Haksız Rekabetten Kaynaklanan Zararların Tazmini
Av. Candan Şimal İLERİ
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ.3
ÖZET.5
ABSTRACT6
İÇİNDEKİLER.7
KISALTMALAR13
GİRİŞ.15
BİRİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ REKABETE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
1.1. HAKSIZ REKABETİN TANIMI VE UNSURLARI.19
1.1.1. Haksız Rekabetin Tanımı .19
1.1.2. Haksız Rekabetin Unsurları21
1.1.2.1. Rekabeti Etkileyen Bir Davranışın veya Ticari
Uygulamanın Dürüstlük Kuralına Aykırı veya Aldatıcı
Olması.21
1.1.2.2. Dürüstlük Kuralına Aykırı Olan Davranış ya da
Ticari Uygulamalar Aynı Zamanda Yarışanlara Zarar
Vermesi veya Zarar Tehlikesi Yaratması .23
1.1.2.3. Haksız Rekabet İle Meydana Gelen Zarar
Arasında İlliyet Bağı Olması 24
1.2. HAKSIZ REKABETİN BENZER KURUMLARLA
KARŞILAŞTIRILMASI26
1.2.1. Rekabet Hukukundan Farkı26
1.2.2. Rekabet Yasağından Farkı27
1.2.2.1. İş Hukuku’nda Yer Alan Rekabet Yasağından
Farkı 28
1.2.2.2. TTK Kapsamındaki Rekabet Yasağından Farkı 29
1.2.3. Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Haksız Rekabet 31
İçindekiler
8
1.3. HAKSIZ REKABETE İLİŞKİN BAZI ÜLKELERDE
YER ALAN DÜZENLEMELER33
1.3.1. Fransa .33
1.3.2. İngiltere 33
1.3.3. Almanya .34
1.3.4. İsviçre .35
1.4. MEVZUATIMIZDAKİ İLGİLİ DÜZENLEMELER .35
1.4.1. Anayasa’da .36
1.4.2. Türk Ticaret Kanunu’nda .37
1.4.3. Türk Borçlar Kanunu’nda 38
1.4.4. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki
Kanun’da 39
1.4.5. 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul
Hukuku Hakkında Kanun’da40
1.5. TTK’DA HAKSIZ REKABETE HAKİM OLAN
İLKELER .41
1.5.1. Tarafları Rakip Olma Zorunluluğunun Bulunmaması .42
1.5.2. Aldatıcı Hareket veya Dürüstlük Kuralın Aykırı Bir
Davranışın Mevcut Olması.43
1.5.3. Failin Yarar Sağlamasının Zorunlu Olmaması.44
1.5.4. Failin Kusurunun Aranmaması 45
1.5.5. Zarar Görme Şartının Bulunmaması 46
1.6. BAŞLICA HAKSIZ REKABET HALLERİ 47
1.6.1. Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış
Yöntemleri İle Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar49
1.6.1.1. Kötüleme49
1.6.1.2. Gerçek Dışı veya Aldatıcı Bilgi Verme.54
1.6.1.3. Abartma .57
1.6.1.4. Aldatıcı Unvan veya Mesleki Adları Kullanma 58
İçindekiler
9
1.6.1.5. Karıştırılma (İltibas).59
1.6.1.6. Karşılaştırma Suretiyle Haksız Rekabet 64
1.6.1.7. Birden Fazla Tedarik Fiyatının Altında Satış
Yapma .67
1.6.1.8. Ek Edimlerle Yanıltma 70
1.6.1.9. Saldırgan Satış Yöntemleri 71
1.6.1.10. Mallar, İş Ürünleri veya Faaliyetler Hakkındaki
Bilgileri Gizleme Yoluyla Alıcıyı Yanıltma.73
1.6.1.11. Tüketici Kredileri, Taksitli veya Benzeri
Satışlarda Tüketiciyi Yanıltma veya Aldatma 74
