İdarenin Yargısal Denetiminde Kanunilik Blokunun Genişlemesi
Dr. Halil ALTINDAĞ
Konu Başlıkları
-Kanunilik Blokuna İlişkin Temel Kavramlar
-Kanunilik Blokunda Yaşanan Genişlemeler
- İdarenin Yargısal Denetiminde Kanunüstü Normların Kullanılması
Kanunilik bloku, idare hukukunda idarenin kanuniliği ilkesinin referans normlarını anlatan bir kavramdır. İdarenin kanuniliği ilkesi ise klasik tanımıyla idari faaliyet ile kanun arasında hem bir uygunluk hem de bir dayanma ilişkisini anlatan bir kavramdır. Dolayısıyla idarenin kanuniliği ilkesinin temel referans normu kanunlardır. İdarenin kanuniliği ilkesinin kabul edildiği dönemlerde yalnızca kanunlardan oluşan kanunilik bloku, kanun kavramında yaşanan dönüşüm neticesinde birtakım genişlemelere uğramıştır. Bu genişleme neticesinde idarenin yargısal denetiminde kullanılan normlar da nicelik olarak önemli ölçüde genişlemiş ve idare yalnızca kanunlara değil, kanunlarla birlikte pek çok norma da riayet etme yükümlülüğü altına girmiştir. Bu çalışmada kanunilik blokunda yaşanan bu genişlemenin idarenin yargısal denetimine yansımaları ele alınacaktır.(TANITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Kanunilik Blokuna İlişkin Temel Kavramlar
1. KANUN KAVRAMI
1.1. Terminoloji
1.2. Tarihsel Gelişim Sürecinde Kanun Anlayışı
1.3. Fransız Devrimi Sonrası Kanun Anlayışı
1.4. Kanunun Karakteristik Vasıfları
1.4.1. Genellik
1.4.2. Soyutluk
1.4.3. Süreklilik
1.4.4. Güvence Teşkil Etme
2. KANUNİLİK KAVRAMI
2.1. Terminoloji
2.2. İdare Hukukunda Kanunilik Kavramı
2.3. Diğer Hukuk Dallarında Kanunilik Kavramı
2.3.1. Vergi Hukukunda Kanunilik Kavramı
2.3.2. Ceza Hukukunda Kanunilik Kavramı
İKİNCİ BÖLÜM
Kanunilik Blokunda Yaşanan Genişlemeler
1. KANUN KAVRAMININ DÖNÜŞÜMÜ
1.1. Şekli Kanun Anlayışı
1.2. Siyasi Kanun Anlayışı
1.3. Şekli ve Siyasi Kanun Anlayışının Temel Görünümü: Torba Kanun
1.4. Kanunun Sorgulanabilirliği - Anayasanın Devreye Girmesi
2. KANUNİLİK BLOKUNUN YENİ UNSURLARI
2.1. Kanunilik Blokunun Yatay Genişlemesi: KHK
2.2. Kanunilik Blokunun Dikey Genişlemesi
2.2.1. Anayasa
2.2.2. Uluslararası Sözleşmeler
2.2.3. Hukukun Genel İlkeleri
2.2.3.1. Tanım
2.2.3.2. Kanunilik İlkesi ile İlişkisi
2.2.3.3. Hukuki Değer
2.2.3.4. Hukukun Genel İlkeleri Teorisinin Güncel Durumu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İdarenin Yargısal Denetiminde Kanunüstü Normların Kullanılması
1. KANUNÜSTÜ NORMLARIN DOĞRUDAN VEYA KANUNLA BİRLİKTE KULLANILMASI
1.1. Anayasanın Ölçü Alınması
1.2. Uluslararası Sözleşmelerin Ölçü Alınması
1.3. Hukukun Genel İlkelerinin Ölçü Alınması
2. KANUNUN İHMAL EDİLMESİ - YASAMA PERDESİNİN KALDIRILMASI
2.1. Anayasa Yoluyla Yasama Perdesinin Kaldırılması
2.1.1. Kanunun İhmal Edilmesi
2.1.2. Somut Norm Denetimi
2.1.3. Bireysel Başvuru
2.1.4. Anayasanın Doğrudan Uygulanması (AY Md. 40)
2.2. Uluslararası Sözleşmeler Yoluyla Yasama Perdesinin Kaldırılması
2.2.1. Fransa
2.2.2. Türkiye
2.3. Hukukun Genel İlkeleri Yoluyla Yasama Perdesinin Kaldırılması
SONUÇ
KAYNAKÇA