Tıbbi Müdahale Hataları

"TIBBİ MÜDAHALE HATALARI



Av. Halide SAVAŞ



- Emsal Yüksek Yargı Kararlarındaki Tıbbi Müdahale Hataları

- Yapıldıkları Sağlık Meslekleri, Tıp Alanları

- Birden Fazla Tıp Alanını İlgilendiren Hatalar

- Hataların Sonuçları (ölüm, uzuv kaybı, engelli bebek doğması vb.)

- Hataların Oluştuğu Kurumlar, İller

- Yıllara Göre Yargıya Yansıma Oranları

- Yargılama aşamaları ve sonuçları yönlerinden irdelenmesi

- Tedavi Dolayısıyla Oluşan İkincil Zararlar

- Hasta Güvenliği

- Tıbbi Hata – Komplikasyon – İzin verilen Risk Alanı

- Yargı Kararlarında Komplikasyon

- Yargı Kararlarında Vekilin Özen Borcu



İçindekiler

Sunuş 9

Önsöz ve Teşekkür 11

İkinci Baskıya Önsöz 13

Üçüncü Baskıya Önsöz 15

I. Bölüm

YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI

A. TIBBİ MÜDAHALE HATALARI 25

I. Giriş 25

II. Tıbbi Müdahale 25

1. Tıbbi Müdahalelerin Sınıflandırması 27

a. Amaçlarına Göre Tıbbi Müdahaleler 27

b. Uygulanma Şekline Göre Tıbbi Müdahaleler 28

c. Uygulayan Kişinin Özelliği Açısından Tıbbi Müdahaleler 28

2. Hukuka Uygun Tıbbi Müdahale ve Unsurları 29

a. Hukuka Uygun Tıbbi Müdahale 29

b. Hukuka Uygun Tıbbi Müdahalenin Unsurları 34

ba. Bir Müdahale, El Atma Fiili Bulunmalı 34

bb. Bu Fiilli Kanunen Yetkili, Ehliyetli Kişiler İcra Etmeli 35

bc. Meşru Bir Amaçla Gerçekleştirilen Müdahalede Hastanın Hukuka Uygun Rızası Alınmış Olmalı 39

bd. Müdahale, Mevcut Tıp Bilim ve Tekniği ile İlgili Güncel Literatüre (Tıbbi Standartlara)

Uygun Olmalı, Dikkatli ve Özenli Olarak Gerçekleştirilmeli 42

III. Tıbbi Müdahale Hataları - Tıbbi Hatalar 43

1. Tıbbi Hata Çeşitleri 47

a. İnsan Kaynaklı Hatalar 48

aa. Yargı Hataları 48

ab. Teknik Hatalar 49

ac. Anlatım Hataları (İletişim Hataları) 50

b. Teçhizat Kaynaklı Hatalar (Mekanik Hatalar) 51

c. Sistem Kaynaklı Hatalar 51

2. Dünyada Tıbbi Hatalar 52

a. ABD 53

b. İngiltere 55

c. Hollanda ... 57

d. İsveç 59

e. Avustralya 61

f. Japonya 63

g. İspanya 64

I. TIBBİ MALPRAKTİS 65

II. TEDAVİ DOLAYISIYLA OLUŞAN İKİNCİL ZARARLAR VE HASTA GÜVENLİĞİ 70

1. Tedavi Dolayısıyla Oluşan İkincil Zararlar 70

2. Hasta Güvenliği 74

III. ÜLKEMİZ HUKUK UYGULAMASINDA YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI 78

a. Giriş 78

b. Tablolar ve Yorumları 79

a. Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Yapıldığı Sağlık Meslekleri 79

b. Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçları 80

c. Hekimlik, Hemşirelik, Sünnetçilik, Eczacılık Mesleklerinde Yapılan Hataların

Sonuçları 81

1. Hekimlik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre

Dağılımı 82

2. Hemşirelik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı 83

3. Sünnetçilik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı 84

4. Eczacılık Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre

Dağılımı 85

d. Hekimlik Faaliyetleri Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Uzmanlık Dallarına

Göre Dağılımı 85

e. Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarının Tüm Tıp Alanlarına Göre incelenmesi 88

a. Cismen Eza Görme (Yaralanma, Acı Çekme) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale

Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 88

b. Ölümle Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 89

c. Uzuv Kaybı (Organ Kaybı) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına

