Tıp ve Sağlık Hukuku El Kitabı

İÇİNDEKİLER
Kısa İçindekiler
1. Bölüm
GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 25
§ 2. KAVRAM 27
§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN 28
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 33
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 43
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 63
§ 2. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 79
§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 86
§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 95
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 101
§ 2. ŞARTLAR 102
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 219
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 239
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 253
§ 4. GENETİK TANI 258
§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 265
§ 6. YAPAY DÖLLEME 266
§7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 279
§ 8. KİMYASAL KASTRASYON 287
§ 9. TELE–TIP 290
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 295
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 335
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 337
§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 349
§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 395
§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 413
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 415
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 417
§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 419
İçindekiler
Önsöz 5
Kısa İçindekiler 7
Kısaltmalar 23
1. Bölüm
GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 25
§ 2. KAVRAM 27
§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN 28
I. Genel Olarak 28
II. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama 30
III. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu 30
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 33
I. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı 34
II. Hasta Hakları Birimleri ve Hasta Hakları Kurulları 37
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 43
I. Sağlık Çalışanı Hakları 43
II. Hak Arama Yolları 44
A. Haksız Suçlamalara Karşı Hak Arama Yolları 44
B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları 45
1. Ceza Hukuku Araçları 45
a. Genel Olarak 45
b. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler 51
2. Tazminat Hukuku Araçları 52
3. Süreç 53
III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım 53
IV. Çalışan Güvenliği Genelgesi 56
V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı 58
VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı 60
A. Genel Olarak 60
B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama 62
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 63
I. Genel Olarak 63
II. Şifa Garantisi Yasağı 76
§ 2. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 79
I. Genel Olarak 79
II. Güven İlkesi 81
§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 86
I. Kavram 87
II. Uygulamadaki Sorunlar 90
A. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması 90
B. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler 91
C. Sosyal Medya Paylaşımları 91
D. Kamera Kaydı 92
E. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet Sorunu 92
§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 95
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA
UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 101
§ 2. ŞARTLAR 102
I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması 102
A. Genel Olarak 102
B. Hekim Olma Şartı 103
1. Genel Olarak 103
2. Uzmanlık Şartı 106
3. Öğrencilerin Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu 110
C. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları 113
II. Aydınlatma ve Rıza 114
A. Temel Kurallar 114
B. Aydınlatma 119
1. Aydınlatma Çeşitleri 120
a. Otonomi (Karar) Aydınlatması 120
aa. Temel Sorunlar 120
bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri 121
aaa. Genel Olarak 121
bbb. Teşhis Aydınlatması 122
ccc. Süreç Aydınlatması 123
ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma 124
eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma 125
b. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması) 126
aa. Kavram 126
bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma 127
cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme 128
c. Risk Aydınlatması 131
2. Özel Durumlarda Aydınlatma 134
a. Kısırlaştırma 134
b. Engelli Cenin 135
c. Hekimin Tecrübesi 136
3. Aydınlatılacak Kişi 136
4. Aydınlatma Yükümlüsü 137
5. Aydınlatmanın Zamanı 138
6. Aydınlatmanın Kapsamı 139
7. Aydınlatmanın Şekli 141
a. Genel Olarak 141
b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği 144
8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma 146
9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Durumlar 147
a. Aydınlatmadan Vazgeçme 147
b. Hastanın Bilgisinin Bulunması 147
c. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması 148
aa. Genel Olarak 148
bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi 150
d. Acil Haller 150
e. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması 151
10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi 152
11. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları 153
12. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları 153
C. Rıza 154
1. Genel Olarak 155
2. Rıza Açıklaması 158
3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti) 160
a. Genel Olarak 160
b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi 162
c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 167
d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 173
4. Rızanın Kapsamı 174
5. Rızanın Aranmadığı Haller 175
a. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 176
aa. Genel Olarak 176
bb. Corona Virüs Nedeniyle Alınan Önlemler 177
cc. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu 180
dd. Yeni Doğan Çocuklardan Topuk Kanı Alınması 184
ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması 184
b. Akıl Hastaları ile İlgili Düzenlemeler 185
c. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler 188
aa. Ceza Hukuku Yaptırımları 188
bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler 190
cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler 192
d. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler 195
6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı 196
7. Varsayılan Rıza 197
a. Genel Olarak 197
b. Ameliyatın Genişletilmesi 200
c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet) 201
8. Rızayı Sakatlayan Haller 203
9. Rızanın Geri Alınması 204
10. Rıza Formu 205
11. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler 206
D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları 208
III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale 208
A. Endikasyon (Zorunluluk) 208
1. Kavram 208
2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler 212
a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler 214
b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler 215
c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler 216
d. Sünnet 216
3. Değerlendirme 217
B. Özenli Tıbbi Müdahale 218
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 219
I. Kavram 219
II. Hukuksal Temel ve Kapsam 220
III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri 221
A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli 221
1. Ölüm Halinin Belirlenmesi 222
2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi 225
3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler 229
4. Otopsi mi Nakil mi? 230
5. Organ ve Doku Dağıtımı 233
B. Canlılardan Organ Nakli 234
1. Genel Olarak 234
2. Akrabalık Şartı 235
3. Çapraz Nakil 238
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 239
I. Giriş 239
II. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar 242
A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları 244
1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları 244
2. Özel Durumlarda Araştırma 245
3. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları 246
B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları 248
1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları 249
2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları 251
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 253
I. Tanım 253
II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği 255
§ 4. GENETİK TANI 258
I. Kavram 258
II. Türleri 259
III. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği 260
IV. Hukuksal Sorumluluk 262
V. Yasaklar ve Yaptırım 263
§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 265
§ 6. YAPAY DÖLLEME 266
I. Kavram 267
II. Yapay Döllemenin Şartları 268
III. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü 270
A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu 270
B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu 271
IV. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar 272
V. Taşıyıcı Annelik 274
VI. Üreme Hücreleri ve Gonad Dokularının Saklanması 277
VII. Embriyoların Dondurulması 278
§7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 279
I. Giriş 279
II. Hukuki Durum 280
A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı 280
B. Ülkemizdeki Mevcut Durum 281
C. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme 282
1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi 283
2. Aydınlatma 284
3. Endikasyon 286
§ 8. KİMYASAL KASTRASYON 287
§ 9. TELE–TIP 290
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 295
I. Genel Olarak 295
II. Hekimin Özen Yükümlülüğü 295
III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü 296
A. Kişisel Edim Kavramı 296
B. Temsil Edilebilir Edimler 297
C. Temsil Edilemeyen Edimler 298
IV. Öykü Alma Yükümlülüğü 300
V. Muayene Yükümlülüğü 301
VI. Teşhis Yükümlülüğü 302
A. Teşhis Kavramı 302
B. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği 303
C. Uzaktan Teşhis Yasağı 305
D. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü 306
VII. Tedavi Yükümlülüğü 306
A. Hukuksal Temelleri 306
1. Genel Olarak 306
2. Özel Durumlar 307
a. Hekimin Hastayı Reddetmesi 307
b. Acil Durumlar 309
B. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü 309
C. Uzaktan Tedavi Yasağı 310
D. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları 312
1. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı 312
a. Genel Olarak 312
b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği 313
2. Hekimin Etkisiz Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı 314
VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü 315
IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü 318
A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü 318
B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü 319
X. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 319
A. Genel Olarak 320
B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği 320
1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı 320
2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı 321
3. Kayıtların Şekli 323
4. Kaydın Zamanı 324
C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları 325
D. Kayıtları İnceleme Hakkı 327
1. Hukuksal Dayanak 327
2. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri 328
a. Dava Dışı İnceleme Hakkı 328
b. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı 329
3. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar 330
4. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar 330
XI. Sır Saklama Yükümlülüğü 332
XII. Organizasyon Yükümlülükleri 333
XIII. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler 333
XIV. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü 333
XV. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü 334
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 335
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 337
I. Genel Olarak 337
A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 337
B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 340
C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 341
1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 341
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 343
II. Görevli Yargı Yeri 344
A. Genel Olarak 344
B. Yargıtay Kararları 345
C. Görevli Mahkeme 348
1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından 348
2. Özel Hastaneler Bakımından 348
3. Kamu Hastaneleri Bakımından 348
4. Yeni Tüketici Kanunu ile Yapılan Değişiklik 348
§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 349
