Gümrük Müşavirinin Mali Hukuk Bakımından Sorumluluğu
Hamit Yumuk
4458 sayılı Gümrük Kanunu ile gümrük işlemlerini kendi adına ve başkası hesabına yürüten bir meslek türü oluşturulmuş ve başkası hesabına bu faaliyeti yürütenler gümrük müşaviri olarak adlandırılmış, mesleki faaliyetin yürütülmesi için gümrük müşavirine birtakım haklar verilmiş; birtakım sorumluluklar yüklenmiştir. Gümrük Kanunu gümrük müşavirini mükellef olarak kabul etmiş, Kanunda öngörülen şartların gerçekleşmesi halinde gümrük müşavirinin gümrük vergilerinin ödenmesinden hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu kurala bağlamıştır. Bu çalışmada, gümrük müşavirinin gümrük vergilerinin ödenmesinden doğan sorumluluğu incelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; gümrük müşavirliği mesleğinin gelişimi ve çalışma alanı; temsil ve gümrüklerde iş takibi, vergi hukuku ilişkisi, sorumluluk ve gümrük müşavirinin sorumluluğunun hukuki niteliği irdelenmiş; ikinci bölümünde; gümrük müşavirinin gümrük vergilerini ödeme sorumluluğu, sorumluluğun koşulları, kapsamı ve sorumluluğu sona erdiren ve kaldıran nedenler ele alınmış; üçüncü ve son bölümünde; gümrük müşavirinin, bilgi isteme hakkı, bağlayıcı tarife bilgisi ve bağlayıcı menşe bilgisi isteme hakkı, itiraz hakkı, uzlaşma talep etme hakkı, geri verme ve kaldırma talebinde bulunma hakkı; dava açma, davaya katılma ve davayı ihbar hakkı incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. KONUNUN TANITILMASI VE SINIRLANDIRILMASI
II. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ VE KONUNUN İNCELENMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ MESLEĞİNİN GELİŞİMİ, ÇALIŞMA ALANI, TEMSİL VE SORUMLULUĞUN HUKUKİ ÇERÇEVESİ
I. GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ MESLEĞİNİN GELİŞİMİ VE ÇALIŞMA ALANI
A. GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİNİN TARİHÇESİ
1. Mesleğin Dünya'da Gelişimi
2. Mesleğin Türkiye'de Gelişimi
B. GÜMRÜK MÜŞAVİRİ KAVRAMI
C. GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİNİN KONUSU
1. Dünya'da Gümrük Müşavirliğinin Konusu
2. Türkiye'de Gümrük Müşavirliğinin Konusu
II. GÜMRÜKLERDE TEMSİL
A. TEMSİL
B. DOĞRUDAN TEMSİL
C. DOLAYLI TEMSİL
D. TEMSİL YETKİSİ VE İSPAT
E. TEMSİLİN SONUÇLARI
III. GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ, GÜMRÜK YÜKÜMLÜLERİ, SORUMLULUK VE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN SORUMLULUĞU
A. GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ
B. GÜMRÜK YÜKÜMLÜLERİ
1. Yükümlü
2. Sorumlu
3. Üçüncü Kişi Ödevliler
C. SORUMLULUK
D. GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ
E. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA GÜMRÜK MÜŞAVİRİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
İKİNCİ BÖLÜM
GÜMRÜK MÜŞAVİRİNİN GÜMRÜK VERGİLERİNİ ÖDEME SORUMLULUĞU
I. SORUMLULUĞUN KOŞULLARI
A. GÜMRÜK MÜŞAVİRİNİN SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI
1. Beyan
2. Beyanda Kullanılan Verilerin Yanlış Olması
3. Kusurlu Davranış
4. Vergi Kaybı
B. YETKİLENDİRİLMİŞ GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI
1. Tespit İşlemlerinin ve Raporların Doğru Olmaması
2. Vergi Kaybı
II. SORUMLULUĞUN KAPSAMI
A. GÜMRÜK VERGİLERİ
1. Dar Anlamda Gümrük Vergisi
2. Geniş Anlamda Gümrük Vergileri
B. PARA CEZALARI
1. Genel Olarak
2. Gümrük Kabahatleri
C. MALİ YÜKLER
1. TRT Bandrol Ücreti
2. Fonlar
D. GÜMRÜK VERGİSİNE BAĞLI ALACAKLAR (FER'İ ALACAKLAR)
III. SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN NEDENLER
A. KUSURSUZLUĞUN İSPATI
1. Genel Olarak İspat ve Delil
2. Kusursuzluğun İspatı
B. GÜMRÜK VERGİSİ MİKTARININ BELİRLENMESİNE KARŞI İLERİ SÜRÜLEBİLECEK İTİRAZLAR
1. Genel Olarak
2. Eşyanın Gümrük Tarife Pozisyonuna İlişkin İtirazlar
3. Eşyanın Kıymetine İlişkin İtirazlar
4. Eşyanın Menşeine İlişkin İtirazlar
C. KAMU ALACAĞININ VARLIĞINA İLİŞKİN İTİRAZLAR
1. Gümrük Vergisinin Ödenmesi
2. Beyannamenin İptali
3. Eşyanın Beyan Edilemez Hale Gelmesi Nedeniyle Gümrük Yükümlülüğünü Sona Ermesi
4. Gümrük Vergisinin Kaldırılması
5. Gümrük Vergisinin Zaman Aşımına Uğraması
6. Vergi Affı
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GÜMRÜK MÜŞAVİRİNİN TAKİBİ VE HAKLARI
I. GÜMRÜK MÜŞAVİRİNİN TAKİBİ
II. GÜMRÜK MÜŞAVİRİNİN HAKLARI
A. İDARİ HAKLAR
1. Bilgi İsteme Hakkı
2. İdari İtiraz Hakkı
3. Uzlaşma Talep Etme Hakkı
4. Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesini veya Kaldırılmasını İsteme Hakkı
B. YARGISAL HAKLAR
1. Dava Açma Hakkı
2. Davayı İhbar ve Davaya Katılma Hakkı
SONUÇ
KAYNAKÇA