İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR 5 ÖZET 7 İÇİNDEKİLER 9 TABLOLARIN LİSTESİ 13 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 BİRİNCİ BÖLÜM HÂKİM VE SAVCILARIN HESAP VERMESİNİN GEREKLİLİĞİ I. YARGIYA DUYULAN GÜVENİN HÂKİM VE SAVCILARIN HESAP VERMESİNİN GEREKLİLİĞİNE ETKİSİ 23 II. İDEAL BİR DENETİM VE HESAP VERME SİSTEMİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 27 İKİNCİ BÖLÜM HÂKİM VE SAVCILARIN SORUMLULUK TÜRLERİ I. DİSİPLİN SORUMLULUĞU 37 A. Hâkim ve Savcıların Disiplin Suç ve Cezalarına Yönelik İlkeler 41 1. Yasallık İlkesi 42 2. Ölçülülük İlkesi 45 3. Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılanamama İlkesi (Non bis in idem) 46 4. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi (İn dubio pro reo) 47 5. Savunmasız Ceza Olmaz İlkesi 50 B. 2802 Sayılı Kanun’da Düzenlenen Disiplin Soruşturması Usulü 53 1. İhbar Ve Şikâyet 53 2. Disiplin Soruşturmasının Başlatılması 58 3. Disiplin Soruşturmasının Sonlandırılması 63 a. 2802 Sayılı Kanun’a Tabi Hâkim ve Savcıların Disiplin Suç ve Cezaları 65 b. Bir Üst veya Alt Derece Disiplin Cezasının Uygulanması 79
10 İçindekiler
c. Zamanaşımı 80 d. Cezai Soruşturma veya Kovuşturmanın Disiplin Soruşturmasına Etkisi 82 e. Yeniden İnceleme, İtiraz ve Yargı Yolu 84 4. Disiplin Cezalarının Uygulanması 86 5. Disiplin Cezalarının Sicilden Silinmesi 87 6. Görevden Uzaklaştırma 89 a. Görevden Uzaklaştırılanların Hakları 90 b. Süre 91 c. Görevden Uzaklaştırma Kararının Kaldırılması 91 d. Göreve Tekrar Başlatmanın Zorunlu Olduğu Haller 92 II. CEZAİ SORUMLULUK 93 A. Hâkim ve Savcıların Görevlerinden Doğan veya Görevleri Sırasında İşledikleri Suçları Dolayısıyla Sorumlulukları 99 1. Araştırma ve İnceleme 103 2. Soruşturma 110 3. Kovuşturma 117 a. İlk Soruşturma 118 b. Son Soruşturma 119 4. Önceden İzin Alınmasını Gerektirmeyen Haller 122 5. Tutuklama 124 6. Suça Katılma 125 7. Yakalama ve Sorgu Usulü 126 B. Hâkim ve Savcıların Kişisel Suçları Dolayısıyla Ortaya Çıkan Sorumlulukları 128 1. Soruşturma Aşaması 131 2. Kovuşturma Aşaması 134 C. Ortak hükümler 135 1. İhbar ve Şikâyet 135 2. Ağır Ceza Mahkemesinin Görevine Giren Suçüstü Halleri 140 3. Birinci Sınıf Hâkim ve Savcılar Hakkında Uygulanacak Hükümler 144 4. Hâkim ve Savcılara Ait Davalara İlişkin Özel Hükümler 147 5. Dosyanın Gönderilmesi 147 6. Disiplin Soruşturmasının Cezai Soruşturma veya Kovuşturmaya Etkisi 148 7. Görevden Uzaklaştırma 149 İçindekiler 11 III. HUKUKİ SORUMLULUK 150 A. Hukuki Sorumluluğun Gerekliliği 162 1. Yargı Mensuplarının Sorumlu Olması Gerektiği Görüşü 164 2. Yargı Mensuplarının Sorumlu Olmaması Gerektiği Görüşü 166 3. Yargı Mensuplarının Sınırlı Sorumlu Olması Gerektiği Görüşü 168 4. Pozitif Hukukumuzda Benimsenen Görüş 170 B. Hukuki Sorumluluğun Şartları 177 1. Sorumluluk Sebeplerinin Varlığı 177 a. Yargı Mensuplarının Haksız Fiil Sebebiyle Hukuki Sorumlulukları 178 b. Yargı Mensuplarının İdari Faaliyetleri Sebebiyle Hukuki Sorumlulukları 179 c. Yargı Mensuplarının Adli Faaliyetleri Sebebiyle Hukuki Sorumlulukları 181 d. 6100 Sayılı HMK’da Sayılan Sorumluluk Sebepleri 183 2. Kusur 197 3. Zarar 199 4. İlliyet Bağı 200 C. Hukuki Sorumluluk (Tazminat) Davası 201 1. Yetkili ve Görevli Mahkeme 204 a. Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi Hâkim ve Savcıları Yönünden 204 b. İdari Yargı İlk Derece Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi Hâkimleri Yönünden 211 c. Anayasa Mahkemesi Mensupları Yönünden 214 d. Yargıtay Mensupları Yönünden 225 e. Danıştay Mensupları Yönünden 238 f. Cumhuriyet Savcıları Yönünden 248 g. HSK ve Adalet Bakanlığı Müfettişleri Yönünden 262 2. Süre 269 3. Yargılama Usulü 272 D. Rücu Davası 274 SONUÇ 277 KAYNAKLAR 305
