Halka Kapalı Anonim Şirketlerin Birleşmesinde Pay Sahibinin Ortaklıktan Ayrılması

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
ŞİRKET BİRLEŞMELERİ VE AYRILMA HAKKI
I. BİRLEŞME KAVRAMI VE TÜRLERİ 25
A. Birleşme Kavramı 25
1. Birleşmenin Tanımı 25
2. Birleşmenin Koşulları 27
B. Ekonomik Açıdan Birleşme Türleri 28
C. Hukuki Açıdan Birleşme Türleri 30
1. Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Birleşme Türleri 31
a. Devralma Yoluyla Birleşme 31
b. Yeni Kuruluş Yoluyla Birleşme 32
2. Doktrinde Tanımlanan Diğer Birleşme Türleri 34
a. İki Taraflı–Çok Taraflı Birleşme 34
b. Ana Şirket–Yavru Şirket Birleşmesi (Topluluk İçi Birleşmeler) 35
c. Ortağı Çıkararak Birleşme (Squeeze Out Merger) 36
d. Üç Köşeli Birleşmeler (Triangular Merger) 36
II. BİRLEŞMEYE HÂKİM OLAN İLKELER 37
A. Malvarlıklarının Kendiliğinden Birleşmesi İlkesi 37
B. Külli Halefiyet İlkesi 38
C. Tasfiyesiz İnfisah İlkesi 40
D. Ortaklık Payının ve Haklarının (Pay Sahipliğinin) Devamlılığı İlkesi 41
E. Alacaklıların Korunması İlkesi 43
F. Çalışanların Korunması İlkesi 45
G. Türler Arası Serbest Birleşme İlkesi 46
H. Şeffaflık İlkesi 46
III. AYRILMA HAKKI KAVRAMI 46
A. Terminoloji 46
1. Ayrılma Hakkı Kavramı 46
2. Ayrılma Akçesi Kavramı 48
B. Ayrılma Hakkı Kavramı 49
1. Ayrılma Hakkına İlişkin Teoriler 49
2. Ayrılma Hakkının İşlevleri 50
3. Ayrılma Hakkının Hukuki Niteliği 51
C. Ayrılma Akçesi Kavramı 53
1. Ayrılma Akçesinin Amaç ve İşlevi 53
2. Ayrılma Akçesinin Hukuki Niteliği 56
3. Ayrılma Akçesinin Uygulama Alanı 57
D. Ayrılma Hakkı Kavramının Benzer Kurumlarla Karşılaştırılması 59
1. Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen Kurumlar ile Karşılaştırma 59
a. Şirketler Topluluğunda Hâkim Şirketin Satın Alma Hakkı (TTK m. 208) 59
b. Şirketler Topluluğunda Bağlı Şirketin Zararlarının Tazmini Davası Açılması Halinde Hâkim Şirketin Satın Alması (TTK m. 202/f. 1) 63
c. Şirketler Topluluğunda Hâkim Şirketin Hakimiyetini Hukuka Aykırı Kullandığı Hallerde Hâkim Şirketin Satın Alması (TTK m. 202/f. 2) 66
aa. TTK m. 202/f. 2’ye İlişkin Özellikler 66
bb. TTK m. 202/f. 1 ve TTK m. 202/f. 2 Kapsamında Hâkim Şirketin Satın Alması ile TTK m. 141 Kapsamında Ayrılma Akçesinin Karşılaştırılması 68
d. Haklı Sebeple Fesih Davasında Hâkim Kararı ile Çıkarılma (TTK m. 531) 69
e. Iskat (TTK m. 482, m. 483) 73
f. Limited Şirketlerde Ayrılma Akçesi (TTK m. 641, m. 642) 74
2. Sermaye Piyasası Kanunu’nda Düzenlenen Kurumlar ile Karşılaştırma 77
a. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Önemli Nitelikteki İşlemlere Muhalif Kalan Pay Sahibinin Ayrılma Hakkı (SerPK m. 24, II–23.3 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği) 77
aa. Son Değişiklikler 78
