Haciz ve Hacze İştirak
Prof. Dr. Timuçin MUŞUL
2004 sayılı İİK.’ya ve 6183 sayılı AATUHK.’ya göre: Haciz ve Hacze İştirak konuları 30 paragraf halinde ve her paragrafta alt başlıklarda ayrıntılı olarak incelenmiştir. Konular incelenirken özellikle uygulamada ortaya çıkan sorunlara çözüm getiren ilke kararı niteliğindeki yeni tarihli Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi kararlarına da geniş ölçüde yer verilmiştir.
- 2004 sayılı İİK.’ya göre Haciz ve Hacze İştirak:
- Haciz; tanımı, hukukî niteliği, çeşitleri ve yapılması
- Haczin konusunu teşkil edebilecek mallar ve haklar
- Taşınır ve taşınmaz malların haczi
- Eşlerden birinin borcu için diğer eşin mallarının haciz edilip edilemeyeceği
- Kara taşıt araçlarının haczi
- Payların haczi
- Aylık ve ücret alacaklarının haczi
- Emekli aylığının haczi, bloke edilmesi
- Emekli ikramiyesinin haczi
- Bayram ikramiyesinin haczi
- Borçlunun üçüncü kişilerdeki para alacaklarının ve taşınır mallarının haczi
- Müşterinin, kredi veya banka kartını POS makinesinde kullanmasıyla satıcının mevduat hesabına giren alacağın haczi
- İntifa hakkının haczi
- Gemilerin haczi, paraya çevrilmesi ve paraların paylaştırılması
- Yetişmemiş mahsullerin haczi
- Mütemmim cüz ve teferruatın haczi
- Mülkiyeti muhafaza kaydı ile satılan malların haczi
- İcra dairesinin, borçlu adına tescili talep veya tescili dava etme yetkisini alacaklıya vermesi
- Haczi caiz olmayan veya kısmen haciz edilebilen mallar ve haklar
- Hacze takipli iştirak
- Hacze takipsiz iştirak
- İhtiyatî haciz: özellikleri, hangi borçlardan dolayı, nereden, nasıl istenebileceği
- İhtiyatî haciz kararının hukukî niteliği, içeriği ve uygulanması
- İhtiyatî haciz kararına itiraz, ihtiyatî haczin kaldırılması, ihtiyatî hacze karşı müracaat imkânları
- İhtiyatî haczi tamamlayan merasim
- Haksız ihtiyatî hacizden dolayı tazminat davası 6183 sayılı AATUHK.’ya göre: Haciz ve Hacze İştirak
- Kamu alacaklarının cebren tahsili
- Hacze iştirak ve paylaştırma
- İcra Takibinde: Tebligat ve Vekâlet
II- Prof. Dr. Mehmet Kâmil YILDIRIM / Prof. Dr. Nevhis DERENYILDIRIM’ın İCRA HUKUKU adını taşıyan 4. ve 5. basıları ile iflâs hukukunu da ekleyip İCRA VE İFLÂS HUKUKU adını verdikleri müşterek eserlerinin 6. ve 7. basıları hakkındaki objektif ve bilimsel esaslara uygun inceleme, irdeleme ve değerlendirmelerimizi aksettiren çalışmayı “Kitap İncelemesi” başlığı altında okuyucunun istifadesine sunmayı önemine binaen uygun gördük. III- Yetişmem sırasında çok büyük özveride bulunmuş olan rahmetli annem ve babam; MEDİHA MUŞUL ile İHSAN ALİ MUŞUL’un aziz hatıralarına ithaf ettiğim; “HACİZ ve HACZE İŞTİRAK” adlı kitabın, hukuk fakültesi ile adalet meslek yüksekokulu öğrencilerine, araştırmacı ve uygulamacılara faydalı olmasını dilerim.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 27
HACİZ ve HACZE İŞTİRAK
2004 sayılı İİK’ya göre:
Haciz ve Hacze İştirak
HACİZ
Tanımı, Çeşitleri ve Yapılması
§ 1. HACİZ; TANIMI, HUKUKÎ NİTELİĞİ VE ÇEŞİTLERİ 33
A- Genel Olarak 33
B- Tanımı 35
C- Hukukî Niteliği 36
Ç- Çeşitleri 37
I- Kesin haciz 37
1) Ne zaman konulacağı 37
2) Özellikleri 43
II- Geçici haciz 43
1) Ne zaman konulacağı 43
2) Özellikleri 43
III- İlâve haciz 44
1) Ne zaman konulacağı 44
2) Özellikleri 44
IV- Tamamlama haczi 44
1) Ne zaman konulacağı 44
2) Özellikleri 45
V- İhtiyati haciz 45
1) Ne zaman konulacağı 45
2) Özellikleri 46
§ 2. HACZİN YAPILMASI 47
A- Haczi Talep Süresi 47
I- Genel olarak: Alacaklının yasal süresi içinde veya yenileme emrinin
borçluya tebliği üzerine kesin haciz talep etmesi 47
II- Kesin haczi talep süresi, sürenin geçip haciz talep hakkının düşmesi,
dosyanın işlemden kaldırılması ve yenileme talebi 48
1) Kesin haczi talep süresi 48
2) Haciz talep hakkının düşmesi ve dosyanın işlemden kaldırılması 52
3) Yenileme talebi 53