Göre Dağılımı 90

d. Uzuv Zaafı (Organ Zaafı) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına

Göre Dağılımı 91

e. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 91

f. Engelli Bebek Doğması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları 91

g. Konjenital Anomalili Bebek Doğması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları 92

h. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 92

ı. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları 92

i. Ayıplı (Kullanılamaz) Protez Yapılması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdalîâle Hataları 93

f. Birden Fazla Tıp Alanını İlgilendiren Hataların Oluştuğu Alanlara ve Sonuçlarına Göre Dağılımı 93

g. Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Kurumlara Göre Dağılımı 94

I. Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının İllere Göre Dağılımı 95

II. Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Yıllara Göre Dağılımı 96

III. Tıp Alanlarına Göre Tıbbi Müdahale Hatası İçeren Kararlar 97

1. Kadın Doğum Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 98

a. Ölümle Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 98

b. Cismen Eza Görme (Yaralanma, Acı Çekme) ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı

Hataları 104

c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 107

d. Engelli Bebek Doğması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 110

e. Konjenital Anomalili Bebek Doğması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 113

f. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 116

g. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 116

2. Hemşirelik Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 117

a. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 117

b. Ölümle Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 120

c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 121

d. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 123

e. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 124

3. Genel Cerrahi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 125

1. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları 125

2. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları 128

3. Ölümle Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları 129

4. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları 130

4. Anestezi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 132

a. Ölümle Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları 132

b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları 135

c. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları 136

5. Ortopedi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 138

a. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları 138

b. Ölümle Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları 141

c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları 141

i Göz Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 142

a. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Göz Tıp Alanı Hataları 142

h. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Göz Tıp Alanı Hataları 146

T Diş Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 147

ı Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları 147

k Ölümle Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları 148

c Ayıplı (Kullanılamaz) Protez Yapımı ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları 148

ı Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları 151

1. Adi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 151

ı Olum ile Sonuçlanan Acil Tıp Alanı Hataları 151

ı Ctsmen Eza Görme ile Sonuçlanan Acil Tıp Alanı Hataları 152

I. Çocuk Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 153

1. Ölüm ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları 153

2. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları 155

3. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları 155

II. Kulak Burun Boğaz Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 156

a. Ölümle Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları 156

b. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları 158

c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları 159

III. Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hataların Kararları 160

a. Ölümle Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar 160

b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar 161

c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar 162

IV. Üroloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 162

a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Üroloji Tıp Alanı Hataları 162

V. Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 164

1. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 164

2. Ölümle Sonuçlanan Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 165

VI. Beyin ve Sinir Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 166

a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 166

b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 166

c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 167

VII. Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 167

a. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Plastik Cerrahi Tıp Alanı Hataları 167

b. Uzuv Zaafı ve Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Plastik Cerrahi Tıp

Alanı Hataları 169

VIII. Sünnetçilik Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 170

a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Sünnetçilik Tıp Alanı Hataları 170

b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Sünnetçilik Tıp Alanı Hataları 171

IX. Kardiyoloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 171

a. Ölümle Sonuçlanan Kardiyoloji Tıp Alanı Hataları 171

b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Kardiyoloji Tıp Alanı Hataları 172

X. Psikiyatri Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 172

a. Ölümle Sonuçlanan Psikiyatri Tıp Alanı Hataları 172

b. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Psikiyatri Tıp Alanı Hataları 173

XI. Dahiliye (İç Hastalıkları) Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 174

XII. Eczacılık Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 175

a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Eczacılık Tıp Alanı Hataları 175

b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Eczacılık Tıp Alanı Hataları 175

XIII. Cildiye Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 176

XIV. Göğüs Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 177

XV. Radyoloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 178

XVI. Göğüs Hastalıkları Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 178

II. Bölüm

TIBBİ DAVALARIN YARGILAMA SEYRİ VE SONUÇLARI

I. GİRİŞ 181

II. YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARININ ELE ALINDIĞI YÜKSEK YARGI MERCİİLERİ 182

III. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARLARI 183

IV. CEZA DAVALARI 191

I. Dava Açılması İçin Gereken Unsurlar 192

1. Suçun Unsurları 192

2. Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu İçin Gereken Şartlar 202

a. Taksirle Yaralama ve Öldürme Suçları 203

a. Şikayet Süresi 205

b. Zamanaşımı 205

b. Görevi İhmal ve Görevi Suistimal Suçları 208

VI. Yargıtay Ceza Daireleri ve Ceza Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi 209

'. Eksik İnceleme Sebebi ile Bozulan Kararlar 209

1. Adli Tıp Kurumu'ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Kararlar 210

2. Yüksek Sağlık Şurası'ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Kararlar 215

3. Üniversiteden Görüş Sorulmasını Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı 218