bb. Ayrılma Hakkının Kullanım Fiyatı 81
cc. Ayrılma Hakkının Kullanım Şekli 83
dd. SPK m.24 Kapsamında Ayrılma Hakkı ile TTK 141 Kapsamında Ayrılma Akçesinin Karşılaştırılması 91
b. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Zorunlu Pay Alım Teklifi (SerPK m. 26, II–26.1 sayılı Zorunlu Pay Alım Teklifi Tebliği) 92
c. Halka Açık Anonim Ortaklıkların Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamından Çıkması Halinde Ayrılma Hakkı (SerPK m. 33/f. 4, II–16.1 sayılı Ortaklıkların Kanun Kapsamından Çıkarılması ve Paylarının Borsada İşlem Görmesi Zorunluluğuna İlişkin Esaslar Tebliği) 94
d. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Pay Sahibinin Çıkarma ve Satma Hakkı (SerPK m. 27, II–27.3 sayılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği) 96
İkinci Bölüm
HALKA KAPALI ANONİM ŞİRKETLERİN BİRLEŞMESİNDE PAY SAHİBİNİN ORTAKLIKTAN AYRILMASI VE BUNA BAĞLI HUKUKİ SONUÇLAR
I. AYRILMA AKÇESİNİN TÜRLERİ 99
A. Seçimlik Ayrılma Akçesi 99
1. Hukuki Niteliği 99
2. Kullanım Koşulları 100
a. Seçim Hakkının Kullanılması 100
aa. Seçim Hakkına Sahip Olanlar 100
(i) Devralan veya Yeni Kurulan Şirket Pay Sahiplerine Tanınıp Tanınamayacağı Sorunu 100
(ii) Seçim Olanağının Belirli Bazı Pay Sahiplerine Tanınması Sorunu 102
bb. Olumsuz Oy Kullanma Şartının Aranıp Aramayacağı Sorunu 104
cc. Seçim Hakkının Kullanılma Biçimi ve Süresi 105
dd. Seçim Hakkının Hiç veya Süresinde Kullanılmamasının Sonuçları 109
b. Birleşme Sözleşmesinde Öngörülmesi 110
aa. Zorunlu Olmaması 110
bb. Birleşme Sözleşmesi’nde Belirtilecek Hususlar 112
c. Birleşme Raporunda Öngörülmesi 115
d. İnceleme Hakkı İlanında Öngörülmesi 117
e. Birleşme Sözleşmesinin Genel Kurulda Onaylanması, Tescil ve İlanı 119
aa. Ağırlaştırılmış Nisaba İlişkin Özellikler 120
bb. Her İki Ayrılma Akçesinin Ağırlaştırılmış Nisaba Tabi Olup Olmadığı Sorunu 122
cc. Birleşme Sözleşmesinin Tamamen Ağırlaştırılmış Nisaba Tabi Olup Olmadığı Sorunu 124
dd. Tescil ve İlanı 125
B. Zorunlu Ayrılma Akçesi 126
1. Hukuki Niteliği 126
2. Kullanım Koşulları 128
a. Zorunlu Ayrılma Akçesi Verilebilecek Çevre 128
b. Azınlığın Şirkette Devamlı Sorun Çıkarmasının Gerekli Olup Olmadığı Hususu 132
c. Birleşme Sözleşmesinde Öngörülmesi 134
d. Birleşme Raporunda Öngörülmesi 134
e. İnceleme Hakkı İlanında Öngörülmesi 135
f. Birleşme Sözleşmesinin Genel Kurulda Onaylanması, Tescil ve İlanı 135
II. AYRILMA AKÇESİNİN HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ 137
A. Ayrılma Akçesinin Hesaplanması 137
1. Gerçek Değer Esası 137
2. Gerçek Değerin Belirlenmesi 140
a. Şirket Değerlemesinin Yapılması 143
aa. Değerlemeye Esas Alınacak Bilanço 145
bb. Değerlemeye Esas Alınacak Tarih 147