B- İcra Müdürünün, Haciz Konusunda Takdir Yetkisinin Olup Olmadığı 57
C- İcra Mahkemesi Kararlarının İnfazı İçin Kesinleşmesi Gerekmediği 67
Ç- İcra Mahkemesi Kararlarının, Aynı veya Diğer Bir İcra Mahkemesini Bağlayıp Bağlamayacağı 68
D- Hacze Ne Zaman Başlanacağı 69
E- Haczin Ne Zaman Yapılacağı 69
F- Haczi Hangi İcra Dairesinin Yapacağı 70
G- Haczi Kimin Yapacağı 78
Ğ- Haciz Sırasında Tarafların Durumu 78
H- Haczin Nerede Yapılacağı 80
I- Nelerin Haciz Edilebileceği. 80
İ- Alacaklı ile Borçlunun Menfaatlerinin Bağdaştırılması 85
J- Haczin Ne Zaman Gerçekleşmiş Sayılacağı 88
K- Haczin Hukukî Sonuçları 89
L- Mahcuz Mallara Kıymet Takdiri 91
M- Mahcuz Mal ve Hakların Muhafazası 93
N- Haciz Tutanağı 103
I- Ne zaman düzenleneceği, işlevi ve içeriği 103
1) Ne zaman düzenleneceği ve işlevi 103
2) İçeriği 104
II- Borç ödemeden aciz vesikası, haciz tutanağının kesin veya geçici aciz
vesikası sayılması 106
1) Borç ödemeden aciz vesikası 106
a) Tanımı 106
b) İçeriği 106
2) Haciz tutanağının kesin veya geçici aciz vesikası sayılması 106
3) Borçlunun kabili haciz başkaca malı olmadığı kaydının, haciz
tutanağında yer alması gerektiği 110
4) Haciz tutanağının kesin veya geçici aciz vesikası hükmünde olup olmadığının ve tutanaktaki kayıtların doğru olup olmadığının
incelenme yeri 116
5) Aciz vesikası ile aciz vesikası hükmünde sayılan haciz tutanağının
müşterek özellikleri ile farklı yanları 117
6) Geçici haciz tutanağı ve ihtiyati haciz tutanağının, aciz vesikası
hükmünde sayılıp sayılamayacağı 118
7) İhtiyati haciz tutanağının kesin veya geçici aciz vesikası niteliğini
kazanması 120
O- Alacaklı veya Borçluya 103 Davetiyesi Gönderilmesi 121
Ö- Geçerli Bir Haczin Varlığının İstihkak Davası Bakımından Özel Dava Şartı
Olduğu 127
I- Dava şartları; tanımı ve özellikleri. 127
II- İstihkak davası açıldığı sırada geçerli haczin varlığı 128
III- Davanın açıldığı tarihte geçerli bir haczin olmaması 134
IV- Haczin, istihkak davası sırasında kalkması 135
V- Fiili haczin yapılamamasının istihkak davası açmaya engel olup
olmayacağı 137
VI- Adi ortaklıkta ortaklık malının ortaklardan birinin şahsi borcu için haciz
edilmesi halinde istihkak davası 138
P- Haczin Kaldırılması 140
R- Haczin Düşmesi 142
S- Hacze Karşı Şikâyet Süresi 144
Ş- Şikâyetin Hangi İcra Mahkemesine Yapılacağı 146
I- Takibi yürüten icra dairesince yapılan işleme karşı şikâyet 146
1) Kural 146
2) İstisnalar 149
II- İcra müdürlüğünün harç ve vergi tarh ve tahakkukuna ilişkin işlemlerine
karşı şikâyet 158
III- Resmî sicile kayıtlı malların doğrudan haczi halinde şikâyet 164
IV- Nokta haczi halinde şikâyet 166
V- Mahcuz mala istihkak iddiası üzerine talimat icra dairesinin ne yapacağı 171
VI- Şikâyetin yanlış yere yapılması 176
1) Şikâyetin icra mahkemesi yerine icra dairesine yapılmış olması 176
2) Şikâyetin yetkisiz icra mahkemesine yapılmış olması 176
VII- Yanlış nitelendirme – yanlış başvuru 176
1) Hatalı nitelendirme yapılarak doğru mercie başvurulması 176
2) Hatalı nitelendirme yapılarak yanlış mercie başvurulması 179
3) Doğru nitelendirme yapılarak yanlış mercie başvurulması 180
VIII- İcra mahkemesinin başvuruyu yanlış nitelendirmesi 180
IX- Üçüncü kişinin haciz ihbarnamesine vaki itirazını icra müdürlüğünün
yanlış nitelendirmesi 180
Haczin Konusunu Teşkil Edebilecek Mallar ve Haklar
§ 3. TAŞINIR ve TAŞINMAZ MALLARIN HACZİ 183
A- Taşınır Malların Haczi 183
B- Taşınmaz Mallar ve Haczi 189
I- Tanımı ve konusu 189
1) Tanımı 189
2) Konusu 189
II- Haczi ve sonuçları 190
III- Üçüncü kişinin taşınmazının haciz edilemeyeceği 191
IV- Üçüncü kişinin taşınmazı haczedilmişse 193
V- Üçüncü kişi, borçlunun haciz edilen taşınmazının mülkiyetini tescilsiz
iktisap yoluyla kazanmışsa 203
C- İflâsın Açılmasının Takiplere ve Mahcuz Mallara Etkisi 204
I- Takiplere etkisi 204
II- Mahcuz mallara etkisi 206
1) Kesin hacizli mallar 206
2) İhtiyati hacizli mallar 207
