Yönetimde Güncel Konular
Doç.Dr. Sait GÜRBÜZ
Doç.Dr. Harun ŞEŞEN
İÇİNDEKİLER
TEMEL KAVRAMLAR ve
YÖNETİM BİLİMİNİN GELİŞİMİ
Sait Gürbüz Hilal Bozkurt Yıldırım
YÖNETİM BİLİMİNE GİRİŞ — 2
YÖNETİM VE İŞLEVLERİ 2
Planlama 3
Örgütleme 4
Yöneltme 6
Koordinasyon — 7
Denetim — 8
YÖNETİCİ BECERİLERİ — 10
YÖNETİCİ ROLLERİ 11
YÖNETİMDE KLASİK YAKLAŞIMLAR— 13
Bilimsel Yönetim Yaklaşımı 13
Yönetim Süreci Yaklaşımı — 14
Bürokrasi Yaklaşımı — 15
YÖNETİMDE DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLAR 17
Hawthorne Araştırmaları — 17
YÖNETİMDE MODERN YAKLAŞIMLAR 20
Sistem Yaklaşımı 20
Durumsallık Yaklaşımı 21
YÖNETİCİLERİ BEKLEYEN ZORLUKLAR 22
Küreselleşme — 22
Çevre 23
Kültür 24
SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK 27
ÇAĞDAŞ YÖNETİMDE GÜNCEL KONULAR VE KİTABIN BÖLÜMLERİ 28
VI
Yönetimde
Güncel
Konular
MODERN YÖNETİMDE
KLASİK KONULAR
Memduh Begenirbaş – Ercan Turgut
GİRİŞ — 38
ENTELEKTÜEL SERMAYE 38
ÖĞRENEN ORGANİZASYONLAR 42
PERSONEL GÜÇLENDİRME — 46
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ — 50
DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ 54
AMAÇLARA GÖRE YÖNETİM — 57
KARİYER YÖNETİMİ 60
OUTSOURCING (DIŞ KAYNAKTAN YARARLANMA) – INSOURCING
(İÇ KAYNAK KULLANMA)– HOMESOURCING (EVDEN ÇALIŞMA) 64
KIYASLAMA (BENCHMARKING) 68
GİRİŞİMCİLİK
Harun Şeşen – Cenk Sözen
GİRİŞ — 82
KAVRAM OLARAK GİRİŞİMCİLİK VE GİRİŞİMCİ — 82
Girişimciliğin Firma Sahipliği, Liderlik ve Yöneticilikle İlişkisi 84
Girişimcilik Düzeyleri 86
BAĞIMSIZ GİRİŞİMCİLER 86
Bireyleri Girişimci Olmaya İten Nedir? Girişimcilik Niyeti 88
Girişimciliğin Davranışsal Boyutları — 90
ÖRGÜT İÇİ GİRİŞİMCİLİK 93
Bağımsız Girişimci – Örgüt İçi Girişimci Arasındaki Farklar — 95
Kurulu Örgütlerde İç Girişimcilik Önündeki Engeller 97
KURUMSAL GİRİŞİMCİLİK 99
BEN DE BİR GİRİŞİMCİ OLABİLİR MİYİM? GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİ — 101
GİRİŞİMCİNİN YOL HARİTASI: İŞ PLANI — 103
GİRİŞİMCİLİK VE YARATICILIK 106
VII
İcindekiler
GİRİŞİMCİLİK VE YENİLİK 107
SOSYAL GİRİŞİMCİLİK — 109
İNOVASYON YÖNETİMİ
Cem Erbektaş Serhat Burmaoğlu Zehra Nuray Nişancı
GİRİŞ — 118
İNOVASYON VE YÖNETİMİ 118
İnovasyon Nedir?— 118
İnovasyonun Önemi 121
İnovasyon Süreci — 122
İnovasyon Türleri — 123
İNOVASYON YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 126
GELECEĞİN ÖNEMLİ ALANI: HİZMET İNOVASYONU — 129
Hizmet İnovasyonunun Önemi 133
HİZMET İNOVASYON SÜREÇLERİ — 134
HİZMET İNOVASYON SÜRECİNİ ETKİLEYEN GÜDÜLEYİCİ FAKTÖRLER — 135
HİZMET İNOVASYONU YAKLAŞIMLARI VE İNOVASYONDA SEKTÖREL
FARKLILIKLAR — 136
Hizmet İnovasyonu Yaklaşımları 136
İnovasyonda Sektörel Farklılıklar — 139
KRİZ YÖNETİMİ
Haluk Korkmazyürek – Nejat Basım
GİRİŞ — 156
KRİZ YÖNETİMİ: TEMEL KAVRAMLAR 156