cc. Değerleme Yöntemleri 147
b. “Due Diligence” Aşamasının Etkisi 150
c. Malvarlığındaki Değişikliklerle İlgili Bilgi Verme Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi 151
B. Ayrılma Akçesinin Finansman Kaynakları 153
C. Ayrılma Akçesinin Ödeme Usulü 155
1. Ödemeyi Gerçekleştirecek Taraf 155
2. Ödeme Biçimi 157
3. Ödenecek Miktar 161
4. Ödeme Zamanı (Muacceliyeti) 162
III. AYRILMA AKÇESİNİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ BİRLEŞME HALİNDE ARZ ETTİĞİ ÖZELLİKLER 163
A. Seçimlik Ayrılma Akçesinin Öngörülme Zorunluluğu 163
1. Seçim Hakkının Kullanım Şekli 164
2. Sermaye Artırımı Sorunu 165
B. Zorunlu Ayrılma Akçesi Öngörülmesi Sorunu 165
C. Kolaylaştırılmış Birleşme Prosedüründeki Kolaylıkların Ayrılma Akçesine Etkisi 167
1. Birleşme Raporunun Hazırlanmaması Bakımından 167
2. İnceleme Hakkı İlanının Gerçekleştirilmemesi Bakımından 167
IV. AYRILMA AKÇESİ ÖNGÖRÜLMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 168
A. Pay Sahibi Üzerindeki Sonuçları 168
1. Pay Sahibi Sıfatının Sona Ermesi 168
2. Diğer Pay Sahipliği Haklarına Etkisi 169
3. Ayrılma Akçesi Alacağını Talep Etme Hakkı 169
4. Değişim Oranının Hesaplanmasına Etkisi 169
B. Şirket Üzerindeki Sonuçları 170
1. Pay Sahiplerine Ayrılma Akçesi Ödeme Yükümlülüğünün Doğması 170
2. Sermaye Artırımının Yapılması ve Tescili 170
3. Pay Sahibi Sayısına Etkisi 173
C. Üçüncü Kişiler Üzerindeki Sonuçları 173
Üçüncü Bölüm
HALKA KAPALI ANONİM ŞİRKETLERİN BİRLEŞMESİNDE ORTAKLIKTAN AYRILAN PAY SAHİBİNİN BAŞVURABİLECEĞİ DAVA YOLLARI
I. DENKLEŞTİRME DAVASI (ORTAKLIK PAYI İLE HAKLARININ İNCELENMESİ) AÇMA HAKKI 175
A. Davanın Tarafları 176
1. Davalı Sıfatı 176
2. Davacı Sıfatı 177
B. Davanın Açılma Süresi 179
C. Davanın Sebepleri 180
D. Mahkeme Tarafından Yapılacak İncelemenin Kapsamı 181
E. Davanın Sonuçları 181
F. Dava Giderleri 184
G. Ayrılma Akçesine İlişkin Hukuka Aykırılıklarda Davalar Arasındaki İlişki 185
1. Özel İptal Davası ile İlişkisi 185
2. Özel Sorumluluk Davası ile İlişkisi 186
II. İPTAL DAVASI AÇMA HAKKI 187
A. Davanın Tarafları 188
1. Davalı Sıfatı 188
2. Davacı Sıfatı 188
B. Davanın Açılma Süresi 190
C. Davanın Sebepleri ve Sonuçları 192
D. Dava Giderleri 196
E. Ayrılma Akçesine İlişkin Hukuka Aykırılıklarda Davalar Arasındaki İlişki 196
1. Genel İptal Davası ile İlişkisi 196
2. Özel Sorumluluk Davası ile İlişkisi 196
III. ÖZEL SORUMLULUK DAVASI AÇMA HAKKI 197
A. Davanın Tarafları 198
1. Davalı Sıfatı 198
2. Davacı Sıfatı 199
B. Davanın Açılma Süresi ve Zamanaşımı 200
C. Davanın Sebepleri ve Sonuçları 200
D. Dava Giderleri 202
E. Ayrılma Akçesine İlişkin Hukuka Aykırılıklarda Davalar Arasındaki İlişki 203
Sonuç 205
Kaynakça 215
Kavram Dizini 221
Yazar Özgeçmişi 224