Ç- İflâsın Kaldırılmasının Takiplere Etkisi 207
§ 4. EŞLERDEN BİRİNİN BORCU İÇİN DİĞER EŞİN MALLARININ HACİZ EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ 209
A- 743 sayılı mülga ve 4721 sayılı yeni Türk Medenî Kanun’a göre Yasal Mal Rejimi 209
B- Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Kapsamı ve Hukukî Sonuçları 210
I- Edinilmiş mallara katılma rejiminin kapsamı 210
II- Edinilmiş mallara katılma rejiminin hukukî sonuçları 210
C- Bir Eşin Borcu İçin Diğer Eşin Mallarının Haciz Edilip Edilemeyeceği 211
I- 01.01.2002 tarihinden önce ve sonra yapılan evliliklerde 211
1) 01.01.2002 tarihinden önce 211
2) 01.01.2002 tarihinden sonra 211
II- 01.01.2002 tarihinden önce yapılıp 01.01.2002 tarihinden sonra da
devam eden evliliklerde 211
§ 5. KARA TAŞIT ARAÇLARININ HACZİ 213
A- Genel Olarak 213
B- Kara Taşıt Aracı Sicile Kayıtlı Değilse 216
C- Kara Taşıt Aracı Sicile Kayıtlıysa 216
Ç- Triptik Belgeli Kara Taşıt Araçlarının Haczi 220
§ 6. PAYLARIN HACZİ 221
A- Müşterek Mülkiyet Payının Haczi 221
B- İştirak Halinde Mülkiyet Payının Haczi 221
C- Şirket Payının Haczi 223
I- Genel olarak 223
II- Adi ortaklıklarda 224
1) Genel olarak 224
2) Adi ortaklık 225
a) Tanımı 225
b) Adi ortaklık borçlarından alacaklılara karşı sorumluluk 226
c) Ortağın şahsî alacaklılarının haczinin konusu 227
3) Ortak Girişim (Joint Venture = iş ortaklığı) 229
4) Taraf ehliyetinin yokluğu 233
III- Ticaret şirketlerinde 234
1) Genel olarak 234
a) Pay senedine bağlanmamış payın haczi 234
b) Pay senedine bağlanmış payın haczi 235
c) Şirket ortağının şahsî alacaklısının, hangi mal ve haklara haciz koydurabileceği 235
2) Anonim şirketlerde 236
a) Genel olarak 236
b) Anonim şirket paylarının haczi 236
aa) Anonim şirket payları, pay senedi veya pay ilmühaberine bağlanmamış ise 236
bb) Anonim şirket payları, pay senetlerine bağlanmış ise 242
aaa) Anonim şirket pay senetleri, borçlunun elinde ise 242
bbb) Anonim şirket pay senetleri, üçüncü kişinin elinde ise 243
cc) Anonim şirket payları, ilmühaberlere bağlanmış ise 244
3) Kollektif şirketlerde 246
4) Komandit şirketlerde 247
a) Adi Komandit şirketlerde 247
b) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde 248
5) Limited şirketlerde 249
6) Kooperatif şirketlerde 250
7) Tüzel kişiliğin kazanılması, sona ermesi ve ihyası 251
a) Ticaret Şirketleri 251
b) Tüzel kişiliğin kazanılması 252
c) Tüzel kişiliğin sona ermesi 252
ç) Tüzel kişiliğin ihyası 254
aa) Tasfiye edilmeksizin unvanı silinen şirket veya kooperatifin
tüzel kişiliğinin ihyası [TTK Geçici m.7/(15)] 254
bb) Ek tasfiye için şirketin tüzel kişiliğinin ihyası [TTK m.547/(1)] 255
§ 7. AYLIK VE ÜCRET ALACAKLARININ HACZİ 261
A- Genel Olarak: Kamudan veya Özel İşyerinden Alınan Aylığın Haczi 261
B- Borçlunun, Maaş Haczine Muvafakatinin Geçerliliğinin Ne Zaman 5510 sayılı
SGK m.93/1 Hükmüne, Ne Zaman İİK m.83/a’ya, Tâbi Olacağı 265
I- 28.2.2009 tarihinden önceki muvafakat 266
II- 28.2.2009 tarihinden sonraki muvafakat 267
C- Muhtarlık Aylığının Haczi 269
Ç- Sakatlık Aylığının Haczi 270
D- İkramiye, Toplu Sözleşme Farkı, Nema - Fazla Mesai (Çalışma), Evlilik Yardımı, Çocuk Zamları veya Primleri, Ayni Yardımlar, Hafta Tatili Ücreti ve
Genel Tatil Ücreti - Kıdem Tazminatı ve Vergi İadesi Alacağının Haczi 271
E- İlâma Dayalı İşlemiş ve İşleyen Nafaka Alacağı için 5510 sayılı SGK
Kapsamındaki Aylığın Haczi 275
§ 8. EMEKLİ AYLIĞININ HACZİ, BLOKE EDİLMESİ 281
A- Emekli Aylığının Haczi 281
I- SGK.’dan alınan emekli aylıklarının haczi 281
1) Kural ve İstisnaları 281
2) Şikâyet 285
II- Emekli memur (eski Emekli Sandığı iştirakçilerinin) aylıklarının haczi 288
1) Kural 289
2) İstisnalar 290
B- Emekli Aylığının Bloke Edilmesi 292
C- Emekli Aylığının Haciz veya Bloke Edilmesine Muvafakat 294
I- Emekli aylığının haczine muvafakat 294
II- Emekli aylığının bloke edilmesine muvafakat 297