1.6.2. Sözleşmeyi İhlale veya Feshe Yöneltme 76
1.6.2.1. Başkaları İle Yapılan Sözleşmelere Aykırı
Davranmaya Yöneltme .78
1.6.2.2. Yardımcılara Haksız Menfaat Temin veya Vaat
Etme 79
1.6.2.3. Yardımcıları Kandırmak Suretiyle Üretim veya İş
Sırlarını İfşa Etmeye veya Ele Geçirmeye Yöneltme .81
1.6.2.4. Sözleşmeden Caymaya veya Sözleşmeyi
Feshetmeye Yöneltme.83
1.6.3. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Bir Şekilde
Yararlanma .84
1.6.4. Üretim ve Meslek Sırlarını Hukuka Aykırı Bir
Biçimde İfşalama88
1.6.5. İş Koşullarına Aykırı Davranma.88
1.6.6. Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Koşulu
Kullanma 89
İçindekiler
10
İKİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ REKABETTEN DOĞAN ZARARLAR VE TAZMİN
EDİLMESİ
2.1. ZARAR KAVRAMI .91
2.2. ZARAR TÜRLERİ.92
2.2.1. Maddi Zararlar92
2.2.1.1. Fiili Zarar.94
2.2.1.2. Yoksun Kalınan Kar 94
2.2.1.3. Mevcut (Gerçekleşen) Zarar97
2.1.1.4. Gelecekteki Zarar.97
2.1.1.5. Menfi (Olumsuz) Zarar98
2.1.1.6. Müspet (Olumlu) Zarar99
2.2.2. Manevi Zarar99
2.2.2.1. Haksız Rekabet Durumunda Manevi Zarar.100
2.2.2.2. Tüzel Kişiler Manevi Zarar .102
2.3. HAKSIZ REKABETTEN KAYNAKLANAN
ZARARLARIN TAZMİNİ106
2.3.1. Genel Olarak.106
2.3.2. Haksız Rekabet Nedeniyle Tazminat Davaları 108
2.3.2.1. Genel Olarak Şartları .108
2.3.2.2. Maddi Tazminat Davası.115
2.3.2.3. Manevi Tazminat Davası.120
İçindekiler
11
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YARGILAMA USULÜ
3.1. DAVA ŞARTI ARABULULUCULUK AŞAMASININ
TÜKETİLMESİ .123
3.1.1. Genel Olarak.123
3.1.2. TTK madde 5/A125
3.2. YARGILAMA .128
3.2.1. Davacı.129
3.2.1.1. Zarara Uğrayan veya Zarar Tehlikesine Maruz
Kalanlar.130
3.2.1.2. Müşteriler.130
3.2.2. Davalı131
3.2.2.1. Haksız Rekabete Neden Olan Fiili
Gerçekleştirenler131
3.2.2.2. Haksız Rekabet Eylemini Gerçekleştiren Kişileri
İstihdam Edenler.132
3.2.2.3. Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Kurumları .133
3.2.2.4. İnternet Hizmet Sağlayıcıları .134
3.2.3. Görevli Mahkeme .135
3.2.3.1. Asliye Ticaret Mahkemeleri 136
3.2.3.2. Tüketici Mahkemeleri136
3.2.3.3. İş Mahkemeleri 137
3.2.3.4. Fikri ve Sinai Haklar Mahkemesi 138
3.2.4. Yetkili Mahkeme 139
3.2.5. Geçici Hukuki Koruma.139
3.2.5.1. Delil Tespiti .139
3.2.5.2. İhtiyati Tedbir 140
3.2.6. İspat ve Kanıtlar142
İçindekiler
12
3.2.7. Haksız Rekabete İlişkin Yargı Kararlarının Özellikleri.143
3.2.7.1. Hükmün İlan Edilmesi.143
3.2.7.2. Hükmün üçüncü Kişiler Hakkında İcrası 144
3.2.8. Hükmedilecek Tazminat Tutarına Uygulanacak Faiz 145
3.2.9. Haksız Rekabet Nedeniyle Açılan Ceza Davalarının
Tazminat Davalarına Etkisi147
3.2.10. Zamanaşımı 148
SONUÇ151
KAYNAKÇA 155