Kriz nedir? — 156
Kriz Tipleri — 159
Krizin Nedenleri — 160
Krizin Etkileri 163
Krizin Oluşumu — 164
KRİZ YÖNETİMİ — 165
Kriz Öncesinde Yapılacaklar — 169
VIII
Yönetimde
Güncel
Konular
Kriz Sırasında Yapılacaklar — 170
Kriz Sonrasında Yapılacaklar — 173
KRİZ YÖNETİMİNDE ERKEN UYARI — 175
Erken Uyarı Nedir? 175
Erken Uyarı Sinyalleri — 177
Erken Uyarı Sinyallerinin İzlenmesi 178
Erken Uyarı Sinyallerinin Önemi — 179
Sinyallerin Göz Ardı Edilmesi 180
Kriz Yönetim Modeli 181
RİSK YÖNETİMİ
Özkan Bali
GİRİŞ — 194
RİSK KAVRAMI — 194
Riskle İlgili Bazı Önemli Kavramlar— 196
Risk İştahı — 198
Risk Zekâsı — 199
RİSK YÖNETİMİ — 199
Risk hiyerarşisi — 202
RİSK TÜRLERİ 203
Hareket Tarzlarına Göre Risk Türleri 203
Çeşitlerine Göre Risk Türleri — 205
Operasyonel riskler 205
Finansal riskler — 205
Stratejik riskler — 207
Mevzuatla ilgili riskler — 208
RİSK YÖNETİMİ STANDARTLARI 208
RİSK DEĞERLENDİRME — 212
Risk Matrisi— 213
KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ — 215
KRY süreci — 218
IX
İcindekiler
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK
Mehmet Ali Ekemen – Pelin Bayram – Tahir Yeşilada
GİRİŞ — 228
ERKEN DÖNEM HAYIR İŞLERİ — 228
19'uncu yy Sonları ve 20'nci yy Başlarında Sosyal Sorumluluk 229
1950'lerden Günümüze 230
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUĞUN ESASLARI 232
Sosyal Sorumluluğun Temel Unsurları — 232
Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Genel İlkeleri— 233
SOSYAL VE FİNANSAL PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİ — 235
KÜRESELLEŞME VE SOSYAL SORUMLULUK 236
Sınırlarötesi Kurumsal Güç Sorunu 237
Yeni Küresel Değerlerin Yükselişi — 238
KÜRESEL KURUMSAL SORUMLULUK 239
Norm ve İlkelerin Geliştirilmesi 239
İş Etiği Kuralları — 240
Raporlama ve Doğrulama Standartları — 240
Sertifikalandırma ve Etiketlendirme 241
Yönetim Standartları — 241
Sosyal Yatırım ve Borçlanma— 241
Hükümet Müdahalesi — 242
Sivil Toplum Hareketleri 242
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUĞUN UYGULANMASI 243
Liderlik ve İş Modelleri— 243
Paydaş Katılımının Sağlanması 243
KSS Stratejisinin Uygulanması 245
Örgütsel Yapı 245
Eylem Planı 246
Performans Hedefleri ve Zaman Çizelgesi 246
Teşvikler ve Hesap Verebilirlik 247
Strateji ve Kültür Uyumu 247
RAPORLAMA VE DOĞRULAMA 247
Kurumsal Hayırseverlik— 248
X
Yönetimde
Güncel
Konular
Kurumsal Bağış Türleri — 249
Stratejik Hayırseverlik — 250
Amaca Yönelik Pazarlama 251
Hayırseverliğin Yeni Formu — 252
KURUMSAL VATANDAŞLIK
Onur Köksal
GİRİŞ — 260
KURUMSAL VATANDAŞLIĞA İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE 260
Kurumsal Vatandaşlığın Belirleyicileri — 265
Kurumsal Vatandaşlığın Çıktıları — 266
