Tıp Ceza Hukuku

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
1. Bölüm
GENEL HÜKÜMLER
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 19
I. Temel Tartışma: Hekimin Tıbbi Müdahalesinin Cezasızlığının Hukuksal Dayanağı Nedir? 19
A. Tipikliğin Bulunmaması 20
B. Maddi Unsurun Gerçekleşmemesi 23
C. Manevi Unsurun Gerçekleşmemesi 23
D. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygun Olması 24
1. Hakkın Kullanılması 25
2. Hastanın Rızası 26
3. Birden Fazla Hukuka Uygunluk Nedeni Kabul Eden Görüşler 31
II. Görüşüm 33
III. Özel Düzenlemeler 35
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 37
I. Genel Olarak 37
II. 4483 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 39
A. Teorik Bilgiler 39
B. Uygulamadan Örnekler 40
III. 2547 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 48
2. Bölüm
SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK
SUÇLAR VE KABAHATLER
§ 1. SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR 51
I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları 52
A. Genel Olarak 52
B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları 62
1. Genel Olarak 62
2. Ceza Mahkemesi Kararlarında Aydınlatma Zorunluluğu ve Sonuçları 67
a. Olay 1 68
b. Olay 2 68
c. Olay 3 69
d. Olay 4 70
e. Olay 5 70
f. Olay 6 73
C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi) 73
1. Sorun 73
2. Hayatta Tutma Yükümlülüğü ve Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 76
3. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları 77
a. Aktif Ötanazi 78
b. Dolaylı Ötanazi 80
c. Pasif Ötanazi 81
D. Zorunluluk Hali 84
E. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçlarının Nitelikli Halleri ve Kovuşturma 85
II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 86
III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları 97
A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar 100
1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi 101
2. Taksir Kavramı 102
3. Hareket 103
4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı 104
5. Özen Yükümlülüğünün İhlali 107
6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti (Yüksek Sağlık Şurası–Adli Tıp Kurumu) 112
7. Nedensellik Bağı 115
a. Genel Olarak 115
b. Hekim Hatası ve Başkasının Yol Açtığı Yaralamalar Arasındaki Nedensellik Bağı Sorunu 126
c. Yargıtay Kararları’nda Nedensellik Bağı 127
B. Taksirle Öldürme Suçu 135
C. Taksirle Yaralama Suçu 136
1. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 137
2. Yaralama Kavramı 140
3. Nitelikli Haller 141
4. Soruşturma ve Kovuşturma 142
D. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Organizasyon Kusuru 143
E. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Yaptırım 145
F. Taksirle Yaralama Suçunda Uzlaştırma 153
IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 154
V. Cinsel Saldırı 157
VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği 164
A. Genel Olarak 164
B. İnsan Üzerinde Deney Suçu 166
C. İnsan Üzerinde Deneme Suçu 170
D. Müşterek Hükümler 172
VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu 174
A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği 174
B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi 176
C. Nakil Eyleminin Niteliği ve Ceza Hukuku Yönünden Sonuçları 180
D. Organ veya Doku Ticareti Suçu 183
E. Zorunluluk Hali 190
F. Etkin Pişmanlık 192
VIII. Çocuk Düşürtme 194
A. Genel Olarak 194
B. Korunan Hukuksal Yarar 195
C. Suçun Konusu 196
D. Maddi Unsur 198
E. Manevi Unsur 205
1. Genel Olarak 205
2. Zorunluluk Hali 205
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri 207
1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi 208
2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu) 209
G. Nitelikli Haller 212
H. Teşebbüs 213
I. İştirak 214
İ. İçtima 215
J. Yanılgı 217
K. Zorunluluk Hali 218
1. Genel Açıklamalar 218
2. Hukuki Niteliği 219
3. Şartları 219
4. İspat Sorunları 222
L. Yaptırım 228
IX. Kısırlaştırma Suçu 228
X. Hadımlaştırma 232
XI. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu 234
XII. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 235
XIII. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu 235
A. Genel Olarak 235
B. Korunan Hukuksal Yarar 236
C. Suçun Unsurları 236
1. Maddi Unsur 237
a. Kişisel Veri Kavramı 237
b. Kişisel Verilerin Kapsamı 241
c. Fail 246
d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler 247
e. Hastanın Ölümünden Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 249
f. Sağlık Personelinin Sıfatı Sona Erdikten Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 250
g. Sigortalı Hastalarda Ödeme Yapacak Kurumlar Bakımından Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu 250
h. Ceza Muhakemesi Kanunu Bakımından Kişisel Veriler 251
2. Manevi Unsur 252
3. Hukuka Uygunluk Nedenleri 252
a. Hastanın Rızası 252
aa. Genel Olarak 252
bb. Konsültasyon Halinde Kişisel Verilerin Açıklanması 253
cc. Varsayılan Rıza 254
b. Bildirme Yükümlülüğü 255
c. Adli Mercilerin Sağlık Verilerini İşlemesi 259
d. Basının Haber Verme Hakkı 259
e. Savunma Dokunulmazlığı 260
4. Zorunluluk Hali 260
D. Nitelikli Haller 263
E. Yanılgı 263
F. Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması ve Ticari Sır, Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi ve Belgelerin Açıklanması Suçları İle İlişki 264
G. Bazı Hekim Faaliyetleri Açısından Kişisel Verileri Açıklama Suçu 266
1. Resmi Bilirkişi Hekim 266
2. İşyeri Hekimi 266
3. Cezaevi Hekimi 267
4. Adli Tabip 267
5. Tıbbi Araştırmalar 267
6. Bilimsel Çalışmalar 267
7. Soruşturma ve Kovuşturma Organlarının Bilgi Talebi 268
XIV. Dolandırıcılık 270
XV. Belgede Sahtecilik 272
A. Genel Açıklamalar 272
B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu 273
C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği 283
1. Suçun Unsurları 283
2. Nitelikli Haller 289
D. Sahteciliğin İspatı 292
XVI. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu 296
XVII. İrtikap Suçu 298
XVIII. Rüşvet Suçu 310
A. Genel Açıklamalar 310
B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar 315
C. Rüşvetin İspatı 316
XIX. Görevi Kötüye Kullanma 317
A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 317
B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 322
C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu 338
D. Yükümlülüklerin Çatışması 342
XX. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu 343
XXI. Bilirkişi Hekimin Cezai Sorumluluğu 345
A. Genel Olarak 345
B. Bilirkişilik Görevinin Yapılmaması 345
C. Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik 346
XXII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 349
XXIII. Genital Muayene 359
A. Genel Olarak 359
B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 361
C. Suçun Faili ve Mağduru 361
D. Maddi Unsur 363
E. Manevi Unsur 365
F. Hukuka Aykırılık Unsuru 366
G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 366
H. Muhakeme 367
XXIV. Genetik Teşhisler Nedeniyle Ceza Sorumluluğu 367
XXV. Yapay Döllemede Ceza Sorumluluğu 369
XXVI. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma 371
XXVII. Ruhsatsız Olarak veya Yetkisiz Kişilere Sağlık Hizmeti Verdirme 381
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK KABAHATLER 381
I. Yetkisiz Hekimlik 381
II. Bazı Normlara Aykırılık 383
III. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapma Suçu ve Kabahatler 384
IV. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak 390
V. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak 390
Küçük Sözlük 393
Yararlanılan Kaynaklar 397
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini 419
Kavramlar Dizini 421