1) Borçlunun muvafakati olması 297
2) Borçlunun muvafakati olmaması 300
§ 9. EMEKLİ İKRAMİYESİNİN HACZİ 303
A- Emekli İkramiyesinin Haciz Edilebileceği 303
B- Müstakbel Emekli İkramiyesi 304
I- Genel olarak 304
1) Müstakbel para alacaklarının haczi 304
2) İkramiye (4857 sayılı İş.K m.32) ve emeklilik tazminatı 306
a) 4857 sayılı İş Kanunu m.32’deki “ikramiye” 306
b) Emeklilik tazminatı 307
II- Müstakbel emekli ikramiyesinin haczi 307
1) Tanımı 307
2) Haciz edilmesi 307
C- Emekli İkramiyesinin Tamamının Haciz edilebileceği 308
Ç- Mevcut Emekli İkramiyesinin Haczi 308
§ 10. BAYRAM İKRAMİYESİNİN HACZİ 311
§ 11. BORÇLUNUN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERDEKİ PARA ALACAKLARININ VE TAŞINIR
MALLARININ HACZİ 313
A- Genel Olarak 314
B- Borçlunun, Mevcut Alacakları ile Periyodik Alacakları ve İleride Doğması
Muhtemel Alacaklarının Haczi 325
I- Borçlunun, mevcut alacakları 325
II- Borçlunun, ileride doğacak periyodik alacakları 325
III- Borçlunun, ileride doğması muhtemel olan alacakları 325
C- İİK m.78 ve m.89 Hükümlerinin Düzenlenme Sebepleri ve Hukuki
Sonuçlarının Farklı Olduğu 330
Ç- Borçlunun, Mevduat Hesabındaki Alacağının Haczi 331
I- Üçüncü kişideki alacağın nasıl haciz edilebileceği. 331
II- Haciz müzekkeresi 334
III- Alacak haczine karşı istihkak iddiası 337
IV- Haciz ihbarnamesi 338
V- Üçüncü kişinin I.Haciz İhbarnamesine karşı neler yapabileceği 340
VI- İİK m.89 hükmünün memurlar hakkında da uygulanacağı 342
VII- Haciz İhbarnameleri 343
1) I. Haciz İhbarnamesi 343
2) II. Haciz İhbarnamesi 351
a) Üçüncü kişinin haciz ihbarnamesine itiraz etmesi veya etmemesi 351
b) Üçüncü kişinin İİK m 89/4 uyarınca m.338/1’e göre cezalandırılması 355
c) Üçüncü kişinin İİK m.89/4 uyarınca tazminata mahkûm edilmesi 355
3) III. Haciz İhbarnamesi 360
VIII- Üçüncü kişinin, kendisine henüz III. Haciz İhbarnamesi tebliğ edilmeden
menfi tespit davası açıp açamayacağı 367
D- Adi Ortaklığın Üçüncü Kişideki Alacağına, Ortaklardan Birinin Borcu İçin
Haciz Konulup Konulamayacağı 368
§ 12. MÜŞTERİNİN, KREDİ VEYA BANKA KARTINI POS MAKİNESİNDE
KULLANMASIYLA SATICININ MEVDUAT HESABINA GİREN ALACAĞIN HACZİ 371
§ 13. İNTİFA HAKKININ HACZİ 381
§ 14. GEMİLERİN HACZİ, PARAYA ÇEVRİLMESİ VE PARALARIN PAYLAŞTIRILMASI 383
A- Gemiler Hakkında İİK.’nın Hangi Hükümlerinin Uygulanacağı 383
I- Genel Olarak 383
II- Taşınır ve taşınmaz rehninin paraya çevrilmesine ilişkin İİK hükümlerinin gemilere uygulanması 385
B- Gemilerin Haczi, Paraya çevrilmesi ve Paraların Paylaştırılması 386
I- Gemilerin haczi 386
II- Mahcuz gemilerin paraya çevrilmesi 386
1) Bir sicile kayıtlı olan Türk ve yabancı bayraklı gemiler 386
2) Bir sicile kayıtlı olmayan Türk ve yabancı bayraklı gemiler 387
III- Gemilerin satış bedelinin hangi hükümlere göre paylaştırılacağı 387
C- Gemilere ve Bunlarla İlgili Aynî Haklara İlişkin İlâmların İcrası 387
I- Gemilere ve bunlarla ilgili aynî haklara ilişkin ilâmların ne zaman icra edilebileceği 387
II- Geminin tahliye ve teslimine ilişkin ilâmın icrası 388
1) Borçlu gemiye zilyet ise 388
2) Borçlu gemiye zilyet değilse 388
a) Geminin değerinin alınması 388
aa) Geminin değeri ilâmda yazılı ise 388
bb) Geminin değeri ilâmda yazılı değilse 388
b) Gemiye zilyet olan üçüncü kişiye karşı borçlunun sahip olduğu
hakların kullanılması 388
III- Sicile kayıtlı Türk gemileri üzerinde ipotek veya intifa hakkının
kurulmasına veya kaldırılmasına ilişkin ilâmın icrası 389
Ç- Kiralanan Taşınmaz veya Gemilerdeki Hapis Hakkına Tâbi Eşya İle İlgili
İstihkak Davaları 389
§ 15. YETİŞMEMİŞ MAHSULLERİN HACZİ 391
A- Genel Olarak 391
B- Asıl Şeyden Ayrılmaksızın Sadece Tabii Semerelerin De Haciz Edilebileceği 391
I- Taşınmaz ve üzerindeki mahsul aynı şahsa ait ise 391
II- Taşınmaz ve üzerindeki mahsul aynı şahsa ait değilse 392
C- Yetişmemiş Mahsullerin Ne Zaman Haciz Edilebileceği 392