KURUMLAR İLE TOPLUM ARASINDAKİ İLİŞKİ AÇISINDAN KURUMSAL
VATANDAŞLIĞIN ÖNEMİ 269
KURUMSAL VATANDAŞLIĞI TEMSİL EDEN DAVRANIŞ TÜRLERİ 270
İşe Yönelik Etik Davranış 270
Toplumsal Bağlılık 271
Çalışan Bağlılığı — 271
Yatırımcı Bağlılığı 272
Tedarikçi Bağlılığı 272
Müşteri Sadakati — 272
KURUMSAL VATANDAŞLIK İLE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR — 273
Kurumsal Sosyal Sorumluluk 274
Kurumsal Yanıt Verme — 277
Kurumsal Sosyal Performans— 277
Paydaş Teorisi 278
Örgütsel Vatandaşlık Davranışı 279
SONUÇ 280
TEKNOLOJİ YÖNETİMİ
Hakkı Okan Yeloğlu Nurcan Alkış
GİRİŞ — 292
TEKNOLOJİ VE TEKNOLOJİ YÖNETİMİ KAVRAMLARI — 294
TEKNOLOJİ YÖNETİM SÜRECİ VE FALİYETLERİ — 299
XI
İcindekiler
Tanımlama — 300
Seçme 302
Edinme 303
Yararlanma/Kullanım — 304
Koruma 305
Öğrenme — 306
TEKNOLOJİ YÖNETİM ARAÇLARI — 306
GENEL DEĞERLENDİRME 308
BİLGİ YÖNETİMİ
Mustafa Sağsan – S Sıla Gürler
GİRİŞ — 320
BİLGİ HİYERARŞİSİ 321
BİLGİ TÜRLERİ 323
BİLGİ VARLIKLARI 326
BİLGİ YÖNETİMİ: SÜREÇLERİ VE TANIMI, STRATEJİLERİ VE ÖRGÜTLERE KATKISI — 327
Bilgi Yönetimi Süreçleri 327
Bilgi Yönetimi Tanımı — 330
Bilgi Yönetimi Stratejileri 331
Bilgi Yönetiminin Örgütlere Katkısı— 332
BİLGİ YÖNETİMİ DİSİPLİNİ 332
BİLGİ YÖNETİCİLERİ 334
FARKLILIKLARIN YÖNETİMİ
Faruk Şahin – Şenay Karakuş
GİRİŞ — 344
İŞGÜCÜ VE FARKLILIK KAVRAMI 345
İŞGÜCÜ FARKLILIĞININ NEDENLERİ VE FARKLILIĞIN BOYUTLARI — 346
Yüzeysel Farklılıklar 347
Derin Farklılıklar — 348
İŞGÜCÜ FARKLILIKLARINDAN KAYNAKLANAN PROBLEMLER 350
Ayrımcılık — 350
XII
Yönetimde
Güncel
Konular
Cinsel Taciz 352
Diğer Sorunlar 353
FARKLILIKLARIN YÖNETİMİ KAVRAMI 354
Farklılıkların Yönetimi Düşüncesinin Gelişimi — 354
Farklılıkların Yönetiminin Amaçları— 356
Farklılıkların Yönetiminin Temel İlkeleri — 356
FARKLILIKLARIN YÖNETİMİNİN UYGULANMASI — 359
Misyon ve Vizyonda Ne Yapılabilir? 359
Örgüt Tasarımı ve Değişimde Uygulamak 360
İKY Uygulamalarında Yansımalar — 361
SONUÇ 363
ÖRGÜT GELİŞTİRME VE DEĞİŞİM YÖNETİMİ
Ünsal Sığrı
ÖRGÜT GELİŞTİRME VE DEĞİŞİM YÖNETİMİNE GİRİŞ — 372
ÖRGÜT GELİŞTİRMENİN TANIMI, KAPSAMI VE ÖZELLİKLERİ— 373
ÖRGÜT GELİŞTİRME VE DEĞİŞİM YÖNETİMİNİN TEMELLERİ— 376
ÖRGÜT GELİŞTİRME SÜRECİ — 378
Giriş, Tanışma, Anlaşma ve Kontrat Yapma Safhası — 379
Veri Toplama, Teşhis ve Planlama Safhası (Durum Analizi) 379
Faaliyet Planlaması, Uygulama ve Müdahale Safhası 380
Değerlendirme, Geribildirim ve Sonlandırma Safhası 383
ÖRGÜT GELİŞTİRMENİN TEMEL YÖNTEMLERİNDEN BİRİSİ OLARAK
“EYLEM ARAŞTIRMASI” 384
ETKİLİ BİR ÖRGÜT GELİŞTİRME VE DEĞİŞİM YÖNETİMİNİN BAZI UNSURLARI — 387
ÖRGÜT GELİŞTİRME VE DEĞİŞİM YÖNETİMİNDE ÖRGÜT
GELİŞTİRMECİNİN ROLÜ 389
Örgüt Geliştirme, Etik ve Değerler — 391
ÖRGÜT GELİŞTİRMEDE ÖRGÜT İÇİNDEKİ BİREYLERİN GELİŞİMİ — 392