I. Genel Olarak 349
II. Tıbbi Standart 354
A. Kavram 354
B. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler 358
III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata) 360
A. Kavram 360
B. Hata (Malpraktis) Örnekleri 362
1. Teşhis Hatası 364
a. Genel Olarak 364
b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma 367
c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması 368
2. Tedavi Hatası 370
a. Müdahalenin Yapılmaması 370
b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması 370
c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme 372
d. Gerekli Testlerin Yapılmaması 373
e. Yanlış İlaç, Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi 374
f. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması 377
3. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali 378
4. Organizasyon Kusuru 380
a. Genel Olarak 381
b. Özel Hastaneler 389
5. Üstlenme Kusuru 390
6. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü 392
7. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi) 392
§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 395
I. Özel Hukukta Tazminat Sorumluluğu 396
A. Genel Olarak 396
B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları 396
1. Hukuka Aykırılık 396
2. Kusur 396
3. Zarar 398
4. Nedensellik Bağı 398
C. Tazminat Türleri 399
1. Maddi Tazminat 399
2. Manevi Tazminat 401
D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi 402
E. İspat 403
F. Zamanaşımı 404
G. Sorumsuzluk Anlaşmaları 405
II. İdare Hukukunda Tazminat Sorumluluğu 405
A. Tazminatın Şartları 406
1. Zarar 406
a. Zararın Nitelikleri 407
aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır 407
bb. Zarar Özel Olmalıdır 407
cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır 407
b. Zararın Kapsamı 407
aa. Maddi Zarar 407
(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 407
(a) Tedavi Giderleri 407
(b) Cenaze Giderleri 408
(c) Ölenin Yardımından Yoksunluk Zararı 408
(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 408
bb. Manevi Zarar 409
(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 409
(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 410
2. Kusur 410
3. Nedensellik Bağı 410
B. İspat 411
C. Zamanaşımı 411
D. Rücu 411
§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 413
I. Tıbbi Hatalara İlişkin Davalarda Hukuki Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması Şartı 413
II. Yaşam Hakkı 414
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 415
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 417
§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 419
I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları 419
A. Genel Olarak 419
B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları 423
C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi) 424
1. Sorun 424
2. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları 426
a. Aktif Ötanazi 427
c. Pasif Ötanazi 429
II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 430
III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları 436
A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar 437
1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi 438
2. Taksir Kavramı 438
3. Hareket 440
4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı 441
5. Özen Yükümlülüğünün İhlali 443
6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti 444
7. Nedensellik Bağı 445
B. Taksirle Öldürme Suçu 445
C. Taksirle Yaralama Suçu 446
IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 448
V. Hasta ile Cinsel İlişki Kurma 449
VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği 450
VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu 456
A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği 456
B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi 458
C. Organ veya Doku Ticareti Suçu 464
D. Zorunluluk Hali 465
E. Etkin Pişmanlık 466
VIII. Çocuk Düşürtme 467
A. Genel Olarak 467
B. Suçun Konusu 469
C. Maddi Unsur 470
D. Manevi Unsur 473
1. Genel Olarak 473
2. Zorunluluk Hali 474
E. Hukuka Uygunluk Nedenleri 474
1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi 475
2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu) 476
F. Nitelikli Haller 478
G. Teşebbüs ve İştirak 478
H. Zorunluluk Hali 479
1. Genel Açıklamalar 479
2. Hukuki Niteliği 480
3. Şartları 481
4. İspat Sorunları 482
IX. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu 483
X. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu 484
A. Genel Olarak 484
B. Suçun Unsurları 484
1. Maddi Unsur 485
a. Kişisel Veri Kavramı 485
b. Kişisel Verilerin Kapsamı 487
c. Fail 489
d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler 490
2. Manevi Unsur 491
3. Hukuka Uygunluk Nedenleri 491
a. Hastanın Rızası 491
aa. Genel Olarak 491
bb. Varsayılan Rıza 491
b. Bildirme Yükümlülüğü 492
4. Zorunluluk Hali 496
C. Nitelikli Haller 498
XI. Dolandırıcılık 498
XII. Belgede Sahtecilik 500
A. Genel Açıklamalar 500
B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu 501
C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği 503
1. Suçun Unsurları 503
2. Nitelikli Haller 506
XIII. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu 507
XIV. İrtikap Suçu 509
XV. Rüşvet Suçu 514
A. Genel Açıklamalar 514
B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar 515
XVI. Görevi Kötüye Kullanma 515
A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 516
B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 518
C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu 521
D. Yükümlülüklerin Çatışması 522
XVII. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu 523
XVIII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 524
XIX. Genital Muayene 528
A. Genel Olarak 528
B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 529
C. Suçun Faili ve Mağduru 529
D. Maddi Unsur 531
E. Manevi Unsur 534
F. Hukuka Aykırılık Unsuru 534
G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 535
XX. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma 535
XXI. Kabahatler 538
A. Yetkisiz Hekimlik 539
B. Bazı Normlara Aykırılık 539
C. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapmak 540
D. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak 541
E. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak 541