Ç- Haciz Edilen Yetişmemiş Mahsullerin Paraya Çevrilmesi 393
D- İpotek Tesis Edilen Taşınmazın Yetişmemiş Mahsullerinin Haczi 393
§ 16. MÜTEMMİM CÜZ VE TEFERRUATIN HACZİ 395
A- Mütemmim Cüz’ün Haczi 395
I- Tanımı 395
II- Bir şeyin, diğer bir şeyin mütemmim cüz’ü sayılacağı haller 396
1) MK m.684’de öngörülen şartların gerçekleştiği haller 396
2) MK m.684’deki şartların aranmayacağı haller 397
III- Kural ve istisnası 398
1) Kural 398
2) İstisna. 399
B- Teferruatın Haczi 399
I- Tanımı 399
II- Özellikleri ve teferruat niteliğini kazanabilme şartları 399
III- Asıl şey hakkında yapılan tasarruf işleminin, hariç tutulmayan teferruatı
da kendiliğinden kapsayacağı 402
C- Teferruatın, Asıl Şeyden Ayrı Olarak Haciz Edilip Edilemeyeceği 403
I- Kural ve istisnası 403
1) Kural 403
2) İstisna. 405
II- Teferruat karinesi ve çürütülmesi 410
III- Teferruatın ipotekli taşınmazdan ayrı olarak haciz edilmesi halinde
süresiz şikâyet 412
§ 17. MÜLKİYETİ MUHAFAZA KAYDI İLE SATILAN MALLARIN HACZİ 413
A- Genel Olarak 413
B- Çeşitli İhtimaller 414
I- Malın, satıcı tarafından haczi 414
II- Malın, satıcının alacaklısı tarafından haczi 415
1) Alıcı, taksitleri ödemede temerrüde düşmemişse 415
2) Alıcı, taksitleri ödemede temerrüde düşmüşse 415
III- Malın, alıcının alacaklısı tarafından haczi 415
1) Satıcının istihkak iddiasında bulunması 415
2) Alıcının alacaklısının sahip olabileceği imkânlar 416
a) Alıcı, taksitleri zamanında ödememişse 416
b) Alıcı, taksitleri zamanında ödüyorsa 416
Haciz Edilmek İstenen Taşınmazın Borçlu Adına Kayıtlı Olmaması
§ 18. İCRA DAİRESİNİN, BORÇLU ADINA TESCİLİ TALEP VEYA TESCİLİ DAVA ETME
YETKİSİNİ ALACAKLIYA VERMESİ 417
A- Borçlunun Tescilsiz Kazandığı Tam veya Sınırlı Bir Ayni Hakkın, Borçlu Adına
Tescilini Talep Etme Yetkisinin İcra Dairesince Alacaklıya Verilmesi 417
B- Borçlunun Zilyedi Bulunduğu Bir Taşınmazın Mülkiyet Hakkının, Borçlu Adına Tescilini Dava Etme Yetkisinin İcra Dairesince Alacaklıya Verilmesi 420
Bir Kısmı veya Tamamı Haciz Edilemeyen Mallar ve Haklar
§ 19. HACZİ CAİZ OLMAYAN VEYA KISMEN HACİZ EDİLEBİLEN MALLAR VE HAKLAR 425
A- Genel Olarak 426
I- Haczin kapsamı 426
II- Gayri kabili hacizlik vasfı 427
B- Tamamı Gayri Kabili Haciz Olan Mallar ve Haklar 430
I- İİK m.82’deki tamamı haciz dışı malların sınırlı sayıda olup olmadığı 430
1) 5393 sayılı Belediye Kanunu m.15/sondan 2. fıkra 431
2) 21.11.2012 tarih ve 6361 sayılı “Finansal Kiralama, Faktoring ve
Finansman Şirketleri Kanunu”, m.28 437
3) Kamulaştırmasız el atmaya dayanan tazminat alacağının ilâmlı takibinde, İdarenin mal, hak ve alacaklarının haczedilip
edilemeyeceği 440
a) Kamulaştırmasız el atma, 09.10.1956 - 04.11.1983 tarihleri
arasında olmuş ise; 440
b) Kamulaştırmasız el atma, 1983 tarihinden sonra olmuş ise; 441
4) 775 sayılı Gecekondu Kanunu, m.34/1-e 443
II- İİK m.82’de sayılan tamamı gayri kabili haciz mallar ve haklar 446
1) İİK m.82/f.1, b.1 446
2) İİK m.82/f.1, b.2 448
3) İİK m.82/f.1, b.3 449
4) İİK m.82/f.1, b.4 452
5) İİK m.82/f.1, b.5 459
6) İİK m.82/f.1, b.6 459
7) İİK m.82/f.1, b.7 460
8) İİK m.82/f.1, b.8 460
9) İİK m.82/f.1, b.9 460
10) İİK m.82/f.1, b.10. 460
11) İİK m.82/f.1, b.11. 461
12) İİK m.82/f.1, b.12. 461
a) Haline münasip evin haczedilmezliğini kim, kime karşı, hangi süre
içinde, hangi şartlarla ileri sürebileceği 461
b) Meskeniyet şikâyetinin hangi icra mahkemesine yapılacağı 477
aa) Kural 477
bb) İstisnalar 477
c) Meskeniyet şikâyeti üzerine neler yapılacağı 482
aa) Duruşma 482
bb) Re’sen araştırma ilkesi 482
cc) İspat yükü 483
çç) Karar 490
ç) Alacağın, borçlunun haline münasip evin bedelinden doğup
doğmaması 492
d) Borçlunun ipotek tesisinin, meskeniyet iddiasına engel olup olmayacağı 493
13) İİK m.82/f.1, b.13 498
III- Takip konusu borcun, hacizli mal bedelinden doğmamasının arandığı haller 499
IV- Aile konutu 500
