Bireysel İş Hukukunda Zorunlu ve Zorlayıcı Nedenler
Dr. Hasan KAYIRGAN
Yargıtay kararlarında iş sözleşmesinin feshinde zorlayıcı neden sıklıkla gündeme gelmekte ve özellikle hükümlülük ile işin icrası için gerekli olan belgenin (ehliyet, uçuş lisansı, güvenlik sertifikası gibi) kaybedilmesi halinde bu durumun zorlayıcı neden teşkil ettiği belirtilmektedir. Söz konusu kararlarda zorlayıcı neden unsurlarına bağlı kalınmamakta ve işin yerine getirilmesinin imkansızlaşması yeterli görülmektedir. Aynı şekilde zorunlu nedenlere ilişkin de doktrinde ve Yargıtay kararlarında ayrıntılı bir değerlendirme mevcut değildir. Çalışmamızda bu doğrultuda zorlayıcı nedenin unsurlarına ilişkin açıklama yapılmış, bunun yanında zorunlu nedenler bakımından da değerlendirmelerde bulunulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ZORLAYICI VE ZORUNLU NEDENLER İLE BENZERİ KAVRAMLAR
I. ZORLAYICI NEDEN
A. Kavram Olarak Zorlayıcı Neden
B. Unsurları
C. Zorlayıcı Nedene Bağlanan Sonuçlar
II. ZORUNLU NEDEN
A. İşverenden Beklenen Mutat Tedbirleri Aşan Acil veya Olağanüstü Durumların Mevcut Olması
B. Tarafların Bir Etkisinin Bulunmaması
C. İşin Durmasına Sebebiyet Vermesi
III. BENZERİ KAVRAMLAR
A. UMULMAYAN HALLER (BEKLENMEYEN HÂLLER)
B. ZORLAYICI NEDEN İLE UMULMAYAN HAL ARASINDAKİ FARKLAR
C. İMKANSIZLIK
İKİNCİ BÖLÜM
İŞ KANUNLARINDA ZORUNLU VE ZORLAYICI NEDENLER
I. 4857 SAYILI İŞ KANUNU'NDA ZORUNLU VE ZORLAYICI NEDENLER
A. İş Görme Borcu Henüz Yerine Getirilmeden Zorlayıcı Nedenlerin Ortaya Çıkması
B. İş İlişkisi Devam Ederken Ortaya Çıkan Zorlayıcı Nedenler
C. İş Sözleşmesinin Sona Ermesinde Zorlayıcı Nedenlerin Ortaya Çıkması
II. DENİZ İŞ HUKUKUNDA ZORLAYICI VE ZORUNLU NEDENLER
III. BASIN İŞ HUKUKUNDA ZORLAYICI VE ZORUNLU NEDENLER
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ZORLAYICI VE ZORUNLU NEDENLERİN ETKİLERİ
I. İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIDA KALMASI
II. İŞÇİYE BİR HAFTA SÜRE İLE YARIM ÜCRET HAKKI
III. ZORLAYICI NEDENE BAĞLI FESHİN ETKİLERİ
A. Kıdem Tazminatına Etkisi
B. İhbar Tazminatına Etkisi
C. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Feshine Etkisi
D. Zorlayıcı Neden Kendi Nezdinde Oluşmayan Tarafın İş Sözleşmesini Feshetmesi Halinde Doğabilecek Sorunlar
E. Zorlayıcı Nedene Dayanılarak Çalışılamayan Sürelerin Kıdeme Etkisi
F. Zorlayıcı Nedenle Fesih Hakkının Doğumu, Kullanma Süresi ve Şekli
IV. ZORLAYICI NEDENLERİN ZAMANAŞIMININA ETKİSİ
V. ZORUNLU NEDENLERİN FAZLA ÇALIŞMAYA ETKİSİ
A. Zorunlu Nedenlerle Fazla Çalışmanın Süresi
B. Serbest Zaman Hakkı
C. Zorunlu Nedenlerle Fazla Çalışma Yükümlülüğünün İhlali
VI. TELAFİ ÇALIŞMASI
A. Zorunlu Nedenlerle Telafi Çalışması Yapılmasında Süre Sınırı ve Ücret Hakkı
VII. KISA ÇALIŞMAYA ETKİSİ
A. Kısa Çalışma Ödeneği
B. Kısa Çalışma Halinin Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Oluşturup Oluşturmayacağı
SONUÇ
KAYNAKÇA