4. Dosyadaki Yüksek Sağlık Şurası Raporunun Karşı Oyları ve Diğer Delillerin Tekrar Değerlendirilmesini Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı 219

5. Adli Tıp Kurumu Genel Kurulu'ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Yüksek Mahkeme

Kararı 220

6. Eksik İnceleme Sebebi ile Bozulan Kararlarda En Çok Tartışılan Hususlar 220

a. Suç Niteliğinin Yanlış Belirlenmiş Olması Sebebi ile Bozulan Kararlar 221

b. Yüksek Sağlık Şurası'dan Görüş Alınması Zorunluluğuna Uyulmadığından Bozduğu Kararlar 224

c. Tek Ön Ödeme Talebi ile İki Davanın da Ortadan Kaldırılmasına Karar Verilmesinin

Yasaya Aykırı Bulunduğu Karar 224

L TAZMİNAT DAVALARI 225

L Genel Olarak 225

*. Yargı Yolu, Görev, Yetki 225

2. Dava Açılması İçin Gereken Unsurlar 226

3 Zamanaşımı 228

III Yargıtay Hukuk Daireleri ve Hukuk Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi 228

1 Onama Kararları r. 229

Z. Bozma Kararları 233

a. Dosyadaki Bilirkişi Raporunun Kabul Edilemez Olması Sebebiyle Bozulan Kararlar 233

aa. Kararlarda Bilirkişi Raporlarının Hükme Esas Alınacak Nitelikte Görülmemesinin

Sebepleri ve Sonuçlan 234

ab. ""Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez"" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 236

aba. “Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez; Hüküm Kurulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan

Kararlar 236

abb. ""Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez; Üniversiteden Görü; İstenmeli” Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 239

ac. Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar

Kabul Edilemez 245

aca. ""Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullanndan Alınan Raporlar

Kabul Edilemez, Hüküm Kurulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan Karadar 245

acb. ""Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullanndan Alınan Raporlar

Hükme Esas Alınamaz; Üniversiteden Görüş Sorulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 246

acc. ""Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Kabul Edilemez; Konusunda Uzman Kişilerden Oluşturulacak Bilirkişi Kurulundan veya

Adli Tıp Kurumundan Görüş Sorulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 250

ad. ""Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez"" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 252

ada. “Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Hüküm Kurulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 252

adb. ""Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Büyük Kurulu'ndan Görüş

Sorulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 254

adc. ""Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Kurumu'ndan Görüş Sorulmalı""

Şeklinde Sonuçlanan Karadar 255

add. ""Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Üniversiteden Görüş Sorulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 256

ade. ""Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Konusunda Uzman Kişilerden Oluşturulacak Bilirkişi Kurulundan veya Adli Tıp Kumlundan Görüş Sorulmalı"" Şeklinde Sonuçlanan Karadar 257

adf. ""Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Kurumu İlgili İhtisas Dairesinden veya Üniversitelerden Seçilecek Konusunda Uzman Bilirkişi Kuruluna Görüş Sorulmalı""

Şeklinde Sonuçlanan Karadar 258

I. Yargı Yolu, Husumet, Görev Yönlerinden Bozulan Kararlar 259

II. Kusur Oranına Göre Tazminattan İndirim Yapılması ile İlgili Kararlar 272

III. Zamanaşımı ile İlgili Kararlar ....275

IV. Manevi Tazminat ile İlgili Kararlar 279

III. Danıştay Daireleri ve Dava Daireleri Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi 284

1. Onama Kararları 284

2. Bozma Kararlan 289

VI. Tıbbi Hata Davalarında Özellikli Durumlar 292

a. Tıbbi Hata, Komplikasyon, İzin Verilen Risk Alanı 292

b. Yüksek Yargı Kararlarında Komplikasyon 302

c. Yüksek Yargı Kararlarında Vekilin (Hekimin) Özen Borcu 307

Sonsöz ve Teşekkür. 311

EKLER 315

Kaynaklar 357

Kavramlar Dizini 361

"