C- Kısmen Haciz Edilebilen Şeyler 505
Ç- İİK m.82-83’deki Mallar ve Hakların Haciz Edilebileceği Hakkında Anlaşma
Yapılıp Yapılamayacağı 509
Hacze İştirak
§ 20. HACZE TAKİPLİ İŞTİRAK 519
A- Genel Olarak 519
B- Hacze Takipli İştirak Şartları 527
I- Genel olarak 527
II- Tekaddüm şartının gerçekleştiğinin belgelendirilmesi 528
1) Aciz vesikası 529
2) İlâm 529
3) Resmî veya noterlikçe onanmış senet 530
4) Resmî daire veya yetkili makamlarca düzenlenmiş vesika 531
III- Geçici veya kesin rehin açığı belgesinin, tekaddüm şatının gerçekleştiğini gösterip gösteremeyeceği 531
IV- Hacze iştirak talebi, talebin kabul veya reddi 534
§ 21. HACZE TAKİPSİZ İŞTİRAK 535
A- Genel Olarak 535
B- Hacze Takipsiz İştirak Edebilecek Alacaklılar 535
I- Borçlunun eşi, çocukları, borçlunun vasisi veya kayyımı olduğu kişiler 535
II- İlâma dayanan nafaka alacaklısı 536
III- Borçlunun reşit çocukları 537
IV- Ölünceye kadar bakma alacaklısı 538
C- Takipsiz İştirak Talebinin Yapılması, İtiraz ve Dava 538
İhtiyatî Haciz
§ 22. İHTİYATİ HACİZ: ÖZELLİKLERİ, HANGİ BORÇLARDAN DOLAYI, NEREDEN, NASIL İSTENEBİLECEĞİ 541
A- Genel Olarak 541
I- İhtiyati haciz ve ihtiyati tedbir 541
II- Teminat senedine dayanılarak ihtiyati haciz talep edilip edilemeyeceği 564
III- Kimlerin, ne zaman ihtiyati haciz isteyebileceği 565
1) Alacaklı, yetkili hamil, Türkiye’de yaşayan yabancılar 565
2) Takip veya davadan önce ya da devamı sırasında 566
IV- Gemilerin İhtiyati Haczi 569
1) Bir geminin ihtiyaten veya icraen haczi ve cebrî icraya ilişkin
işlemlerinin hangi ülkenin hukukuna tâbi olacağı. 570
2) Geminin ihtiyati haczi ile teminat altına alınabilecek alacaklar: Deniz alacakları 572
3) Deniz alacakları için geminin ihtiyati haczini talep hakkı 574
4) Kanuni rehin hakkının, gemi alacağı için geminin ihtiyati haczine
engel olup olmadığı 576
5) Deniz alacağı için geminin ihtiyati haczinin hangi yer mahkemesinden istenebileceği 576
a) Deniz alacağı için dava açmadan önce 577
aa) Türk bayraklı gemi 577
bb) Yabancı bayraklı gemi 577
cc) Yetkiye, tahkime ve esasa uygulanacak hukuka ilişkin bir anlaşmanın varlığı hâlinde Türk mahkemesinin yetkisi 578
b) Deniz alacağı için dava açtıktan sonra 579
aa) Dava yurt içinde mahkemede açılmış ise 579
bb) Dava hakem önünde veya yurt dışındaki mahkemede
açılmış ise 579
6) İhtiyati haciz kararına itiraz ve diğer hususlar hakkında karar vermeye
yetkili mahkeme 579
7) İhtiyati haczi tamamlayan merasimde yetkili mahkeme ve icra dairesi 581
8) İhtiyati haciz kararı veren Türk mahkemesinin, o deniz alacağının esası hakkında verilmiş yabancı mahkeme veya yabancı hakem
kararının tenfizinde ne zaman yetkili olacağı 581
9) Haksız ihtiyati haciz sebebiyle açılacak tazminat davası 582
10) Delil ve teminat 582
11) İhtiyati haczin yapılması, gemiye el konulması, muhafaza tedbirleri,
geminin seferde olması 583
12) İhtiyati haczin kapsamı ve geminin idaresi 586
13) İhtiyati haczin ne zaman mümkün olabileceği? 586
a) TTK m.1369/(1)’de sayılan hallerde gemilerin ihtiyati haczi 586
b) TTK m.1369/(1)’de sayılanların dışındaki gemilerin ihtiyati haczi 587
14) Geminin serbest bırakılması 587
a) Geminin değerinin depo edilmesi 587
b) İhtiyati haczin kaldırılması 588
15) Yeniden veya aynı alacak için ihtiyati haciz 590
16) İhtiyati haczi tamamlayan işlemler 591
B- İhtiyati Hacze İlişkin Özellikler 591
C- Hangi Borçlardan Dolayı İhtiyati Haciz İstenebileceği. 596
I- Genel olarak 596
II- Kural 597
1) Alacak rehin ile temin edilmemiş olmalı 598
a) Kural 598
b) İstisnaları. 604
2) Alacağın vadesi gelmiş olmalı 607
a) Muaccel alacak 607
b) Müeccel alacak 608
c) Bono veya poliçeye dayanan alacak 611
ç) Çeke dayanan alacak 613
d) Mahkemeye başvurma, alacağın ispatı, taliki şartlı alacak 614
III- İstisnai haller 616
Ç- Kefaletin, İhtiyati Hacze Engel Olup Olmayacağı 618
D- İhtiyati Haciz Kararı 630