Örgüt Geliştirmede Grupların Önemi ve Grup Temelli Modeller — 394
Örgüt Geliştirme ve Değişim Yönetiminde Büyük Grup Metotları 396
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ — 400
XIII
İcindekiler
YENİ ÖRGÜT YAPILARI
Yavuz Ercil
GİRİŞ — 408
KARMAŞIKLIK VE YENİ TİP ÖRGÜTLER 411
YAPI ODAKLI ÖRGÜTLERE ÖRNEK OLARAK YAŞAR SİSTEM MODELİ 417
Yaşar sistem modeli (viable systems model VSM) — 420
Yaşar sistem modeline ilişkin eleştiriler — 422
SOSYOYÖNETİM (SOCİOCRACY) MODELİ — 422
Sosyoyönetim yaklaşımına yönelik eleştiriler — 427
KURUMSAL İTİBAR YÖNETİMİ
Tolga Yılmaz – Sait Gürbüz
GİRİŞ — 436
KURUMSAL İTİBAR NİÇİN ÖNEMLİ? — 437
KURAMSAL ÇERÇEVE — 439
Yeni Kurumsal Kuram — 439
Meşruiyet Kuramı 440
Paydaş Kuramı — 441
Kaynak Temelli Kuram — 441
KURUMSAL İTİBARLA İLGİLİ KAVRAMLAR— 442
Kurumsal İtibar — 442
Kurumsal Kimlik — 445
Kurumsal İmaj 446
Kurumsal marka — 449
İtibar sermayesi — 450
İşveren Markası — 452
Kurumsal Sosyal Sorumluluk 453
KURUMSAL İTİBAR YÖNETİM SÜRECİ 455
KURUMSAL İTİBAR YÖNETİMİ İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ — 457
SONUÇ 458
XIV
Yönetimde
Güncel
Konular
KURUMSAL STRES YÖNETİMİ
Semih Soran
GİRİŞ — 468
STRES NEDİR? 469
STRES KAYNAKLARI 471
Kurumla İlgili Stres Kaynakları 472
Kurumla İlgili Olmayan Stres Kaynakları — 475
Bireysel Stres Kaynakları 475
STRES ÇEŞİTLERİ NELERDİR? 478
Kısa süreli stres tepkisi— 479
Uzun süreli stres tepkisi 480
STRESE KARŞI TEPKİLER 481
STRES SONUCUNDA NELER OLUR? 482
KURUMSAL STRES YÖNETİMİ— 484
ÖNLEYİCİ (BİRİNCİL GRUP) STRES YÖNETİM STRATEJİLERİ— 485
GELİŞTİRİCİ (İKİNCİL GRUP) STRES YÖNETİM STRATEJİLERİ 492
DESTEKLEYİCİ (ÜÇÜNCÜL GRUP) STRES YÖNETİM STRATEJİLERİ 495
YÖNETİM ETİĞİ
Kemal Köksal
GİRİŞ — 504
KAVRAM OLARAK ETİK — 504
Etiğin Öğeleri 505
Etik Kuramar 508
YÖNETİM ETİĞİ — 514
Yönetim Etiğinin Önemi 516
Paydaşlarla İlişkiler 518
Kurumsal Yönetişim 521
Yönetimde Etik Konular ve İkilemler 521
Sekiz Aşamalı Etik Karar Verme Süreci — 528
Yöneticiler İçin On Evrensel Etik İlke 532
XV
İcindekiler
KURUM İÇİ HALKLA İLİŞKİLER
Elif Şeşen
GİRİŞ — 542
ÇAĞDAŞ YÖNETİMDE HALKLA İLİŞKİLER — 543
SOSYAL SORUMLULUK VE HALKLA İLİŞKİLER — 547
HALKLA İLİŞKİLER BİRİMİNİN ÖRGÜT İÇİNDEKİ YERİ — 548
ÖRGÜT İÇİ HEDEF KİTLE: ÇALIŞANLAR — 549
KURUM İÇİ HALKLA İLİŞKİLER 550
KURUM İÇİ HALKLA İLİŞKİLERİN AMAÇLARI 552
Çalışanları Tanıma 552
Yönetime Ulaşma 553
Verimlilik Artışı — 554
Amaç Birliği 554
KURUM İÇİ HALKLA İLİŞKİLERİN ARAÇLARI 555
KURUM İÇİ HALKLA İLİŞKİLER ÇALIŞMALARININ YÖNETİMİ— 555
Araştırma (Bilgi Toplama) 556
Planlama — 556
Uygulama (İletişim/Yürütme) 557
Değerlendirme (Denetim) 557
KURUM İÇİ HALKLA İLİŞKİLERDE ROLLER 558
GENEL KAYNAKÇA 567
KONU DİZİNİ 605
