Haksız Rekabette Yazılı Basının Sorumluluğu
Nil Merve ÇELİKBAŞ (Avukat)
BİRİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ REKABET KAVRAMI VE BASIN İLE İLİŞKİSİ
I. Haksız Rekabet Kavramı 7
A. Genel Olarak 7
1. Rekabet ve Haksız Rekabet Kavramları 8
2. Haksız Rekabetin Türk Sistemindeki Yeri 16
3. Türk Hukukunda Rekabetin Korunmasına Dair Diğer Kurallar 21
B. Haksız Rekabetin Amacı ve Kapsamı 23
1. Amaç: Dürüst ve Bozulmamış Rekabetin Sağlanması 23
2. Kapsam: Rekabetçi Düzeni Etkileyen Davranışlar
ve Ticari Uygulamalar 33
C. Ticaret Kanunu'na Göre Haksız Rekabetin Genel İlkeleri 37
1. Tarafların Birbirlerine Rakip Olmalarının Zorunlu Bulunmaması 38
2. Fiili İşleyen Kimsenin Kendine Bir Yarar Sağlamasının Zorunlu Olmaması 39
3. Fiili İşleyen Kimsenin Kusurlu Olmasının Gerekmemesi 40
4. Mağdurun Zarar Görmüş Olmasının Gerekmemesi 41
D. Haksız Rekabetin Benzer Hukuk Dallarından Ayırt
Edilmesi ve Onlarla Olan İlişkisi 42
1. Rekabet Hukuku 42
2. Fikri Mülkiyet Hukuku 44
3. Tüketici Hukuku 49
II. Haksız Rekabetin Basın Aracılığıyla İşlenmesi 52
A. Basın Kavramı 52
B. Basın Aracılığıyla Haksız Rekabetin Görülme Biçimleri 57
1. Haber 58
2. Başyazı 58
3. Köşe Yazısı 59
4. Fotoğraf 59
5. Karikatür 60
6. Reklam 60
7. İlan 65
İKİNCİ BÖLÜM
BASININ SORUMLULUĞUNA NEDEN OLAN HAKSIZ REKABET HALLERİ VE BASININ HUKUKİ SORUMLULUĞU
I. Basının Sorumluluğuna Neden Olan Haksız Rekabet Halleri 69
A. Türk Ticaret Kanununda Düzenlenen Haller 72
1. Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklam ve Satış Yöntemleri
ile Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar 72
a. Kötüleme 72
b. Gerçek Dışı ve Yanıltıcı Bilgi Verme veya Bu Yolla
Üçüncü Kişiyi Rekabette Öne Geçirme 81
c. Kendini Üstün Yetenekli Gösterme 85
d. Karışıklığa Neden Olma (İltibas) 86
e. Kendi Malları, îş Ürünleri ile Başkasının Mallarını
Karşılaştırma veya Bu Yolla Üçüncü Kişileri
Rekabette Öne Geçirme 89
f. Seçilmiş Bazı Malları, iş Ürünlerini Birden Çok KereTedarik Fiyatının Altında Satışa Sunmak
g. Müşteriyi Yanıltmaya Yönelik Diğer Haksız Rekabet
Halleri 97
2. Sözleşmeyi İhlale veya Sona Erdirmeye Yöneltme 103
3. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma 106
4. Üretim ve İş Sırlarının İfşası 108
5. Üçüncü Kişileri Kandırmaya Elverişli Belgeler Düzenleme ...108
6. İş Şartlarına Uymama 109
7. Dürüstlük Kuralına Aykırı İşlem Şartları Kullanma 109
B. Türk Ticaret Kanunu Dışında Düzenlenen Haksız
Rekabet Halleri 111
1. Bir Eserin Ad ve Alametleri ile Çoğaltılmış Nüshalarının
Şekilleri ile İltibas veya İşaret, Resim veya Sesin
Çoğaltılması (5846 sayılı Fikir Sanat Eserleri Kanun
md. 83 ve 84) 112
2. İthalatta Damping veya Sübvansiyon Yoluyla Haksız
Rekabette Bulunma (3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin
Önlenmesi Hakkında Kanun) 113
II. Haksız Rekabet Halinde Basının Hukuki Sorumluluğu 114
A. Sorumluluğun Hukuki Niteliği ve Kapsamı 114
B. Sorumlular ve Sorumluluğun Şartları 120
1. Kural: Birinci Kademe Sorumlular 122
a. Haberi Yazanın Sorumlu Olması 122
b. Yazıyı Yazanın Sorumlu Olması 123
c. Fotoğrafı Çekenin Sorumlu Olması 123
d. Karikatürü Yapanın Sorumlu Olması 124
e. Reklam Verenin Sorumlu Olması 124
f. İlan Verenin Sorumlu Olması 124
2. İkinci Kademe Sorumlular 12.'
a. Yazı İşleri Müdürleri 12f
b. Genel Yayın Yönetmenleri 12'
c. İlan Servisi Şefleri 128
3. Üçüncü Kademe Sorumlular: Basın Kuruluşu Sahipleri 129
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAKSIZ REKABETTE BASINA KARŞI AÇILABİLECEK
HUKUK DAVALARI VE TARAFLARI
I. Genel Olarak 131
II. Haksız Rekabet Dolayısıyla Açılabilecek Hukuk Davalan 133
A. Haksız Rekabetin Tespiti Davası 133
B. Haksız Rekabetin Men'i Davası 136
C. Haksız Rekabetin Ref'i Davası 138
D. Maddi Tazminat Davası 140
E. Manevi Tazminat Davası 147
R İhtiyati Tedbirler 151
III. Davacı ve Davalı Olma Ehliyeti 155
A. Davacılar 156
1. Zarar Görenler veya Zarar Görme Tehlikesine Maruz Kalanlar 156
2. Müşteriler 158
3. Mesleki ve İktisadi Birlikler 161
B. Davalılar 163
1. Haberi Yazanlar 165
2. Yazıyı Yazanlar 165
3. Fotoğrafı Çekenler 166
4. Karikatürü Yapanlar 166
5. Reklam Verenler 166
6. İlan Verenler 167
7. Yazı İşleri Müdürleri 167
8. Genel Yayın Yönetmenleri 167
9. İlan Servisi Şefleri 168
10. Basın Kuruluşu Sahipleri 169
IV Görevli ve Yetkili Mahkeme 170
A. Görevli Mahkeme 170
B. Yetkili Mahkeme 172
V. Zamanaşımı 174
A. Bir Yıllık Zamanaşımı 175
B. Üç Yıllık Zamanaşımı 176
C. Ceza Zamanaşımı 178
VI. Hükmün İlanı 179
SONUÇ 183
KAYNAKLAR 189
ÖZGEÇMİŞ 199