I- Yetkili ve görevli mahkeme 630
1) Yetkili mahkeme 630
a) Davadan önce 630
b) Dava açarken 633
c) Dava açtıktan sonra 634
2) Yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan bir uyuşmazlıkta yetki şartı veya anlaşması ile yabancı bir devlet mahkemesinin yetkili kılınmış olması halinde; Türk mahkemelerinin ihtiyati haciz kararı
verip veremeyeceği 636
3) Görevli mahkeme 637
II- Teminat 642
§ 23. İHTİYATÎ HACİZ KARARININ HUKUKÎ NİTELİĞİ, İÇERİĞİ VE UYGULANMASI 645
A- İhtiyati Haciz Kararının Hukuki Niteliği 645
I- İhtiyati haciz kararının, ilâmlı icraya dayanak yapılamayacağı 645
II- İhtiyati haciz kararının icra takip işlemi olup olmadığı 645
III- İhtiyati haciz kararının, icra takip işlemi sayılıp sayılmamasının
sonuçlarının neler olduğu 650
B- Konkordato Mühleti İçinde İhtiyati Haciz Kararı Alınarak Uygulanıp Uygulanamayacağı. 653
C- İhtiyati Haciz Kararının Verilmesi ve İçeriği 654
I- İhtiyati haciz kararı verilmesi 654
II- İhtiyati haciz kararının içeriği 654
Ç- İhtiyatî Haciz Kararının Uygulanmasının Hangi Süre İçinde, Hangi İcra
Dairesinden, Nasıl Talep Edilebileceği 658
I- Yetkili icra dairesi 658
II- Süre ve talep 659
D- İhtiyati Haciz Kararının Uygulanması. 660
E- İhtiyati Haciz Tutanağının Düzenlenmesi, İçeriği ve İlgililere Tebliği 664
F- İhtiyati Haciz Tutanağının Geçici veya Kesin Aciz Vesikası Hükmünü
Kazanması 666
G- İhtiyaten Haciz Edilen Taşınır Malların Borçlu veya Üçüncü Kişi Elinde Bırakılması 666
I- Taşınır mallar borçlu elinde ihtiyaten haciz edilmiş ise 666
II- Taşınır mallar üçüncü kişi elinde ihtiyaten haciz edilmiş ise 667
§ 24. İHTİYATÎ HACİZ KARARINA İTİRAZ, İHTİYATÎ HACZİN KALDIRILMASI, İHTİYATÎ
HACZE KARŞI MÜRACAAT İMKÂNLARI 669
A- İhtiyati Haciz Kararına Karşı İtiraz. 669
I- Genel olarak 669
II- İhtiyati haciz kararına karşı borçlunun itiraz edebilme şartları 672
1) İhtiyati haciz kararı borçlu dinlenmeden verilmiş olmalı 672
2) İtiraz, süresi içinde yapılmış olmalı 672
3) Kanunda öngörülen itiraz sebeplerinden biri mevcut olmalı 673
III- İtirazın incelenmesi, karar ve kanun yolları 674
B- Teminat Karşılığında İhtiyatî Haczin Kaldırılması. 677
C- İhtiyati Hacze Karşı Müracaat İmkânları 678
§ 25. İHTİYATÎ HACZİ TAMAMLAYAN MERASİM 681
A- Alacaklı, İcra Takibine Başlamadan veya Dava Açmadan Önce İhtiyati Haciz
Kararı Aldırıp Uygulatmış İse 681
I- Alacaklının icra takibine başlaması 682
1) İlâmsız takip 682
a) Adi (ilâmsız genel) haciz yolu ile takip 683
b) İflâs yolu ile takip 687
2) İlâmlı takip 688
II- Alacaklının dava açması 689
B- Alacaklı, İcra Takibi veya Dava Sırasında İhtiyati Haciz Kararı Aldırıp
Uygulatmış İse 690
I- Dava sırasında ihtiyati haciz kararının alınıp uygulanmış olması 690
II- İcra takibi sırasında ihtiyati haciz kararının alınıp uygulanmış olması 690
1) İlâmsız takipte 690
a) Adi haciz yolu ile takipte 690
b) İflâs yolu ile takipte 691
2) İlâmlı takipte 691
C- İhtiyati Haczin Hükümsüz Hale Gelmesi 692
Ç- İhtiyati Haciz Halinde Hacze İştirakin Ne Şekilde Gerçekleşeceği 692
§ 26. HAKSIZ İHTİYATÎ HACİZDEN DOLAYI TAZMİNAT DAVASI 697
A- Genel Olarak 697
B- Tazminat Davasının Şartları 697
I- İhtiyati haczin konulmuş olması 698
II- İhtiyati haczin haksız olması 698
III- Maddi zararın doğmuş olması 699
IV- Uygun illiyet bağının mevcut olması 699
6183 sayılı AATUHK’ya göre: Haciz ve Hacze İştirak
§ 27. KAMU ALACAKLARININ CEBREN TAHSİLİ. 701
A- 6183 sayılı AATUHK’nın Uygulanma Alanı 701
B- 6183 sayılı AATUHK’daki Kavramların Anlamları 701
C- Kamu Alacağının Tâbi Olacağı Kanun ve İzlenecek Takip Yolu 702
I- Tâbi olacağı Kanun 702
II- Kamu alacağının tahsili için İİK.’daki takip yolunun izlenip izlenemeyeceği 704
Ç- Kamu Alacağının Cebren Tahsili İçin Takibin Yetkili Tahsil Dairesince Yapılacağı 706
D- Kamu Alacağının Haciz Yoluyla Cebren Tahsili 706
I- Haciz yoluyla takibin aşamaları 706
