Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi
Habip Arıkan
Ülkemizde inşaat sektörünün gelişiminin kaçınılmaz olarak hukuk alanına da yansımaları olmaktadır. İnşaat yapımını konu alan sözleşmelerin bir çoğu sözleşme taraflarının farklı amaçları ve menfaatleri dahilinde Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiş olan salt eser sözleşmesi niteliğinden farklılaşmıştır. Bu hususa verilebilecek en yaygın örnek eser sözleşmesi ve satış sözleşmesi unsurlarını yapısında barındıran karma sözleşme niteliğindeki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesidir. Bununla birlikte yine uygulamadan doğmuş olan ve gün geçtikçe yaygınlığı artan bir başka inşaat sözleşmesi de sonuca katılmalı sözleşme niteliğinde olan gelir paylaşımlı inşaat sözleşmesidir. TOKİ ve Emlak Konut'un arsa sahibi sıfatı ile taraf olduğu inşaat sözleşmelerinde uyguladığı bir model olarak Türk Hukuku'nda yaygınlık kazanmıştır. Bununla birlikte bu sözleşme tipinin özel hukuk kişileri arasında yaygınlaşması gecikmemiştir. Gayrimenkul geliştirme sektöründe kendisine giderek daha fazla yer bulan bu sözleşme tipinin ortaya çıkardığı sorun ve uyuşmazlıklara kalıcı çözümler oluşturmak gayrimenkul geliştirme faaliyetlerinin sorunsuz işleyişi ve mağduriyetlerin oluşmaması noktasında önem arz etmektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GELİR PAYLAŞIMLI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNE GENEL BAKIŞ
I. Tanım, Taraflar, Amaç ve Faydaları
A. Sözleşmenin Tanımı
B. Sözleşmenin Tarafları
C. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Amacı ve Sağladığı Faydalar
II. Sözleşmenin Unsurları
A. Yüklenicinin İnşaat Meydana Getirmesi
B. Yüklenicinin Meydana Getirdiği Bağımsız Bölümleri Arsa Sahibi Adına Pazarlaması ve Satışını Yapması
C. Arsa Sahibinin Bağımsız Bölümlere İlişkin Arsa Payını Devretmeyi Taahhüt Etmesi
D. Arsa Sahibinin Bağımsız Bölümlerin Satışından Elde Edilecek Geliri Yüklenici İle Paylaşmayı Taahhüt Etmesi
III. Sözleşmenin Özellikleri
A. Hukuki İşlem Türü Bakımından
B. Sonuca Katılmalı Sözleşme Olması
C. Süre Bakımından
D. Sözleşmenin Çeşitleri ve Tipi Bakımından
E. Şerh Edilebilirlik Bakımından
IV. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Benzer Sözleşmelerden Farkı
A. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Farkı
B. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Adi Ortaklık Sözleşmesi İle Farklılıkları
V. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Kurulması ve Geçerlilik Şartları
A. Tarafların Anlaşması
B. Sözleşmenin Şekli
VI. Sözleşmenin Uyarlanması Bakımından Değerlendirme
İKİNCİ BÖLÜM
GELİR PAYLAŞIMLI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
I. Tarafların Borçları
A. Yüklenicinin Borçları
B. Arsa Sahibinin Borçları
II. Yapı Alacaklısı İpoteği
III. Üçüncü Kişilerin Hukuki Durumu
A. Alıcıların Hukuki Durumu
B. Alt Yüklenicilerin Hukuki Durumu
C. Kredi Kuruluşlarının Hukuki Durumu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GELİR PAYLAŞIMLI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
I. Genel Olarak
II. İkale (Bozma) Sözleşmesi
III. Eser Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması
A. Yüklenicinin İşe Başlama ve İşi Yürütmede Gecikmesi
B. İnşaatın Ayıplı veya Sözleşmeye Aykırı Olarak Meydana Getirileceğinin Açıkça Görülmesi
C. İnşaatın Yok Olması
D. Arsa Sahibinin Tazminat Karşılığı Sözleşmeyi Feshi
E. Arsa Sahibi Yüzünden İfanın İmkansızlaşması
F. Yüklenicinin Ölümü ve Yeteneğini Kaybetmesi
IV. Adi Ortaklık Sözleşmesine İlişkin Tasfiye Hükümlerinin Kıyasen Uygulanması
SONUÇ
KAYNAKÇA