Üçüncü Basıya Önsöz VII Birinci Basıya Önsöz IX Kısaltmalar Cetveli XVII
B İ R İ N C İ B Ö L Ü M GERÇEK KİŞİLER § 1. Giriş “Tâbiiyet ve Vatandaşlık Kavramları” 1 § 2. Vatandaşlık Bağının Hukukî Niteliği 3 § 3. Mahfuz Yetki 12 § 4. Vatandaşlığın Direktif İlkeleri 20 I. Klâsik İlkeler 20 A. Vatandaşlığı bulunmayan kimse olmamalıdır 21 B. Kimsenin aynı anda iki vatandaşlığı olmamalıdır 25 C. Herkes vatandaşlığını değiştirme hakkına sahip olmalıdır 34 II. Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi: Yeniden Değerleme 35 § 5. Türk Vatandaşlık Hukukunun Kaynakları 40 I. Millȋ Hukuk Kaynakları 41 A. Mevzuat 41 B. Millî Mahkemelerin Kararları 43 II. Milletlerarası Hukuk Kaynakları 43 A. Milletlerarası Sözleşmeler 43 B. Genel Hukuk İlkeleri 46 C. Milletlerarası Teamül Hukuku Kuralları 47 D. Milletlerarası Mahkemelerin Kararları 47 III. Doktrin 48 § 6. Türk Vatandaşlık Hukukunun Anayasal İlkeleri 48 I. Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür 49 II. Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türktür 49 III. Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir 51 IV. Hiç bir Türk vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan çıkarılamaz 51 V. Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve işlemlere karşıyargı yolu kapatılamaz 52 § 7. Türk Vatandaşlığı Kanununa Göre Vatandaşlığın Kazanılması ve Kaybı 53 I. Türk Vatandaşlığının Kazanılması 54 A. Türk Vatandaşlığının Doğumla Kazanılması 54 1. Soy Bağı Esası 56 2. Doğum Yeri Esası 64 B. Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması 71 1. Türk Vatandaşlığının Yetkili Makam Kararı ileKazanılması 71 a. Türk Vatandaşlığının Genel Olarak Kazanılması 77 aa. Ergin ve Ayırt Etme Gücüne Sahip Olma Şartı 79 ab. İkamet Şartı 81 ac. Türkiye'de Yerleşmeye Karar Verdiğini Davranışları ile Teyit Şartı 86 ad. Genel Sağlık Bakımından Tehlike Teşkil Edecek Hastalığı Bulunmama Şartı 87 ae. İyi Ahlâk Sahibi Olma Şartı 88 af. Yeteri kadar Türkçe Konuşabilme Şartı 90 ag. Türkiye'de Kendisinin ve Bakmakla Yükümlü Olduğu Kimselerin Geçimini Sağlayacak Gelire veya Mesleğe Sahip Olma Şartı 90 ah. Millî Güvenlik ve Kamu Düzeni Bakımından Engel Teşkil Edecek Hali Bulunmama Şartı 91 ai. Yabancı Devlet Vatandaşlığından Çıkma Şartı 93 b. Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında İstisnaî Haller 96 ba. TVK m.12/1-a Kapsamındaki Kişiler 98 bb. TVK m.12/1-b Kapsamındaki Kişiler 99 bc. TVK m.12/1-c Kapsamındaki Kişiler 104 c. Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması 111 ca. TVK m.13 Kapsamında İkamet Şartsız Yeniden Kazanma 112 cb. TVK m.43 Kapsamında İkamet Şartsız Yeniden Kazanma 113 cc. TVK m.14 Kapsamında İkamet Şartlı Yeniden Kazanma 115 d. Türk Vatandaşlığının Evlenme Sebebiyle Kazanılması 117 da. Evlenme Sebebiyle Türk Vatandaşlığının Kazanılması Şartları 120 db. Evlenmenin Butlanı 123 e. Yetkili Makam Kararı ile Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında Başvuru Makamları ve Usul 127 f. Yetkili Makam Kararı ile Türk Vatandaşlığının Kazanılmasının Hukukî Sonuçları 129 2. Türk Vatandaşlığının Evlât Edinilme Yolu ile Kazanılması 133 a. Genel Olarak 133 b. Evlât Edinilme Yolu ile Türk Vatandaşlığının Kazanılması Şartları 135 c. Evlât Edinilme Yolu ile Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında Başvuru Makamları ve Usul 136 d. Evlât Edinilme Yolu ile Türk Vatandaşlığının Kazanılmasının Hukukȋ Sonuçları 137 3. Türk Vatandaşlığının Seçme Hakkı Yolu ile Kazanılması 137 a. Seçme Hakkı Yolu ile Türk Vatandaşlığının Kazanılması Şartları 138 b. Seçme Hakkı Yolu ile Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında Başvuru Makamları ve Usul 139 c. Seçme Hakkı Yolu ile Türk Vatandaşlığının Kazanılmasının Hukukî Sonuçları 140 4. KKTC Vatandaşlarının Türk Vatandaşlığını Kazanması 141 II. Türk Vatandaşlığının Kaybı 144 A. Türk Vatandaşlığının Kaybı Yolları 144 1. Türk Vatandaşlığının Yetkili Makam Kararı ile Kaybı 145 a. Türk Vatandaşlığından Çıkma 145 aa. Türk Vatandaşlığından Çıkma Şartları 146 i. Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak 146 ii. Herhangi bir suç veya askerlik hizmeti nedeniyle aranan kişilerden olmamak 147 iii. Hakkında herhangi bir malî ve cezaî tahdit bulunmamak 148 iv. Yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmış olmak veya kazanacağına dair inandırıcı belirtiler bulunmak 148 ab. Türk Vatandaşlığından Çıkmada Müracaat Makamları ve Usul 152 ac. Türk Vatandaşlığından Çıkmanın Hukukȋ Sonuçları 153 i. Yabancı Statüsü 153 ii. Türk Vatandaşlığından Çıkmanın Eş ve Çocukların Vatandaşlığına Etkisi 159 b. Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi 161 ba. Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi Sebepleri 163 i. Barış Zamanı 164 ii. Savaş Zamanı 168 bb. Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi Usulü 169 bc. Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesinin Hukukî Sonuçları 169 c. Türk Vatandaşlığını Kazanma Kararının İptali 170 ca. Türk Vatandaşlığını Kazanma Kararının İptali Şartları 172 cb. Türk Vatandaşlığını Kazanma Kararının İptalinin Hukukî Sonuçları 174 2. Türk Vatandaşlığının Seçme Hakkı Yolu ile Kaybı 177 a. Türk Vatandaşlığı Kanununun Seçme Hakkı Tanıdığı Kişiler 179 b. Türk Vatandaşlığının Seçme Hakkı Yolu ile Kaybı Usulü 180 c. Türk Vatandaşlığını Seçme Hakkı Yolu ile Kaybetmenin Hukukî Sonuçları 181 B. Türk Vatandaşlığının Kaybının Hukukî Sonucu: Yabancı Statüsü 182 III. Maddȋ Hataların Düzeltilmesi 183 IV. Türk Vatandaşlığının Kazanılması ve Kaybına İlişkin Kararların Geri Alınması 185 § 8. Milletlerarası Sözleşme Hükümlerine Göre Türk Vatandaşlığının Kazanılması ve Kaybı 190 I. Arazi Terk ve İlhakı 190 II. Ahali Mübadelesi 196 § 9. Türk Vatandaşlığının İspatı 199
İKİNCİ BÖLÜM TÜZEL KİŞİ VE ŞEYLER § 1. Tüzel Kişilerin Tâbiiyeti 205 I. Genel Olarak 205 II. Tüzel Kişilerin Tâbiiyetinin Tayininde Başvurulan Sistem ve Ölçütler 207 III. Türk Hukukunda Tüzel Kişilerin Tâbiiyeti 210 A. Ticaret Şirketleri 212 B. Dernekler 217 C. Vakıflar 219 § 2. Şeylerin Tâbiiyeti 220 I. Hava Araçlarının Tâbiiyeti 221 A. Genel Olarak 221 B. Türk Hukuku 221 II. Deniz Gemilerinin Tâbiiyeti 225 A. Genel Olarak 225 B. Türk Hukuku 226
Ü Ç Ü N C Ü B Ö L Ü M YARGI YOLU § 1. Gerçek Kişilerin Vatandaşlığı 233 § 2. Tüzel Kişi ve Şeylerin Tâbiiyeti 241
EKLER • 07.11.1982 tarih ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Madde 66 245 • 29.05.2009 tarih ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu 246 • Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik 257 KAYNAKÇA 289 YAZARIN DİĞER ESERLERİ 299