1) Kamu alacağının tahakkuku – Takip yaprağı – Ödeme emri – Tebliğ alındısı 706
2) Kamu borcunun ödenmesi veya mal beyanında bulunma 710
3) Kamu borcunu ödemeyen ve mal beyanında bulunmayan borçlunun
hapsen tazyiki 710
4) Haciz varakası ve Haciz tutanağının düzenlenmesi 711
5) İstihkak iddiaları 711
6) Haciz bildirisi 712
7) Aciz fişi 712
II- Haczin AATUHK düzenlemesine uygun yapılması gerektiği 712
E- İdarî Para Cezasının Tahsili 717
I- Genel olarak 717
1) İdarî para cezasının; tahakkuku, itiraz, kesinleşmesi ve tahsili 717
2) Ödeme emri 718
II- Kamu alacağının tahsili için AATUHK yerine İİK uyarınca icra takibi 728
F- Kamu Borçlusunun, Üçüncü Kişilerdeki Taşınırları ile Hak ve Alacaklarının
Haczi 729
G- Tüzel Kişi Borçlunun Malvarlığından Kamu Alacağının Tahsil Edilememesi 734
Ğ - 6183 sayılı AATUHK’nın Uygulanmasından Doğan Davalarda Avukatlık
Ücretinin Belirlenmesi 735
§ 28. HACZE İŞTİRAK VE PAYLAŞTIRMA 737
A- Haciz Koyduran Alacaklılardan Birinin veya Her İkisinin Alacağının Kamu
Alacağı Olması Halinde; Hacze İştirak ve Paylaştırma 737
I- Hacze iştirak 737
1) İlk kesin haczin, 2004 sayılı İİK.’ya göre konulmuş olması 737
2) İlk kesin haczin, 6183 sayılı AATUHK.’ya göre konulmuş olması 738
3) Her iki haczin de 2004 sayılı İİK.’ya göre konulmuş olması 740
4) Her iki haczin de 6183 sayılı AATUHK.’ya göre konulmuş olması 740
II- Paylaştırma. 740
B- Limited Şirketten Olan Kamu Alacağı İçin Hacze İştirak 744
C- Aynı Mala Haciz Koyduran Alacaklılardan Birinin Diğerinin Haczine Karşı Çıkması 745
I- İki ayrı takipte borçlunun aynı malına haciz koydurup sıra cetvelinde yeralan bir alacaklının, diğer alacaklının alacağının esasına ve sırasına
karşı çıkması 745
II- İki ayrı takipte borçlunun aynı malına haciz koydurup sıra cetvelinde yeralan iki hâciz alacaklıdan birinin, diğer hâciz alacaklının hem
alacağının esasına ve hem de onun haczine karşı çıkması 745
III- Sıra cetvelindeki kamu alacağına karşı çıkılması 746
İcra Takibinde; Tebligat ve Vekâlet
§ 29. TEBLİGAT 747
A- 7201 sayılı TEBLİGAT KANUNU’nun Düzenlemesi 747
I- Genel olarak 747
II- Elektronik tebligat 748
1) 7101 sayılı Kanunla Teb.K m.7/a’da yapılan değişiklik ve eklenen Ek
Madde ile Geçici m.2 748
2) Elektronik yolla tebligat yapılması zorunlu olan gerçek ve tüzel kişiler 753
a) Kanun hükmü gereği zorunlu elektronik yolla tebligat 753
b) Talepleri üzerine kendilerine elektronik tebligat adresi verilenlere zorunlu elektronik yolla tebligat 754
3) Zorunlu elektronik yolla tebligatın yapılamaması 754
III- Teb.K m.7/a, 1. ve 2. fıkra kapsamı dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere tebligatın hangi yolla yapılacağı 754
1) Kural 754
2) İstisna 755
B- 213 sayılı VERGİ USUL KANUNU’nun Uygulama Alanı (m.1) ve Tebliğler
(m.99-109) ile İlgili Düzenlemesi 755
I- 213 sayılı VERGİ USUL KANUNU’nun uygulama alanı 755
II- 213 sayılı VERGİ USUL KANUNU’nun tebliğler ile ilgili düzenlemesi 755
§ 30. İCRA TAKİBİNDE VEKÂLET 761
A- Genel Olarak 761
B- Genel Vekâletname İle Vekil Tayin Etme 761
C- Vekâletin Kapsamı 762
Ç- Birden Fazla Vekil Olması Halinde Tebliğ 763
D- Avukatın Bürosunda Tebliğ 763
E- Vekile Tebliğ Zorunluluğu 764
F- Vekile Yapılması Gerekirken Müvekkile Yapılan Tebliğin ve Tebliğ Konusu
İşlemin, İptalinin İstenemeyeceği Haller 766
G- Tebliğlerin Müvekkile De Yapılması Gereken Haller 769
Ğ- İcra Takibine Vekil veya Müvekkilin İtirazı Halinde Yapılacak Tebliğler 772
H- Vekilin, “Usulsüz Tebliğ” ve “Tebliğ Yokluğu” Hallerinde Hangi Süre İçinde,
Nereye, Nasıl Başvuracağı ve Neye Karar Verileceği 773
I- Usulsüz tebliğ halinde 773
II- Tebliğin yokluğu halinde 774
I- Süreli Vekâlet 776
İ- Vekâletin Sona Ermesi Ve Hükümleri 777
I. Tek taraflı sona erdirme 777
II. Ölüm, ehliyetin kaybedilmesi, iflâs 777
III. Vekâletin sona ermesinin hükümleri 778
KİTAP İNCELEMESİ 779
Prof. Dr. TİMUÇİN MUŞUL’UN YAYINLARI; 811