel Olarak İhlali (1 Fıkra) 206
a) Doğrudan 134 Madde Kapsamına Giren İhlaller 208
b) "Torba Suç" Düzenlemesinden Doğan Uygulama 213
ba) Haberleşmenin Gizliliğini İhlal 213
bb) Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması 216
bc) Kişisel Verilerin Korunması 219
bd) Konut Dokunulmazlığını İhlal ve Haksız Arama 221
c) Özel Hayattaki Sesler ve Görüntüler 222
- Özel Hayatın Gizliliğinin İfşa Yolu ile İhlali (2 Fıkra) 223
a) Genel Olarak 223
b) Özel Hayat Olaylarının Tekrar İfşası 227
c) Basın-Yayın Yoluyla İfşa 228
- Teşebbüs 229
- Ek Düzenleme Gereği 232
- HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 233
1 Hukuka Uygunluk Sebepleri 233
a) Kanunun Hükmü ve Amirin Emri 234
aa) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 234
aaa) Dünyada ve Türkiye'de Gelişim 235
aab) Koşulları 240
aaba) Soruşturma veya Kovuşturma Bulunması 240
aabb) Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı 240
aabc) Son Çare İlkesi 241
aabd) Katalogda Sayılan Suçlardan Birinin Bulunması 244
aabe) Yargıç Kararı 247
aabf) Mutlak Olarak Korunan Gizli Alan 254
aabg) Yakalama Amaçlı Tespit Önlemi 256
aac) Özel Dinleme ve Kayıt 257
aad) Önlemin Kötüye Kullanılmaması ve Çözüm Önerileri 259
aae) Yasal Sisteme Aykırı Yönetmelik Hükmü 264
ab) Teknik Araçlarla İzleme 267
aba) Koşulları 268
abb) MOBESE Kameraları 272
abc) İletişimin Denetlenmesi ve Teknik Araçlarla İzlemenin Birlikte
Uygulanabilmesi Sorunu 276
ac) Arama 276
ad) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 278
- Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali 279
ba) Meşru Savunma 279
bb) Zorunluluk Hali 281
- Hakkın Kullanılması ve İlgilinin Rızası 283
ca) Hakkın Kullanılması Olarak Basının Haber Verme Hakkı 284
caa) Hakkın Sınırları 285
caaa) Gerçeklik 289
caab) Kamu Yararı ve Toplumsal İlgi 290
caac) Güncellik 293
caad) Düşünsel İlişki ve Haberin Verilişinde Ölçülülük 294
caae) Gizli Kamera Tartışması 297
cab) Kamuya Mal Olmuş Kişi Kavramı 299
cb) İlgilinin Rızası 304
cba) Rızaya Ehliyet 305
cbb) Rızanın Açıklanması 307
cbc) Ceza Muhakemesi Önlemlerinde Rıza 313
- Hukuka Özel Aykırılık 314
- MANEVİ UNSUR 316
- İÇTİMA VE İŞTİRAK 318
- İçtima 318
- Maddedeki Suçların İçtimai 318
- Fikri İçtima 319
- Zincirleme Suç 321
- Gerçek İçtima 323
- İştirak 323
Q SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 326
- Suçun Kamu Görevlisi Tarafından ve Görevinin Verdiği Yetki Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi (m 137/1-a) 326
- Suçun Belli Bir Meslek veya Sanatın Sağladığı Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi (m 137/1-b) 327
J) YAPTIRIM VE USUL 329
- Yaptırım 329
- Usul 330
Sonuç 335
Kaynakça 339
Kavramlar Dizini 359