Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Ortaklıktan Çıkarma Hakkı
Seda Palanduz
Çıkarma hakkı, halka açık anonim ortaklıklarda belirli bir hakimiyet eşiğine ulaşan hakim pay sahibine, başka bir sebebe gerek olmaksızın azınlıktaki pay sahiplerini şirketten uzaklaştırma imkanı verir. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun getirdiği önemli yeniliklerden biri olan çıkarma hakkının, karşılaştırmalı hukukta hem ortaklıklar hem de sermaye piyasası hukuku alanında önemli bir yeri bulunmaktadır. Çıkarma hakkının doğmasının koşullarına ve kullanılması usulüne ilişkin esaslar, Sermaye Piyasası Kurulu'nun II-27.2 sayılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği'nde düzenlenmiştir. Bu çalışmada Tebliğ hükümleri, hakkın öngörülme amaçları göz önünde bulundurularak karşılaştırmalı hukuk ve doktrin ışığında ele alınmıştır. Tebliğ hükümlerinin yorumlanmasında uygulamadaki örneklerden faydalanmak amacıyla, Tebliğ yürürlüğe girdikten sonra hakim ortağın çıkarma hakkını kullandığı halka açık anonim ortaklıkların Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda yer alan özel durum açıklamalarındaki verilere değinilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Pay Sahibinin Şirketten Çıkarılmasının Kavramsal Temelleri
A. Kavram
1. Terminoloji
2. Çıkarma Hakkının Yabancı Pozitif Hukuklardaki Gelişimi
3. Türk Hukuku'ndaki Gelişmeler
B. Çıkarma Hakkının Öngörülmesinin Nedenleri
1. Menfaat İhtilaflarının Çoğunluk Pay Sahibi Lehine Giderilmesi
2. Halka Açık Şirket Statüsünün Getirdiği Yükümlülüklerden Kurtulmak
3. Şirketler Topluluğunda Tam Hakimiyetin Sağladığı İmkanlardan Faydalanmak
4. Ekonomik Açıdan Pay Sahibinin Şirketten Çıkarılması
C. Çıkarma Hakkının Mülkiyet Hakkı Karşısındaki Durumu
D. Pay Sahibinin Şirketten Çıkarılmasının Çeşitli Kavramlarla Karşılaştırılması
1. SerPK'da Düzenlenen Kurumlar
2. TTK'da Düzenlenen Kurumlar
3. Sözleşmesel Haklar
II. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Çıkarma Hakkının Hukuki Niteliği ve Tabi Olduğu Koşullar
A. Türk Hukuku'nda Çıkarma Hakkının Hukuki Niteliği
1. Yenilik Doğuran Hak
2. Emredicilik
B. Karşılaştırmalı Hukukta Çıkarma Hakkının Koşullarına İlişkin Yaklaşımlar
C. Türk Hukuku'nda Çıkarma Hakkı Sahibi
1. Halka Açık Anonim Ortaklıkta Pay Sahibi Olmak
2. Hakimiyet
3. Hakimiyet Eşiğine Ulaşma İmkanı Veren Hukuki İşlemler
4. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının ve Yatırım Ortaklıklarının Durumu
5. Satma Hakkının Kullanılmasına İlişkin Sürenin Dolması
6. Payların İki Yıl Süreyle Borsada İşlem Görmesi
D. Çıkarılan Taraf
III. Çıkarma Bedelinin Belirlenmesi ve Hakkın Kullanılması Usulü
A. Bedelin Belirlenmesi Sorunu
1. Bedelin Belirlenmesine İlişkin Karşılaştırmalı Hukuktaki Yaklaşımlar
2. Türk Hukuku'nda Bedelin Belirlenmesi
B. Yabancı Hukuk Sistemlerinde Takip Edilen Usuller
C. Türk Hukuku'nda Çıkarma Hakkının Kullanılması Usulü
1. Kamunun Aydınlatılması
2. Satma Haklarının Kullanılması
3. Hakim Ortağın Ortaklığa Başvurusu
4. Ortaklık Tarafından Yerine Getirilmesi Gereken İşlemler
5. Hakkın Kullanılmasından Vazgeçilmesi
6. Çıkarma Hakkının Kullanılmasının Sonuçları
SONUÇ
KAYNAKÇA